Αγνώστου αιτιολογίας Αγάπη
Αυτά τα μάτια, τα θολά, έχουν πνίξει θάλασσες πόνου.
Αυτό το δέρμα, το ωχρό, έχει χαραχτεί από μαχαιριές πόνου.
Αυτά τα χέρια, τα αποστεωμένα, έχουν παλέψει με γίγαντες πόνου.
Αυτή η φωνή, η σιγανή, κρατά σφιχτά μια κραυγή πόνου.
Αυτήν την ώρα τη μεταμεσονύχτια, με πόσο φως στολίζεται η μορφή της;
Αυτή η ιδιότητα η πανάρχαια, με πόση δύναμη στηρίζει το κορμί της;
Αυτή η φτερούγα η σπασμένη, πώς προστατεύει το παιδί της;
Και αυτό το θάρρος το δυσεύρετο, πώς ακόμα ακολουθεί μαζί της;
24/10/2009
by astromonos
Αφιερωμένο στη μάνα που είδα ψες βράδυ στην εφημερία. Την ευχαριστώ. Καλή ανάρρωση στο γιο της.
7 σχόλια:
Αγαπητέ Στράτο,
Δεν έχω τις ικανότητες αλλά και δεν μου πέφτει λόγος να κρίνω ή να αξιολογήσω τα λογοτεχνικά, καλολογικά, φιλοσοφικά ή ηθικά χαρίσματα του πονήματός σου (γιατί πραγματικά για καταστάλαγμα πόνου πρόκειται) με τον τίτλο «Αγνώστου αιτιολογίας Αγάπη».
Αλλά αν υπήρχε κάποιο «βυθοσκόπιο» που να μπορούσε να μετρήσει πόσο βαθιά εισχώρησε στην καρδιά και άγγιξε ευαίσθητες χορδές, το κατ’ εμέ πέτυχε πολύ κοντά στο κέντρο. Θα ήθελα όμως να μην μείνω σχολιάζοντας το υπέροχο περιεχόμενό του αλλά να σταθώ λίγο στον τίτλο του. Ασφαλώς σε τούτον τον κόσμο και τα πολύ γνωστά, είναι κατά βάθος εν δυνάμει άγνωστα∙ αλλά αυτό δεν εμποδίζει την «προμηθεϊκή» μας σκέψη να ψάχνει για αιτίες και να αναζητεί «προφητικές» - μην χάσουμε και το ψωμί μας - εικασίες.
Θα μου επιτρέψεις λοιπόν να καταθέσω μια άποψη που διαπιστώνει μια συγγένεια και παραπέμπει σε κάποια άλλη σχέση Μάνας και Γιού (που παρενθετικά την ανέφερες σε κάποιο προηγούμενο σχόλιό σου). Αν κάτι τέτοιο πράγματι ισχύει, τότε ξεκαθαρίζουν λίγο τα πράγματα και ανάμεσα από τα σύννεφα του εγωισμού μας που μας εμποδίζουν να δούμε καθαρά, μπορούμε να διακρίνουμε ένα κομμάτι του Ουρανού (ναι, αυτουνού που θέλουμε να χωθούμε στο ρουθούνι και να το ματώσουμε – σιγά ντε μη θυμώνεις για την επιμονή) και χωρίς να το διατυπώσουμε κυριολεκτικά και απερίφραστα, να αφήσουμε να υπονοηθεί η (πιθανή) «προέλευση» της «αγνώστου αιτιολογίας Αγάπης».
Έρρωσο,
Τειρεσίας
(ελπίζω όχι πολύ ενοχλητικός)
Αγαπητέ Τειρεσία,
Κατ'αρχήν δεν είσαι ποτέ ενοχλητικός, αυτό πιστεύω να έχει αποσαφηνιστεί μέχρι τώρα!
Ήμουν σίγουρος ότι θα σε διεγείρει ο τίτλος, σε βαθμό που να θέλεις να σχολιάσεις και μάλιστα με κατεύθυνση αιτιολόγησης αυτής της Αγάπης που περιγράφεται και που είδα με τα μάτια μου. Να σου ξεκαθαρίσω όμως κάτι σχετικά με τον τίτλο: τον εμπνεύστηκα από την αγνώστου αιτιολογίας βαρειά πάθηση που είχε ο 14χρονος γιος αυτής της μάνας, αλλά ήθελα να δώσω και μια χροιά του αντίπαλου δέους αυτής της πάθησης, που είναι η απίστευτου μεγέθους και έντασης, μητρική Αγάπη. Αν όμως δίνεις εξήγηγση για την -θεϊκή, πες το ξεκάθαρα- προέλευση της Αγάπης, εξήγησέ μου σε παρακαλώ και την προέλευση του πόνου και του επικείμενου θανάτου -είναι σχεδόν βέβαιο ιατρικά- του νεαρού αυτού αγοριού που αντίκρυσα προχτές. Αν μου εξηγείς λοιπόν, που βρίσκεται η δύναμη και το καλό, πες μου σε παρακαλώ και που βρίσκεται η αδυναμία και το κακό. Και αν έχει τόση ισχύ ο Θεός, όπως υποθέτω ότι υποστηρίζεις, γιατί αφήνει το κακό να συμβεί. Και μην μου πεις "για να μας δοκιμάσει", διότι το 14χρονο δεν έχει προλάβει καν να μολυνθεί από ανήθικες ή σατανικές σκέψεις... Σε τι να δοκιμαστεί, όταν δεν του δίνεται η ευκαιρία -σε τούτη τη ζωή- να ζήσει.
Αν σε ενδιαφέρει η απάντησή μου, για να κάνουμε επανασύνδεση με την μέχρι τώρα συζήτησή μας, η προέλευση της Αγάπης, που είδα προχτές, είναι στα πλαίσια της διαφορετικής αντίληψης των ανθρώπινων σχέσεων και της διαφορετικής αντίληψης της θέσης του εαυτού ως προς το άλληλο. Δεν αγαπάμε όλοι το ίδιο, γιατί δεν είμαστε όλοι το ίδιο.
Τα σέβη μου!
Αγαπητέ Στράτο,
Ας κάνουμε μια προσπάθεια να συν-τονίσουμε τις σκέψεις μας, γιατί ως τώρα φαίνεται δεν τα καταφέρνουμε:
Γράφεις: «Και αν έχει τόση ισχύ ο Θεός, όπως υποθέτω ότι υποστηρίζεις, γιατί αφήνει το κακό να συμβεί. Και μην μου πεις "για να μας δοκιμάσει"». Λοιπόν δεν σου το λέω γιατί ποτέ δεν πίστεψα κάτι τέτοιο. Ο αβάσταχτος πόνος της Μάνας και του Γιού ήταν για να τους «δοκιμάσει»; Και σαν Θεός δεν μπορούσε να τους προστατέψει; Δεν ξέρω λοιπόν την αιτία και τον σκοπό του πόνου αλλά μπορώ να υποθέσω για την αιτία και τον σκοπό της Αγάπης. Φυσικά «δεν αγαπάμε όλοι το ίδιο γιατί δεν είμαστε όλοι το ίδιο» όπως λες. Αλλά στο μέτρο που αγαπάμε, κάπου αλλού προσπαθώ να εντοπίσω την πηγή της Αγάπης και όχι «στα πλαίσια της διαφορετικής αντίληψης των ανθρώπινων σχέσεων και της διαφορετικής αντίληψης της θέσης του εαυτού ως προς το άλληλο» όπως εσύ το αντιλαμβάνεσαι και όπως εγώ δυσκολεύομαι να το κατανοήσω. Αν ο Ουρανός είναι τόσο αντιπαθητικός ίσως φταίνε και τα σύννεφα που δεν μας αφήνουν να τον δούμε.
Ξεκουράσου την Κυριακή και από τη Δευτέρα τα λέμε.
Τειρεσίας
Αγαπητέ Τειρεσία,
Σέβομαι την άποψή σου και θέλω να κάνω σαφές ότι δεν θέλω να στην αλλάξω. Θέλω μόνο να σου πω, ότι δεν με πείθει, διότι πολύ απλά μου αφήνει κενά και δεν είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα κοσμοθεωρίας απέναντι στα ερωτήματά που μου ταρακουνούν τα σωθικά ("τα σπλάγχνα μου και η θάλασσα ποτέ δεν ησυχάζουν" έγραφε ο Σολωμός στους Ελεύθερους Πολιορκημένους). Μου λες ότι κατανοείς το ένα σκέλος, αυτό του καλού, της Αγάπης, της ηθικής. Όμως τι γίνεται με το άλλο, το πιο δυσβάσταχτο, το πιο βαρύ, το πιο άσχημο, αυτό του κακού, του πόνου, της αδυναμίας και της αδικίας; Ξέρεις, αυτά είναι που κουράζουν, που φθείρουν, που μας αποστεώνουν τελικά... Αυτά είναι που στέκονται εμπόδιο και δεν μας επιτρέπουν να δούμε μια άσπρη μέρα και έναν καθαρό ουρανό και όχι τα σύννεφα του εγωισμού μας που ισχυρίζεσαι...
Όπως και να έχει πάντως, ξαναλέω, το βασικό κριτήριο του ανθρώπου είναι η βιωματική εμπειρία, αυτή που πιάνουν και καταγράφουν οι αισθητήρες μας (και του σώματος και του πνεύματος). Και η δική μου εμπειρία μέχρι τώρα ψηφίζει υπέρ της τυχαιότητας των γεγονότων και των γονιδίων. Δεν βρίσκω καμία δύναμη πίσω από τα πράγματα, βρίσκω μόνο μηχανές -πολύπολοκες και εν πολλοίς ανεξερεύνητες είναι η αλήθεια- που λειτουργούν πάνω στον βασικό νόμο "δράσης-αντίδρασης". Και αυτές οι μηχανές λέγονται ανθρώπινοι εγκέφαλοι.
Και κάτι ακόμα: μου λες για τον ουρανό. Ρωτώ: τι είναι τελοσπάντων αυτός ο ουρανός; Από τι συνίσταται; Που αρχίζει και πού σταματά; Σπεύδω να απαντήσω πρώτος: δεν είναι τίποτε άλλο από αντανακλώμενο φως. Αν κοιτάμε τον πρωινό ουρανό, βλέπουμε το δις αντανακλώμενο φως, (πρώτα στις θάλασσες της γης και μετά στην ατμοσφαιρά της, οπότε επιστρέφει στα μάτια μας), και αν κοιτάμε τον νυχτερινό ουρανό βλέπουμε το φως όλων των άστρων του σύμπαντος που τυγχάνει να φτάνει εκείνη τη στιγμή στο έδαφος της γης. Και αν συγκινεί ο ουρανός, ειδικά ο νυχτερινός, είναι επειδή εμπεριέχει το άγνωστο. Και το άγνωστο αφήνει χώρο για τα όνειρά μας. Και τα όνειρά μας αφήνουν χώρο για την ελπίδα. Και η ελπίδα αφήνει χώρο για αλλαγή των πραγμάτων. Ποιών πραγμάτων; Αυτών που τα αισθητήριά μας πιάνουν και συγκρίνοντάς τα με τον γονιδιακά καθοριζόμενο επεξεργαστή μας, τα βρίσκουν να μη συμβαδίζουν. Αυτό το mismatch του "είμαι" (=ίδιον) όπως εκφράζονται τα γονίδιά μας και του "είναι" (=διαφορετικό) όπως εκφράζονται τα έξωθεν ερεθίσματα, προσπαθούμε να γεφυρώσουμε. Αν τώρα στη θέση της λέξης Φως, βάλεις τη λέξη Θεός, τότε μάλλον σκεφτόμαστε και λέμε τα ίδια πράγματα. Είναι μάλλον που μοιάζουν τα όνειρά μας, γι'αυτό! Όπως εκείνα τα όνειρα που κάναμε κάποτε, να εισχωρήσουμε στις γειτονιές του σακχαρομύκητα...
Υ.Γ.: Οκ, είπαμε κουραζόμαστε στις εφημερίες, αλλά αρκούν λίγες ώρες ύπνο για να επαναφορτίσουμε τις μπαταρίες μας σαν νέες μηχανές...
Καλή αντάμωση.
Τειρεσία,
"Γράψε Λάθος"
Δεν φτάνει που ήσουν ερχομός θερμοκηπίων
ενόχλησες και την ορθογραφία μου.
Κατ'επανάληψη λες, μ'έπιασες να γράφω
συνδιάζω αντί συνδυάζω που σημαίνει
συν-δύο, βάζω το ένα δίπλα στο άλλο
τα δυο μαζί ενώνω -το ζω το αφήνουμε έξω
για μετά, αν πετύχει ο συνδυασμός.
Δεν είναι λάθος φίλε μου.
Είναι μια πρόωρη ανάπτυξη αδυναμίας.
Δείξε μου εσύ ένα ύψιλον
που να κατάφερε ποτέ σωστά να μας ενώσει.
Συνδυασμοί πολλοί αλλά πόσοι γνώρισαν
τη ρηματική του ζω απεραντοσύνη.
Απ'τη σκοπιά του καθενός η ορθογραφία.
Πάρε παράδειγμα
τι κινητά που γράφεται το ψέμα:
όταν εσύ το εξακοντίζεις προς τον άλλον
σωστά το γράφεις μέσα σου, θαρραλέα.
Όμως όταν εσύ το δέχεσαι κατάστηθα
τότε το γράφεις ψαίμα.
Ρωτάς από πού ως πού
γράφω τη συμπόνοια με όμικρον γιώτα.
Ποιός ξέρει θα με παρέσυρε η άπνοια
ο ανοίκειος το ποίημα η οίηση
το κοιμητήριο η οικουμένη το οικτρόν
και η αοιδός επιθυμία
απ'την αρχή να ξαναγραφόταν ο κόσμος.
Εξάλλου σου θυμίζω η συμπόνια
πρωτογράφτηκε λάθος από το Θεό.
(Κική Δημουλά, από τη συλλογή "Χαίρε Ποτέ")
Αυτό θα μπορούσες να το εκλάβεις σαν συνέχεια του προηγούμενου σχολίου μου, που σου ζητώ να μου εξηγήσεις γιατί αν υπάρχει Θεός επιτρέπει να υπάρχει και ο Πόνος;
Υ.Γ.: Ξέρω ότι ίσως ενοχλείσαι πάλι με την ποίηση της Δημουλά, αλλά θεωρώ πολύ κοντά τα ποίηματα που κάθε φορά ανεβάζω με το εκάστοτε θέμα συζήτησης!
Τα σέβη μου!
Αγαπητέ Στράτο,
Είναι τόσα πολλά και «κατακλυσμιαία» αυτά που με θέρμη και ενθουσιασμό «προβάλεις» στα σχόλιά σου ώστε θα σου στοίχιζε πολύ έλλειμμα ύπνου η αναλυτική ενασχόληση μου με το καθένα απ’ αυτά.
Με την άδειά σου σταχυολογώ δυό – τρία έτσι για τη χαρά της συζήτησης:
- Μου είναι πολύ δύσκολο να δεχθώ ότι αυτό το Πρόσωπο που ακούει στο όνομα Στράτος, που έχει τόση ευαισθησία, τόση αγάπη, τόση διάθεση προσφοράς, που εκφράζει τόσο ωραία τις ποιητικές του ανησυχίες, που ξενυχτά δίπλα στον άρρωστο, είναι μια μηχανή (απ’ αυτές «που λέγονται ανθρώπινοι εγκέφαλοι»).
- Μιλάς για τον «τον γονιδιακά καθοριζόμενο επεξεργαστή μας». Από πότε οι επεξεργαστές είναι προϊόντα της «τυχαιότητας των γεγονότων» στην οποία πιστεύεις και δεν είναι το αποτέλεσμα έξυπνης, γόνιμης και δημιουργικής σκέψης που πραγματικά θαυμάζω και κατά βάθος ζηλεύω;
- Γράφεις: «Αν τώρα στη θέση της λέξης Φως, βάλεις τη λέξη Θεός, τότε μάλλον σκεφτόμαστε και λέμε τα ίδια πράγματα». Μακάρι τα πράγματα να ήταν τόσο απλά ώστε τα προβλήματα να λύνονταν με μια αντικατάσταση λέξεων. Ξέρεις κανένα φως να αγαπάει, να προσφέρεται και ακόμα να επιτρέπει τον πόνο και την αδικία – αφού πολύ σωστά αυτό σε ενοχλεί – χωρίς όμως να αυτοεξαιρείται από τον πόνο και την αδικία, ώστε κι’ εγώ ο αδύναμος να μπορέσω και να τα αντέξω ; Αν το φως αυτό δεν έχει καμιά σχέση με το ψυχρό φως των λαμπτήρων φθορισμού και θερμαίνει και διαλύει τα σκοτάδια και κάνει την ψυχή του ανθρώπου να αναγαλλιάζει από την Ελπίδα που αφήνει να αχνοφανεί στην άκρη του τούνελ θα μπορούσαμε να το συζητήσουμε. Αλλά αυτό το ψυχρό υλικό φως, έστω και πολλαπλώς ανακλώμενο, για το οποίο μιλάς, πώς να το πιστέψω για θεό μου;
Υ.Γ. 1 Επειδή μου έδωσες τη ευκαιρία να μάθω πολλά για την ποίηση της Δημουλά που τόσο σε εκφράζει (προσωπικά άλλη από την ποίηση του Στράτου δεν διαβάζω) θα σου στείλω ένα βιβλίο που με εκφράζει και εμένα (σχετικά πάντα και όχι απόλυτα), για να μην κάθομαι και αντιγράφω αποσπάσματα που θα πυροδοτήσουν εξαντλητικές συζητήσεις.
Τελικά είσαι πολύ ωραίος (έστω και αν είσαι μεγάλη …γάτα).
Υ.Γ. 2
Αν δεν είναι μεγάλος κόπος μπορείς να βάλεις εκείνο το τραγούδι που λέει κάπως έτσι:
«Τι κάθεσαι εκεί πέρα και σωπαίνεις
και ξάχνεις για καινούργιες προσευχές»;
Τειρεσίας
Αγαπητέ Τειρεσία,
Μην ανησυχείς για τον ύπνο μου, έχουν προλάβει άλλοι να μου τον κλέψουν, ίσως και δια παντός...
Απαντώ στα σχόλιά σου:
1. Λες είναι δύσκολο να δεχτείς ότι ο Στράτος -και ο κάθε Στράτος- που εκδηλώνει μια συμπεριφορά, είναι μια απλή μηχανή. Ρωτώ όμως: ποιά μηχανή αντιλαμβάνεται ότι είναι πράγματι μια μηχανή;
2. Αυτό που ονοματίζεις γόνιμο, έξυπνο και δημιουργικό είναι για μένα το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης ενός τυχαίου ερεθίσματος -βλέπε η μούχλα στο τριβλίο του Παστέρ- και του γονιδιακά καθορισμένου δέκτη του ερεθίσματος -δηλαδή της παρατηρητικότητος και της μεθοδικότητος του Παστέρ-. Και εγώ ζηλεύω την αστραπιαία, ώριμη και τετράγωνη σκέψη, όμως κατάφερα να ηρεμήσω μόνο όταν αποδέχτηκα ότι το δικό μου μηχάνημα -το γονιδιακά καθοριζόμενο- λειτουργεί με άλλο λογισμικό... Και για να φέρω άλλο παράδειγμα: Ζηλεύω περισσότερο όχι τους σημερινούς επιστήμονες που προχωρούν την επιστήμη από το επίπεδο 1000 στο 1001, αλλά όλους εκείνους τους πρωτο-πόρους που δημιούργησαν από το 0 το 1. Και αιχμή του δόρατος αυτής της ειδικής κατηγορίας ανθρώπινων μηχανών, είναι για μένα οι παππούδες μας, οι παραδοσιακοί τύποι, που άκουγαν τον κύριο σπουργίτη και έκαναν την μελωδία του τραγούδι, που πάλευαν με τα κύματα και πέρασαν αυτόν τον κυματισμό της θάλασσας ανάμεσα στους ήχους και στα χείλη τους...
3. Έχεις δίκιο που λες ότι δεν μπορείς να πιστέψεις πως το Φως που αναφέρω είναι ο Θεός που πιστεύεις. Το καταλαβαίνω, αλλά από την αντίθετη πλευρά, αφού και εγώ δεν μπορώ να πιστέψω στον Θεό που αναφέρεσαι. Το κοινό μας σημείο είναι η ενδελεχής αναζήτηση, ο διακαής πόθος για την αλήθεια. Ο καθείς έχει το δρόμο του. Πάντως είναι πολύ ωραίο να διασταυρώνονται οι δρόμοι των ανθρώπων, να γνωρίζουμε άλλες οπτικές και αντιλήψεις... Διανθίζει την τυχαιότητα και με αυτόν τον τρόπο κινητοποιούνται και κάποια ξεχασμένα κωδικόνια και τους δίνεται η ευκαιρία να εκφραστούν! Έτσι μαθαίνουμε καλύτερα ποιοί είμαστε!
Θα περιμένω το βιβλίο και ευχαριστώ εκ των προτέρων!
Όσο για το άσμα, θα ψάξω...
Τα σέβη μου!
Δημοσίευση σχολίου