Μαθήματα Αστρονομίας

"Φεγγάρι αν είσαι λαμπερό"

Στίχοι, Μουσική, Ερμηνεία, Απογείωση:

Μάρκος Βαμβακάρης

Χιλιάδες χρόνια στα ψηλά, συντρόφους έχεις τ' άστρα, 
απόφευγέ τηνε τη γη, γιατί ΄ναι ξελογιάστρα, 
ποτέ μη θες φεγγάρι μου, ανθρώπους να γνωρίσεις, 
γιατί τα βάσανα της γης και συ θα τ' αποκτήσεις. 

 Ανθρώπου μάτι μη σε δει, φεγγάρι μου να ζήσεις, 
γιατί αν είσαι λαμπερό, χωρίς να θες θα σβήσεις, 
κάτσε στην ησυχία σου, και μες στην μοναξιά σου, 
όλοι της γης ζηλεύουνε, να δούνε τα καλά σου. 

 Παρτίδες με τους άνθρωπους, στο λέγω μην ανοίξεις, 
γιατί σκληρά θα πληγωθείς και θα μετανοήσεις, 
οι άνθρωποι είναι κακοί, στη γήινη τη σφαίρα 
κι από τη γη δεν πρόκειται, να δεις μιαν άσπρη μέρα. 

 Πίκρες, καημούς και βάσανα, θα έχεις πρώτoι φίλοι, 
ποτέ δεν θα γελάσουνε, τα δυο γλυκά σου χείλη 
κι αν είσαι τόσο πλούσιο, μην έχεις εμπιστοσύνη, 
οι άνθρωποι δεν γνωρίζουνε, ποτέ τους καλοσύνη.

Ένα μόνο τολμώ να γράψω. Οι πραγματικοί μάγκες, όπως ο Βαμβακάρης, ξεχειλίζουν λυρικότητα.

Σκλάβα μέσα στο κελί της...

Χτες, όλη μέρα, το πρόγραμμα είχε προσέγγιση των όρων "σκλάβοι" και "δεσμά". Διαχρονικά, εξεταζόμενοι αυτοί οι όροι, διαπιστώνει κανείς, ότι ακολουθούν τους ανθρώπους και τις κοινωνίες τους όπως τα δυο τους ποδάρια. Το ένα ποδάρι δηλώνει τη σκλαβιά μας στη σφοδρή σύγκρουση των τυχαιοτήτων μας και το άλλο, τα δεσμά που μας κρατούν αλυσοδεμένους και μακρυά από τα όνειρά μας.

Το πρωί, παρευρέθην σε αφιέρωμα του Μάρκου Βαμβακάρη, όπου ξαναάκουσα το υπέροχο κάτωθι τραγούδι:

"Ο Καϊξής"

Στίχοι: Γιώργος Φωτίδας

Μουσική: Απόστολος Χατζηχρήστος

Ερμηνεία:

Απόστολος Χατζηχρήστος,

Ευάγγελος Χατζηχρήστος,

Μάρκος Βαμβακάρης

σκλάβα μέσα στο κελί της
κλαίει και θρηνεί
και ζητάει τη λευτεριά της...

Το βράδυ παρακολούθησα την κινηματογραφική μεταφορά του έργου του Κ.Θεοτόκη "Σκλάβοι στα δεσμά τους", που διαδραματίζεται στην Κέρκυρα, κάπου στις αρχές του 20ού αιώνα, τότε στο μεταίχμιο της αγροτικής και πρωτοαστικής κοινωνικής μεταμόρφωσης, όπου τίτλοι και τιμές αποκτούσαν άλλο νόημα και επαναπροσδιορίζονταν. Τότε, που η έννοιες του γάμου και της συγγένειας, αναδείκνυαν αυτό που πραγματικά συνδέει τους ανθρώπους και δημιουργεί τις συνεκτικές σχέσεις μεταξύ μη εξ' αίματος συγγενών: το δώρο. Μόνο που σε αυτές τις περιπτώσεις το δώρο είναι έμψυχο, και μάλιστα ακούει στο όνομα "γυναίκα", όπως εξάλλου εξηγεί και η Κοινωνική Ανθρωπολογία. (για περαιτέρω έρευνα και μικρές ιδέες διαβάστε με την ησυχία σας τα κάτωθι 1, 2, 3, περί γυναικών και του κομβικού τους ρόλου στην δημιουργία, διαμόρφωση και λειτουργία μιας κοινωνίας από αρχαιοτάτων χρόνων...)

Η γυναίκα λοιπόν, σκλάβα μέσα στο κελί της, ένα κελί που ο άντρας έχει χτίσει, εξακολουθεί να αποτελεί το επίκεντρο της κοινωνικής ζωής. Όπως μια πολύχρωμη καρδερίνα στο κλουβί της, αδυνατεί να ξεφύγει από τα σίδερα, επηρεάζει όμως τους πάντες με το υπέροχο κελάηδισμά της...

Ερωτική μου φ(θ)ίση

Παγκόσμια Ημέρα Φυματίωσης σήμερα.

Μου ήρθε στο νου εκείνη η εποχή που ο κόσμος ξεψυχούσε για πλάκα...







Ο Κώστας Καρυωτάκης έχει αποτυπώσει γλαφυρά την εικόνα ενός φθισικού προσωπείου στο παρακάτω ποίημά του:

ΠΟΛΥΜΝΙΑ

Ψεύτικα αισθήματα
ψεύτη του κόσμου!
Μα το παράξενο
φως του έρωτός μου
φέγγει στου σκοτεινού
δρόμου την άκρη:
Με το παράπονο
και με το δάκρυ,
κόρη χλωμόθωρη
μαυροντυμένη.
Κι είναι σαν αίνιγμα,
και περιμένει.
Λάμπει το βλέμμα της
απ' την ασθένεια.
Σάμπως να λιώνουνε
χέρια κερένια.
Στ' άσαρκα μάγουλα
πως έχει μείνει
πίκρα το νόημα
γέλιου που σβήνει!
Είναι το αξήγητο
το μικροστόμα
δίχως το μίλημα,
δίχως το χρώμα.
Κάποια μεσάνυχτα
θα σε αγαπήσω,
Μούσα. Τα μάτια σου
θαν τα φιλήσω,
να 'βρω γυρεύοντας
μες στα νερά τους
τα χρυσονείρατα
και τους θανάτους,
και τη βασίλισσα
λέξη του κόσμου,
και το παράξενο
φως του έρωτός μου.

Αλλά και ένας άλλος καλλιτέχνης, ο Μάρκος Βαμβακάρης, μίλησε κάποτε με τον δικό του τρόπο, για ένα τέτοιο προσωπείο της φθίσης, που το λιώνει ο έρωτας...

"Μαύρα μάτια μαύρα φρύδια"
Εξολοκλήρου: Μάρκος Βαμβακάρης