Πρόβατα και Αγκάθια

 

<<Είναι τώρα εκατομμύρια χρόνια που τα άνθη κατασκευάζουν αγκάθια. Είναι εκατομμύρια χρόνια που τα πρόβατα τρώνε, παρ' όλα αυτά, τα άνθη. Και δεν είναι σοβαρό να ζητάς να καταλάβεις γιατί τα άνθη κάνουν τόσο κόπο να κατασκευάσουν αγκάθια, που δεν τους χρησιμεύουν ποτέ σε τίποτα; Δεν είναι σημαντικός ο πόλεμος των προβάτων και των λουλουδιών; [...] Και αν εγώ ήξερα ένα μοναδικό άνθος στον κόσμο, που δεν υπάρχει πουθενά αλλού εκτός από τον πλανήτη μου, και πως αυτό το άνθος μπορούσε ένα πρωί να το εξαφανίσει με μια χαψιά ένα πρόβατο χωρίς να ξέρει τι κάνει, δεν είναι σημαντικό αυτό; [...] Αν κάποιος αγαπά ένα άνθος, που δεν υπάρχει παρά μόνο σε ένα αντίτυπο μέσα στα εκατομμύρια κι εκατομμύρια αστέρια, αυτό είναι αρκετό για να είναι ευτυχισμένος όταν τα παρατηρεί. Σκέφτεται: "Το άνθος μου είναι κάπου εκεί...". Αν όμως το πρόβατο φάει το άνθος, θα είναι γι' αυτόν σαν να έσβηναν μονομιάς όλα τ' αστέρια! Και δεν είναι σημαντικό αυτό;>>

(απόσπασμα από τον "Μικρό Πρίγκιπα" του Αντουάν ντε Σεντ-Εξπερί, εκδ. ΜΙΝΩΑ, 2020, μτφ. Γιάννη Θωμόπουλου)


Αλήθεια γιατί άραγε τα άνθη, τα κάθε λογής άνθη τούτου του κόσμου, από μικρά μπαίνουν στη διαδικασία χτίζοντας αγκάθια στο κορμί τους, να προφυλαχτούν από τα πρόβατα, τα κάθε λογής πρόβατα, που άγονται και φέρονται άβουλα και ο σκοπός της ζωής τους είναι να τρώνε τα άνθη, τα κάθε λογής άνθη...;


Η ερώτηση αυτή, με σαφείς παιδαγωγικές προεκτάσεις ως προς την ανάγκη ενσωμάτωσης αγκαθιών από τα νεαρά άνθη με σκοπό τη μακροχρόνια προστασία τους από τα ζώα, με οδήγησε αυτόματα σε μια άλλη παιδαγωγικής φύσεως ερώτηση η οποία με βασανίζει εντόνως το τελευταίο διάστημα κατά την αποκλειστική μου ενασχόληση που λέγεται ανατροφή παιδιών. Η ερώτηση αυτή είναι γιατί να πρέπει εμείς οι γονείς να μάθουμε στα παιδιά μας να έχουν όρια -όπως προτείνουν απαραιτήτως όλοι οι ειδικοί της παιδοψυχολογίας- όταν αργότερα στη ζωή τους, πάλι εμείς οι γονείς τους, θα τα παροτρύνουμε να τα ξεπεράσουν...;


Και στο πρώτο ερώτημα κάτι μου μοιάζει να πηγαίνει στραβά, και στο δεύτερο ερώτημα επίσης... Αλλά δεν μπορώ να βρω τι, ούτε στο ένα ούτε στο άλλο... Ίσως, σε μια άλλη ζωή, σε έναν άλλον πλανήτη, να βρω τις απαντήσεις που ψάχνω...










Από τη θάλασσα των ανθρώπων, στα κύματα των αστεριών

 

Κάποτε, όταν βρισκόμουν στο δημοτικό, νομίζω Δ' τάξη (όπως τη γράφαμε τότε), είχε έρθει ένας σχολικός σύμβουλος. Στη συζήτηση με τον δάσκαλό μου ο οποίος ήξερε ότι ήθελα να γίνω αστροναύτης, τον ρώτησε αυτόν τον σχολικό σύμβουλο "τι έχεις να συμβουλέψεις τον νεαρό μας εδώ που θέλει να ασχοληθεί με το σύμπαν?" και εκείνος απάντησε "ασχολήσου νεαρέ μου πρώτα με τα γήινα και άφησε τα ουράνια για αργότερα. Έχει και σε τούτο τον πλανήτη πολύ γνώση να ασχοληθεί κάποιος αν θέλει..."


Κοντεύοντας σχεδόν 30 χρόνια μετά, και θεωρώντας ότι έχω βασανίσει το μυαλό, το σώμα και την ψυχή μου αρκετά με τα γήινα, νιώθω πολύ μεγάλη την ανάγκη -ξανά- να ασχοληθώ με τα επουράνια... Σε όλες τις διαστάσεις των. Έλα όμως, που τα γήινα είναι τόσο δεσμευτικά, που τώρα πιο πολύ από ποτέ, με κάνουν να μην προλαβαίνω καν να ξεκλέψω μια ματιά προς τα επουράνια. Προσδοκώ όμως στο μέλλον. Ίσως στα επόμενα 30 χρόνια από τώρα -αν ζούμε- να μου έχει δωθεί η ευκαιρία. Μέχρι τότε, ζώντας και μεθώντας στιγμές γήινες, φαντάζομαι σκηνές και στιγμές εξωγήινες, ως εξωθητικό μιας καλύτερης ζωής, μιας πιο καθαρής σκέψης, μιας πιο υγιούς ψυχής.


Μέχρι τότε, θα φαντάζομαι πώς θα ήταν αν ήμουν ένας εξωγήινος και λεγόμουν Ε.Τ.

Μέχρι τότε, κάποια όνειρα μπορούν να προβάρουν στον καθρέφτη πώς θα είναι στο μέλλον, όταν γίνουν πραγματικότητα και γίνω επιτέλους ένας κοσμοναύτης... 



Μέχρι τότε... γήινη υπομονή!




Επιστήμη και Κοινωνία.

 

Μία σοβαρή ανάλυση των τεκταινόμενων μπορείτε να βρείτε εδώ, από τον Ed Yong, και αφορά τα δεινά της επιστήμης και τους χαλεπούς ή ένδοξους καιρούς που αυτή περνά. Ένα στρες τεστ θα έλεγε κανείς, για να ελεγχθεί η κοινωνικότητά της και τα όριά της, η χρησιμότητά της και τα οφέλη της στο σημερινό Άνθρωπο.


Εξαιρετικό. Αξίζει να διαβαστεί με πολύ προσοχή.


Και το ακόλουθο βίντεο, προφητικό για την ανάδειξη του προβλήματος συμβίωσης κοινωνίας και επιστήμης...




Τι να ευχηθώ;

 

Για τη νέα χρονιά, ευχές αγχωμένες... Έχει πέσει η ένταση του ενθουσιασμού, αφού νομίζω οι περισσότεροι έχουμε καταλάβει ότι κάτι δεν πάει καλά στην καθημερινότητά μας... Ένας ιός, άψυχος, ήρθε να μας το αποδείξει.


Τρία θέματα που τα συζητάω τις τελευταίες μέρες και με κάνουν να διαπιστώνω το ίδιο πράγμα:

1] Το πρώτο ως προς τη δομή της σύγχρονης οικογένειας. Έχω ξαναπεί, ότι στους δρόμους και στα πάρκα, βλέπω κυρίως μπαμπάδες με τα καρότσια τους, να έχουν ενεργότατο ρόλο στην ανατροφή του παιδιού τους. Πολύ ωραίο θα μου πείτε, και δεν καταλαβαίνουμε πού είναι το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι ακριβώς δίπλα σε ένα παγκάκι κάθεται η μάνα που έχει χαθεί μέσα στο κινητό της και σπάνια σηκώνει κεφάλι να δει τι κάνουν ο σύζυγος και το παιδί τους. Αυτή η μάνα τη σήμερον ημέρα, έχει χύτρα ταχύτητος για το μαγείρεμά της, έχει πλυντήριο πιάτων για μετά το φαί, έχει πλυντήριο ρούχων, ηλεκτρικό σιδερωτήριο, ηλεκτρική σκούπα που ρουφάει τα πάντα, έχει και μια οικιακή βοηθό για να τις καθαρίζει το σπίτι. Θα που πείτε, έχει και μια καριέρα. Ναι, αυτό το είχα ξεχάσει. Παρατηρούμε δηλαδή, το ακριβώς αντίστροφο φαινόμενο από την μέχρι πρότινος εικόνα του άντρα να αράζει στον καναπέ, η γυναίκα να τρέχει να του φέρει τις παντούφλες και ταυτόχρονα να ανατρέφει τα παιδιά, να τα διαπαιδαγωγεί, να φροντίζει το σπίτι. Με απλά λόγια, έχουν αντιστραφεί οι ρόλοι. Η διεκδικούμενη από ετών φεμινιστική ισότητα, έχει γίνει ανισότητα -υπέρ των γυναικών πλέον- που καταλήγει σε ανικανότητα να στηρίξουν ένα σπιτικό. Δεν προσπαθώ να σας πείσω για αυτή τη διαπίστωση, αλλά προσπαθώ να πείσω τον εαυτό μου από τα πολλαπλά πανομοιότυπα παραδείγματα που έχω γύρω μου, ότι έχω άδικο, μάταια όμως...


2] Το δεύτερο ως προς τους ερωτικούς συντρόφους. Μίλησα σε πρόσφατη ανάρτηση για τη μόδα της ομοφυλοφιλίας, εννοώντας την υπέρμετρη απήχηση που έχει το φαινόμενο και οι ερωτικές επιλογές συνανθρώπων μας, στα μίντια και στην εν γένει καθημερινότητά μας. Δεν έχω κάτι με τους ομοφυλόφιλους φυσικά, σήμερα μάλιστα κάπου διάβασα ότι και ο ΝταΒίντσι, μια από τις μεγαλύτερες ιδιοφυΐες της ιστορίας, ίσως ήταν ομοφυλόφιλος, αν και ελάχιστα στοιχεία υπάρχουν για τη σεξουαλικότητά του, όπως μια κατηγορία για σοδομισμό που τον οδήγησε στο δικαστήριο της τότε εποχής. Αυτό που με ενοχλεί όμως αφάνταστα, είναι ότι το κλίμα της καθημερινότητάς μας παγκοσμίως, στήνεται με τέτοιο τρόπο που σε κάνει να νιώθεις άβολα τελικά αν είσαι στρέιτ και όχι γκέι. Σου δημιουργούνται και τύψεις δηλαδή. Και αυτό είναι επίσης η αντίστροφη εικόνα του -επί χιλιάδων χρόνων- φαινομένου καταπίεσης που δέχονταν οι απανταχού της γης ομοφυλόφιλοι. 


3] Το τρίτο ως προς την επιστημονικότητα. Η επιστήμη και η τεχνολογία όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα, δίνουν μια απίστευτη αυτοπεποίθηση και αίσθηση πραγματοποίησης ακόμα και του πιο αδύνατου ονείρου ή τρελής φαντασίωσης του σημερινού ανθρώπου. Ο άνθρωπος σήμερα νιώθει παντοδύναμος. Δεν υπάρχει κάτι που μπορεί να τον ανακόψει. Από την εποχή της εδραίωσης του Διαφωτισμού, πρόδρομος του οποίου ήταν η Αναγέννηση του Ντα Βίντσι, ο ανθρώπινος νους έχει ξεφύγει σε απίστευτα μονοπάτια ρίχνοντας φως σε σκοτεινά σημεία του σύμπαντος. Παρ' όλα αυτά, πολλές φορές δεν φτάνει το τόσο φως για να δούμε την αλήθεια. Μάλιστα, το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει: το τόσο φως, δρα εκτυφλωτικά και αδυνατούμε να δούμε την αλήθεια. Επέρχεται μεγαλύτερο σκοτάδι και πιο βαθειά αγνοια για την πραγματικότητα. Μικρό παράδειγμα για την μέλλουσα Ιστορία, αλλά μεγάλο παράδειγμα γιατί είναι πλέον η πικρή καθημερινότητά μας, είναι ο κορωνοϊός που ήρθε να μας θυμίσει ότι η επιστήμη μπορεί να είναι μερικές φορές αστεία, να κάνει βλακώδη λάθη και να εγκυμονεί κινδύνους για την ευρύτερη κοινωνία. Δείτε τις σπασμωδικές κινήσεις με τις οποίες έχει η σύγχρονη επιστήμη έχει διαχειριστεί το θέμα του κορωνοϊού και ίσως αντιληφθείτε τι θέλω να πω. Όπως και να έχει, η πολύ σιγουριά της επιστήμης, έχασε τη μαγκιά της από έναν αόρατο ιό... δίνοντας θέση σε θρησκευτικούς και εκκλησιαστικούς κύκλους να προσπαθούν να κλέψουν μέρος της χαμένης της αίγλης και να τη χρησιμοποιήσουν για δική τους αυτοπροβολή και φυσικά εξασφάλιση. Είναι δηλαδή η ακριβώς αντίστροφη εικόνα της πάλαι ποτέ θεοκρατίας που αποδεικνυόταν πολλές φορές αναξιόπιστη, γεννώντας στους πιστούς τη δυσπιστία και ακολούθως τη σπίθα για γνώση. Σήμερα, τις τελευταίες μέρες, μάλλον η επιστημονοκρατία κλωνίζεται και γεννά στους πολίτες τη δυσπιστία και ακολούθως την ανάγκη να προσευχηθούν, να κάνουν το σταυρό τους και να σηκώσουν το βλέμμα ψηλά, ψάχνοντας κάπου το Θεό τους...


Τι κοινό έχουν οι τρεις παραπάνω διαπιστώσεις; Πανομοιότυπο μηχανισμό κοινωνικής μεταλλαγής. Εξηγούμαι: φαινόμενα που πριν ήταν καταπιεσμένα, από τη φόρα και την έντασή τους να βγουν στην επιφάνεια και να κερδίσουν (ο φεμινισμός σε αντιδιαστολή με την ανδροκρατούμενη κοινωνία, η ομοφυλοφιλία σε αντιδιαστολή με την ετεροφυλοφιλική ερωτική ζωή, η επιστήμη σε αντιδιαστολή με τη θεολογία), έχουν ξεπεράσει το όριο του στόχου τους και έχουν φτάσει στο αντίθετο άκρο. Δεν είναι μια μετριασμένη στόχευση, αλλά μια υπέρμετρη προσπάθεια επιβολής του νέου. Μέχρι ενός ορίου το αντιλαμβάνομαι και το αποδέχομαι. Και στους τρεις τομείς που ανέφερα. Όμως, αυτό που δεν ανέχομαι είναι την άκριτη αποδοχή κανονιστικών πλαισίων σκέψης και συμπεριφορών που διαμορφώνουν τις ζωές μας καθημερινά και λέγονται συλλήβδην... μόδες. 



Και τρεις δανεισμένες συμπυκνωμένες απόψεις άλλων, ως αντικαταβολή όλων αυτών που θέλω να πω, αλλά δεν προλαβαίνω:


1η] Είναι τα παρακάτω βιντεάκια:







2η] είναι ένα χιουμοριστικό κείμενο που μου έστειλε ένας φίλος, αγνώστου πηγής, κάπου βρέθηκε σε ένα φόρουμ, το οποίο αναπαράγω εδώ, χωρίς άδεια αναδημοσίευσης:


"Χθες όλη νύχτα χιόνιζε. Και σήμερα εγώ...

8:00 Έφτιαξα χιονάνθρωπο. 

8:10 Ήρθε η γειτόνισσα φεμινίστρια και με ρώτησε γιατί δεν έφτιαξα και μια χιονογυναίκα. 

8:15 Έφτιαξα και γυναίκα από χιόνι. 

8:17 Ο άλλος γείτονας παραπονέθηκε πως η χιονογυναίκα έχει πολυ μεγάλα στήθη και προβάλει λάθος πρότυπο. 

8:20 Γκεϊ-ζευγάρι από απέναντι φωναζαν πως οι χιονάνθρωποι θα έπρεπε να είναι δυο άνδρες διότι νιώθουν μειονεκτικά. 

8:22 Τρανς που μένει στο τέλος του δρόμου με ρώτησε γιατί δεν έφτιαξα δυο χιονοσώματα με αφαιρούμενα μέλη. 

8:25 Οι βίγκανς από άλλο τέλος του δρόμου είπαν πως το καρότο είναι η διατροφή τους και δεν επιτρέπουν να χρησιμοποιείται σαν μέρος του χιονάνθρωπου. 

8:28 Μαύροι με αποκαλούν ρατσιστή διότι ο χιονάνθρωπος είναι λευκός. 

8:31 Ο μουσουλμάνος από απέναντι απαιτεί να καλύψω την χιονογυναίκα με σεντόνι. 

8:40 Ήρθε αστυνομία και είπαν πως κάποιος ένιωσε προσβεβλημένος και με κατήγγειλε. 

8:42 Ήρθε πάλι η φεμινίστρια και απαίτησε να αφαιρέσω την σκούπα από την χιονογυναίκα διότι συμβολίζει την αστική οικογενειακή της σκλαβιά. 

8:43 Ήρθε ο πρόεδρος του συλλόγου για την ισότητα και με απείλησε με μηνύσεις. 

8:45 Με δείχνουν σε όλες τις τοπικές ειδήσεις όπου με ρώτησαν αν ξέρω διαφορά μεταξύ χιονανθρώπου και χιονογυναίκας. Απάντησα «Χιονόμπαλες». Με αποκαλούν «καταραμένος φασίστας και σεξιστής». 

9:00 Είμαι πρώτη είδηση σε όλα τα κανάλια σαν τρομοκράτης, ρατσιστής, ομοφοβικός, εγκληματίας και με κατηγορούν για δημιουργία επικίνδυνων καταστάσεων με αφορμή την κακοκαιρία. 

9:10 Με ανακρίνουν για να ανακαλύψουν αν λειτουργούσα μόνος μου η αν έχω συνεργάτες. Κοινωνικοί λειτουργοί πήραν τα παιδιά μου. 

9:29 Στον δρόμο περνάει όχλος με πυρσούς από εκείνους που έχω προσβάλλει. Απαιτούν τον αποκεφαλισμό μου.

Νόημα - αυτή ιστορία δεν έχει νόημα. Είναι ο κόσμος στον οποιον ζούμε τώρα. Και έπονται χειρότερα."



3η] Κλείνω με μια βαθύτατα φιλοσοφημένη φράση του Θεοντόρ Αντόρνο:


"Με την πιο γενική έννοια της προοδευτικής σκέψης, ο Διαφωτισμός επεδίωξε πάντοτε την απελευθέρωση του ανθρώπου από τον φόβο και την εγκαθίδρυσή του ως κυρίαρχου. Πλην όμως στην πλήρως διαφωτισμένη γη μας ακτινοβολεί ο θρίαμβος της καταστροφής."


Αν κάτι λοιπόν, αγαπητοί μου, εύχομαι για τη νέα χρονιά, με διάθεση συγκερασμού των τριών ανωτέρων θεμάτων και των τριών δανεισμένων απόψεων που παρέθεσα, είναι να μην δεχόμαστε άκριτα τις μόδες. Πάσης φύσεως ή παραφύσεως. Εντός ή εκτός εισαγωγικών οι λέξεις φύσεως και παραφύσεως. Να διαβάζουμε περισσότερο, να αναρωτιόμαστε περισσότερο. Να προστατεύουμε τις όμορφες στιγμές περισσότερο. Να υπολογίζουμε τη Γη μας περισσότερο. Να συζητάμε περισσότερο. Μπας και βρούμε έτσι, το μέτρο. Αυτό που ανάβει και σβήνει τούτον τον κόσμο. Και να αποφύγουμε τις ανισορροπίες. Προς κάθε κατεύθυνση... 


"κόσμον τόνδε, τὸν αὐτὸν ἁπάντων, οὔτε τις θεῶν οὔτε ἀνθρώπων ἐποίησεν, ἀλλ᾽ ἦν ἀεὶ καὶ ἔστιν καὶ ἔσται πῦρ ἀείζωον, ἁπτόμενον μέτρα καὶ ἀποσβεννύμενον μέτρα." 

"Αυτόν τον κόσμο δεν τον έπλασε κανένας θεός ή άνθρωπος, παρά υπήρχε πάντα, υπάρχει και θα υπάρχει: μια αιώνια, ζωντανή φωτιά, που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο."


Ηράκλειτος, 5ος αιώνας πΧ...