Είναι μια νέα προσπάθεια συνάντησης των πνευμάτων κάτω από το φως του έναστρου βραδινού ουρανού, τις ώρες που βγαίνουν οι νεράιδες και τα παραμύθια φαίνονται αληθινά...
Και επειδή κάποιοι ίσως με κατηγορήσουν για βαθειά κατάθλιψη, διαβάζοντας την προηγούμενη ανάρτηση, σας παραθέτω δυο συνεντεύξεις του Χρόνη Μίσσιου (εδώ και εδώ) για να διαπιστώσετε μέσα από τον μειλίχιο λόγο του ή τουλάχιστον να δικαιολογήσετε, γιατί κάποιος μπορεί παρατηρώντας τη σύγχρονη ζωή, να οδηγηθεί σε απαισιόδοξα μηνύματα.
Και το ερώτημα τώρα, προς εσάς:
Ποια θεωρείτε την πιο μεγάλη πράξη αντίστασης στις μέρες μας;
Για να δείτε ότι το ανθρώπινο είδος έχει φτάσει σε εξευτελιστικά όρια και αποσύνθεση, διαβάστε το άρθρο από την εφημερίδα The Guardian, για να μπείτε λίγο στη φιλοσοφία του Health Politics. Και επειδή τα politics, παραμένουν politics σε ό,τι και αν αναφέρονται, αντιλαμβάνεται κανείς ότι δεν μας φταίει κανένας ιός... Η βασική απειλή για τον άνθρωπο -και όλου του πλανήτη- είναι ο ίδιος ο άνθρωπος... Όταν απειλείται ολόκληρος ο κόσμος, κάποιοι ενδιαφέρονται ακόμα για επίδειξη πολιτικής ισχύος. Νομίζω όμως, το πιο ουσιαστικό μήνυμα είναι αυτό που έδωσε ο Tedros.
"Quarantine politicizing covid" ("Βάλτε σε καραντίνα την πολιτικοποίηση του COVID!")
Έχω δηλώσει ότι είμαι μεταπτυχιακός φοιτητής στο πρόγραμμα Δημόσιας Υγείας (με κατεύθυνση Χρόνια Νοσήματα και Συμπεριφορές Υγείας) της πρώην Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, κοινώς γνωστή ως ΕΣΔΥ, που τώρα ανήκει στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ). Όσες φορές έχω ρωτήσει -και είναι σίγουρα πάνω από 10 φορές- τους αξιότιμους κύριους καθηγητές μας τι είναι αυτό που φταίει στην Ελλάδα και δεν προχωράνε διάφορες κινήσεις και προτάσεις από θεσμούς όπως η ΕΣΔΥ (όπου υπάρχουν οι τεχνοκράτες και οι κρατούντες τη γνώση) που σκοπό έχουν να αλλάξουν πολλά θέματα Δημόσιας Υγείας στη χώρα μας, όλοι μα όλοι μου απαντούσαν πανομοιότυπα ότι τελικά φταίνει οι πολιτικοί μας που αγνοούσαν ή απέρριπταν τις προτάσεις-λύσεις σε καυτά θέματα δημόσιας υγείας. Λαμβάνω σήμερα το παρακάτω μέιλ από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, αναφορικά με ενημέρωση ημών των λειτουργών Δημόσιας Υγείας (όπως θέλει ο τίτλος μας να προσφωνούμαστε) για το καυτό θέμα της επιδημίας του κορωναϊού: και ακολούθως γράφει η γραμματεία του τμήματός μας το εξής: Κοινώς, όπως καταλαβαίνετε, η Δ/ντρια του ΠΜΣ αντί να ενθαρρύνει τους φοιτητές της να συμμετέχουν σε τέτοιες κινήσεις από τους θεσμούς της Πολιτείας και της Πολιτικής Ηγεσίας, ενημερώνει ότι η συμμετοχή ΔΕΝ είναι υποχρεωτική και ότι απουσίες από τα μαθήματα ΔΕΝ θα δικαιολογηθούν. Η εν λόγω Δ/ντρια, που ετύγχανε πέρσι να ήταν και η υπεύθυνη σύμβουλος σπουδών μου, χωρίς να ήταν τότε Δ/ντρια του ΠΜΣ, όταν είχα συναντηθεί μαζί της για να της εξηγήσω ότι είχα πρόβλημα με τις σπουδές μου και ότι ο Οδηγός Σπουδών άλλα λέει όσον αφορά την παρακολούθηση των μαθημάτων και άλλα τελικά γίνονται στα μαθήματα, (αναγκάζοντάς μας να παρακολουθούμε 2 πρωινά τη σχολή τη στιγμή που οι περισσότεροι είμαστε ιατροί και νοσηλευτές και είναι αδύνατον να απουσιάζουμε 2 από τα 5 πρωινά και τη στιγμή που ο οδηγός σπουδών λέει ότι θα χρειάζεται ΜΟΝΟ 1 πρωινό να παρακολουθούμε τη σχολή, ωθώντας μας να προγραμματίσουμε έτσι τις δουλειές μας ώστε να λείπουμε με το ζόρι 1 πρωινό από τον χώρο εργασίας μας - εγώ έπαιρνα το μοναδικό ρεπό της εβδομάδας μου, ώστε να παρακολουθώ πρωινά τη σχολή, πολλές φορές στο καπάκι μετά από εφημερία), η συγκεκριμένη λοιπόν κυρία, μου είχε πει απλά και ξερά ότι θα μεταφέρω τον προβληματισμό σας στον τότε Δ/ντη σπουδών (άλλη λούγκρα και αυτή...) και τελικά μου είχαν απαντήσει και οι δυο, ότι αυτό είναι το πρόγραμμα σπουδών, πρόβλημά σας αν δεν μπορείτε να παρακολουθήσετε και να ανταπροκριθείτε στις απαιτήσεις της σχολής... Κυρία μου, εσείς του τύπουΠανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, που απαντάτε με περισσή άνεση ότι όλα στην Ελλάδα κόβονται και καταστρατηγούνται από τους πολιτικούς μας, πρέπει να καταλάβετε ότι δεν είναι όλα ανεπάρκεια και ανικανότητα εκείνων. ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΔΙΚΗ ΣΑΣ. Δείτε πρώτα τα χάλια σας και μετά πετάξτε το μπαλάκι στον κάθε τυχάρπαστο πολιτικό τύπου εραστή Δυτικών Προαστίων (βλέπε ευρωβουλευτή Αλέξη Γεωργούλη). Κυρία μου, δεν ξέρετε τι θα πει "στόφα". Δεν ξέρετε τη δύναμη, τη φλόγα, που έχει να εμπνέεις και να ερεθίζεις νου και σώματα. Ξεφτιλίζεις το ρόλο σου ως καθηγήτρια, μπροστά σε μια τέτοια εκπαιδευτική συγκυρία, εσύ που θες να φαίνεσαι σαν-κυρία, όταν γίνεται χαμός με τον κοροναϊό και είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να συμμετέχουμε εμείς οι μέλλοντες λειτουργοί Δημόσιας Υγείας σε τέτοιες προσπάθειες, εσύ να νοιάζεσαι για να μην χαθούν οι ώρες του εκπαιδευτικού προγράμματός σου. Και αυτό δεν θα ήταν από μόνο του τόσο κακό, μάλιστα θα ακουγόταν τιμητικό ότι μια καθηγήτρια δεν θέλει να χαθεί ούτε μια ώρα σκληρής εκπαίδευσης, αλλά έλα που... θέλει η πουτάνα να κρυφτεί και η χαρά δεν την αφήνει, που λέει ο πάνσοφος λαός μας! Θα δεχόμουν μια τέτοια αυταρχικότητα μόνο αν δεν λείπατε όποτε γουστάρετε εσείς και οι συντεχνίτες σας, ακυρώνοντας μαθήματα με το έτσι θέλω, αναβάλλοντάς τα για άλλη ημερομηνία, χωρίς να σέβεστε ότι εμείς μοχθούμε για να λείψουμε από άλλα ευαγή ιδρύματα-κλουβιά με τις τρελές, με ρεπό ή άδεια για να έρθουμε του σκοτωμού στο άθλιο και ευτελές δικό σας πρόγραμμα, ώστε να πάρουμε έναν ψωροτίτλο μεταπτυχιακών σπουδών, για να πούμε ότι είμαστε και εμείς ανταγωνιστικοί όπως απαιτούν οι καιροί της δια βίου εκπαίδευσης μας, για να μας τον βγάλουν τελικά "μη συναφή" με το επάγγελμά μας στις μελλοντικές κρίσεις για διορισμό.... Θα δεχόμουν επίσης αυτήν σας την αυταρχική στάση, αν δεν δηλώνατε ότι κάνετε μάθημα 3 ώρες, εκ των οποίων αργεί να ξεκινήσει περίπου μισή ώρα το μάθημα, τελειώνει περίπου μισή ώρα πιο πριν από την κανονική λήξη του και κάπου ενδιάμεσα γίνεται ένα ακόμα μισάωρο διάλειμμα. Κοινώς, λεγεστε Καθηγήτρια κλπ κλπ που διδάσκετε 3 ώρες τους φοιτητές σας, από τις οποίες ο μισός χρόνος είναι μέσα στην αίθουσα διαλέξεων και από αυτόν τον χρόνο ούτε καν ο μισός (άρα ο μισός του μισού από το αρχικό 3ωρο) δεν είναι αποδοτικός-παραγωγικός-ερεθιστικός-εμπνευστικός. Σταματώ εδώ, γιατί το έργο το έχω ζήσει άπειρες φορές στο μπουρδέλλο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας μας, μετά από 6 χρόνια στο δημοτικό, 6 χρόνια γυμνάσιο-λύκειο, 10 χρόνια σε έδρανα δυο προπτυχιακών σχολών, και πλέον άλλα 2 χρόνια μεταπτυχιακών σπουδών. Δεν περίμενα φυσικά και κάτι άλλο. Απλά, περίμενα, όσο ανεβαίνεις βαθμίδα εκπαιδευτική, τουλάχιστον να σε κοροϊδεύουν λιγότερο... Και αυτό όμως ουτοπία είναι, αφού δεν ξέρουν τι θα πει στόφα... Λέξη, που μου την έμαθε, η μακαρίτισσα η γιαγιά μου που δεν έτυχε και δεν της δόθηκε η ευκαιρία να προχωρήσει ποτέ της πέρα από την 1η δημοτικού... και υπέγραφε βάζοντας έναν σταυρό του οποίου μάλιστα τις δυο γραμμές ούτε καν ευθεία δεν μπορούσε να τις τραβήξει... Λέξη, που μετά από 24 έτη εκπαιδευόμενος ακόμα την αναζητώ στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα... Υ.Γ.: Προβληματίστηκα αν έπρεπε να σβήσω τα ονόματα, τα emails και τα τηλέφωνα που φαίνονται στην αλληλογραφία που παραθέτω, αλλά σκέφτηκα ότι όποιος ασχολείται με τη Δημόσια Υγεία όπως γενικά και με τη Δημόσια Θεματολογία, οφείλει να μην φοβάται να εκτεθεί Δημόσια. Το θέμα είναι όταν κάποιος εκτίθεται δημόσια και δεν ιδρώνει το αυτί του, ούτε δημόσια ούτε ιδιωτικά...
Και έχω κάποιες ερωτήσεις, όπως μας προτρέπει η συγκεκριμένη κυρία: 1. Αν έχει πρόσφατα ελέγξει τις ορμόνες της; (ειδικά τα επίπεδα τεστοστερόνης και των λοιπών ορμονών φύλου) 2. Αν ήθελε στη ζωή της να γίνει ψυχολόγος (με εξειδίκευση στο θυμό των ανθρώπων) ή μελλοντολόγος (με εξειδίκευση στις ανώτερες δυνάμεις και τις φυσικές καταστροφές); 3. Αν της αρέσει ο χρυσός; (διότι με τόσο σιωπή, θα έχει πλουτίσει, καθώς όπως λεν, η σιωπή είναι χρυσός...) 4. Αν είχε διδαχθεί Νέα Ελληνικά στο Λύκειο, καθώς ίσως είχε ακούσει ότι "η Αλήθεια δεν μπορεί να ξεκινά", καθώς δεν είναι γάιδαρος να πηγαίνει μπρος-πίσω, να σταθμεύει ή να στρίβει, αλλά είναι Κατάσταση Ακλώνητη που περιμένει καρτερικά κάποιον να την αντι-κρίσει (ειδικά μέσα σε μια κρίση) Καλή επιτυχία στην κυρία αυτή λοιπόν, όπως και σε όλους τους άλλους Υποψόφιους... (που έχουν πέσει πιο χαμηλά και από τους ψόφιους...)
Πολύ πρόσφατα έκανα για πρώτη φορά αίτηση για διορισμό σε μια θέση σε ένα δημόσιο νοσοκομείο. Αφού συγκέντρωσα με πολύ κόπο, όλα τα πιστοποιητικά και αποδεικτικά και βεβαιώσεις συμμετοχής σε συνέδρια και γενικά όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν το βιογραφικό μου, είπα να τα ζυγίσω, να δω πόσο βάρος έχουν. Η ζυγαριά έλεγε 0,523kgr, κάτι περισσότερο από μισό κιλό δηλαδή. Αν είχα όμως μια άλλη ζυγαριά, που να μετρά σε ειδικό βάρος, δηλαδή σε χρόνο, κόπο και συμμετοχή, θα απαριθμούσε πολλά χρόνια, και για την ακρίβεια τουλάχιστον 18. Αν αναλογιστεί κανείς, ότι είμαι 36 ετών, αυτό είναι κάτι περισσότερο από τη μισή μου ζωή δηλαδή. Άρα, όσα χρόνια έκανα για να μπω στη σχολή, άλλα τόσα έκανα για να ετοιμαστώ να διεκδικήσω μια θέση, για να έρθει το σύστημα να μου πει: φίλε στη σειρά σου, αργείς ακόμα. Ίσως χρειαστείς άλλα τόσα χρόνια για να ασχοληθούμε με την περίπτωσή σου και θα δούμε τότε αν είσαι κατάλληλος... Μόνο, που ξέχασε να θυμηθεί το σύστημα, ότι μέχρι τότε μπορεί να μην υπάρχω καν στις λίστες των εν αναμονή διορισμού ιατρών, καθώς μπορεί να έχω μεταναστεύσει στις λίστες των εν παραμονή αλλαχού αρχαγγέλων. Αυτή η κατάσταση, επιβεβαιώνει την άποψή μου, ότι οι ιατροί είναι το καλύτερο σφαχτό της κοινωνίας, που ρίχνονται στον βωμό της ψεύτικης καταξίωσης, καίγονται στην πυρά της ατέρμονης αναζήτησης κοινωνικού εξουσιαστικού ρόλου, αποσαθρώνονται από τις ψευδεπίγραφες απολαβές και τελικά μετά από τόση μόρφωση... παραμορφώνονται σε ένα τέρας που ούτε οι ίδιοι δεν μπορούν να αντιληφθούν, αδυνατώντας να εκπληρώσουν τον ρόλο τους ως προστάτες της ανθρώπινης υγείας και αξιοπρέπειας, (όπως εκφράστηκε εύστοχα μα εξιδανικευμένα από τον ΠΟΥ το 1948: η υγεία είναι «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας»), καθώς πρώτοι οι ίδιοι οι ιατροί είναι οι μεγαλύτεροι ασθενείς. Και αν ο ΠΟΥ προσπαθεί να συγκεράσει δυο καταστάσεις, την ιατρικοποίηση της κοινωνίας και την κοινωνικοποίηση της ιατρικής και με όχημα την πρώτη να στοχεύσει προς τη δεύτερη, σε αυτήν την προσπάθεια, ελλοχεύουν δυο κίνδυνοι που έχουν συνάφεια μεταξύ τους: αφενός, η βιοεξουσία και αφετέρου η κανονικοποίηση-τυποποίηση της ιατρικής ως μια παράφρονα έκφραση της evidence-based medicine (ιατρικής βασισμένης σε στοιχεία). Και οι σημερινοί ιατροί, έχουν εκτεθεί και στους δυο αυτούς κινδύνους, υφιστάμενοι πολλαπλά τραύματα. Για να ξαναγυρίσω στην υπόθεση του διορισμού. Το καλύτερο στοιχείο βέβαια από όλα είναι, ότι για αυτή τη μια θέση, έχουν κάνει αίτηση καμιά 80αριά συνάδελφοι και εγώ με σιγουριά θα έχω μια από τις τελευταίες θέσεις στη σειρά αξιολόγησης. Δεν με πειράζει αυτό φυσικά, καθώς οι περισσότεροι αποδέλοιποι έχουν παραπάνω εφόδια (οι περισσότεροί τους, επάξια). Αυτό, που με πειράζει όμως αφάνταστα, είναι ότι η κοινωνία μας, δίνει βάρος στο πραγματικό βάρος των προσόντων ως ποσοτική παράμετρο, αντί να δίνει κυριολεκτικό βάρος στο χρόνο και την προσπάθεια που έχει καταβάλει κανείς ως ποιοτική παράμετρο, για να αποκτήσει αυτά τα προσόντα. Και αυτό, είναι συνάρτηση της προσπάθειας της κοινωνίας μας να ζυγίζει τα πάντα με αριθμούς και κατά κεφαλήν κατανάλωση, αντί να βλέπει προσωπικότητες και κατά περίπτωση πνευματικές ανθρώπινες ανάγκες.
Υ.Γ.1: Ευχαριστώ τον "Γιάννης από πάνω" για αυτή την εικόνα που μου έστειλε, αποδεικνύοντας ότι είναι πραγματικά στο "από πάνω" επίπεδο της εικόνας και δεν έχει σκύψει ακόμα το κεφάλι.
Υ.Γ.2: Η όλη υπόθεση μου φέρνει στο νου την πολύ ψαγμένη ταινία "21 γραμμάρια" με τον Σον Πεν, που στηρίζεται στην άποψη ότι όταν πεθαίνουμε χάνουμε αυτόματα 21 γραμμάρια βάρους, διότι τόσο πιστεύεται ότι ζυγίζει η ψυχή μας, όταν βγαίνει από το σώμα... Είναι δυνατόν το βάρος της ψυχής του ανθρώπου να αποδοθεί με λίγα γραμμάρια μόνο;
Εκεί που τελειώνει αγώνας Μουντιάλ στην ΕΡΤ1, κατευθείαν συνδεόμαστε με Ζάππειο μέγαρο και βλέπω τον Τσιπράρα με γραβατάρα!!! Τι έγινε ρε παιδιά; Και να τα χειροκροτήματα, και να ο ενθουσιασμός και η Ελλαδάρα βγαίνει από τα μνημόνια και τέλος η 8ετία του πόνου... Πού ζω; Κανονικά πρέπει να πετάω από τη χαρά μου που ξαφνικά σήμερα όλα άλλαξαν για τη χώρα μας... Αλλά, εγώ, γιατί δεν νιώθω τίποτα; Αλλάζω κανάλι και βάζω ΕΡΤ2. Ζωντανή σύνδεση με πλατεία Συντάγματος, όπου λαμβάνει χώρα το αγώνισμα του άλματος επί κοντώ με διεθνή συμμετοχή και νικήτρια την αθλήτρια Στεφανίδη. Και διθυραμβικά σχόλια από τον σχολιαστή για το άρτιο της προσωπικότητας της αθλήτριας, η οποία έχει και διδακτορικό και είναι πολύ μετρημένη στα λόγια της και ολοκληρωμένη παρουσία και ότι η χώρα χρειάζεται τέτοιους αθλητές και τέτοιες προσωπικότητες κλπ κλπ. Δεν έχω πρόβλημα με τις ικανότητες της συγκεκριμένης αθλήτριας που φυσικά μόνο συγχαρητήρια της αξίζουν. Έχω πρόβλημα με το πρότυπο που παρουσιάζουν οι άχρηστοι και άσχετοι της ΕΡΤ που παρουσιάζουν ένα αμερικάνικο μοντέλο ανθρώπου, ως ελληνικό... Τι θέλω να πω: η κοπέλα σπούδασε στο εξωτερικό και εκεί έχτισε όλη της την πορεία. Αυτό, στην Ελλάδα είναι πρακτικά αδύνατον να γίνει, διότι το σύστημα δεν σε αφήνει να κάνεις κάτι τέτοιο. (Προσωπικό παράδειγμα: κάνω αίτηση για ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών που παίρνει είτε ιατρούς είτε πτυχιούχους ανθρωπιστικών σπουδών. Εγώ τυγχάνει να έχω και τα δυο πτυχία. Στην αίτηση την ηλεκτρονική, το σύστημα κολλάει επανειλημμένα και τους το λέω. Αφού περάσαν καμιά δεκαριά μέρες, μου λέει μια γραμματέας του τμήματος ότι έκανε αυτή την αίτηση για μένα. Μπαίνω λοιπόν, στο σύστημα και βλέπω ότι δεν είχε δηλωθεί το δεύτερο πτυχίο μου, διότι το πεδίο που έπρεπε να συμπληρωθεί, δεχόταν μόνο ένα πτυχίο... Πάω τελικά για συνέντευξη, ψιλιασμένος ότι δεν έχουν καταλάβει τίποτα από τους λόγους που διάλεξα το συγκεκριμένο ΠΜΣ, και περιμένω να με ρωτήσουν κάτι τέτοιο, οπότε είμαι γεμάτος ενθουσιασμό να τους εξηγήσω πως φαντάζομαι το συνδυασμό των δυο ιδιοτήτων μου... Η ερώτησή τους: ιατρός δεν είπατε πώς είστε; και δουλεύετε στο τάδε νοσοκομείο; και πείτε μας, πώς θα μπορέσετε να ανταποκριθείτε στις απαιτήσεις του μεταπτυχιακού όταν χρειάζεται μια ημέρα την εβδομάδα να είστε από το πρωί στη σχολή...; Και τους απαντώ: εκείνη την ημέρα, θα προσπαθώ να παίρνω το μοναδικό ρεπό της εβδομάδος που δικαιούμαι, αλλά δεν μπορώ να διαβεβαιώσω ότι θα τα καταφέρνω κάθε βδομάδα... διότι μπορεί να μην γίνεται να πάρω ρεπό... Με κοιτούν και κάτι βαθμολογούν στα κιτάπια τους... Και λέω από μέσα μου: συγνώμη δηλαδή, εγώ φταίω που έχω πρωινή δουλειά και δεν μπορώ εύκολα να φύγω; Έτσι και αλλιώς σε ιατρούς απευθύνεστε κυρίως, δεν ξέρετε πότε δουλεύουν οι ιατροί...; Τέλος πάντων. Αναφέρω το παράδειγμα αυτό, για να αντιπαραβάλω με την δυτικού τρόπου παιδεία της τύπου-Στεφανίδη δομημένης προσωπικότητας, την ελληνικού ψυχοτρόπου παραπαιδεία της τύπου γαμημένης πραγματικότητας που κυβερνά τα πανεπιστήμια και τις σχολές ετούτης της χώρας που στην συντριπτική τους πλειοψηφία κυμαίνονται κάπου γύρω από το μηδέν ως προς το παρε(ρ)χόμενο έργο τους... Πείτε με μηδενιστή. Δεν μου καίγεται καρφί, διότι μου έχει καεί το κεφάλι τόσα χρόνια από δαύτους που το παίζουν καθηγητές ενώ στην ουσία παίζουν κάτι άλλο...) Συνεχίζω την περιπλάνησή μου στον κόσμο των multimedia... Κλείνω την τηλεόραση γιατί δεν άντεχα άλλο τις παπαριές και ανοίγω υπολογιστή. Συνειδητοποιώ ότι τα ίδια σκατά συμβαίνουν και παγκοσμίως, τόσο σχετικά με τους ιατρούς, όσο σχετικά και με την παγκόσμια πολιτική κατάσταση... Από πού να φύγεις και προς τα πού να κρυφτείς, όταν στην έχουν στημένη από παντού...; Κλείνω υπολογιστή. Ανοίγω ραδιόφωνο. Το μόνο που έχει απομείνει νομίζω... Ακούω την κομματάρα του Παύλου Παυλίδη, "Ο Κηπουρός" δια στόματος Μαρίας Παπαγεωργίου:
...Μέσα στους τοίχους της μικρής μου φυλακής
κάποιος διαβάζει της παλάμης μου το χάρτη,
βλέπει τους δρόμους της χαμένης μου ζωής...
Αναρωτιέμαι: πώς έγινε έτσι, ο κόσμος μας, γαμώτο..;
Γυρίζοντας λίγο πριν σπίτι, βλέπω από μακριά μια νεαρά με φανταχτερό άι-λάινερ και έναν νεαρό με ανεμοδαρμένο μαλλί (μάλλον από το σημερινό αγέρα που είχε εδώ στην Αγία Παρασκευή), να μοιράζουν κάτι φυλλάδια στο δρόμο. Καθώς διασταυρωνόμαστε, με πλησιάζει η νεαρά και με χαμόγελο αστραφτερό μου λέει: "κρατήστε και εσείς αυτό..." και τσουπ μου ρίχνει το δόλωμα! Και αρχίζει αμέσως: "είμαστε από την Γ'Λυκείου του τάδε σχολείου και μαζεύουμε χρήματα για να πάμε την 5ήμερη εκδρομή μας στην Κρήτη και θέλουμε οικονομική ενίσχυση και δίνουμε αυτό το ημερολόγιο κλπ, κλπ..." "Καλά να περάσετε", της ευχήθηκα και της επέστρεψα το δόλωμα. Και τσουπ, χάθηκε εκείνο το αστραφτερό χαμόγελο! Κοίτα να δεις μεταπτώσεις σκέφτηκα... Τι κράτησα εγώ από αυτή τη σκηνή: ένα νεαρό άτομο, λέει ψέμματα εν ψυχρώ και χωρίς κανέναν ενδοιασμό, για να προσελκύσει κάποιον χορηγό να της δώσει χρήματα για να πάει τελικά να περάσει καλά... Ελληνάρες μου, πώς να αλλάξει αυτή η γαμημένη χώρα, αν τα νέα παιδιά μαθαίνουν να ξεπουλάνε τα πάντα και γαλουχούνται να παζαρεύουν τα πάντα, για μια... εκδρομή; Υ.Γ.: Το ακόμα πιο θλιβερό, είναι ότι αυτή η νεαρά και αυτός ο νεαρός, θα πάνε αύριο στο σχολείο τους και θα πουν στο 15μελές τους, ότι κατάφεραν μετά από 4-5 ή 6 ώρες σκληρού ποδαρόδρομου και σκληρών διαπραγματεύσεων με τους περαστικούς, να συγκεντρώσουν τόσα ευρώ για τον ιερό σκοπό της εκδρομής τους... Και δώστου χειροκροτήματα, και δώστου φωνές επιδοκιμασίας... Μόνο, που κάποια χρόνια μετά, ο πρόεδρος αυτού του 15μελούς, μπορεί να λέγεται Αλέξης Β' Τσίπρας, και εκείνη η φανταχτερή νεαρά να γυρίζει από τις Βρυξέλλες και να λέει προς τον ελληνικό λαό για τις σκληρές διαπραγματεύσεις που κατάφερε με τους δανειστές για να εμποδίσει το 28ο μνημόνιο...
Πόσο ακόμα για να το χωνέψετε αγαπητοί μου Ελληνάρες;!
Και δεν με ανησυχεί ότι απλά έχει χαθεί η έννοια της Φρουράς, αλλά με τρομάζει ότι έχουν χαθεί ΟΛΑ εκείνα τα οποία οφείλαμε να περιφρουρήσουμε...
Υ.Γ.: Σκέφτομαι απλά, μερικές φορές, έτσι και θελήσουν να κάνουν κανά ντου οι Τούρκοι, δεν θα μείνει κολυμπηθρόξυλο... Το θέμα είναι ότι και εν έτει 1897, πάλι δεν υπήρχε Φρουρά και οι "εχθροί" δεν είχαν κανένα εμπόδιο να μπουκάρουν στην πρωτεύουσα αν, (ο θεός να τις έχει πάντα καλά!) οι Μεγάλες (Οικονομικές) Δυνάμεις δεν επενέβαιναν για να δώσουν τη γνωστή τους λύση: Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος... Έχει κάτι αλλάξει λοιπόν από το 1897 στο 2017;
Αν κάτι λείπει από το σημερινό δημόσιο τομέα, είναι η ανταγωνιστικότητα. Δεν χρειάζεται κανείς να προσπαθήσει για τίποτα καλύτερο, για καμία βελτίωση των υπηρεσιών, καθώς πολύ απλά, ΔΕΝ υπάρχει ανταγωνισμός! Όλοι, θα είναι και αύριο στις θέσεις τους, κάθε μήνα θα μπαίνει ο μισθός τους, είτε δουλέψουν είτε όχι, είτε παράγουν είτε όχι, οπότε κανένα κίνητρο δεν τους εμπνέει. Το βλέπετε εξάλλου στις φάτσες των δημοσίων υπαλλήλων, που έχουν βαρεθεί τις ζωές τους, δεν νιώθουν -και φυσικά δεν είναι- καθόλου παραγωγικοί και πλέουν ανέλπιστα αβοήθητοι σε έναν ανόητο βυθό γραφειοκρατίας. Το μόνο ίχνος ανταγωνιστικότητας είναι κυρίως μεταξύ των γυναικών δημοσίων υπαλλήλων, που ανταγωνίζονται ποια θα βάψει με πιο φανταχτερό χρώμα τα νύχια της, ποια θα αγοράσει τώρα τον χειμώνα καλύτερη μπότα για να φορέσει και ποια θα φτιάξει καλύτερα τα μαλλιά της, τα οποία ανταγωνίζονται να μην χαλάσουν εν ώρα δουλειάς. Α! Επίσης, υπάρχει έντονος ανταγωνισμός στο ποιος θα πρωτοκαθίσει στις καρέκλες, ποιος θα πρωτοκάνει διάλειμμα για καφέ και τσιγάρο και ποιος θα πρωτοχρησιμοποιήσει το τηλέφωνο για να πάρει έναν μακρινό τεταρτοξάδερφο στην νότιο Αφρική (για να ρωτήσει αν τον έφαγαν τα άγρια θηρία ή όχι ακόμα...). Αν δεν υπάρχει ανταγωνισμός όμως, είτε ευγενής είτε αγενής, παραγωγικότητα δεν υπάρχει! Ο ανταγωνισμός είναι αυτός που σε κάνει να πας λίγο παραπέρα και σε κινητοποιεί διαρκώς να παράγεις. Τώρα, αν αυτός ο ανταγωνισμός είναι σκληρός και αμείλικτος -όπως στον ιδιωτικό τομέα- ή ευγενής -όπως θα έπρεπε να είναι σε ένα ιδεαλιστικό κράτος-, αυτό είναι μια άλλη συζήτηση. Αρκούμαι στο να πω μόνο ότι, όταν κάποτε ο Ελευθέριος Βενιζέλος "δεν περίμενε ποτέ από την μοίραν να ιδή την χώραν του προηγμένη, αλλ' έθεσεν εις την υπηρεσίαν της όλο το πυρ, που είχε μέσα του, κάθε δύναμιν, ψυχικήν και σωματικήν", και έτσι ίδρυε εκλογοδικεία για να μην αυθαιρετούν οι κυβερνώντες και εγκαθίδρυε τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων για να μην τους πετά κάθε νέα κυβέρνηση για να τους αντικαταστήσει με τους "υμέτερους" τους, σίγουρα δεν μπορούσε να φανταστεί -όσο μακρυά και αν έβλεπε αυτός ο ηγέτης- ότι κάποια εποχή όπως η σημερινή, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα ήταν τόσο μόνιμοι στις θέσεις τους που σχεδόν θα τους έλεγες ακίνητους... Επίσης, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι κάποιοι με ίδιο όνομα όπως το δικό του, θα έτρωγαν αχόρταγα με κάθε τους δύναμη τους πόρους αυτού του κράτους, αντί να δίνουν το ίδιο τους το αίμα για την εξυγίανσή του - ή τουλάχιστον αντί να έχουν την ευθιξία να παραιτηθούν όταν δεν μπορούν να το εξυγιάνουν. Υπάρχει μια παροιμία που λέγεται για τους χοντρούς ανθρώπους: "αν δεν χορταίνεις, τότε σταμάτα"... Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, κατά την αποχώρησή του από τον πολιτικό βίο, είχε πει: "Ευρίσκομαι εις την ανάγκην να αποσυρθώ τελειωτικώς της κονίστρας, ευχόμενος την φοράν αυτήν, όπως αι συμφοραί, αίτινες απειλούν την χώραν, αποτραπούν και όπως η κυβέρνησις, υπό την σώφρονα και σταθερά υμών ηγεσίαν, δυνηθεί να οδηγήση την χώραν, δια μέσου των σκοπέλων, καθ' ών την ωθούν οι αδιάλλακτοι της δεξιάς και της αριστεράς, εις λιμένα σωτηρίας". Οι συγκρίσεις δικές σας:
Το ερώτημα που πλανάται στο διαδίκτυο, με αφορμή το θάνατο του Φιντέλ Κάστρο: Ήταν ο Κάστρο δικτάτορας ή ευεργέτης...; Ξέρετε, αυτού του είδους τα ερωτήματα, μου φέρνουν στο νου άλλα παρόμοια, πιο οικεία μας: π.χ.: Ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου ο ευεργέτης μας ή ο λαοπλάνος μας; Η χούντα τελικά έφτιαξε δρόμους ή γκρέμισε συνειδήσεις; Ο Ελευθέριος Βενιζέλος έφταιγε ή όχι για την καταστροφή της Σμύρνης; Τον Καποδίστρια καλώς τον φάγανε ή όχι; Και με αυτά και με εκείνα, τα ερωτήματα επεκτείνονται σε βάθος χρόνου, σε μήκος γεωγραφίας και σε ύψος φιλοσοφίας: Οι βασιλιάδες χρειάζονται στην ανθρωπότητα ή όχι; Οι επαναστάτες καταγράφονται στην Ιστορία ή μένουν για πάντα στα σκοτεινά; Η Ιστορία είναι μία και μοναδική; Και πολλά ακόμα... Το ζήτημα όμως, δεν είναι ποιος ήταν ο Φιντέλ Κάστρο ή ποιον κατέγραψε η Ιστορία ως τον Φιντέλ Κάστρο, τώρα που ο εν λόγω κύριος αποδήμησε εν Κύριω... Το θέμα είναι ποιον αποτυπώνουμε εμείς, ως τον Φιντέλ Κάστρο, μέσα μας, ο καθένας μας... Άρα, το ζητούμενο δεν είναι ο Κάστρο ή ο κάθε "Κάστρο", αλλά -κυρίως- τοκάστρο που έχει ο καθένας μας μέσα του, όπου φυλάσσει τα -κατ' αυτόν- πολύτιμα και αδιαπραγμάτευτα ετούτης της ζωής. Και αυτό το "κάστρο" είναι τόσο στεγανό και αυστηρό, που επιτρέπει μόνο σε συγκεκριμένες πληροφορίες να εισέλθουν και να εξέλθουν. Αυτό το κάστρο, είναι λοιπόν, ο χαρακτήρας μας, που μπορεί να δει και να ακούσει ό,τι δύναται να φανεί και να ακουστεί μέχρι μέσα στο κάστρο. Τα υπόλοιπα δεν περνούν, δεν φτάνουν ποτέ, ό,τι και αν σημαίνουν... Σημαίνουν κάτι, για τους απέξω από το κάστρο. Για τον έναν και μοναδικό κάτοικο του κάστρου, όμως, τα απέξω δεν σημαίνουν τίποτα και μένουν στην απέξω! Πιστεύω ότι οι κατά τόπους και καιρούς ηγέτες, αν διαφέρουν σε κάτι από εμάς τους υπόλοιπους, είναι ότι έχουν την εγγενή δυνατότητα να δουν λίγο πιο μακριά από τον κοινό νου...
Αν όμως, κάτι έχει μεγαλύτερη σημασία για μια κοινωνία και ένα έθνος, είναι αυτός ο κοινός νους, (δηλαδή θεωρητικά ο καθένας από εμάς) να προσπαθεί να δει λίγο πιο βαθιά μέσα του και να αφήνει μια χαραμάδα, ώστε αυτό το απόρθητο κάστρο (όπως η Κούβα, επί εποχής Κάστρο), να μπορεί πλέον να επικοινωνήσει με τον υπόλοιπο κόσμο. Τότε ίσως, η κάθε κοινωνία να είναι έτοιμη να δεχτεί αφενός τον εαυτό της και αφετέρου να συνδιαλλαγεί με τους υπόλοιπους γύρω του...
Βαρέθηκα να ακούω ειδήσεις. Σκέφτομαι να αρχίσω να ακούω καφεντζούδες... και να τους ρωτάω κάποιες βασανιστικές απορίες σχετικά με το πού πάει αυτή η Χώρα... Ακούγοντας τον Έλληνα Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τον Αγώνα υπέρ της Δημοκρατίας με αφορμή τη σημερινή επέτειο, θα ήθελα να τον ρωτήσω: δεν βαρέθηκε συνέχεια βαρύγδουπα λόγια στη ζωή του, με ουσία μηδέν και αγωνιστική διάθεση ακόμα πιο μηδέν;! Για να το πω πιο απλά: αν αύριο γινόταν πραξικόπημα στην Ελλάδα θα έβγαινε να σταθεί αγωνιστικά μπροστά σε τανκ; Βλέποντας χιλιάδες Τούρκων να διαδηλώνουν υπέρ της Δημοκρατίας, αλλά παράλληλα σκεπτόμενος τί θα γίνει με τη θανατική ποινή που θέλει να επαναφέρει ο Ερντογάν για τους άλλους χιλιάδες που μάζεψε ως εκκαθάριση αυτές τις μέρες, θα ήθελα να ρωτήσω: αν λέμε να επαναφέρουμε την θανατική ποινή για όποιον απειλεί το Κράτος, γιατί να μην την επαναφέρουμε και για όποιον συνάνθρωπό μας απειλεί έναν άλλον συνάνθρωπό μας, όπως ας πούμε αυτοί που βγαίνουν και σκοτώνουν αβέρτα-κουβέρτα αθώους ή αυτούς που σκοτώνουν ζωές μικρών παιδιών ή ακόμα-ακόμα και όλους αυτούς που εμμέσως σκοτώνοντας άλλες μικρές ζωές, σκοτώνοντας όμως ουσιαστικά και μεγάλες ζωές; Νόμιζα ότι το "Κράτος" είναι όλοι οι "πολίτες", μάλιστα ότι πιο πάνω από το Κράτος είναι οι πολίτες, επειδή ακριβώς οι πολίτες είναι τα συστατικά στοιχεία του Κράτους... Άρα, αν θέλουμε να σκοτώσουμε όσους απειλούν το κράτος, γιατί να μην σκοτώσουμε πρώτα, αντί να τους νουθετήσουμε ή να τους δώσουμε μια δεύτερη ευκαιρία, όλους αυτούς γύρω μας; Μήπως για να μην γυρίσουμε στο παμπάλαιο "οφθαλμόν αντί οφθαλμού..."; Και αν όχι, τότε τι είναι αυτά περί επανεμφάνισης της θανατικής ποινής που μας τσαμπουνά ο μεσιέ Ερντογάν; Μήπως δεν είναι τίποτε άλλο από την επιβεβαίωση της γνωστής, ανάμεσα στους κοινωνιο-ανθρωπολογικούς κύκλους, ρήσης του Μαξ Βέμπερ ότι το Κράτος έχει το μονοπώλιο της νόμιμης βίας...; Θαυμάζοντας τις κυνηγετικές ικανότητες των νεολαίων της πατρίδας μας σήμερα, που αψηφούν την επικίνδυνη νύχτα της Αθήνας και έχουν πάθει αμόκ με τα πόκεμον, ήθελα να τους ρωτήσω: αν τους έλεγαν ότι έξω εκεί υπάρχουν αντί για πόκεμον, θέσεις εργασίας που τους περιμένουν, θα έτρεχαν έτσι παθιασμένα -σχεδόν αποχαυνωμένα- να τις αρπάξουν και να μειώσουν τα ποσοστά α(ν)εργίας στη χώρα μας; Επίσης, θα ήθελα να τα ρωτήσω τα κακόμοιρα: αλήθεια όλο αυτό το παιχνιδάκι, τα παρακινεί ή τα καθηλώνει, τα ξεκουνάει από τη θέση τους ή τα ξεκουτιαίνει; Παράλληλα όμως, βλέποντας όλα εκείνα τα παιδιά της Συρίας που αποτελούν αντικείμενο κυνηγιού από τους επίδοξους ανασυγκροτητές του κράτος τους, ήθελα να ρωτήσω: τελικά η κρίση μας (ως κριτική ματιά στα πράγματα) δεν φτάνει καν πέρα από τη μύτη μας; Αγαπητοί μου αναρίθμητοι αναγνώστες αυτού του blog, σήμερα που γιορτάζουμε τη Δημοκρατία -σε μια στιγμή μάλιστα που ο Τσίπρας χαίρεται για το ιστορικό κατόρθωμά του να ψηφιστεί η απλή αναλογική σαν το ύψιστο στοιχείο δημοκρατικής αντιπροσώπευσης άρα έκφρασης των πολιτών αυτού του Κράτους (για του Παρακράτους δεν ξέρουμε)- εγώ βλέπω ελάχιστα δείγματα Δημοκρατίας, Ελευθερίας, Σεβασμού (και κυρίως Αυτοσεβασμού), Αξιοπρέπειας, Προσφοράς, Αυταπάρνησης και Ταπεινότητας γύρω μου... Πείτε μου ότι δεν μου αρέσουν οι επέτειοι, πείτε μου ότι δεν μου αρέσουν οι γιορτές ή ότι είμαι μύωπας, εγώ πάντως αυτά βλέπω γύρω μου... Τι βλέπει το φλιτζάνι δεν ξέρω. Ρωτήστε αλλού!
Σήμερα, η μεγαλύτερη μέρα του χρόνου (θερινό ηλιοστάσιο) και η μεγαλύτερη Σελήνη του μήνα (πανσέληνος) μαζί, σε έναν σπάνιο εναγκαλισμό μετά από 70χρόνια! Σήμερα, όμως και η παγκόσμια ημέρα προσφύγων... Αν ποτέ γίνω πρόσφυγας, νομίζω θα έχω να θυμάμαι κάτι τέτοιες εικόνες από την πατρίδα μου... Τον ήλιο, το φεγγάρι της, τα γυμνά πόδια της γης που βυθίζονται στους κόλπους της ξαρμάτωτης θάλασσας...
Να, μια ενδιαφέρουσα πρόταση για τη Δευτέρα απόγευμα, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο... που θα αναφερθεί στο χθες, με σκοπό να μιλήσει για το αύριο... Όλα κύκλος, όλα αέναη επ-ανάληψη... Μια γεύση εδώ:
Διαβάζω: "Το πέρασμα από τον πόλεμο στα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας είχε προδιαγραφεί στην εθνικοσοσιαλιστική θεωρία του ζωτικού χώρου πολύ πριν συντελεσθεί στην πράξη. Η θεωρία αυτή ήταν ένα συνονθύλευμα από φυλετικές δοξασίες, συντηρητικές αντιλήψεις για την κοινωνική συγκρότηση και σύγχρονους οικονομικούς σχεδιασμούς. Στη βάση του όλου συλλογισμού βρισκόταν η εκτίμηση ότι η επιφάνεια του πλανήτη δεν επαρκούσε για όλους τους λαούς. Θα επιβίωναν οι βιολογικά ανώτεροι λαοί που θα άφηναν ελεύθερο να εκδηλωθεί το ένστικτο της αυτοσυντήρησής τους. Για να εξασφαλιστεί, κατά συνέπεια, το μέλλον της γερμανικής φυλής, η Γερμανία θα έπρεπε να επεκταθεί εδαφικά εις βάρος των ανατολικών της γειτόνων, ώστε να διαμορφώσει μια επαρκή αγροτική βάση ικανή να διαθρέψει τον πληθυσμό της για τα επόμενα εκατό χρόνια. Σε αυτά τα νέα εδάφη θα έβρισκε επίσης και τις αναγκαίες πρώτες ύλες που θα την απάλλασσαν από την εξάρτηση από τις υπερπόντιες πηγές, τις οποίες έλεγχαν οι παλιές αποικιακές δυνάμεις. Μέσα από την αγροτική παραγωγή, σε επαφή με τη γη, η γερμανική φυλή θα εξασφάλιζε τη διαιώνιση των ιδιαίτερων φυλετικών της χαρακτηριστικών. Για να μπορέσει, όμως, η Γερμανία να διεκδικήσει με πιθανότητες επιτυχίας τον ζωτικός της χώρο, θα έπρεπε προηγουμένως να εξασφαλίσει τη φυλετική καθαρότητα στο εσωτερικό της με την αποβολή 'κατώτερων φυλετικά στοιχείων', ώστε να μπορέσει να εκφρασθεί το ένστικτο αυτοσυντήρησης και ανάπτυξης του γερμανικού λαού. Κυριότερο εμπόδιο στη φυλετική καθαρότητα θεωρούνταν η ύπαρξη των Γερμανών Εβραίων, οι οποίοι θα έπρεπε να αποβληθούν από τον εθνικό χώρο. Ταυτόχρονα, έπρεπε να εξολοθρευτούν οι Γερμανοί που εμπόδιζαν την εφαρμογή του προγράμματος σωτηρίας, αρχής γενομένης από τους κομμουνιστές. Η 'φυλετική αναβάθμιση' των Γερμανών με την καθαρότητα του αίματος και το φρονηματισμό τους ήταν αναγκαία για τον επιπρόσθετο λόγο ότι θα χρειαζόταν ένας πόλεμος για να αποσπασθεί ο ζωτικός χώρος από τα κράτη που τα κατείχαν. Όταν αυτό θα είχε επιτευχθεί, οι Γερμανοί θα απαλλάσσονταν από τον υπεράριθμο ντόπιο πληθυσμό, ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν από τους πόρους του χώρου οι δικοί τους έποικοι. Το πρόγραμμα αυτό είχε διατυπωθεί από τον Χίτλερ ήδη από το 1925 στο βιβλίο του Μάιν Καμπφ (Ο Αγώνας μου). Είχε λοιπόν προσδιορίσει από πολύ νωρίς τόσο τα μέσα που θα χρησιμοποιούσε (πόλεμος, κατάργηση πολιτικών και ανθρώπινων δικαιωμάτων, απάνθρωπη μεταχείριση λαών και πληθυσμιακών ομάδων) όσο και τους αντιπάλους εναντίον των οποίων θα στρεφόταν (Εβραίοι, κομμουνιστές, Πολωνοί, Τσέχοι, Σοβιετικοί)." (απόσπασμα χωρίς άδεια αναδημοσίευσης από τον Γ' τόμο του "Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα - Β' Παγκόσμιος Πόλεμος 1940-1945 Κατοχή-Αντίσταση", εκδ. ΒΙΒΛΙΟΡΑΜΑ, 2007, σελ. 11) Ενθυμούμαι: Μια τέτοια προσέγγιση είχε διατυπώσει περίπου 150 χρόνια πριν τον Χίτλερ, ένας άλλος πολύ γνωστός, ο Τόμας Ρόμπερτ Μάλθους, ο οποίος θεωρούσε ότι η ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής υστερεί συγκριτικά με την υπερανάπτυξη του πληθυσμού, με αποτέλεσμα κάποια στιγμή, να επέρχονται πόλεμοι, λιμοί μα και λοιμοί, ώστε να επανέλθει σε μια αγαστή ισορροπία παραγωγής και κατανάλωσης το βαρόμετρο της ανθρώπινης ζωής, ακολουθώντας πιστά τις προσταγές της Φύσης, που θέλει (όπως εξάλλου ο Δαρβίνος είχε εξηγήσει) ο δυνατότερος να κυριαρχεί και να σπέρνει με τα γονίδιά του τη γενετική δεξαμενή της ζωής. Η Ιστορία έδειξε όμως ότι ο κύριος Μάλθους έκανε λάθος, διότι ήρθε η τεχνολογική πρόοδος που με την ταχεία ανάπτυξη πρόλαβε (και σίγουρα ξεπέρασε) τους ρυθμούς αύξησης του ανθρώπινου γένους, παρέχοντας πλούσια τα ελέη... Αλήθεια όμως, ο κύριος Μάλθους έκανε πράγματι λάθος; Αν ναι, τότε οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι και ο Δαρβίνος έχει κάνει λάθος και ότι και η απλή εμπειρία μας από τις θεραπευτικές επιλογές της Φύσης που θέλει να διορθώνει με λιμούς και λοιμούς τον πιθανό υπερπληθυσμό ενός ζωικού είδους, τότε είναι και αυτή λάθος... Ξέρετε, ο Μάλθους ξεκαθάρισε έναν νόμο της Φύσης: ότι ο άνθρωπος ακολουθώντας τη ζωώδη του σύσταση δεν μπορεί παρά να μην ακολουθήσει τους πολέμους και τις αρρώστιες ώστε να περιορίσει τον υπερπληθυσμό του. Ήρθε όμως στο προσκήνιο κάτι άλλο, πολύ δυνατό: η τεχνολογία, η οποία από μόνη της όμως, παρά τη δυναμική της, δεν μπορεί να δώσει λύσεις ως δια μαγείας. Έχουμε δει και βλέπουμε καθημερινά, ότι δεν είναι τελικά η τεχνολογία, αλλά ο τρόπος που τη χρησιμοποιούμε, αυτό το βασικό στοιχείο που καθορίζει την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Και ο τρόπος που χρησιμοποιούμε κάτι, είναι ακριβώς το βασικότερο ερώτημα που ταλανίζει τη φιλοσοφία: είναι τρόπος καθορισμένος από ένστικτο, άρα από τη βιολογία μας, άρα ο Δαρβίνος και ο Μάλθους είχαν δίκαιο και έτσι κάπως ο Χίτλερ στη φιλοσοφική βάση του Αγώνα του έχει ερείσματα δικαιολογίας, ή είναι τρόπος που μαθαίνεται, που αλλάζει, που προσαρμόζεται και διαμορφώνεται αναλόγως; Και αν ο Χίτλερ ήθελε ανατολικά κράτη για να επεκταθεί, τότε πώς βλέπετε τον (μάλλον όχι και τόσο) μελλοντικό αποικισμό της Σελήνης και του Άρη; Και αναρωτιέμαι: Το βασικότερο λοιπόν ερώτημα, δεν είναι αν ο άνθρωπος είναι ή όχι παμφάγο και ανάμεσα σε αυτά που τρώει είναι και ο συνάνθρωπός του, αλλά αν ο άνθρωπος το συνειδητοποιεί ότι πράττει το ίδιο από τα πολύ μικρά παραδείγματα της καθημερινότητάς του ως τα μεγαλύτερα και πιο αποτρόπαια εγκλήματα της Ιστορίας του...;
Αν οι προηγούμενες κυβερνήσεις μας έκαναν να μπερδεύουμε τις λέξεις "αλήθεια-ψέμα", ετούτη η κυβέρνησης μας κάνει να μπερδεύουμε ακόμα πιο βασικές έννοιες όπως το "ναι-όχι", το "δεξιά-αριστερά"... Μιλάμε για πλήρη αποπροσανατολισμό...
Τι διάολο μας ποτίζουν... και έχουμε καταντήσει έτσι;!
Είναι φοβερά τα μαντάτα σχετικά με την επιγενετική και το ρόλο της στις επόμενες γενιές! Ναι, καλά ακούτε και διαβάζετε... Οι επιστήμονες σήμερα, αρχίζουν και αποκρυσταλλώνουν μια νέα θεωρία που θέλει πολλά από αυτά που επισυμβαίνουν στο γενετικό μας υλικό, να κληρονομούνται και στις επόμενες γενιές! Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή: Κάποτε, ένας κύριος με το σύντομο όνομα Ζαν Μπατίστ Πιέρ Αντουάν ντε Μονέ Σεβαλιέ ντε λα Μαρκ, γνωστός ως απλά Λαμάρκ, εισάγοντας τη θεωρία του, γνωστή ως "Λαμαρκισμός" είχε πει ότι τα επίκτητα χαρακτηριστικά μπορούν να μεταβιβάζονται στους απογόνους. Παράδειγμα, η στρουθοκάμηλος, επειδή τεντώνει το λαιμό της για να βρει φαγητό, τελικά ο λαιμός της μακραίνει, και αυτό το χαρακτηριστικό μεταβιβάζεται ως επίκτητο και στα παιδιά της στρουθοκαμήλου! Τον έφαγε όμως, στη γωνία της Ιστορίας ο κύριος Δαρβίνος, γνωστός ως απλά παππούς-Δαρβίνος, με μια πιο in θεωρία, αυτήν της Εξέλιξης, κατά την οποία το καλύτερο γονίδιο μεταβιβάζεται ανέπαφο στους απογόνους! Και ότι έχει να κάνει με το άκουσμα ότι δημιουργηθήκαμε ως τα καλύτερα προϊόντα Επιλογής ανάμεσα σε άλλα (βλέπεται ο σοβινισμός είναι μέσα μας...), μας έλκει και το υιοθετούμε αβασάνιστα! Κατόπιν, ήρθε η σύγχρονη εποχή, κατά την οποία διαβάζοντας το γονιδίωμα, βρήκαμε ότι το ανθρώπινο DNA, έχει κάπου 20-30 χιλιάδες γονίδια που κωδικοποιούν πρωτεΐνες ενώ όλο το υπόλοιπο 98% είναι σκουπίδια, και νομίζαμε ότι καταλάβαμε έτσι το φτωχό νόημα των καταβολών του ανθρώπου.
Δεν χρειάστηκε όμως πολλά να καταβάλουν οι επιστήμονες, για να αντιληφθούν ότι αυτό το "junk DNA" (ή αλλιώς "σκουπιδαριό DNA" το οποίο αρχικά είχε θεωρηθεί ως τα υπολείμματα από τις συχνές μεταλλάξεις των κυττάρων κατά τη μακραίωνη πορεία τους και τις πολλαπλές συμβιώσεις τους με διάφορα παράσιτα, ιούς και λοιπούς μικρο- ή μεγαλο- οργανισμούς), όχι απλώς έχει τόση σημασία όση τα γονίδια, αλλά μάλλον και περισσότερη από αυτά! Οι επιστήμονες σήμερα, θεωρούν ότι οι περιοχές αυτές που δεν κωδικοποιούν γονίδια, είναι τόσες πολλές (είπαμε το 98% του DNA), όχι γιατί είναι σκουπιδαριό, αλλά γιατί χρειάζονται για να καθορίζον με εξαιρετική λεπτότητα και πολυπλοκότητα τον τρόπο έκφρασης αυτών των γονιδίων. Εξ ου λοιπόν και το μέγεθος αυτού του αφανούς ήρωα, που πιάνει το μεγαλύτερο όγκο του γονιδιώματός μας και καθορίζει με εξαιρετικά σύνθετο τρόπο, όπως ένας μαέστρος, ποια γονίδια θα εκφραστούν και ποια όχι! Κάπου εδώ, για όσους θέλουν να το ψάξουν περισσότερο, εισάγεται η θεωρία της Επιγενετικής! Μεταλλάξεις λοιπόν, αλλά και γενικά περιβαλλοντικές επιδράσεις πάνω σε αυτό το τμήμα του DNA, μπορούν να μεταβιβαστούν στις επόμενες γενιές, με έναν μηχανισμό που περιγράφεται στην παρακάτω εικόνα
οπότε, ο κύριος Λαμάρκ, επανέρχεται στο προσκήνιο και η θεωρία του δεν φαίνεται να απέχει πολύ από την τρέχουσα θεώρηση της Επιγενετικής! Θα με ρωτήσετε: και ο Δαρβίνος τι γίνεται; Πάει σπίτι του; Όχι, φυσικά... Δεν ανατρέπεται έτσι εύκολα κάποιος ο οποίος μας λέει (έστω και αν είναι ψεύτικο!) ότι επιλεχθήκαμε επειδή είμαστε οι καλύτεροι!! Απλά, στο εγχειρίδιο της Ζωής, που νομίζαμε ότι διαβάζοντας απλά κάποιες αράδες από τις πρώτες σελίδες του θα καταλαβαίναμε τα Πάντα, φαίνεται να κρύβονται πολλά πολλά μυστικά ακόμα.
Και αν κάτι φαίνεται αρκετά σίγουρο, είναι ότι πίσω από τους λίγους που ποζάρουν και φαίνονται ότι κάνουν όλη τη δουλειά, είναι πολλοί περισσότεροι, χάρη στους οποίους αυτοί οι λίγοι κουνιούνται... Το παρακάτω σκίτσο περιγράφει ακριβώς αυτή την κατάσταση του γονιδιώματός μας, κατά την οποία τα περισσότερα τμήματα του DNA μας, φωνάζουν υπέρ των λίγων που λέγονται ιντρόνια (introns) και τα οποία τελικά αποτελούν τα γονίδια που εκφράζονται σε απτές πρωτεΐνες... Τα αφανή όμως εξώνια, όπως και αμέτρητες άλλες περιοχές του DNA, όπως αυτή του παρακινητή, του προωθητή κλπ που στην ουσία αποτελούν το 98% του γενετικού μας υλικού, δεν τα ξέρει κανείς...
Αυτή η κατάσταση, μου θυμίζει την πολλάκις καταγραφόμενη εικόνα των διαδηλωτών σε μια πλατεία, που κρατούν σημαίες από ένα κόμμα, ή από το όνομα ή τη φάτσα ενός πολιτικού, υποστηρίζοντάς τον και ψηφίζοντάς τον... Με λίγα λόγια, ακριβώς αυτό που γίνεται στο DNA μας, γίνεται και στην πολιτική μας: οι πολλοί (ο λαός) αποφασίζουν για το ποιοι θα είναι εκείνοι οι λίγοι (οι βουλευτές) που θα βγουν μπροστά και θα φαίνονται ότι εκφράζουν το σύνολο! Όμως, αυτοί οι λίγοι, καλό είναι να θυμούνται ότι βγήκαν επειδή ακριβώς κάποιοι άλλοι, και μάλιστα η πλειοψηφία, τους ανέδειξε. Και αντίστροφα όμως: και οι πολλοί οφείλουν να καταλάβουν ότι η δύναμή τους δεν έχει όρια και ότι αυτοί πραγματικά έχουν τη δύναμη και μάλιστα μπορούν να τη μεταδώσουν στις επόμενες γενιές και έτσι να αλλάξουν τον κόσμο!
Όσο όμως αυτοί οι πολλοί δεν καταλαβαίνουν ότι δουλεύουν μόνο και μόνο για τους λίγους που παίρνουν τελικά και τη δόξα, τότε η μόνη Εξέλιξη που μπορεί να επέλθει στο είδος μας, είναι από τον Λαμα-ρκισμό, να περάσουμε στον Μαλα-κισμό και να βαδίζουμε για πάντα σε αυτόν το δρόμο!
Τελικά, ας πάρουμε τα πράγματα στα χέρια μας! Η Επιγενετική, ξεκινά από το επι-, όπως εξάλλου και η επί-θεση! Και μην ξεχνάτε, η επι-στήμη (και αυτή εξάλλου από επί- ξεκινά, γιατί ακριβώς είναι επιθετική δύναμη) μας λέει ότι περιβαλλοντικές αλλαγές μπορούν να εγγραφούν στο γονιδίωμά μας και να μεταδοθούν στο μέλλον!
"Ο γιατρός του, βλέποντας τον τόσον καταβεβλημένο από τους αδιάκοπους μόχθους και αγώνες, του συνέστησε αυστηρά ότι έπρεπε να βελτιώσει την τροφή του. Και ο Καποδίστριας απάντησε: «Ουδέποτε θα επιτρέψω στον εαυτό μου βελτίωση της τροφής, παρά μόνον τότε όταν θα είμαι βέβαιος ότι δεν υπάρχει ούτε ένα Ελληνόπουλο που να πεινάει…». Αποστρέφομαι το να προμηθεύω εις τον εαυτόν μου τας αναπαύσεις του βίου, αι οποίαι προϋποθέτουν την ευπορίαν, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων περικυκλωμένοι από πλήθος ολόκληρον ανθρώπων βυθισμένων εις την εσχάτην αμηχανίαν…" Με αυτά στο νου ανοίγω ξανά τα μάτια. Ανοίγω και τα στήθη μου να πάρουν καμιά γερή ανάσα. Μετά ανοίγω και το βήμα μου και βαδίζω γρήγορα, μετά πιο γρήγορα, και ακόμα πιο γρήγορα, ύστερα τρέχω, τρέχω, τρέχω... Μόνο η μεγάλη ταχύτητα μπορεί να σταματήσει το νου μου. Μόνο το γκάζι λειτουργεί σαν φρένο στις σκέψεις μου... Χρεώστε το και αυτό στον γενικότερο παραλογισμό της χώρας μας...
Στην καρδιακή ανεπάρκεια ένα ερώτημα των τελευταίων ετών -ίσως το πιο σπουδαίο και πιο βαθύ- είναι αυτό που προσπαθεί να εξηγήσει τη διαφορά μεταξύ της καρδιακής ανεπάρκειας με επηρεασμένο κλάσμα εξώθησης και με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης και πώς η φυσιολογική καρδιά άλλοτε εκτρέπεται προς τη μια και άλλοτε προς την άλλη -εξίσου σοβαρή και στις δυο περιπτώσεις- κατάσταση. Διάβασα ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε πριν περίπου 10 μέρες, σχετικό με το ερώτημα αυτό, το οποίο ξεκινούσε με την εξής αναφορά: "It is the pervading law of all things organic and inorganic, of all things physical and metaphysical, of all things hyman and all things superhuman, of all true manifestations of the head, of the heart, of the soul... that form ever follows function. This is the law." (L.H. Sullivan, 1896) Και πάνω σε αυτή τη θέση προσπαθεί το άρθρο να εξηγήσει το πώς οι διαφορετικές ανάγκες της καρδιάς, οδηγούν σε άλλοτε άλλη λειτουργία, η οποία τελικά προκαλεί και μια διαφορετική δομή (άλλοτε δηλαδή διατηρώντας το κλάσμα εξώθησης -αυτό δηλαδή που θεωρείται ως η εξωθητική ικανότητα της καρδιάς- και άλλοτε επιδεινώνοντάς το). Συμπέρασμα: ανάλογα με τις ανάγκες προσαρμόζεται (και ακολουθεί) και η δομή του οργάνου. Στο μυαλό μου όμως το διχασμένο, (διχασμένο γιατί κινείται συνεχώς, πότε παράλληλα και πότε διασταυρούμενα, στους χώρους της Ιατρικής και της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας), αμέσως αντιλαμβάνεται ότι αυτό το ερώτημα το έχει ξανασυναντήσει. Είναι εκείνη η ολόκληρη κουβέντα στις κοινωνικές θεωρίες που άλλοτε πιάνει το θέμα από την μια του όψη (παρόμοια με αυτή του ιατρικού άρθρου) και μιλούν για λειτουργισμό, άλλοτε πιάνει το θέμα από την άλλη του όψη και μιλά για δομισμό, και άλλοτε βλέπει το θέμα από κοινού, αντικρίζει δηλαδή και τις δυο όψεις του νομίσματος ως σύνολο και έτσι γίνεται λόγος για δομολειτουργισμό. Συμπέρασμα: ανάλογα με τις ανάγκες του παρατηρητή δίδεται και η απάντηση τού ποιο προηγείται ποιού! Δηλαδή, αν πρώτα η δομή διαμορφώνει τη λειτουργία ή αν η λειτουργία διαμορφώνει τη δομή. Για να γίνω λίγο πιο σαφής. Δεν μπορώ εύκολα να δεχτώ ότι η λειτουργία και μόνο αυτή, διαμορφώνει τη δομή, είτε μιλάμε για τη δομή του οργανισμού είτε ολόκληρης της κοινωνίας. Διότι, αν το δεχτώ, σημαίνει ότι κάθε βλακεία που μας πλασάρουν σαν ανάγκη και άρα σαν λειτουργία, αυτό θα περνά άκριτα και θα δομή το είναι μας. Παραδείγματα άπειρα. Δυο μόνο σταχυολογώ από τη σημερινή ειδησεογραφία: το πρώτο είναι το κάλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ στην αυριανή απεργία, εναντίον του... ΣΥΡΙΖΑ!!! Και το δεύτερο είναι το κοκάλωμα των Τούρκων πολιτών στην υπενθύμιση του θανάτου του ευεργέτη τους, ο οποίος για κάποιους άλλους μπορεί να ήταν και ο μεγαλύτερος φονεύς... Αν πιστέψουμε δηλαδή ότι η λειτουργία καθοδηγεί τη δομή, τότε αυτοί που καθορίζουν τα πάντα, που λύνουν και δένουν, που εξουσιάζουν και καθορίζουν τις ανάγκες μας, δεν θα καθαιρεθούν ποτέ από τη θέση τους, διότι πολύ απλά, η ίδια η δομή της κοινωνίας δεν θα αλλάζει ποτέ, αφού με αυτό το σκεπτικό καταδικάζεται να ακολουθεί πιστά και εσαεί τη λειτουργία. Αυτό το σκεπτικό, βέβαια, έχει μέχρι και σήμερα ακόμα, ως βασικό της υποστηρικτή, τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου (και του Λαμάρκ εδώ που τα λέμε ίδια απάντηση έδινε στο συγκεκριμένο ερώτημα, καθώς προέκρινε την αξία της λειτουργικότητας ως προς αυτήν της δομής), καθώς μια ιδιότητα που εξυπηρετεί καλύτερα μια ανάγκη και είναι πιο λειτουργική και πιο αποτελεσματική σε ένα συγκεκριμένο περιβαλλοντικό πλαίσιο, αποκτά προβάδισμα, ενισχύεται, και τελικά επικρατεί. Αν πάρουμε όμως, τώρα αντίστροφα το πρόβλημα, θα διαπιστώσουμε ότι ανάλογα με τη δομή ενός οργάνου ή μιας κοινωνίας, επιτρέπεται να αντιλαμβάνεται μέχρι ενός ορίου τα πράγματα, άρα να λειτουργεί ανάλογα με το είδος της δόμησης του νοητικού του συστήματος. Κοινώς, επειδή η δομή μιας κοινωνίας είναι η τάδε ή η δείνα, επιτρέπεται να δέχεται μια συγκεκριμένης έντασης διαφορετικότητα. Επειδή, η ο νους μας είναι έτσι δομημένος, επιτρέπει να αντιλαμβανόμαστε και να λειτουργούμε μέσα σε τρεις και όχι σε τέσσερις (ή όσες άλλες τελικά υπάρχουν) διαστάσεις. Επειδή, η καρδιά δομήθηκε όπως δομήθηκε, αντιδρά με τον συγκεκριμένο τρόπο στα διαφορετικά ερεθίσματα. Αν συνεπώς είχαμε μια διαφορετικά δομημένη καρδιά και όχι αυτή που έχουμε τώρα με τη συγκεκριμένη διάταξη των μυικών ινών, ποιο θα ήταν το τελικό αποτέλεσμα στην επίδραση των διαφορετικών φορτίσεών της; Και σε αυτό το σημείο, έρχεται η δεύτερη ανάγνωση της θεωρίας της εξέλιξης του Δαρβίνου, κατά την οποία δεν είναι η λειτουργία εκείνη που καθοδηγεί τα πάντα, αλλά ένα συγκεκριμένο δομικό χαρακτηριστικό, το οποίο μέσα σε συγκεκριμένο περιβάλλον προκαλεί μια αύξηση της λειτουργικότητας -και άρα προσαρμοστικότητας- άρα δημιουργεί ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, άρα λειτουργεί τελικά ανατροφοδοτικά για να επιβιώσει και να διαχυθεί αυτό το δομικό χαρακτηριστικό. Με απλά λόγια: η δομή πάλι προηγείται, απλά ενισχύεται από τη λειτουργία. Συμπέρασμα: ανάλογα με τη δομή, μέσα σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον, έπεται η λειτουργία. Αν όμως, δεχτούμε αυτό το τελευταίο συμπέρασμα ως το εγγύτερο προς την αλήθεια, ανακύπτει πληθώρα άλλων ερωτημάτων και αδιευκρίνιστων προβληματισμών, όπως το ποιος καθορίζει τη δομή, το αν υπάρχει κοινή δομή σε ένα σύνολο οργανικό ή το πώς διαφαίνονται τα όρια της διαφορετικότητας στα όργανα ενός ολόκληρου οργανισμού (βιολογικού ή κοινωνικού)... Επίσης, πώς μια διαφορετική δομή μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το περιβάλλον ώστε να δημιουργήσει τέτοιες συνθήκες για να την ανατροφοδοτήσουν και αυτή να επιβιώσει και να διαχυθεί; Και για να το πούμε ακόμα πιο απλά, για να μην σας μπερδεύω: πώς μπορεί το καλό και το υγιές -αν υπάρχει ως δομικό στοιχείο και ως αλήθεια- να παραμείνει καλό και υγιές, να ενισχυθεί και να αντροφοδοτηθεί σε ένα οργανικό σύνολο; Πώς μπορεί κάποιος κακός να γίνει καλός, κάποιος κλέφτης να γίνει άγιος, κάποιος αρνητής να γίνει ακολουθητής; Πώς μπορεί μια δομική Ηθική (είτε δεχτούμε τη Σωκρατικό Ηθική του "ουδείς εκών κακός", είτε την Καντιανή Ηθική η οποία προστάζει: "πράττε μόνο βάσει εκείνης της αρχής, δια της οποίας μπορείς ταυτόχρονα να επιθυμείς να καταστεί αυτή καθολικός νόμος") να δομήσει το Είναι του Έτερου Ανθρώπου; Και για να το θέσω το ερώτημα ακόμα πιο απλά: η Επιγενετική, ισχυρίζεται ότι με διάφορες αλλαγές που γίνονται στο περιβάλλον και έχουν ως αποτέλεσμα την τροποποίηση της χημικής δομής (έστω και σε ελάχιστες λεπτομέρειές της) των γονιδίων, επηρεάζεται η έκφραση των γονιδίων και άρα και η λειτουργία του κυττάρου ή του οργανισμού εν συνόλω. Δηλαδή, λέει η Επιγενετική, ότι η λειτουργία επηρεάζει τη δομή η οποία με τη σειρά της επηρεάζει εκ νέου τη λειτουργία. Και αναρωτιέμαι: το πόσο δεκτική είναι η δομή (των γονιδίων εν προκειμένω) σε νέες αλλαγές από τί καθορίζεται...; Και αυτό νομίζω είναι το πιο καίριο ερώτημα των ημερών μας... Καλή απεργία αύριο, σε όλους αυτούς τους άνεργους που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, και απεργούν!