Πόσα χρόνια δίσεκτα


Μέρα που 'ναι...

"Πόσα χρόνια δίσεκτα"
Στίχοι: Κ.Χ. Μύρης
Μουσική: Γ. Μαρκόπουλος
Ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης





Μέρες που ήρθαν και πέρασαν...

Για να φέρουν άλλες, και άλλες, και ακόμα περισσότερες τέτοιες μέρες...

Μα όσο βαρά ο δίσεκτος,
τόσο θα φουντώνει τη φλόγα του, ο Ήφαιστος...


Αλήθεια, πολιτισμός;


Χοντρή, αγάμητη, βαριεστημένη νοσηλεύτρια, που στην 8ωρη βάρδια της έρχεται με τάπερ μέσα στη Μονάδα Εμφραγμάτων για να φάει το μεσημεριανό της αλλά και το βραδινό της, που σπάνια σηκώνεται από την καρέκλα της, που ψάχνει συνέχεια στον υπολογιστή για τσάντες, παπούτσια και παίζει κρεμάλα, αδιαφορώντας για την κατάσταση των ασθενών, με γλώσσα οχετό και μυαλό σαν το σανό, που αντιλαμβάνεστε ότι η 8ωρη λοιπόν βάρδια της σε καθαρό εργάσιμο χρόνο είναι καμιά ωρίτσα περίπου, απευθύνεται σε μένα τον εφημερεύοντα που δεν είχα καθίσει για περίπου 18 ώρες όταν της είπα να αυξήσει τη δοσολογία ενός ενδοφλέβιου φαρμάκου διακόπτοντας την από την κρεμάλα που έπαιζε, λέγοντάς μου: 


"Εντάξει, άδειασέ μας τώρα τη γωνιά". 

Της λέω: "θα μπορούσες να είσαι πιο ευγενική στα λόγια σου...".

"Είμαι ειλικρινής, λέω την αλήθεια και αυτό που σκέφτομαι", μου λέει.

"Δεν έχει να κάνει με την αλήθεια, αλλά με τον πολιτισμό", της λέω.

"Δηλαδή με λες απολίτιστη;" μου απαντά οργισμένη.

"Α, γεια σου!" της λέω και αποχωρώ.


Το συμβάν αυτό με έβαλε σε σκέψεις: 

Είναι τελικά η μία και μοναδική αλήθεια πάνω από πολιτισμούς; 
ή 
ο πολιτισμός πάνω από τις επιμέρους αλήθειες;

Και μετά αναρωτήθηκα ποια η πραγματική αλήθεια του πολιτισμού
μα 
και ποιο το πολιτισμικό πλαίσιο μιας αλήθειας;


Τέλος, επειδή η ώρα για μένα ήταν -αληθινά- δύσκολη και οι ασθενείς -πολιτισμικά- πολλοί, είπα να μην κουράζω άλλο το εναπομείναν πνεύμα μου και να πάω να ξεκουραστώ. Τι να εξηγήσεις σε μια παρουσία αηδιαστική όπως αυτή η νοσηλεύτρια που ακόμα και το σαρκίο της βαριόταν να μετακινήσει...; 

Ήταν όμως αυτή η στάση, λιποταξία από μια ακόμα μάχη 
ή 
προστασία από μια ακόμα κρανιομετωπική σύγκρουση με ένα αρτηριοσκληρυντικό σύστημα που θρέφει χαραμοφάηδες και χοντροκομμένους ανθρώπους;

Ερωτήματα δύσκολα για ένα πνεύμα που προσπαθεί να βρει τις αντοχές του σε ένα σύστημα η αλήθεια του οποίου κρύβεται στον πολιτισμό που εκφράζει...



Η γλάστρα και τα γλαστράκια...


Αποτυπώνει τις μέρες που ζούμε...

«Η γλάστρα που είναι δεξιά 
στη σκάλα που ανεβαίνεις, 
Είναι μωρό μου αριστερά 
όταν την κατεβαίνεις».

(κρητική μαντινάδα, 
που λειτουργεί ως ..
κριτική μαντινάδα)


Αν οι προηγούμενες κυβερνήσεις μας έκαναν να μπερδεύουμε τις λέξεις "αλήθεια-ψέμα", ετούτη η κυβέρνησης μας κάνει να μπερδεύουμε ακόμα πιο βασικές έννοιες όπως το "ναι-όχι", το "δεξιά-αριστερά"... Μιλάμε για πλήρη αποπροσανατολισμό... 


Τι διάολο μας ποτίζουν... και έχουμε καταντήσει έτσι;!



Νόμος του La Place


Υπάρχει ένας νόμος στη Φύση, ο γνωστός νόμος του La Place που λέει ότι:

"η Τάση στην επιφάνεια μιας σφαίρας είναι το αποτέλεσμα της Πίεσης στο εσωτερικό της σφαίρας επί την Ακτίνα της σφαίρας, δια το Πάχος  του τοιχώματος x 2. Άρα, όσο αυξάνεται η πίεση τόσο αυξάνεται αντιρροπιστικά και το πάχος για να διατηρηθεί σταθερή αυτή τη Τάση". 

Με μαθηματικό τύπο, αυτός ο νόμος αποτυπώνεται ως εξής:

Τ=(P x r) / 2 W 

όπου Τ η τάση, P η πίεση, r η ακτίνα και W το πάχος.

Σχηματικά (αλλάζουν ελαφρώς οι συμβολισμοί) φαίνεται ο νόμος του La Place στις δυο παρακάτω εικόνες:




Αναλογίζομαι όμως, ότι ο νόμος αυτός, θα μπορούσε κάλλιστα να εφαρμοστεί και στα κοινωνικά φαινόμενα εκτός από τα φυσικά (καθότι τα κοινωνικά φαινόμενα θεωρούνται φυσικά γεγονότα - ή μήπως όχι; μήπως δηλαδή θεωρούνται αφύσικα..;) και να ερμηνευτεί ως εξής:

"Η Τάση στην επιφάνεια της Γης (σφαίρα είναι και αυτή), είναι το αποτέλεσμα της Πίεσης (που βιώνουν στο εσωτερικό τους οι άνθρωποι που ζουν στη σφαίρα αυτή), επί την παγκόσμια Ακτίνα (εξάπλωσης της φοβερής πίεσης της σφαίρας αυτής), δια το διπλάσιο του Πάχους του τοιχώματος. Άρα, όσο αυξάνεται εκείνη η εσωτερική πίεση που βιώνει ο καθένας σε αυτή τη σφαίρα που λέγεται Γη, η Τάση των καιρών μας θέλει να αυξάνεται περισσότερο και το πάχος των ανθρώπων που κατοικούν πάνω της, άρα να γίνονται περισσότερο παχύδερμοι και αδιάφοροι, και έτσι να διατηρείται αυτή η Τάση".

Αν αυτός ο νόμος πραγματικά λειτουργεί τόσο στη Φυσική όσο και στη Φυσιολογία, τότε έχουμε μια τρανή απόδειξη, γιατί η πρώτη αντίδραση, η σχεδόν αντανακλαστική θα λέγαμε, ενός ανθρώπου που πιέζεται από παντού, είναι να γίνει αδιάφορος, αναίσθητος και παχύδερμος, τυφλός και στενόμυαλος, κοινώς να μην καταλαβαίνει τίποτα και να μην συναισθάνεται τίποτα..








Κάποια πράγματα λοιπόν, είναι νομοτελειακά κύριε La Place...; 



Το μαύρο πρόβατο



Χτες βράδυ, βόλτα με φιλικό ζευγάρι σε ένα μεζεδοπωλείο με όνομα "Το μαύρο πρόβατο". Το όνομα του μεζεδοπωλείου σίγουρα ιντριγκάρει, καθώς πάντα θέλουμε να μάθουμε ποιο είναι το μαύρο πρόβατο, ποιο είναι το εκτός πλαισίου εκείνο πλάσμα, ποια είναι εκείνη η εκτός κοινωνικού συνόλου μονάδα που τόλμησε να ξεκόψει από τη στάνη (ή αλλιώς, πλάνη) των πολλών...

Στη συζήτηση πάνω, και ενώ μου είχε χαλάσει η διάθεση από τον τρόπου που κινούνταν τα πράγματα στο "μαύρο πρόβατο", μου λέει ο φίλος:

- Πολύ κατσούφης είσαι, βγες μια βραδιά στην Καποδιστρίου να νιώσεις τον παλμό και την ενέργεια της διασκέδασης, να γελάσει λίγο το χειλάκι σου...
- Και να βγω δεν θα μπορέσω να περάσω καλά, καθώς το ένα μου μάτι θα βλέπει αυτούς που γλεντοκοπάνε και υπερκαταναλώνουν και το άλλο μου μάτι θα βλέπει ακριβώς δίπλα τους, εκείνον που θα ψάχνει στον κάδο των σκουπιδιών κάτι να φάει, εκείνον που ζητιανεύει, εκείνον τον άστεγο που έχει σωριαστεί κατάχαμα σχεδόν νεκρός χωρίς να προσδοκεί τίποτα απολύτως...

Και η συζήτηση συνεχίστηκε και έφτασε κάποια στιγμή στο να συγκρίνουμε την επαρχία και την πόλη και το τί ποιότητα προσφέρει η κάθε επιλογή... Και ενώ φαινόταν ότι υπήρχε ακριβώς αντίθετη άποψη περί του θέ(α)ματος, και ενώ μου λέει ο φίλος ότι απολαμβάνει να γυρίζει από τη δουλειά του σπίτι του κάπου στο κέντρο της Αθήνας και να κάθεται στον καναπέ του σπιτιού του αγκαλιά με την κοπέλα του, τους ρωτώ:

- Δεν θα σας άρεσε βρε παιδιά να γυρίζετε από τη δουλειά σας, να κάθεστε στον αναπαυτικό καναπέ σας  και να ανοίγεται το παράθυρο και να βλέπετε μια απέραντη θάλασσα, μια γλυκιά λίμνη, ένα καταπράσινο βουνό, άλλοτε χιονισμένο και άλλοτε διάσπαρτα ανθισμένο...;
- Όχι, βέβαια! (Μου απαντούν με ένα στόμα, μια φωνή!) Για μια δυο μέρες, ναι, αλλά όχι για παραπάνω φυσικά! Δεν θα το αντέχαμε.
- Δηλαδή, σας αρέσει σε αυτό το σκηνικό που ζείτε, να ανοίγετε το παράθυρό σας και να βλέπετε τον ακάλυπτο της διπλανής πολυκατοικίας βρε παιδιά...;!

Κάπου εκεί η κουβέντα σταμάτησε. Συνειδητοποίησα τον ορισμό της διαφορετικότητας. Την απουσία κοινής βάσης ή κοινού πλαισίου. Το άσπρο για κάποιους είναι μαύρο και τανάπαλιν. Το ποιοτικό για κάποιος είναι βαρετό, ενοχλητικό και το αντίθετο... Ξέρετε, το μαύρο πρόβατο ανάμεσα σε πολλά άσπρα, είναι το ίδιο ακριβώς αλλά με αντίθετη λογική οπτική, όπως το άσπρο πρόβατο ανάμεσα σε πολλά μαύρα...

Δεν ήξερα που βρισκόμουν ακριβώς χτες: σε μια στάνη με πολλά μαύρα πρόβατα γύρω μου ή σε ένα στάνιν (stunning=αποσβόλωση) πολλών άσπρων προβάτων;


Πόση διάσταση απόψεων; Μήπως αυτήν η διάσταση, πρέπει να εισηγηθούμε στην κοινότητα των Φυσικών, να την συμπεριλάβουν μαζί με τις υπόλοιπες 11 διαστάσεις του σύμπαντος που έχουν βρει; Και μάλιστα μήπως είναι η πιο ανεξήγητη διάσταση;


Και κάπου εκεί, θυμήθηκα τα λόγια του μεγάλου Φώτη Κόντογλου:


"Ο άνθρωπος είναι σε όλα αχόρταγος, θέλει ν' απολάψει πολλά, χωρίς να μπορεί να τα προφτάξει όλα. Και βασανίζεται. Όποιος όμως φτάξει σε μια κατάσταση να ευχαριστιέται με τα λίγα, και να μη θέλει πολλά, έστω κι αν μπορεί να τ' αποχτήσει, εκείνος λοιπόν είναι ο ευτυχισμένος. Δεν το κάνει από οικονομία, είτε γιατί έχει την ιδέα πως τα πολλά τον βλάφτουνε στην ψυχή ή στο σώμα. Αλλά γιατί στα λίγα και στα απλά βρίσκει την αγνή ικανοποίηση. Και περισσότερο απ' όλα, επειδή με τα απλά και με τα λίγα δεν χάνει τον εαυτό του. Οι άνθρωποι δεν βρίσκουνε πουθενά ησυχία, γιατί επιχειρούνε να ζήσουνε χωρίς τον εαυτό τους. Τρέχουνε από δω κι από κει να βρούνε την ευτυχία, μα ευτυχία δεν υπάρχει έξω από τον εαυτό μας. Θέλουμε να ευχαριστηθούμε με συμπόσια απ' όπου λείπουμε. Όποιος έχει χάσει τον εαυτό του, έχει χάσει την ευτυχία. Ευτυχία δεν είναι το ζάλισμα που δίνουνε οι πολυμέριμνες ηδονές κι απολαύσεις, αλλά η ειρήνη της ψυχής και η σιωπηλή αγαλλίαση της καρδιάς. Μέσα μας είναι ο θησαυρός. Απ' έξω είναι ξέρακας, κι ας μη μας ξεγελά η φασαρία και τα ψεύτικα πυροτεχνήματα. Όποιος ζει εξωτερικά, ζει ψεύτικα. Όποιος ζει εσωτερικά, ζει αληθινά. 

Ξέρω καλά τι είναι η ζωή που ζούν οι λεγόμενοι κοσμικοί άνθρωποι, οι άνθρωποι που διασκεδάζουνε, που ταξιδεύουνε, που ξεγιελιούνται με λογής-λογής θεάματα, με ασημαντολογίες, με σκάνδαλα, με διάφορες ματαιότητες, που από μακρυά φαντάζουνε για κάποιο πράγμα σπουδαίο και ζηλευτό, ενώ σαν τα δει κανένας από κοντά, απορεί για τη φτώχεια που έχουνε και το πόσο κούφιοι είναι οι άνθρωποι που ψευτογελιούνται μ' αυτά τα γιατροσόφια της ευτυχίας. Ξέρω λοιπόν καλά αυτή τη ζωή, γιατί, αναγκαστικά, έζησα, κάποιες φορές, με ανθρώπους πλούσιους, που με προσκαλούσανε στα σπίτια τους, στις επαύλεις τους, στα κόττερά τους και στις άλλες διασκεδάσεις τους. Μελαγχολία μ' έπιανε από κείνη την κατάσταση. Έβλεπα δυστυχισμένους ανθρώπους, που κάνανε τον ευτυχισμένο, κατάδικους που κάνανε τον ελεύθερο. Αλλά, αν δεν καταγινόντανε με τόσες ψεύτικες χαρές, θα πέφτανε στη βαρεμάδα, στη λεγόμενη ανία. Ή το ένα ή το άλλο. Άδειοι από κάθε ουσία, τρισδυστυχισμένοι. Η ψυχή είναι ανύπαρκτη κι ανύπαρκτη η ευτυχία, η βασιλεία του θεού. Πως να γίνει ψωμί, σαν δεν υπάρχει προζύμι; Πως να μην είναι όλα άνοστα, αφού δεν υπάρχει το αλάτι; 

Λοιπόν, όποτε αναγκαζόμουνα να πάγω για λίγο κοντά σε τέτοιους κοσμικούς ανθρώπους, πράγμα που γινότανε σπάνια, για να μην τους προσβάλω, αφού με προσκαλούσανε με ευγένια, δεν έβλεπα την ώρα και τη στιγμή να αποτραβηχτώ στο καβούκι μου, να γυρίσω στο φτωχό σπίτι μου και στ' αγαπημένα πράγματα που βρίσκουνται γύρω μου. Έβλεπα πως αντί να πάρω κάτι από όλη εκείνη την τυμπανοκρουσία, όπως πιστεύει ο πολύς ο κόσμος, εγώ έδινα, έδινα ξύπνημα στους κοιμισμένους, ξεμούδιασμα στους μουδιασμένους, ζωή στη μονοτονία τους. Γι' αυτό και τώρα που γράφω, μ' όλο που είμαι προσκαλεσμένος σε πολλά μέρη από ευγενείς ανθρώπους, όχι μονάχα στην Ελλάδα, αλλά και σε μακρυνά μέρη, κάθουμαι στο μικρό περιβολάκι μας με τα λίγα δεντράκια και με τα ταπεινά λουλούδια. Ξεκουράζουμαι και ειρηνεύει η ψυχή μου. Τούτο το μικρό κηπάριο είναι για μένα ο Κήπος της Εδέμ. Ο αγέρας μοσχοβολά, κι ο νούς μουταξιδεύει. Ταξιδεύει εδώ κι εκεί, μα περισσότερο βυθίζεται μέσα μου, εκεί που αναβρύζει το μυστικό νερό, εκεί που βρίσκουνται τα ριζώματα του κόσμου. 

Νιώθω μεγάλη ευτυχία που είμαι μοναχιασμένος, που, εδώ που κάθομαι, δεν με ξέρει κανένας, δεν με θυμάται κανένας. Σαν να είμαι καραβοτσακισμένος που γλίτωσε από τη φουρτούνα, κι ακούγει το μούγκρισμα της θάλασσας από το σίγουρο καταφύγιό μου. Σαν να γλύτωσε από ληστές. Ανατριχιάζω συλλογισμένος την ανεμοζάλη που τη λένε ζωή οι όμοιοί μου, κοινωνική ζωή, ζούγκλα γεμάτη σκορπιούς, φίδια και λύκους. Αναπαύουμε μονάχα με δυό - τρείς ανθρώπους απλούς και καλοκάγαθους, που έχουνε αγάπη μέσα τους και ειρήνη στην καρδιά τους. Δεν θέλω μήτε θαυμασμούς, μήτε δόξες, μήτε άλλες τέτοιες συμφορές, θέλω να είμαι ξεχασμένος κι ασήμαντος. Ω λησμονιά, τι μπάλσαμο είσαι για όσους ποθούνε την ειρήνη! Κατάρα είναι η δίψα που έχουνε οι άνθρωποι να κατασταθούνε ξακουσμένοι, να τους δοξάζει ο κόσμος και να βασανίζουνται μέσα στη ματαιότητα κι εκείνοι που θαυμάζουνται κι εκείνοι που θαυμάζουνε. Εδώ που κάθουμε, νιώθω πως είμαι μακρυά απ' όλους αυτούς τους βραχνάδες που τους έχουνε για ευτυχία οι δυστυχισμένοι άνθρωποι. 

Φυσά στο πρόσωπό μου το δροσερό αγεράκι, μπαίνει απαλά στ' αυτιά μου, σαν να με χαιρετά. Σιγοσαλεύουνε τα κλαδιά κι οι κορφές των δέντρων. Μαμούνια περπατούνε στο μοσχοβολημένο χώμα, το κάθε ένα τραβά το δρόμο του κι έχει τον σκοπό του. Που πηγαίνουνε; Μυστήριο. Πεταλούδια και μυγάκια λογής - λογής, άλλα μακρουλά, άλλα στρογγυλά, πετάνε και μαζεύονται γύρω από το φως που είναι αναμμένο από πάνω μου. Όλα είναι σπουδαία, όλα αξιαγάπητα. Κι εγώ είμαι ένα απ' αυτά. Δεν ακούγεται τίποτα, παρεκτός από τις σταλαγματιές απ' το νερό που πέφτουνε από τη βρύση, κάνοντας τη σιωπή ακόμα πιό βαθειά. Σα να γίνεται γύρω μου κάποια μυσταγωγία. Το μυστύριο του κόσμου το νοιώθω και μέσα μου κι απέξω. Μυστικές θύρες ανοίγουνε από παντού. Το κάθε δέντρο, το κάθε χορτάρι, το κάθε λουλούδι, σαν να με βλέπει με τα μυστηριώδη μάτια του. Είμαι μακάριος στο μικρό τούτο περιβολάκι μας. Τύφλα νάχουνε μπροστά του οι μεγάλοι κήποι και τα πολυέξοδα παλάτια, τα τα φανταχτερά κότερα. Όσα είναι γύρω μου είναι αγαπημένα, γιατί δεν είναι αγορασμένα με λεφτά πολλά, όπως είναι όσα έχουνε οι πλούσιοι. Αγορασμένα πράγματα μπορούνε να δώσουνε ευτυχία στον άνθρωπο; 

Ω, εσείς που έχετε τα πλούτη και που μόνο τι λογής είναι η αληθινή χαρά δεν ξέρετε. Άνθρωποι βασανισμένοι, σαστισμένοι από τις έγνοιες κι από τις σκουτούρες, σκλάβοι στη φιλοδοξία και στ' άλλα πάθη, ω άσωτοι γυιοί, που φάγατε τα ξυλοκέρατα και δεν χορτάσατε, γυρίστε πίσω στο σπίτι του πατέρα σας του πονετικού, που δεν είναι άλλο παρά η καρδιά η δική σας, και μπείτε μέσα να ξαποστάσετε, να ευφρανθήτε και να νοιώσετε την αληθινή χαρά! "


(Από τη συλλογή: Μυστικά Άνθη)



Τα λόγια τούτα τα ψηλά του μεγάλου Κόντογλου, μοιάζουν με βάλσαμο και μπούσουλα στο αποσβολωμένο σκοτάδι των καιρών μας. Μοιάζουν με αστρολάβο, που σημαδεύει το φως των άστρων, μέσα στη μαύρη καταχνιά της μπερδεμένης ζήσης των προβάτων. Το μαύρο πρόβατο λοιπόν, είναι ένα ή πολλά σε τούτες τις περίεργες μέρες...;




(εδώ, η εισαγωγή από το βιβλίου του Κόντογλου "Ο Αστρολάβος")






Λαβύρινθος



Αυτό είναι η σκέψη μας, σήμερα και χτες και πιθανότατα αύριο... 
Ένας λαβύρινθος!





             


Το νόημα;



Τρία βίντεο, ως απάντηση στα ερωτήματα ενός παλαιού δάσκαλου και ατρόμητου δαμαστή του σακχαρομύκητα...







Ελάτε γρήγορα! Το DNA, μας φωνάζει...


Είναι φοβερά τα μαντάτα σχετικά με την επιγενετική και το ρόλο της στις επόμενες γενιές! Ναι, καλά ακούτε και διαβάζετε... Οι επιστήμονες σήμερα, αρχίζουν και αποκρυσταλλώνουν μια νέα θεωρία που θέλει πολλά από αυτά που επισυμβαίνουν στο γενετικό μας υλικό, να κληρονομούνται και στις επόμενες γενιές!

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή:

Κάποτε, ένας κύριος με το σύντομο όνομα Ζαν Μπατίστ Πιέρ Αντουάν ντε Μονέ Σεβαλιέ ντε λα Μαρκ, γνωστός ως απλά Λαμάρκ, εισάγοντας τη θεωρία του, γνωστή ως "Λαμαρκισμός" είχε πει ότι τα επίκτητα χαρακτηριστικά μπορούν να μεταβιβάζονται στους απογόνους. Παράδειγμα, η στρουθοκάμηλος, επειδή τεντώνει το λαιμό της για να βρει φαγητό, τελικά ο λαιμός της μακραίνει, και αυτό το χαρακτηριστικό μεταβιβάζεται ως επίκτητο και στα παιδιά της στρουθοκαμήλου! Τον έφαγε όμως, στη γωνία της Ιστορίας ο κύριος Δαρβίνος, γνωστός ως απλά παππούς-Δαρβίνος, με μια πιο in θεωρία, αυτήν της Εξέλιξης, κατά την οποία το καλύτερο γονίδιο μεταβιβάζεται ανέπαφο στους απογόνους! Και ότι έχει να κάνει με το άκουσμα ότι δημιουργηθήκαμε ως τα καλύτερα προϊόντα Επιλογής ανάμεσα σε άλλα (βλέπεται ο σοβινισμός είναι μέσα μας...), μας έλκει και το υιοθετούμε αβασάνιστα!

Κατόπιν, ήρθε η σύγχρονη εποχή, κατά την οποία διαβάζοντας το γονιδίωμα, βρήκαμε ότι το ανθρώπινο DNA, έχει κάπου 20-30 χιλιάδες γονίδια που κωδικοποιούν πρωτεΐνες ενώ όλο το υπόλοιπο 98% είναι σκουπίδια, και νομίζαμε ότι καταλάβαμε έτσι το φτωχό νόημα των καταβολών του ανθρώπου.




Δεν χρειάστηκε όμως πολλά να καταβάλουν οι επιστήμονες, για να αντιληφθούν ότι αυτό το "junk DNA" (ή αλλιώς "σκουπιδαριό DNA" το οποίο αρχικά είχε θεωρηθεί ως τα υπολείμματα από τις συχνές μεταλλάξεις των κυττάρων κατά τη μακραίωνη πορεία τους και τις πολλαπλές συμβιώσεις τους με διάφορα παράσιτα, ιούς και λοιπούς μικρο- ή μεγαλο- οργανισμούς), όχι απλώς έχει τόση σημασία όση τα γονίδια, αλλά μάλλον και περισσότερη από αυτά! Οι επιστήμονες σήμερα, θεωρούν ότι οι περιοχές αυτές που δεν κωδικοποιούν γονίδια, είναι τόσες πολλές (είπαμε το 98% του DNA), όχι γιατί είναι σκουπιδαριό, αλλά γιατί χρειάζονται για να καθορίζον με εξαιρετική λεπτότητα και πολυπλοκότητα τον τρόπο έκφρασης αυτών των γονιδίων. Εξ ου λοιπόν και το μέγεθος αυτού του αφανούς ήρωα, που πιάνει το μεγαλύτερο όγκο του γονιδιώματός μας και καθορίζει με εξαιρετικά σύνθετο τρόπο, όπως ένας μαέστρος, ποια γονίδια θα εκφραστούν και ποια όχι! Κάπου εδώ, για όσους θέλουν να το ψάξουν περισσότερο, εισάγεται  η θεωρία της Επιγενετικής! Μεταλλάξεις λοιπόν, αλλά και γενικά περιβαλλοντικές επιδράσεις πάνω σε αυτό το τμήμα του DNA, μπορούν να μεταβιβαστούν στις επόμενες γενιές, με έναν μηχανισμό που περιγράφεται στην παρακάτω εικόνα




οπότε, ο κύριος Λαμάρκ, επανέρχεται στο προσκήνιο και η θεωρία του δεν φαίνεται να απέχει πολύ από την τρέχουσα θεώρηση της Επιγενετικής! Θα με ρωτήσετε: και ο Δαρβίνος τι γίνεται; Πάει σπίτι του; Όχι, φυσικά... Δεν ανατρέπεται έτσι εύκολα κάποιος ο οποίος μας λέει (έστω και αν είναι ψεύτικο!) ότι επιλεχθήκαμε επειδή είμαστε οι καλύτεροι!! Απλά, στο εγχειρίδιο της Ζωής, που νομίζαμε ότι διαβάζοντας απλά κάποιες αράδες από τις πρώτες σελίδες του θα καταλαβαίναμε τα Πάντα, φαίνεται να κρύβονται πολλά πολλά μυστικά ακόμα. 

Και αν κάτι φαίνεται αρκετά σίγουρο, είναι ότι πίσω από τους λίγους που ποζάρουν και φαίνονται ότι κάνουν όλη τη δουλειά, είναι πολλοί περισσότεροι, χάρη στους οποίους αυτοί οι λίγοι κουνιούνται... Το παρακάτω σκίτσο περιγράφει ακριβώς αυτή την κατάσταση του γονιδιώματός μας, κατά την οποία τα περισσότερα τμήματα του DNA μας, φωνάζουν υπέρ των λίγων που λέγονται ιντρόνια (introns) και τα οποία τελικά αποτελούν τα γονίδια που εκφράζονται σε απτές πρωτεΐνες... Τα αφανή όμως εξώνια, όπως και αμέτρητες άλλες περιοχές του DNA, όπως αυτή του παρακινητή, του προωθητή κλπ που στην ουσία αποτελούν το 98% του γενετικού μας υλικού, δεν τα ξέρει κανείς...




Αυτή η κατάσταση, μου θυμίζει την πολλάκις καταγραφόμενη εικόνα των διαδηλωτών σε  μια πλατεία, που κρατούν σημαίες από ένα κόμμα, ή από το όνομα ή τη φάτσα ενός πολιτικού, υποστηρίζοντάς τον και ψηφίζοντάς τον... Με λίγα λόγια, ακριβώς αυτό που γίνεται στο DNA μας, γίνεται και στην πολιτική μας: οι πολλοί (ο λαός) αποφασίζουν για το ποιοι θα είναι εκείνοι οι λίγοι  (οι βουλευτές) που θα βγουν μπροστά και θα φαίνονται ότι εκφράζουν το σύνολο! Όμως, αυτοί οι λίγοι, καλό είναι να θυμούνται ότι βγήκαν επειδή ακριβώς κάποιοι άλλοι, και μάλιστα η πλειοψηφία, τους ανέδειξε. Και αντίστροφα όμως: και οι πολλοί οφείλουν να καταλάβουν ότι η δύναμή τους δεν έχει όρια και ότι αυτοί πραγματικά έχουν τη δύναμη και μάλιστα μπορούν να τη μεταδώσουν στις επόμενες γενιές και έτσι να αλλάξουν τον κόσμο!

Όσο όμως αυτοί οι πολλοί δεν καταλαβαίνουν ότι δουλεύουν μόνο και μόνο για τους λίγους που παίρνουν τελικά και τη δόξα, τότε η μόνη Εξέλιξη που μπορεί να επέλθει στο είδος μας, είναι από τον Λαμα-ρκισμό, να περάσουμε στον Μαλα-κισμό και να βαδίζουμε για πάντα σε αυτόν το δρόμο! 




Τελικά, ας πάρουμε τα πράγματα στα χέρια μας! Η Επιγενετική, ξεκινά από το επι-, όπως εξάλλου και η επί-θεση! Και μην ξεχνάτε, η επι-στήμη (και αυτή εξάλλου από επί- ξεκινά, γιατί ακριβώς είναι επιθετική δύναμη) μας λέει ότι περιβαλλοντικές αλλαγές μπορούν να εγγραφούν στο γονιδίωμά μας και να μεταδοθούν στο μέλλον!


Ποιητή!! Ήρθε η δικαίωσή σου σαν κραύγαζες:

Αν δεν καώ εγώ
Αν δεν καείς εσύ
Αν δεν καούμε εμείς
Πώς θα γεννούν τα σκοτάδια λάμψη;


"Όπως ο Κερέμ"
Στίχοι: Ναζίμ Χικμέτ, μτφ Γιάννης Ρίτσος
Μουσική, Ερμηνεία: Μάνος Λοΐζος