Συγκυρία;


Πάμπολες φορές έχω αναρωτηθεί πώς θα ήταν αν είχα μια κάμερα πίσω από τα μάτια μου, μέσα στο μυαλό μου, που να διαβάζει τις σκέψεις μου καθώς επί ματαίω ασκώ αυτό που λέγεται Ιατρική στον ελλαδικό χώρο. Και ο βασικός λόγος που το αναρωτιόμουν αυτό ήταν διότι ήμουν πεπεισμένος ότι δεν πρόκειται ποτέ να συμβεί κάτι τέτοιο στο βαθμό που εγώ βιώνω τα στραβά και παράλογα. Ήταν, δηλαδή, ένας ευσεβής πόθος!

Αυτό, καταρίφθηκε πρώτη φορά, με το απαράμιλλης φαντασίας, ιστορικό μυθιστόρημα "Σκηνές από το Βίο του Ματίας Αλμοσίνο", όπως έχω περιγράψει αλλού σε αυτό το blog, με κεντρικό ήρωα τον Ματέο.

Καταρίφθηκε όμως και δεύτερη φορά και μάλιστα ακόμα πιο έντονα, με το απροσδόκητης εντρύφησης σύγγραμα "Εισαγωγή στην Ψυχολογία της Υγείας", του DiMatteo (ΝτιΜατέο), το οποίο δεν νιώθω απλά ότι διαβάζει τη σκέψη μου, αλλά νιώθω ότι είναι η ίδια η σκέψη μου και τα βιώματά μου, αποτυπωμένα με μελάνι! Πρόκειται για μια πραγματική αποκάλυψη για μένα και θεωρώ ότι είναι ένα βιβλίο που πρέπει όλοι οι επαγγελματίες υγείας να διαβάσουν υποχρεωτικά.

Τώρα, τί βαθύτερη σχέση μπορεί να έχουν το επί ματαίω που βιώνω ως ιατρός στα ελληνικά νοσοκομεία, ο λογοτεχνικός ιατρός Ματέο και ο ψυχολόγος υγείας ΝτιΜατέο, το αφήνω να το απαντήσετε εσείς...

Υγιαίνετε και αναρωτάστε!


The right to be left


Ο τίτλος αυτής της ανάρτησης, έχει τουλάχιστον δυο μεταφράσεις στα ελληνικά:

- το δεξιό να γίνει αριστερό:

αυτό θυμίζει το "όχι" που γίνεται "ναι", το "πρώτη φορά αριστερά" που γίνεται το "τέταρτη φορά ΠΑΣΟΚ", αλλά και το "να μην ξέρει η δεξιά σου τι ποιεί η αριστερά σου" αλλά από την ανάποδη, δηλαδή, ότι δεν γίνεται να μην ξέρει η δεξιά (σου) τι ποιεί η αριστερά (σου), καθώς δεξιά και αριστερά, τρώγανε-τρώνε-και θα εξακολουθούν να τρώνε από το ίδιο καζάνι...

- το δικαίωμα να αφεθείς:

αυτό ερμηνεύεται ως το δικαίωμα να αφεθείς ήσυχος από τους άλλους, αλλά και το δικαίωμα να αφεθείς στα πράγματα και τις καταστάσεις (δηλαδή να αφήνεσαι γενικώς...). Στις μέρες μας, ούτε το πρώτο συμβαίνει, ούτε το δεύτερο. Γίνονται πράγματα για τα οποία δεν σε ρωτά κανείς. Όπως, η τρομερή είδηση της πρώτης γέννεσης ενός γενετικά τροποποιημένου και καθορισμένου παιδιού στον κόσμο (first gene-edited baby). Η κουβέντα πάλι, μεγάλη, χωρίς σωστά και λάθη, παρά μόνο με διλήμματα και ο καθείς αποφασίζει αναλόγως.

Αυτά, φυσικά, συνέβαιναν πάντα και θα συμβαίνουν πάντα για αυτό ενέπνευσαν το υπέροχο αυτό τραγουδάκι.


Υγιαίνετε και μεταφράζετε όπως θέλετε τα πράγματα και τις καταστάσεις!



Ποτέ Βία


Στις 22 Οκτωβρίου 1978, η Άστριντ Λίντγκρεν, συγγραφέας παιδικών βιβλίων (ένα από τα πιο γνωστά και σε μας στην Ελλάδα, η Πίπη η Φακιδομύτη), βραβεύτηκε με το Βραβείο Ειρήνης των Γερμανών Βιβλιοπωλών και κατά την παραλαβή του εκφώνησε έναν πύρινο λόγο που έμεινε στην Ιστορία ως "Ποτέ Βία", σχετικά με τη Βία που στρέφεται στα παιδιά, αλλά και τη Βία γενικότερα.

Κάτω από πολύ όμορφες και τυχαίες συνθήκες και ενόσω βρισκόμουν στην Κυψέλη και την παλιά μου γειτονιά, το βιβλιαράκι "Ποτέ Βία" των εκδόσεων Μάρτης, σε μετάφραση Άννας Παπαφίγκου, 2014, έπεσε πριν λίγες μέρες στα χέρια μου.

Παραθέτω δυο αποσπάσματα που έχουν εξαιρετική συνάφεια με τις σημαντικότερες σκέψεις που διακατέχουν το νου μου, τον τελευταίο καιρό:

"Μήπως είμαστε καταδικασμένοι να καταστραφούμε εξαιτίας της επιθετικότητάς μας; Όλοι θέλουμε ειρήνη. Δεν υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξουμε πριν να είναι αργά; Να μάθουμε να παίρνουμε απόσταση από τη βία; Πολύ απλά, να προσπαθήσουμε να γίνουμε ένα νέο είδος ανθρώπου. Πώς θα γίνει αυτό; Από πού πρέπει να ξεκινήσουμε;

Νομίζω ότι πρέπει να ξεκινήσουμε από τη βάση: από τα παιδιά. [...] Θέλω να μιλήσω για τα παιδιά. Για την αγωνία μου και την ελπίδα μου γι' αυτά. Όσοι τώρα είναι παιδιά, μια μέρα θα αναλάβουν τα ηνία του κόσμου, αν κάτι θα έχει απομείνει από αυτόν. Θ' αποφασίζουν για τον πόλεμο και την ειρήνη. Για το είδος της κοινωνίας που θα θέλουν να έχουν, μια κοινωνία όπου η βία θα αυξάνεται ή μια ειρηνική κοινωνία όπου οι άνθρωποι θα ζουν αρμονικά. Υπάρχει ελπίδα να καταφέρουν να φτιάξουν έναν πιο ειρηνικό κόσμο απ' ό,τι εμείς; Γιατί αποτύχαμε παρ' όλη την καλή θέληση;" (σελ. 24-25)


"Η ευφυΐα και το δώρο της αντήληψης είναι έμφυτα. Όμως, ένα νεογέννητο παιδί δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό. Το αν θα γίνει ένας ζεστός και ανοιχτός άνθρωπος, καλόπιστος και αλληλέγγυος, ή ένας ψυχρός, καταστροφικός, μοναχικός λύκος, το καθορίζουν όσοι το υποδέχονται στον κόσμο. Είναι αυτοί που του μαθαίνουν τι σημαίνει αγάπη, ή παραλείπουν να του το μάθουν. Μαθαίνει κανείς μόνο από κάποιον που αγαπά, είπε ο Γκαίτε, και πρέπει να είναι αλήθεια. Ένα παιδί που εισπράττει αγάπη από τους γονείς του και τους αγαπάει κι εκείνο, αντιμετωπίζει με αγάπη το περιβάλλον του και διατηρεί αυτή τη στάση σε όλη του τη ζωή." (σελ. 27)

Ας γίνουμε αυτό που θέλουμε να είμαστε, ώστε να είναι τελικά και οι άλλοι γύρω μας αυτό που θέλουμε να γίνουν...



P-value


Κάποιες χιλιάδες χρόνια πίσω, γεννήθηκε μια περίεργη επιστήμη, μέσα από απλές, καθημερινές ανάγκες αποτύπωσης της επαναληπτικότητας των γεγονότων, μα ταυτόχρονα και μέσα από την προσδοκία της εκτιμητικής των μελλοντικών γεγονότων, αν αυτά πράγματι πρόκειται να ακολουθήσουν μια υποτιθέμενη επαναληπτικότητα όπως αυτή βιώνεται ή αν ξαφνικά για διάφορους λόγους (και παραλόγους) αυτή η επαναληπτικοτητα πρόκειται να παύσει και να δώσει τη θέση της στο απρόβλεπτο. Μπορεί λοιπόν, το απρόβλεπτο να προβλεφτεί; Ήταν το αρχικό ερώτημα. Αυτό, γέννησε την επιστήμη της Στατιστικής.

Στις μέρες μας παίζει καθοριστικό ρόλο σχεδόν στα πάντα: στις επικοινωνίες, την διακινούμενη πληροφορία, το διαδίκτυο, τα οικονομικά, τις μεταφορές και το εμπόριο, την αγορά, ακόμα και τα συναισθήματα, τις συμπεριφορές μας και φυσικά... ολόκληρη την Ιατρική.

Στη Στατιστική, υπάρχει μια ιδιαίτερη έννοια, το p-value (η τιμή του p - "/πε/") που αναφέρεται (με πολύ απλοϊκό τρόπο το αναφέρω εδώ) στην ελάχιστη εκείνη πιθανότητα κάτω από την οποία ισχύει η μηδενική υπόθεση, ενώ πάνω από την οποία ισχύει η εναλλακτική υπόθεση. Και ποια είναι η μηδενική υπόθεση θα μου πείτε. Είναι εκείνη η υπόθεση H0 που λέει ότι δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ συγκρινόμενων καταστάσεων, ενώ η εναλλακτική υπόθεση Η1, λέει ότι υπάρχουν.

Όταν σήμερα όμως στη ζωή μας όλα μηδενίζονται, αυτοκαταστρέφονται, διαλύονται (είτε με δική μας ευθύνη, είτε με ευθύνη των ανεύθυνων που βρίσκονται γύρω μας), πραγματικά αναρωτιέσαι τι ισχύει, αν τελικά δηλαδή, πραγματικά οι καταστάσεις και τα γεγονότα έχουν διαφορά μεταξύ τους ή αν, εναλλακτικά, μπορεί να ισχύσει κάτι άλλο, διαφορετικό από τα παραδεδομένα ("παραδεδομένα" λέγοντας εννοώ με συμπυκνωμένο τρόπο όλα εκείνα τα παραδομένα δεδομένα που μας έχουν παραδοθεί αλλά και που με τη σειρά τους έχουν παραδοθεί στο βωμό της επιπολαιότητας και της μη κριτικής σκέψης). Όταν σχεδόν όλα είναι τόσο προβλεπόμενα (μα καθόλου "προβλεπέ") αναρωτιέσαι τελικά τί χρειαζόμαστε τη Στατιστική.

Ποια είναι εκείνη η p τιμή, που έχει πραγματική αξία στις μέρες μας και δίνει νόημα στις πράξεις μας (λέγοντας "πράξεις", συμπυκνώνω τις έννοιες: υπολογισμούς, ή συλλογισμούς ή απολογισμούς ή ακόμα και παραλογισμούς...), υπονοώντας ότι κάτω από αυτήν την τιμή δεν έχει διαφορά αν ζούμε ή δεν ζούμε, ενώ πάνω από αυτήν την τιμή ισχύει μια εναλλακτική υπόθεση που μας δίνει νόημα να ζούμε εναλλακτικά και όχι τυποποιημένα, να ζούμε ως πραγματικά διαφορετικά όντα και όχι ως ακόλουθοι εκείνων που ακολουθούν άλλους...

Το p value, είναι εκείνη η τιμή λοιπόν, κάτω από την οποία ευτελίζουμε τόσο τη ζωή μας, που τελικά να μην έχει νόημα και να μην διαφέρει από τη μη-ζωή.

Για εσάς ποιο είναι εκείνο το κατώτερο όριο που σας δίνει αξία και νόημα; Ποιο είναι εκείνο το όριο που στον μηδενισμό ο οποίος επικρατεί τριγύρω μας, στη μη διαφορετικότητα η οποία κραυγάζει στο δυτικό κόσμο (αντιθέτως από όλα εκείνα που διατείνεται ότι αποσιωπά) και στην τραγική επαναληπτικότητα που οδηγεί σε απρόβλεπτες καταστάσεις για το ανθρώπινο είδος, μπορεί να θέσει ένα όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης;

Η απάντηση η δική μου, πλέον είναι πολύ απλή: το p-value είναι η αξία που σου δίνει κάτι που ξεκινά από "/πε/"- όπως ένα παιδί ή ένα παιχνίδι.

Το βασικό νόημα αυτής της ανάρτησης, το έχει αποτυπώσει με βεβαιότητα 100% το διάστημα εμπιστοσύνης εκείνης της ιστορικής ταινίας που κινείται μεταξύ δυο τιμών, της "Ζωής" και του "Ωραίου" και έχει τίτλο: "Η Ζωή είναι Ωραία", με τον Roberto Benini και τις πριγκηπέσσες του... Επίσης, το έχει εκτιμήσει αφάνταστα τουλάχιστον 1000 χρόνια πριν με εξαιρετική ακρίβεια η αμέσως επόμενη μελωδία:




για να καταλήξουμε, όπως ήταν αναμενόμενο από τις πιθανότητες και το κεντρικό οριακό θεώρημα, στην αναφώνηση της Χάρης και της καλπαστικής ομορφιάς της που έρχεται και φεύγει, (αλλά πριν φύγει και εξαφανιστεί, αφήνει πίσω της σημάδια από τις οπλές και τα όπλα που φορούσε, δημιουργώντας ένα ιχνηλάτημα για εκείνους που θα τολμήσουν -μάταια- να αναζητήσουν το καταφύγιό της...), ως Κεχαριτωμένη, Ωραία Κοιμωμένη, Μόνη και Απομακρυσμένη...




Υ.Γ.: Αν δεν καταλάβατε και πολλά, μην ανησυχείτε! Συμβαίνει αυτό σε όλους μας που δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε τη Στατιστική... Αν όμως, καταβάλουμε πρωτίστως εαυτόν, ίσως μπορέσουμε να υπερβάλουμε εαυτόν και ίσως τελικά μπορέσουμε να καταλάβουμε και να υπερκεράσουμε τις τεχνικές δυσκολίες που μας εμποδίζουν να ζήσουμε...


Personal and Professional Repercussions


Το πρόβλημα μόλις που αρχίζει να αναγνωρίζεται:

"This is something we have to face up to, with work life balance, as it can have personal and professional repercussions that will affect the individual and patient care".

Μόνο που, αγαπητοί μου προφέσορες, όπως τα κάνατε, εσείς οι σοφοί του κόσμου, τώρα ετοιμαστείτε να τα γευτείτε... Ό,τι σπέρνεις, θερίζεις... Και όπως, κατακρεουργήσατε στην καπιταλιστική σας μανία τα πάντα, έτσι εξοντώσατε και κάθε έννοια επιστημονικής έμπνευσης και σεβασμού. Μα το κυριότερο, το αποκόψατε από τη ζεστασιά της οικογένειας.

Διότι, Καρδιολογία και Οικογένεια, τα δυο ιερότερα πεδία δράσης, τη σήμερον ημέρα τα καταντήσατε ασύμβατα. Και ψάξτε εσείς, work life balance, μέσα στου μυαλού σας την ισορροπημένη ανισορροπία...

Αφιερωμένο στους Editors όλων των επιστημονικών περιοδικών...


"Waterways"
Ludovico Einaudi





ως εαυτόν...


Όλοι εύχονται αυτές τις μέρες τί να μας φέρει το νέο έτος. Υγεία, ευτυχία, χαρά κλπ, κλπ...

Εγώ για φέτος, θα ευχηθώ για μια έστω χρονιά, να δώσουμε εμείς οι ίδιοι πρώτα σε αυτή τη χρονιά, αντί να περιμένουμε να μας το φέρει εκείνη! Ας δώσουμε τον καλύτερο μας εαυτό, τη μεγαλύτερή μας υπομονή, προσπάθεια, όρεξη, την μεγαλύτερη μας αγάπη, συμπόνια, ζεστασιά...

Η διαφορετική θεώρηση αυτή, ενέχει φυσικά το καζαντζακικό "δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβάμαι τίποτα..." που δεν προσμένει κάτι από το μέλλον και το περιβάλλον γύρω του, αλλά παλεύει να το φτιάξει όπως ποθεί. Όπως εξάλλου, λέει και κάπου αλλού ο Καζαντζάκης, ευχή πραγματική προς τον άνθρωπο είναι "να σε κάνει ο Θεός σκουλίκι και εσύ να προσπαθείς να γίνεις πεταλούδα"! Αυτή η επίπονη και ματαιόπονη συνάμα καταδίκη του Εαυτού σε ισόβια προσφορά προς τους υπόλοιπους συνανθρώπους και την Ανθρωπότητα, είναι που ενσαρκώνει όλη την ύπαρξη του ατόμου σε αυτό το σύμπαν. Διότι, το σύμπαν δεν είναι οι άλλοι, αλλά εμείς οι ίδιοι, για να θυμηθούμε και το ανάλογου βάθους και νοήματος, άρθρο του Μάνου Χατζιδάκι... που έρχεται να επικυρώσει την άποψη περί υπερπροσπάθειας που απαιτείται για να στηρίζεις με αξιοπρέπεια κάθε γράμμα της λέξης ΑΝΘΡΩΠΟΣ που έτυχε να κουβαλάς στις πλάτες σου...

Και αν η τύχη είναι αυτή που θεωρούμε ότι παίζει το παιχνίδι της, αδιαφορώντας για κάθε τι που οι άνθρωποι ονειρεύονται, αναζητούν και προσπαθούν, αρκεί να αναλογιστεί κανείς, ότι "τύχη" ίσως να μην είναι άλλο από το άθροισμα των τρεχουσών καταστάσεων που πλαισιώνουν τον κάθε παρατηρητή, ο οποίος θεωρεί τον εαυτό του τυχερό ή άτυχο. Εδώ, απλά αναφέρω τη σπουδαία θεωρία του Χάους, που λέει, ότι το πέταγμα μιας πεταλούδας κάπου στην Κίνα, μπορεί μέσα από κάποιες αλληλουχίες διαδικασιών, να φτάσει να επηρεάσει μια απόφαση ή μια πράξη που πραγματοποιείται εκταοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα μακρυά. Για να μην προχωρήσω σε πολλά ακόμη θέματα, όπως αυτό της Επιγενετικής που αναγκαστικά βάζουν ως βασική παράμετρο καθορισμού του αποτελέσματος την έννοια της Τύχης.

Τύχη, όμως, ξαναλέω, δεν είναι μόνο οι άλλοι. Τύχη, είμαστε και εμείς που αφουγκραζόμαστε, ερμηνεύουμε, κατανοούμε ή διαστρεβλώνουμε την κατάσταση γύρω μας.

Δεν είχε δίκιο μόνο ο Καζαντζάκης λοιπόν, που υπερτόνιζε τη δύναμη και ταυτόχρονα τη δυνατότητα, της θέσης μας να κλείνουμε τα αυτιά μας στον κόσμο ή να τον ρουφάμε τον κόσμο. Δεν έχει δίκιο μόνο η Θεωρία του Χάους, που υπερτονίζει τη δύναμη του κόσμου να συμπαρασύρει και να καταστρέφει ή να προστατεύει και να ευοδώνει το κάθε άτομο χωριστά. Είχε απόλυτο δίκιο και ο Χατζιδάκις που λέει ότι στην ουσία το πρόβλημα δεν είναι οι άλλοι, αλλά εμείς οι ίδιοι, θέλοντας να υπερτονίσει αυτή τη σύγχυση των ορίων του "εγώ και οι άλλοι" που έχει προκληθεί μέσα στο μυαλό μας κατά τη σύγχρονη εποχή μας...

Δεν υπάρχει εγώ αν δεν υπάρχουν οι άλλοι, και δεν υπάρχουν οι άλλοι, αν δεν προστατευτεί το εγώ.

Σαν ευχή για το νέο έτος λοιπόν, δώστε τον καλύτερο εαυτό σας προς τους άλλους, σαν να θέλατε να δωρίσετε τα καλύτερα δώρα που μπορείτε να βρείτε, προς τον εαυτό σας.

Φυσικά, θα μου πείτε ότι όλο αυτό είναι overdose χριστιανικό υπό την έννοια του "αγαπάτε αλλήλους ως εαυτόν..." και θα έχετε δίκιο. Μόνο που δεν είναι αποκλειστικά χριστιανικό όλο αυτό, διότι και ο κομμουνισμός αλλά και ο ναζισμός, στηρίχτηκαν σε αυτό ακριβώς το μοτίβο κοινωνικής θεώρησης. Άρα, δώστε τον εαυτό σας ως προσφορά αυτή τη χρονιά και αφήστε τους άλλους να σας οριοθετήσουν...

Καλή προσφορά λοιπόν!