Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Βάρναλης Κώστας. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Βάρναλης Κώστας. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Σου θρυμματίζω σύντροφο αγιασμένο

 

Ωραίο πράγμα να μαθαίνεις.

Ωραιότερο, να το μοιράζεσαι.


Πονά να αναμένεις.

Πιο πολύ πονά να μην το μοιράζεσαι.

Μα πλιότερο, πονά να μαθαίνεις

ότι δεν πρόκειται να το μοιραστείς ποτέ.





Σε μια νεκρή 

Τ’ αχείλι μου κι αν θέλει να πει κάτι,
μα πλιότερο από σε είναι παγωμένο και,
μέσα μου τι ορθώνεται, το μάτι,
που μπόρειε να μαντέψει, είναι κλεισμένο.

Και στου λευκού μετώπου σου τα πλάτη
το αίμα μου αντί λάδι βουβός ραίνω
και την καρδιά στο ανθόσκεπο κρεβάτι
σου θρυμματίζω σύντροφο αγιασμένο.

Και νέας νυχτιάς εσύ λαμπρό φεγγάρι, 
ω! κάτι δε θα δεις, —γλυκά κοιμήσου!—
που θλιβερά θε ναν το ιδεί ένα φκιάρι

κι ενώ πλια δε θωρώ το αγνό κορμί σου,
ακούγω της καμπάνας ήχο θείο
και γίνουμαι —ω— ακόμα πλιο θηρίο!

(Κώστας Βάρναλης, συλλογή ΙΡΙΣ)

Δεν θέλω να μου δέσετε τα μάτια


Κοιτώντας τα πεπραγμένα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, από... την ίδια την ανθρωπότητα, μια μόνο συνδυαστική σκέψη καταποντίζει το μυαλό μου, με κάνει να σκύβω το κεφάλι και να προχωράω καταμεσίς της σημερινής τρέλας, η οποία δεν είναι τίποτα μπροστά στην τρέλα που έχει παρελάσει κατά καιρούς και εποχές, από την Ελληνική Ιστορία. Η σκέψη αυτή, είναι η κάτωθι:



Τα τρία αυτά διαμάντινα διαφορετικά έργα, συνθέτουν αυτήν την συνδυαστική σκέψη μου και φτιάχνουν μια πρόταση. Μια πρόταση ύπαρξης, μια πρόταση-στάση ζωής. Έναν φάρο, μια πυξίδα, ένα αποκούμπι για το κεφάλι, όταν η πραγματικότητα δεν αντέχεται και ετοιμάζεσαι να χτυπήσεις το κεφάλι σου στον τοίχο...

Μόνο έτσι, προχωρά ο κόσμος πάντα μπρος, ξέροντας ότι "χίλιες φορές να γεννηθεί, τόσες θα τον σταυρώσουν" (όπως ομοίως έχει αποτυπωθεί η παραπάνω πρόταση, σε αυτό το τραγούδι του Βάρναλη), για να έχει νόημα έτσι, η επακόλουθη Ανάσταση. Διότι, αν δεν προηγηθεί Καταχνιά και Σταύρωση, πώς θα έχει λόγο ύπαρξης, μια Ανάσταση του Ανθρώπου;

Πόση Τέχνη και πόση Θρησκεία κατοικούν στις παραπάνω δια-πιστώσεις και στα παραπάνω καλλιτεχνικά Έργα..; Ανατρέξατε στα Έργα διεξοδικά και θα αντιληφθείτε τον κοινό στόχο των δυο μορφών έκφρασης, της Τέχνης και της Θρησκείας: την Ανά(σ)ταση. Και μάλιστα, αυτήν που μπορείς να δεις με τα ίδια σου τα μάτια, όχι αυτήν που σου περιγράφουν οι δήθεν αναξιο-παθούντες.


"Δεν θέλω να μου δέσετε τα μάτια"
Στίχοι: Κώστας Βίρβος
Μουσική: Χρήστος Λεοντής
Ερμηνεία: Στέλιος Καζαντζίδης






Φανάρι



Κάθομαι μπροστά σε ένα φανάρι κόκκινο, με φλας αναμμένο και περιμένω το σήμα να μου επιτρέψει να συνεχίσω την πορεία μου.

Και εκεί, στου χρόνου τη βραχεία παύση, η εικόνα θολώνει και τα βλέπω όλα διπλά! Πάντα τα έβλεπα διπλά, όλοι μας, πάντα τα βλέπουμε διπλά, αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε συχνά.

Η μια εικόνα, λέει ότι, ευτυχώς που υπάρχουν και τα κόκκινα φανάρια να μας καθορίζουν τις διαδρομές να μην μπλέκονται και να αποφεύγονται τα χειρότερα, τύπου Ινδίας ένα πράμα...!

Και η άλλη εικόνα, πιο σκοτεινή και θολή, αναρωτιέται: γιατί να υπάρχουν φανάρια και να μας εμποδίζουν την ελευθερία μας; Γιατί να πρέπει να με εμποδίζει κάτι στην πορεία μου; Με ποιο δικαίωμα κύριε φανάρι επεμβαίνεις...;

Συνειδητοποιώ ότι αυτή η αμφισημία των εικόνων, δεν είναι μόνο των εικόνων, αλλά είναι των καιρών μας! Κλασσικό -πλέον- παράδειγμα, ο πολιτικός-ρητορικός λόγος: ακούς τον τάδε βουλευτή, λες "έχει δίκιο, μάλλον έτσι θα είναι" και μετά ακούς τον δείνα βουλευτή και λες "όχι, όχι, αυτός έχει δίκιο, με πείθει περισσότερο"! Τελικά, μέσα σε αυτή τη σύγχυση των καιρών μας, για το τί είναι προς όφελος ή προς ζημία μας, δεν φταίει κανείς άλλος, παρά μονάχα ο εγκέφαλός μας και η άλλοτε αντίληψη της μιας εικόνας και άλλοτε της άλλης. Είναι η κβαντική φύση μας, που θέλει το ηλεκτρόνιο να είναι ή στην μια πλευρά του χώρου ή στην άλλη, αλλά ποτέ ταυτόχρονα και στις δυο περιοχές του χώρου. 

Η ταυτόχρονη συνειδητοποίηση λοιπόν, και των δυο εικόνων, είναι σπάνιο -και εν πολλοίς αφύσικο- ανθρώπινο χαρακτηριστικό! Σαν να λέμε, ότι δεν μπορούν να χωρέσουν δυο ανθρώπινα πόδια σε ένα μόνο παπούτσι... 

Και επειδή είναι θέμα του τρόπου λειτουργίας του εγκεφάλου μας, κάποιοι μάγκες έχουν αντιληφθεί αυτόν τον περιορισμό και επιλέγουν τον τρόπο που εμείς θα επιλέξουμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που μας παρέχουν. Άρα, ποιος πραγματικά επιλέγει ποιόν και τί;


Ο ποιητής πάντως, τα έχει πει όλα, για το ποιος φταίει:

Φταίει το κεφάλι το κακό μας!



Άιντε ψώνιο...



«Κι αυτή είναι η γένεση του ιμπεριαλισμού. Είναι, έγραψε ο Χόμπσον, ‘η προσπάθεια των μεγάλων ρυθμιστών της βιομηχανίας να διευρύνουν το κανάλι για τη ροή του πλεονάζοντος πλούτου τους, αναζητώντας αγορές και επενδύσεις στο εξωτερικό για να απομακρυνθούν τα αγαθά και το κεφάλαιο που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν στην πατρίδα τους’.

Το αποτέλεσμα είναι καταστροφικό. Γιατί δεν είναι ένα έθνος μόνο που στέλνει στο εξωτερικό τον πλεονάζοντα πλούτο του. Όλα τα έθνη κάνουν το ίδιο. […] Με αυτόν τον τρόπο ο ιμπεριαλισμός προετοιμάζει το έδαφος για πόλεμο.»

------------------------------------------------------------------------------

«Ο Βέμπλεν, με την περίτεχνη πρόζα του, υποστήριξε την άποψη ότι η αργόσχολη τάξη διαφήμιζε την ανωτερότητά της με υπερβολικές δαπάνες -κραυγαλέες ή διακριτικές- και ότι το σήμα κατατεθέν της -η ίδια η σχόλη- αποτελούσε ακόμα μεγαλύτερη απόλαυση όταν επιδεικνυόταν προκλητικά στα μάτια του κόσμου. Με χίλια παραδείγματα διερεύνησε εξαντλητικά τη στάση ότι το ‘πιο ακριβό’ σήμαινε αναγκαστικά ‘καλύτερο’. Κι έτσι για παράδειγμα:

‘Όλοι αισθανόμαστε με κάθε ειλικρίνεια και χωρίς αναστολές, ότι το πνεύμα μας έχει αναταθεί όταν, ακόμα και στις ιδιωτικές στιγμές του νοικοκυριού μας, τρώμε το καθημερινό μας φαγητό με χειροποίητα ασημένια μαχαιροπίρουνα, από πορσελάνες ζωγραφισμένες στο χέρι (που η καλλιτεχνική τους αξία είναι συχνά αμφίβολη) πάνω σε ακριβά λινά τραπεζομάντηλα. Οποιαδήποτε οπισθοδρόμηση από την ποιότητα ζωής την οποία έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε ότι αξίζουμε σ’ αυτό το θέμα, την αισθανόμαστε σαν οδυνηρή παραβίαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας’.»


(και τα δυο αποσπάσματα είναι, χωρίς άδεια αναδημοσίευσης, από το βιβλίο «Οι Φιλόσοφοι του Οικονομικού Κόσμου» του Robert L. Heilbroner, εκδ. Κριτική, 2000)



Τι κάνει ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος αγαπητοί μου; Σκοτώνει. Παραμορφώνει πρόσωπα και συνειδήσεις. Συνθλίβει αξίες.

Για ποιο σκοπό; Για την αύξηση του κέρδους κάποιων…

Αυτό που ζούμε σήμερα, παγκοσμίως, τι είναι αν όχι μια δίνη ιμπεριαλιστικών πολέμων, που άλλοτε μεταφράζονται σε χυμένα και άλλοτε σε αδρανοποιημένα, μυαλά;

Αλήθεια, γιατί μας πειράζει τόσο που οι μισθοί μειώνονται; Γιατί μας καίει τόσο που δεν θα μπορούμε να έχουμε 5 ζευγάρια παπούτσια, αλλά μόλις 2 ή και 1 ή ακόμα και κανένα ζευγάρι, στο μέλλον όπως δείχνουν τα πράγματα; Ποιο το πραγματικό πρόβλημα; Τόσες γενιές δεν έζησαν, χωρίς τα βασικά και απαραίτητα; Εμείς, γιατί δεν μπορούμε; Είμαστε ο περιούσιος λαός του Κυρίου, που δικαιούται όλα τα προνόμια και αγαθά; Πάρτε για παράδειγμα, τους παππούδες μας…

Ξέρω… θα μου πείτε, θέλουμε η κοινωνία μας να πηγαίνει μπροστά, όχι πίσω, όπως σε αυτήν την κοινωνία των παππούδων μας, που δεν είχαν ούτε να φάνε. Θα μου πείτε πάλι, ότι αν δεν έχεις εξασφαλίσει τα απαραίτητα, δεν μπορείς να κάνεις τίποτε άλλο.

Και θα σας πω λοιπόν, το εξής: τόσα χρόνια που τα είχαμε όλα αυτά, τα 5 και τα 10 ζευγάρια παπούτσια, τα μεταξωτά σώβρακα, τις πανεπιστημιακές μορφώσεις, τα λουκούλλεια γεύματα, τις γούνες βιζόν, τα τζιπ Τσερόκι… τι πετύχαμε; Μάλιστα, αυτή η υπερκαταναλωτική και έκφυλη συμπεριφορά δεν είναι που μας οδήγησε εδώ που βρισκόμαστε; Μην μου λέτε λοιπόν, ότι η κοινωνική ευημερία οφείλεται στην οικονομική ανάπτυξη. Ναι, είναι ένας μεγάλος και καθοριστικός παράγοντας, αλλά όχι ο μεγαλύτερος και καθοριστικότερος.

Τι λείπει λοιπόν;

Λείπει να συνειδητοποιήσουμε ότι το πρόβλημα δεν βρίσκεται στο ότι δεν μας δίνουν φαΐ, ότι μας κόβουν τους μισθούς, ότι εκτοξεύουν της έννοια της υπεραξίας, όπως ο Μαρξ την διατύπωσε, στα δυσθεώρητα ύψη… Το πρόβλημα βρίσκεται, στο ότι κανείς δεν διαμαρτύρεται για αυτά! Ο Βέμπλεν, το διατύπωσε εξαιρετικά: όλοι γουστάραμε να αράζουμε και να αυτοβαυκαλιζόμαστε, να λουφάρουμε και να καλοπερνάμε, να βλέπουμε το στραβό να μεγαλώνει και να λέμε ‘ωχ αδερφέ, μη δίνεις σημασία, στην Ελλάδα βρίσκεσαι, έτσι λειτουργούν τα πράγματα…’ και αυτό να μεγαλώνει τότε ακόμα περισσότερο… Μας πείραξε τώρα, που ο ιμπεριαλιστής Ευρω-πέος προτάσσει το Ευρω-ακόντιό του για να αρπάξει ό,τι μπορέσει από την χώρα ενός λαού που έχει ιστορικά φτύσει αίμα για να το δημιουργήσει; Μας πείραξε δηλαδή, που υπάρχουν «κακοί και άδικοι άνθρωποι»; Εμείς, δηλαδή πού ζούσαμε τόσα χρόνια; Στη ζεστή αγκαλιά της Εν Χριστώ Αδελφότητος; Όταν οι περισσότεροι από μας, τζογάρανε, έκλεβαν, φτιάχνανε εταιρίες φούσκες, παίζανε ζάρια στο χρηματιστήριο, πουλούσαν όσο γούσταραν προϊόντα και ανθρώπινες υπηρεσίες, μας ήταν άγνωστοι τότε οι όροι της «αδικίας» και της «κακίας»;

Αγαπητοί μου, ο καπιταλιστής θα είναι πάντα καπιταλιστής. Ο ιμπεριαλιστής το ίδιο. Ο εγωιστής το ίδιο. Το ίδιο και ο κλέφτης και ο ψεύτης. Αυτά τα επίθετα, μας είναι άγνωστα; Πρώτη φορά τα ακούμε; Νομίζω, ότι πολλοί από εμάς τα χρησιμοποιούμε για την δική μας επίθεση απέναντι στον πλούτο του γύρω μας κόσμου…

Άρα, τι είναι αυτό που είναι καινούργιο σήμερα; Πολύ απλά: είναι η ανεπανάληπτη αδράνεια αυτού του λαού! Η απίστευτη κωματώδης κατάσταση του Εαυτού μας. Και οι παππούδες μας δεν είχαν να φάνε ή να φορέσουν παπούτσια, αλλά είχαν κάτι που δεν το πουλούσαν εύκολα: την τιμή τους και την αξιοπρέπειά τους. Και αυτά τα δυο, τους προάσπισαν και τους έκαναν να αναστήσουν παιδιά, να τους φυτέψουν το σπόρο της ελπίδας για ένα καλύτερο αύριο, για μια καλύτερη τιμή, για μια πιο αξιοπρόσεχτη αξιοπρέπεια…

Σήμερα, τα πουλήσαμε και αυτά, και ιδού τα αποτελέσματα. Έρμαια και έρημα, στη δίνη της κερδοφορίας κάποιων, κορμιά πολυβασανισμένα, χιλιοβιασμένα. Και μυαλά ευνουχισμένα και λοβοτομημένα. Χαμένοι σε ένα διάστημα, σε ένα κενό. Ένα κενό συνείδησης, αίσθησης και κίνησης, καθώς ο εγκέφαλος έχει αποκοπεί από τα υπόλοιπα μέλη του σώματός μας.

Γιατί; Γιατί προτιμάμε την ήσσονα προσπάθεια. Και τώρα που ετοιμάζονται να μας σφάξουν, βελάζουμε από φόβο σαν κατσικούλες λίγο πριν τη σούβλα του Πάσχα...

Και τι σημαίνει αυτό, ότι δεν υπάρχει ελπίδα; Δεν είπα κάτι τέτοιο. Είπα, ότι η ελπίδα πλέον, έχει γίνει αρκετά ασθενική. Έχει μπει στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και ψυχορραγεί. Θέλει τεχνητές αναπνοές, θέλει μαλάξεις - χειρωνακτική εργασία κοινώς... Θέλει, ανθρώπους, που δυστυχώς θα φάνε το αγγούρι, δεν γίνεται αλλιώς, αλλά που δεν θα έχουν αποσαρθρωθεί. Θέλει ανθρώπους που το μυαλό και το σώμα θα είναι ένα. Που η λαλιά δεν θα λέει ψέμα. Που η καρδιά θα αγαπά τον συνάνθρωπο, μέχρι να στάζει αίμα. Θέλει ανθρώπους, που ακόμα θα ελπίζουν. Όχι, πλέον για αυτούς. Μα για τα παιδιά τους. Θέλει ανθρώπους να δουν λίγο πιο μακρυά από την εγωιστική μυταρόνα τους. Θέλει ανθρώπους, που θα μπουν μέσα στα γρανάζια του συστήματος, όχι για να γίνουν όπως τόσοι άλλοι, νέα γρανάζια, αλλά για να τα σπάσουν και να φτιάξουν έναν νέο κόσμο.


Έναν κόσμο, που θα δίνει προτεραιότητα στην αξιοπρέπεια. Αξιο-πρέπεια. Πρέπει οι αξίες να επιβιώσουν. Είναι οι μόνες που πλέον, μπορούν να επιβιώσουν. Ας μην τις αφήσουμε να αποθάνουν στο βωμό της καλοπέρασης, αγαπητοί μου καλοπερασάκηδες...

Ας επαναπροσδιορίσουμε τη θέση μας στην Ιστορία λοιπόν. Το οφείλουμε μόνο σε αυτήν, που είναι και στην τελική ο μοναδικός κριτής μας.


"Η μπαλάντα του Κυρ-Μέντιου"
Ποίηση: Κώστας Βάρναλης
Μουσική: Λουκάς Θάνου
Ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης




Έι, ΕΣΥ τέρας!


Αντιμετωπίζεις ένα δαχτυλάκι του τέρατος. Ούτε καν ολόκληρο το τέρας.

Βλέπεις πόσο δυσκίνητο και βαριεστημένο είναι.

Βλέπεις πόσο πολύπλοκο είναι.

Αρχίζεις και αντιλαμβάνεσαι (κατά το δικό σου σύστημα αντίληψης πάντα!) γιατί δυσλειτουργεί. Για 2 κυρίως λόγους:

α) υπάρχουν άτομα ακατάλληλα για τις θέσεις που κατέχουν.

β) υπάρχουν άλλα άτομα που απέναντι σε εκείνα τα ακατάλληλα άτομα (τα οποία σχεδόν πάντα, σαν τον διάλο, τυγχάνει να είναι προϊστάμενοι), δεν έχουν την πρόθεση και την προθυμία να αντισταθούν, οπότε θέτουν τους εαυτούς τους στους συμβιβασμένους και βολεμένους.

Κουράζεσαι όταν πρέπει να καταναλώσεις τόση ενέργεια για να παλέψεις με το ένα δαχτυλάκι. Αναρωτιέσαι: πόση άραγε ενέργεια χρειάζεται για να πολεμήσεις ολόκληρο το τέρας;

Απογοητεύεσαι με την τόσο διαφορετική αντίληψη που έχει ο συνάδερφός σου για την ίδια εργασιακή εμπειρία (καλά είπαμε, ανοχή στη διαφορετικότητα, αλλά πόσο πια;!).

Λες, αν δεν μπορούμε 10 νοματέοι να συνεννοηθούμε, πόσο μάλλον 10 εκατομμύρια Έλληνες νοματέοι... Άρα μην μας φαίνεται παράξενο που η χώρα οδεύει για φούντο!


Κύριοι, αυτό το τέρας έχει ονόματα πολλά:

- Εθνικό Σύστημα Υγείας

- Υπουργείο Υγείας
- Υπουργείο Οικονομικών
- Βουλευτές
- Κράτος
- Παρακράτος
- Διαφθορά
- Συμφορά
- Παραφθορά
- Ο φυγόπονος εαυτός μας
- Η εγωιστική μας φύση


Πώς θα ξεφύγουμε από εδώ; Μόνο μέσω της πειθούς και του διαλόγου. Να πείσουμε ποιούς και τι; Να πείσουμε όλους τους ανθρώπους για το δικαίωμα που έχουν όλοι οι υπόλοιποι εκτός από αυτούς, να ζουν αξιοπρεπώς και να τους σέβονται. Απαραίτητη προϋπόθεση όλων αυτών; Η παιδεία.


"Οι μοιραίοι"
Ποίηση: Κώστας Βάρναλης
Σύνθεση: Μίκης Θεοδωράκης
Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης






Χίλιες φορές να γεννηθείς...



Μέρα που 'ναι...


"Οι πόνοι της Παναγιάς"
Στίχοι: Κώστας Βάρναλης
Μουσική: Λουκάς Θάνου
Ερμηνεία: Γιάννης Χαρούλης




Πού να σε κρύψω γιόκα μου
να μη σε φτάνουν οι κακοί
σε ποιο νησί του ωκεανού
σε πια κορφή ερημική.

Δε θα σε μάθω να μιλάς
και τ' άδικο φωνάξεις
ξέρω πως θα χεις την καρδιά
τόσο καλή τόσο γλυκή
που μες τα βρόχια της οργής
ταχειά, ταχειά θε να σπαράξεις.

Συ θα'χεις μάτια γαλανά
θα 'χεις κορμάκι τρυφερό
θα σε φυλάω από ματιά κακή
και από κακό καιρό

Από το πρώτο ξάφνιασμα
της ξυπνημένης νιότης
δεν είσαι συ για μάχητες
δεν είσαι συ για το σταυρό
εσύ νοικοκερόπουλο
όχι σκλάβος, όχι σκλάβος ή προδότης

Κι αν κάποτε τα φρένα σου
το δίκιο φως της αστραπής
κι αν η αλήθεια σου ζητήσουνε
παιδάκι μου να μην τα πεις

Θεριά οι ανθρώποι δεν μπορούν
το φως να το σηκώσουν
δεν είναι η αλήθεια πιο χρυσή
απ' την αλήθεια της σιωπής
χίλιες φορές να γεννηθείς
τόσες, τόσες θα σε σταυρώσουν