Και με αφορμή για τα «Φώτα απέναντι», ας παρακολουθήσουμε τη φωτεινή πορεία μιας από τις σημαντικότερες φωτεινές πλευρές του ανθρώπου:
Πρώτα από όλα η Γένεση της (και εγένετο φως…):
“Ένιωσαν λοιπόν την ανάγκη της γραφής και την επινόησαν. Φαίνεται πως στην αρχή η γραφή ήταν μια πραγματική ζωγραφική, την οποία διαδέχτηκε μια συμβατική ζωγραφική, που διατήρησε μόνο τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των αντικειμένων. Κατόπιν, με ένα είδος μεταφοράς ανάλογης με εκείνη που είχε ήδη εισαχθεί στη γλώσσα, η εικόνα του φυσικού αντικειμένου εξέφρασε ηθικές ιδέες. Η προέλευση αυτών των σημείων, όπως και των λέξεων, ξεχάστηκε με τον καιρό. Και η γραφή έγινε η τέχνη της σύνδεσης ενός συμβατικού σημείου με κάθε ιδέα, κάθε λέξη, και μετέπειτα με κάθε τροποποίηση των ιδεών και των λέξεων. Έτσι, είχαν μια γραπτή και μια προφορική γλώσσα, τις οποίες έπρεπε εξίσου να μάθει κανείς, ανάμεσα στις οποίες όφειλε να καθιερώσει μια αμοιβαία αντιστοιχία.”
(Κοντορσέ, Σχεδίασμα για έναν ιστορικό πίνακα των προόδων του ανθρώπινου πνεύματος, μτφρ. Ν. Χαρδαλιά, επιμέλεια Χρ. Αυλάμη, εκδ. Πόλις, Αθήνα 2006, σελ.43)
(κείμενο υποδοχής σε μια αίθουσα τέχνης που αντίκρυσα σήμερα στο νέο μου σεργιάνι... κοίτα να δεις σύμπτωση!)
Ύστερα, η εκρηκτική λάμψη της ενηλικίωσής της:
“H εκπαίδευση που μπορεί κάθε άνθρωπος να αποκτήσει μέσω των βιβλίων μέσα στη σιωπή και τη μοναξιά είναι αδύνατο να εκφαυλιστεί καθολικά• αρκεί να υπάρχει μια ελεύθερη γωνιά της γης όπου το πιεστήριο να μπορεί να τυπώνει σελίδες.”
(Κοντορσέ, Σχεδίασμα για έναν ιστορικό πίνακα των προόδων του ανθρώπινου πνεύματος, μτφρ. Ν. Χαρδαλιά, επιμέλεια Χρ. Αυλάμη, εκδ. Πόλις, Αθήνα 2006, σελ.124-126)
Τέλος, η παρακαταθήκη αυτής της φωτεινής πλευράς: η ελπίδα…
“Υπάρχουν σημεία όπου μένουμε κατάπληκτοι μπροστά σε ένα λαμπρό φως. Βαθύ σκοτάδι όμως εξακολουθεί να καλύπτει έναν απέραντο ορίζοντα. […] Και ο φίλος της ανθρωπότητας δεν μπορεί να δοκιμάσει αμέριστη χαρά παρά μόνο όταν αφεθεί στη γλυκιά ελπίδα για το μέλλον.”
(Κοντορσέ, Σχεδίασμα για έναν ιστορικό πίνακα των προόδων του ανθρώπινου πνεύματος, μτφρ. Ν. Χαρδαλιά, επιμέλεια Χρ. Αυλάμη, εκδ. Πόλις, Αθήνα 2006, σελ.181-182)
Βλέπουμε δηλαδή, ότι η Γνώση (και η μετα-λαμπά-δευση αυτής), η Ελπίδα, η Γένεση, η Έκρηξη, αποτυπώνονται με φωτεινά χαρακτηριστικά στη γλώσσα μας, στοιχείο ομοιότητας καθόλου τυχαίο, καθώς ο δημιουργός αυτών των λέξεων και κατ’ επέκταση αυτών των εννοιών, θέλησε να σφραγίσει με το κοπίδι του ανάμεσα στα γράμματα που συγκροτούν αυτές τις έννοιες, τη σπουδαιότητα του φωτός και τη δυναμική του… Υπάρχει όμως και ένα ακόμα στοιχείο ομοιότητας αυτών των λέξεων, πάλι καθόλου τυχαίο: είναι η εξωστρεφής διάθεση και τάση διασποράς από ένα μικρό μέρος (φωτεινό), προς ένα μεγαλύτερο μέρος (που μπορεί να ταυτίζεται με το όλον και που συνήθως αντιδιαστέλλεται ως σκοτεινόν…).
Είναι αυτή η τάση φυγής που έχουν αυτές οι λέξεις, με σκοπό όχι να κρυφτούν από κάτι που τις κυνηγά, μα με σκοπό να σκορπίσουν προς τους τέσσερις ορίζοντες, όπως το αληθινό φως σκορπά τα σκότη τις νυχτιές…
Έτσι και ‘γω, μικρός ελπιδοφόρος, ξεκινώ να ακολουθήσω ένα παραλίμνιο παραπαίδι του φωτός… Τραβώ λοιπόν, για (άλλο) ένα Φως απέναντι, και όπου μας βγάλει… στη συνέχιση του ταξιδιού του φωτός, του κυνηγιού της γνώσης, της αναζήτησης του αυτοπροσδιορισμού...
(άποψη της Καστοριάς, της νέας μου σπιτονοικοκυράς...)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου