Διαβάζοντας χωρία και περιδιαβάζοντας σε διαδικτυακούς χώρους, βρίσκω μπροστά μου τα ίδια ερωτήματα: Θεός, Άνθρωπος, Μοναξιά, Μάχη, Βιοπάλη, Ευτυχία, Επιβίωση, Δημιουργία, Αντίσταση. Τι είναι όλα αυτά; Πώς έχουν μπλεχτεί τόσο πολύ μες στο φαινόμενο της ζωής;
Ας αφήσουμε όμως την τέχνη να μιλήσει αυτή τη φορά.
Πρόλογος
Και τ' άγαλμα αγωνίστηκα για το ναό να πλάσω
στην πέτρα τη δική μου απάνω,
και να το στήσω ολόγυμνο, και να περάσω,
και να περάσω, δίχως να πεθάνω.
Kαι το 'πλασα. Κ' οι άνθρωποι, στενοί προσκυνητάδες
στα ξόανα τ' άπλαστα μπροστά και τα κακοντυμένα,
θυμού γρικήσαν τίναγμα και φόβου ανατριχάδες,
κ' είδανε σαν αντίμαχους και τ' άγαλμα κ' εμένα.
Και τ' άγαλμα στα κύμβαλα, κ' εμέ στην εξορία.
Και προς τα ξένα τράβηξα το γοργοπέρασμά μου
και πριν τραβήξω, πρόσφερα παράξενη θυσία
έσκαψα λάκκο, κ' έθαψα στο λάκκο τ' άγαλμά μου.
Και του ψιθύρησα: «Αφαντο βυθίσου αυτού και ζήσε
με τα βαθιά ριζώματα και με τ' αρχαία συντρίμμια,
όσο που νάρθ' η 'ωρα σου, αθάνατ' άνθος είσαι,
ναός να ντύση καρτερεί τη θεία δική σου γύμνια!»
Και μ' ένα στόμα διάπλατο, και με φωνή προφήτη,
μίλησ’ ο λάκκος: «Ναός κανείς, βάθρο ούτε, φως, του κάκου.
Για δω, για κει, για πουθενά το άνθος σου, ω τεχνίτη!
Κάλλιο για πάντα να χαθή μέσ’ στ’ άψαχτα ενός λάκκου.
Ποτέ μην έρθ’ η ώρα του! Κι αν έρθη κι αν προβάλη,
μεστός θα λάμπη και ο ναός από λαό αγαλμάτων,
τ’ αγάλματα αψεγάδιαστα, κ’ οι πλάστες τρισμεγάλοι
γύρνα ξανά, βρυκόλακα, στη νύχτα των μνημάτων!
Το σήμερα είτανε νωρίς, τ’ αύριο αργά θα είναι,
δε θα σου στρέξη τ’ όνειρο, δε θάρθ’ η αυγή που θέλεις,
με τον καημό τ’ αθανάτου που δεν το φτάνεις, μείνε,
κυνηγητής του σύγγνεφου, του ίσκιου Πραξιτέλης.
Τα τωρινά και τ’ αυριανά, βρόχοι και πέλαγα, όλα
σύνεργα του πνιγμού για σε και οράματα της πλάνης
μακρότερη απ’ τη δόξα σου και μια του κήπου βιόλα
και θα περάσης, μάθε το, και θα πεθάνης!»
Πλάστης κ’ εγώ μ’ όλο το νου και μ’ όλη την καρδιά μου
λάκκος κι ας φάη το πλάσμα μου, από τ’ αθάνατα όλα
μπορεί ν’ αξίζει πιο πολύ το γοργοπέρασμά μου».
Πατρίδες
Πατρίδες! Αέρας, γη, νερό φωτιά! Στοιχεία
αχάλαστα, και αρχή και τέλος των πλασμάτων,
σα θα περάσω στη γαλήνη των μνημάτων,
θα σας ξανάβρω, πρώτη και στερνή ευτυχία!
Αέρας μέσα μου ο λαός των ονειράτων
στον αέρα θα πάη· θα πάη στην αιωνία
φωτιά, φωτιά κι ο λογισμός μου, τη μανία
των παθών μου θα παρ’ η λύσσα των κυμάτων.
Το χωματόπλαστο κορμί χώμα και κείνο,
αέρας, γη, νερό, φωτιά θα ξαναγίνω,
κι απ’ των ονείρων τον αέρα, κι απ’ την πύρα
του λογισμού, κι από τη σάρκα τη λυωμένη,
κι απ’ των παθών τη θάλασσα πάντα θα βγαίνη
ήχου πνοή, παράπονο, σαν από λύρα.
(Και τα δυο ποιήματα είναι από τη συλλογή Η ασάλευτη ζωή -1904- του Κωστή Παλαμά)
8 σχόλια:
Αγαπητέ,
Ο πρόλογος του Κωστή Παλαμά είναι η καλύτερη απάντηση, που έχω διαβάσει, του ανθρώπου στη ματαιότητα. (Πόσο μας κατατρέχει αυτή η αναθεματισμένη μάγισσα?)
Όντας (αν) έντιμος, δεν έχω ιδέα εάν καν την αγγίζει στο ελάχιστο.
Παρ'όλ'αυτά είναι ένα αντικειμενικά γενναίο κοίταγμα του θεριού στα μάτια... από έναν Πραξιτέλη ίσκιων που γοργοπερνάει.
Ευχαριστώ και πάλι.
Αιρετικός
Αγαπητέ Αιρετικέ,
αυτή η αναθεματισμένη μάγισσα, όπως λες, ίσως είναι στοιχείο της φύσης μας για να μας κινητοποιεί και να μας κάνει μάγια, να μας κάνει δηλαδή να ζούμε σε κόσμους διαφορετικούς από τους πραγματικούς.
Αναρωτιέμαι γιατί να συμβαίνει αυτό.
Απαντώ σχεδόν αντανακλαστικά:
Γιατί δεν είναι εύκολο να αντέξεις την αλήθεια αυτού του κόσμου. Γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτόν τον Ανωγειανό μπάρμπα που δηλώνει, και το νοιώθει, ότι είναι ευτυχισμένος από τη ζωή του, την τόσο σκληρή σαν τη ζωή της πέτρας. Αλλά αυτός και λίγοι ακόμα, ίσως είναι απλώς το στατιστικό σφάλμα στη φυσική βιομηχανία κατασκευής ανθρώπων...
Τα σέβη μου.
Αγαπητέ Αστρομόνε,
Γράφεις:
«ίσως είναι απλώς το στατιστικό σφάλμα στη φυσική βιομηχανία κατασκευής ανθρώπων...»
Ποιός;
«Ο Ανωγειανός μπάρμπας που δηλώνει, και το νοιώθει, ότι είναι ευτυχισμένος από τη ζωή του, την τόσο σκληρή σαν τη ζωή της πέτρας. Αυτός και λίγοι ακόμα…».
Φαντάσου τι είμαστε όλοι οι άλλοι, οι υπόλοιποι….
Ούτε καν στατιστικό σφάλμα!
Τειρεσίας
Όλοι οι άλλοι, αγαπητέ Τειρεσία, είμαστε φυγόπονοι, ανίκανοι να θυσιάσουμε το παραμικρό μας κομματάκι για χάρη του διπλανού, για χάρη μιας ιδέας, για χάρη ενός ονείρου. Όλοι οι υπόλοιποι είμαστε δέσμιοι της φύσης μας και πολύ μικροί για να καταπιανόμαστε με τα μεγάλα θέματα τούτου του κόσμου. Όλοι οι υπόλοιποι ακολουθάμε αυτούς που πάν μπροστά και χαράζουν νέους δρόμους.
"Οι Δον Κιχώτες παν μπροστά και οι Σάντσοι ακολουθάνε..."
Τα σέβη μου.
Πόσο μακριά θα πήγαινε ο Κιχώτης χωρίς Σάντσο?
Ή μήπως ο Κιχώτης δεν είναι φυγόπονος?
Μήπως αυτές οι δύο φιγούρες δεν είναι συγκεκριμένα πρόσωπα, αλλά εναλλαγές τους?
Μήπως όλως ασυνειδήτως εκλιπαρήσαμε γονυπετής για τον τρόπο μας ζωής?
Μήπως είμαι ένας αιρετικός Τειρεσίας που αστροασκητεύει?
Ρε λες?
Μια στιγμή, αγαπητέ Αστρομόνε. Έχεις δίκαιο σε πολλά αλλά όχι σε όλα (μη διεκδικείς παπικές ιδιότητες που δεν σου ταιριάζουν).
« Όλοι είμαστε φυγόπονοι».
Να το δεχτώ, γιατί όλοι λίγο-πολύ είμαστε φίλοι της οκνηρίας.
«Όλοι είμαστε ανίκανοι να θυσιάσουμε το παραμικρό μας κομματάκι για χάρη του διπλανού, για χάρη μιας ιδέας, για χάρη ενός ονείρου».
Να το δεχτώ για μένα αλλά με τίποτε δεν μπορώ να το δεχθώ για σένα, που σε ξέρω.
«Όλοι οι υπόλοιποι είμαστε δέσμιοι της φύσης μας και πολύ μικροί για να καταπιανόμαστε με τα μεγάλα θέματα τούτου του κόσμου».
Συμφωνώ ότι είμαστε μικροί αλλά αυτό δεν δίνει σε κανέναν το δικαίωμα να μας αρνηθεί να καταπιανόμαστε με τα μεγάλα θέματα τούτου του κόσμου που είναι και δικά μας θέματα και μας αφορούν.
«Όλοι οι υπόλοιποι ακολουθάμε αυτούς που πάν μπροστά και χαράζουν νέους δρόμους».
Πού βρίσκεις το κακό σ’ αυτό; Ήθελες όλοι να πάμε μπροστά και να χαράζουμε νέους δρόμους; Δυστυχώς αυτό κάνουμε και γι’ αυτό πάμε κατά διαόλου. Ο καθένας δεν αναγνωρίζει κανέναν άλλον εκτός από τον εαυτό του!
Ευτυχώς σε τούτον τον κόσμο υπάρχουν ηγέτες που αν είχαμε λίγη περισσότερη αυτογνωσία (δεν λέω ταπείνωση, γιατί μαγαρίσανε τη λέξη) να τους ακολουθήσουμε, τα πράγματα θα ήταν καλύτερα για όλους.
Νομίζω ότι δεν πάσχουμε από έλλειψη ηγετών. Πάσχουμε από έλλειψη συνειδητοποιημένων και αφανάτιστων ανθρώπων που θα ακολουθήσουν τους πραγματικούς ηγέτες που με σύνεση θα διαλέξουν.
Τειρεσίας
Αγαπητέ Τειρεσία,
Όταν λέω ότι όλοι οι υπόλοιποι ακολουθάμε, εννοώ τυφλά, άκριτα και ασυνείδητα. Πολύ ωραία λοιπόν τα λες στην τελευταία σου παράγραφο και δεν μπορώ παρά να ακολουθήσω -εγώ ο Σ[τρ]ά(ν)τ(σ)ος- τα γραφόμενά σου και να συμφωνήσω μαζί σου!
Τα σέβη μου!
Φίλε Ανώνυμε,
Δεν ξέρω αν είσαι ένας αιρετικός Τειρεσίας που αστροασκητεύει, (θα μπορούσες όμως γιατί όλοι είμαστε φτιαγμένοι από την ίδια πρώτη ύλη - την αστερόσκονη, έτσι όλοι έχουμε ένα κομμάτι από τους υπόλοιπους), ξέρω όμως ότι από αύριο θα είσαι ένας πλάνητας που θα αστρο-μυτιληνο-αλητεύει...
Τα σέβη μου!
Δημοσίευση σχολίου