Μεγάλες Ιδεολογίες

Μετά από μια εφημερία, έκαστος επιλέγει τον τρόπο της χαλάρωσής του. 

Εγώ, επέλεξα μια ομιλία, ενός ιστορικού, περί των "Μεγάλων Ιδεολογιών του 20ού αιώνα", κοινώς, Φιλελευθερισμός και Νεοφιλελευθερισμός, Σοσιαλισμός, Κομμουνισμός, Σοσιαλδημοκρατία, Φασισμός, Ναζισμός, Φεμινισμός, Αναρχισμός κλπ. Βλέπετε, μόνο η Σοσιαλδημοκρατία πάει να ξεφύγει το μοτίβο του -ισμός, θέλοντας να κάνει τη διαφορά, αλλά όπως εκφράστηκε στην Ελλάδα τόσα χρόνια, μάλλον μέσα της κρυβόταν ένας τραγικότερος -ισμός: ο Σταρχιδισμός! Και δυστυχώς, αυτόν πληρώνουμε σήμερα όλοι μας, που και καλά "μαζί τα φάγαμε...". 

Ο βασικός άξονας του ομιλητή, ήταν η ανάλυση κάθε ενός συστήματος. Η δική μου η αντίληψη όμως, συγκράτησε κυρίως το συνεκτικό τους (έστω σε επίπεδο ομιλίας) στοιχείο, αυτό της Ιδεολογίας, και λιγότερο τα αρκετά διαχωριστικά τους σημεία. 

Η Ιδεολογία, είναι το βασικό εκείνο πλαίσιο ("βασικό" με την έννοια της βάσης), στο οποίο προσπαθεί να πατήσει και να στηριχτεί η ύπαρξη του ανθρώπου, με σκοπό να αυτοκαθοριστεί (καθορίζω, εξάλλου σημαίνει "βάζω όρια", αλλά και "βάζω μέσα σε όρια"), να αυτοεννοηθεί, να εξασφαλίσει εν τέλει την παρουσία του στο Σύμπαν. Είναι το πλαίσιο της ζωής του (συνειδητό ή μη). Αυτή η διαδικασία πλαισίωσης όμως, εμπεριέχει ένα εγγενές σφάλμα. Η Ιδεολογία, δομείται στο μυαλό του καθενός, αλλά οικοδομείται στα σώματα των υπολοίπων, ή αλλιώς πραγματώνεται μέσα από την συνύπαρξη με τους υπόλοιπους της κοινωνίας. Εξάλλου, η Ιδεολογία του καθενός, αφορά τον τρόπο συμβίωσης σε μια κοινωνία, από την πιο μικρή και αυτοοργανωμένη ομάδα (βλέπε αναρχικούς), μέχρι την πιο μεγάλη και παγκοσμιοποιημένη κοινότητα (βλέπε φιλελεύθερους ή φασίστες). Άρα, η Ιδεολογία, εφορμά από τον έναν, αλλά αφορά τους πολλούς. Και εδώ ακριβώς, είναι η λούμπα: δεν γίνεται κάτι που φτιάχνει ο ένας να μην εμπεριέχει το στοιχείο της διαφορετικότητας. Τελικά, ο αγώνας μετατοπίζεται σε μια μάχη να επιβάλλει ο ένας την άποψή του στους άλλους, με κάθε τρόπο. 

Συνεπώς, η κατάσταση μοιάζει όπως σε μια σχέση, που οι όροι της Ατομικότητας και της Συντροφικότητας, κάποιες στιγμές (άλλοτε λίγες ή πολλές) συγκρούονται αναπόφευκτα... 

Τι κάνανε όλες αυτές οι Μεγάλες Ιδεολογίες του 20ού αιώνα; Πολύ απλά δεν σεβάστηκαν αυτήν την διαφορετικότητα. Ούτε εκείνες που είχαν ως μέσο εκφοράς την ομοιομορφία του συνόλου (είτε αυτό λέγεται ομοιόμορφη στολή με τον αγκιλωτό σταυρό, είτε ομοιόμορφα αμάξια Zastava-Yugo) οι οποίες δεν αφουγκράστηκαν τις ιδιαίτερες προτιμήσεις των συμπολιτών τους, άρα δεν αντιλήφθηκαν το κοινό αίτημα για ποικιλομορφία στα δικαιώματα, αλλά ούτε και εκείνες που είχαν ως μέσο εκφοράς τον ατομικισμό (βλέπε φιλελευθερισμός) οι οποίες αδιαφόρησαν για τις ιδιαίτερες ανάγκες των συμπολιτών τους, χωρίς να αντιληφθούν ξανά το κοινό αίτημα για ποικιλομορφία, στις ανάγκες όμως αυτή τη φορά. Μπορεί άραγε, να γίνει και αλλιώς; Η αλήθεια, νομίζω είναι πως όχι, καθώς, αυτο το ανυπέρβλητο εμπόδιο της Διαφορετικότητος, είναι ευχή και κατάρα για μια κοινωνία. Αυτό, το κοινωνικό συμβόλαιο που χτίζεται σε μια κοινωνία, εννοείται από τον καθένα μας διαφορετικά. Και πώς θα μπορούσε να είναι άλλωστε; 

Έτσι, εμείς οι μικροί αναλυτές της Ιστορίας, θα παραμένουμε πάντοτε, μικροί, όσο καταπιανόμαστε με μεγάλα πράγματα όπως αυτό της Διαφορετικότητας και πάντα η οπτική μας θα παραμένει Ανθρωπολογική όσο προσεγγίζουμε Ιδεολογικά σχήματα... 


Υ.Γ.: Το αποτέλεσμα πάντως, είναι πως η χαλάρωση μετά την εφημερία, επήλθε. Όχι, όμως με τρόπο εξαγνιστικό, αλλά με τρόπο εξαντλητικό...