Εμ... φίλε μου, Έμφυλε και Έκφυλε...



Το φαινόμενο των φύλων και της έμφυλης συμπεριφοράς, ταλανίζει την ανθρωπότητα, και δη τη δυτική, εκατοντάδες χρόνια, θα έλεγα μάλιστα, εκ συστάσεως των κοινωνιών.

Ακούω πολλές φορές συζητήσεις, για θέματα ετερο- ή ομο- φυλοφιλίας, και η αλήθεια είναι ότι λέγονται πράγματα άλλοτε σοβαρά, άλλοτε ελαφρά, αντικατοπτρίζοντας πώς η κάθε κοινωνία εννοιοδοτεί το συγκεκριμένο θέμα, και τί βάρος κοινωνιολογικό του δίνει. 

Η δική μας κοινωνία, η δυτική, παραπαίει κάπου ανάμεσα σε αυτό και σε αυτό το σημείο. Δηλαδή, στην αυτοαναζήτησή της αν είναι συντηρητική ή ελεύθερη, και στην προσπάθεια επικυριαρχίας της μιας άποψης επί της άλλης, αποδεικνύοντας ότι παρότι υπάρχει αβεβαιότητα για πολλά πράγματα στη Δύση, ένα όμως είναι σίγουρο και δεν μπορεί να αμφισβητηθεί: η Δύση, είχε και διατηρεί, στο επίκεντρο της δομής της, την έννοια της Εξουσίας, της Κυριαρχίας και του Ανταγωνισμού.

Αν θέλουμε να δούμε λίγο παραέξω από τα στενά μας πλαίσια, που μας επιβάλλουν επικυριαρχικά κάποιοι, να τι βρίσκουμε:

1. «Η δυναμική της σεξουαλικότητας μεταξύ των Etoro, στα υψίπεδα της Νέας Γουινέας, απορρέει από τη hame, μια άμορφη ζωτική δύναμη που εκδηλώνεται στην πνοή και νοείται ω το ζωοποιό πνεύμα όλων των ανθρώπων. […] η αύξηση της hame συνδέεται με την ανάπτυξη, την αύξηση και τη ζωτικότητα, ενώ η μείωσή της, με δύσπνοια, βήχα, στηθόπονο, γενική αδυναμία, γήρανση και τελικά το θάνατο. Επειδή, η hame είναι συγκεντρωμένη στο σπέρμα, η δυναμική της ζωής και του θανάτου συνδέεται στενά με την απώλεια και το κέρδος σπέρματος μέσα από την ετεροφυλοφιλική και ομοφυλοφιλική συνεύρεση. Η ετεροφυλοφιλική συνουσία είναι αναγκαία καθώς η hame, θεωρείται απαραίτητη για την αρχική ανάπτυξη του εμβρύου στη γυναικεία μήτρα. Η ομοφυλοφιλική συνουσία είναι αναγκαία καθώς θεωρείται ότι οι προέφηβοι στερούνται μιας εγγενούς πηγής σπέρματος και επομένως έχουν ανάγκη από αυξημένη ποσότητα της ζωτικής δύναμης της hame προκειμένου να μεγαλώσουν και να ωριμάσουν. Έτσι, η “γονιμοποίηση” των αγοριών, εκ μέρους των ενήλικων ανδρών (συνήθως από το σύζυγο της αδερφής τους), από την ηλικία των 10 μέχρι τα 25, γίνεται αντιληπτή ως μορφή ανατροφικής φροντίδας που εξασφαλίζει ότι τα αγόρια θα αναπτυχθούν, θα γίνουν ρωμαλέα και υγιή και θα έχουν την απαραίτητα ζωτική δύναμη για τις δικές τους πράξεις αναπαραγωγής και αντροφής.»

Σχόλιο: Αυτό, μου θυμίζει λίγο τους αρχαίους Έλληνες, και τις ιδιαίτερες σχέσεις που είχαν με τα νεαρά αγόρια…

2. «Οι γυναίκες Nage και Keo της νήσου Flores στην ανατολική Ινδονησία, συμμετείχαν σε ένα σύστημα προγαμιαίων σεξουαλικών σχέσεων. […] Ενώ το περιαστασιακό σεξ (δηλαδή αυτό που προκύπτει χωρίς την έγκριση των γονιών) δεν ήταν δημόσια κυρωμένο, η κατάσταση της ερωμένης χαρακτηρίζεται κοινωνικά αποδεκτή. Οι γυναίκες αυτές δεν στιγματίζονταν σε ό,τι αφορούσε το μετέπειτα γάμου τους με άλλους άνδρες. Το να είναι μια γυναίκα ερωμένη δεν αποτελούσε εναλλακτική λύση ως προς το γάμο, όπως συνέβαινε συχνά στη σύγχρονη δύση. Οι επίσημες προγαμιαίες σεξουαλικές περιπέτειες θεωρούνταν ως προοίμιο στο γάμο, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες».

Σχόλιο: Ρωτήστε έναν Χριστιανό, πώς του φαίνεται αυτό το φαινόμενο, και θα δείτε πώς αυτοστιγμεί, μπορεί κάποιος να αποκτήσει μαλλιά καρφάκια…

3. «Στη Μελανησιακή κοινωνία του Lesu, στη Νέα Ιρλανδία, […]οι γυναίκες και άνδρες, όχι μόνο συνάπτουν τρεις μορφές γάμου -μονογαμικό, πολυγαμικό και πολυανδρικό- αλλά επιδίδονται και σε προγαμιαίες και εξωσυζυγικές σχέσεις. Συνήθως η γυναίκα παντρεύεται λίγο μετά την τελετουργία που σηματοδοτεί την έναρξη της εμμηνορυσίας της, διαφορετικά μπορεί μέχρι το γάμο της να επιδοθεί σε μια σειρά σεξουαλικών σχέσεων. Και στις δυο περιπτώσεις, από τη στιγμή του γάμου, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες αναμένεται στο διάβα της ζωής τους να επιδοθούν σε εξωσυζυγικές σεξουαλικές σχέσεις με πολλού/πολλές συντρόφους. Οι μεσόκοπες γυναίκες, είχαν τόσους εραστές που δεν θυμούνται τον ακριβή αριθμό τους. Κάθε φορά που ένας άντρας είχε σχέσεις με μια γυναίκα που δεν ήταν σύζυγός του, της προσέφερε μια σειρά από κοχύλια-νομίσματα (tsera) τα οποία η ίδια προσέφερε στο σύζυγό της, ο οποίος τα “δεχόταν ευχαρίστως”, έχοντας πλήρη επίγνωση από πού προερχόταν αυτό και γιατί».

Σχόλιο: Αυτό, μου θυμίζει το, επίσης αρχαιοελληνικό, φαινόμενο, κατά το οποίο ήταν τιμή κάποιου ανδρός να “δωρίζει” για λίγο τη γυναίκα του σε κάποιον άλλον άνδρα, καθώς θεωρούσαν ότι “κατέχουν” κάτι πολύτιμο και το διαφημίζουν-μοιράζονται, οπότε γινόταν κάτι σαν ένα -αντίστοιχο με το σήμερα- test drive!


Από τα πιο πάνω, διαπιστώνω ότι όχι μόνο διαφέρουμε από άλλους μακρινούς (γεωγραφικά) λαούς, αλλά διαφέρουμε και από τους ίδιους μας τους μακρινούς (χρονικά) προγόνους, οι οποίοι είχαν συνήθεις και πρακτικές ανάλογες με αυτές που τώρα μας ξενίζουν. Δηλαδή, είναι όλα θέμα απόστασης, είτε χωρικής είτε χρονικής; Και φυσικά ναι, και εκεί θέλω να καταλήξω, στο θέμα της απόστασης, το οποίο προκύπτει με διττή έννοια:

Πρώτον, όταν απέχουμε από μια συζήτηση για ένα θέμα που θεωρούμε ταμπού, δεν μπορούμε να βρούμε κοινούς κώδικες επικοινωνίας, και συνεπώς, δεν μπορούμε ούτε να συζητήσουμε, ούτε να συν-ανα-ζητήσουμε χώρο για κοινωνική συνύπαρξη. Το θέμα, λοιπόν, δεν είναι ποιος θα επιβάλλει την άποψή του και την ισχύ του, αλλά το ποιος θα δείξει εκείνον τον απαραίτητο χαρακτήρα για συνύπαρξη. Ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Κωνσταντίνος Καβάφης και ίσως και πάρα πολλοί άλλοι, παρά τις ομοφυλοφιλικές τους διαθέσεις, δεν έγιναν βούκινο κοινωνικά και αυτό που τους έκανε να διαφέρουν από το Σάκη Ρουβά ήταν η προσπάθεια διατήρησης της ιδιωτικότητάς τους και της προσωπικής τους ζωής. Δεν προσπάθησαν να επιβάλλουν σε κανέναν τη θέση τους για τη σεξουαλικότητα. Θα μου πείτε βέβαια, τότε η κοινωνία ήταν ακόμα πιο συντηρητική και κλειστή και ίσως για αυτό δεν “τόλμησαν” να αντιπαρατεθούν μαζί της, όμως νομίζω ότι -ειδικά- αυτοί οι άνθρωποι, μείναν στην Ιστορία, ακριβώς για την αντισυμβατική τους κοινωνική στάση. Άρα, ό,τι έκαναν το έκαναν γιατί το ένοιωθαν. Κράτησαν απόσταση της κοινωνικής και ιδιωτικής τους ζωής, και εδώ έγκειται η έννοια της απόσταση με τη δεύτερή της σημασία.

Για να το πούμε πιο απλά: είστε στο σταθμό του μετρό «Σύνταγμα» και περιμένεις τον επόμενο συρμό. Βλέπεις δεξιά σου ένα ζευγάρι, ένα αγόρι και μια κοπέλα, να φιλιούνται, και αναλογίζεσαι «τι ρομαντικό…». Γυρίζεις αριστερά σου και βλέπεις άλλο ένα ζευγάρι, αυτή τη φορά, δυο αγόρια, και αναρωτιέσαι «μα πώς φτάσαμε σε τέτοιο δια-συρμό…;». Ποια από τις δυο σκέψεις είναι σωστή αγαπητοί μου;

Δύσκολο το ερώτημα, αλλά νομίζω, ότι τελικά είναι λάθος, καθώς αυτό που ενδιαφέρει πραγματικά είναι, ποια από τις δυο σκέψεις είναι πιο λειτουργική. Η απάντηση θα μπορούσε να συμπυκνωθεί στο εξής: «Οι διαφορετικές εκδοχές της ανδρικής και γυναικείας σεξουαλικότητας οργανώνονται μάλλον από τις πολιτισμικές αντιλήψεις και αξίες για το σώμα, τις σωματικές ουσίες και το φύλο. Επιπλέον, διαμορφώνονται από το πώς νοείται πολιτισμικά η σεξουαλικότητα σε σχέση με τις αντιλήψεις για τη ζωή και το θάνατο και για την αξία της σεξουαλικότητας σε σχέση με τους άλλους σκοπούς της ανθρώπινης ζωής». Με άλλα λόγια, όσο οι άνθρωποι σκεφτόμαστε εντός πλαισίου που μας επιβάλλουν κοινωνικά, είμαστε σχεδόν δέσμιοι να προσφεύγουμε σε τέτοιες τραγελαφικές συγκρούσεις (που είδατε στα παραπάνω βίντεο με τον Γεωργίου και τον Σεργουλόπουλο), οι οποίες λειτουργούν ως επίδειξη ισχύος σε μια ατέρμονη προσπάθεια επιβολής εξουσίας (α, ρε Μαρξ με την πάλη των τάξεών σου…). Μια μικρή λύση, που μπορεί να μας κάνει να ξεκινήσουμε να βλέπουμε τα πράγματα λίγο διαφορετικά από ό,τι μας επιβάλλουν, ίσως είναι αφενός η προσπάθεια να διατηρήσουμε την ιδιωτική μας ζωή ανέπαφη από την κοινωνική κριτική (κάτι που εμποδίζεται φυσικά από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τύπου facebook), και αφετέρου από τον περιορισμό της εξουσιαστικής μας διάθεσης που θέλει από τη μια να δηλώνεται σαν “μάτσο” ανδρισμός τύπου Γεωργίου και από την άλλη σαν “θίγομαι-μα-είμαι-ανώτερος-και-για-αυτό-σηκώνομαι-και-φεύγω-και-δεν-συνδιαλέγομαι-με-άξεστους-χωριάτες” τύπου Πυριόχου. Το κακό και στις δυο τελευταίες περιπτώσεις, είναι ότι οι τύπου Γεωργίου και οι τύπου Πυριόχου, έχουν στην κατοχή τους τα ΜΜΕ, δηλαδή τα Μέσα Μαζικής Επιβολής της εξουσίας, για την οποία λέγαμε πριν… 

Κοινώς, κύριε Γεωργίου το ματς είναι 1-1 και κύριε Πυριόχο, τα αρχίδια είναι 2!



Υ.Γ.: Τα τρία αποσπάσματα που παραθέτω είναι από το βιβλίο της Mckinnon Suzan, «Νεοφιλελεύθερη Γενετική», Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2009, ενώ τα τρία σχόλια δικά μου!




"Ε και;" 
Ερμηνεία: Onirama 
Στίχοι: Σάννυ Μπαλτζή, Θοδωρής Μαραντίνης 
Μουσική: Tiziano Ferro 
(Διασκευή στο τραγούδι "La differenza tra me e te")