El sueño de la razón produce monstruos

 


"Ο ύπνος της λογικής γεννά τέρατα"

Χαρακτικό του Ισπανού ζωγράφου Φρανσίσκο Γκόγια, περίπου το 1797-1799, έργο από μια σειρά 80 χαρακτικών του ιδίου ζωγράφου με γενικό τίτλο "Καπρίτσια", στην εισαγωγή των οποίων γράφει: "Η φαντασία που εγκαταλείπεται από τη λογική δημιουργεί ανυπόφορα τέρατα, ενώ όταν ενώνεται μαζί της, είναι η μητέρα όλων των τεχνών και η πηγή όλων των θαυμάτων".

Κεντρικό μήνυμα: τι συμβαίνει με το πάντρεμα της λογικής και της φαντασίας (ναι, δυο θηλυκά μαζί, γιατί υπάρχει κάποιο πρόβλημα;). Της προσγείωσης και της υπέρβασης. Της σταθερότητας και του άλματος. Και όταν χωρίζουν αυτά τα δυο; Γεννιούνται οι "κουκουβάγιες της ανοησίας και οι νυχτερίδες της αμάθειας" όπως αναγράφεται εύστοχα εδώ


Το θέμα σήμερα, είναι γιατί δεν αντέχει αυτή η λογική και πέφτει κατάκοπη, νικημένη, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στα τέρατα να ξεπηδήσουν; Είναι η υπερβολική εκλογίκευση (άρα, απομάγευση;) του κόσμου που απωθεί τη φαντασία από μπροστά της; Είναι η υπερβολικά φαντασιόπληκτη (άρα, παράλογη;) κοινωνία που απεχθάνεται και τελικά σκοτώνει κάθετι ορθολογικό; Σε ένα διαζύγιο, μήπως φταίνει και οι δυο; 


Το σίγουρο είναι ένα: από αυτόν τον χωρισμό, τα παιδιά που γεννιούνται κάπου μεταξύ λογικής και φαντασίας, αλητεύουν ανεξέλεγκτα και μεγαλώνοντας διαμορφώνουν μια τερατώδη μορφή και ακολουθούν μια κατεύθυνση δίχως νόημα ή προσανατολισμό.


Κάπου εκεί, έρχεται ο ρόλος του Ιατρού:



«Ο Γκόγια δεχόμενος τις πρώτες βοήθειες από το γιατρό Arrieta» 

Είναι μια ελαιογραφία σε μουσαμά την οποία φιλοτέχνησε ο Γκόγια το 1820. Το έργο απεικονίζει τον ίδιο τον Γκόγια να δέχεται τη φροντίδα του γιατρού του σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για τον ίδιο.

Δηλαδή, πάλι ένας ιατρός πρέπει να σταθεί ανάμεσα στη λογική και τη φαντασία και να γεφυρώσει αυτά τα δυο εργαλεία, ώστε να επέλθει σύζευξις και τελικά αναπαραγωγή, εμπλουτισμός, διασταύρωση.

Μα ένας ιατρός πού στέκεται πιο πολύ; Που πατά; Οι βάσεις του ποιες είναι;

Μόνο εκείνος ξέρει.

Μόνο εκείνος φαντάζεται τις σκέψεις του και λογίζεται τη φαντασία του. 

Όλα τα άλλα, τέρατα, και μάλιστα αδηφάγα...