4 λεπτά για να πεθάνεις, 8 λεπτά για να ζήσεις


Ο εγκέφαλος, αν δεν τραφεί με αίμα και συγκεκριμένα με οξυγόνο, για κατά μέσο όρο 4 μόλις λεπτά, τότε εμφανίζει μόνιμες βλάβες, ανεπανόρθωτες. Τόσος είναι ο χρόνος που χρειάζεται κάποιος για να αντιδράσει με πενιχρά μέσα.

Αυτό όμως, είναι το χειρότερο σενάριο που μπορεί να παρουσιάσει ένας οργανισμός: η ανακοπή. Για όλες τις άλλες καταστάσεις, εν δυνάμει θανατηφόρες ή μη, υπάρχει -ευτυχώς- περισσότερος χρόνος για να αντιδράσει κανείς.

Αν πάμε τώρα στην ελληνική πραγματικότητα, έκανα έναν πολύ πρόχειρο υπολογισμό και διαπίστωσα ότι οι ιατροί των επειγόντων σε μεγάλα νοσοκομεία της χώρας, αναγκάζονται να αφιερώνουν κατά μέσο όρο 8-12 λεπτά, ΩΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΧΡΟΝΟ ΕΠΑΦΗΣ, με τον κάθε ασθενή, για να λύσουν το πρόβλημα για το οποίο ο κάθε παντέρμος ασθενής απευθύνεται στο δημιούργημα που λέγεται Εθνικό Σύστημα Υγείας...

Αν διαιρέσουμε το 8ωρο (8 επί 60 λεπτά=480 λεπτά) δια του αριθμού 40 ή 60 που αναλογεί σε κάθε 8ωρη βάρδια, τότε θα βγει το μαγικό νούμερο 8 ή 12 λεπτά, που αναλογούν στον κάθε ασθενή, επαναλαμβάνω, ως συνολικό χρόνο επαφής με το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.

Και αν πάμε να αναλύσουμε τι σημαίνει συνολικός χρόνος επαφής, τότε θα διαπιστώσουμε ότι σε αυτό το 8-12 λεπτο, πρέπει να γίνουν τα εξής (ΟΛΑ είναι απαραίτητα, η σειρά όμως με τα οποία θα γίνουν, είναι αδιάφορη για το σύστημα...):

-λήψη δημογραφικών στοιχείων του ασθενούς παρά τη κλίνη του ασθενούς
-λήψη σύντομου ιατρικού ιστορικού
-ανεύρεση και καταγραφή των φαρμακευτικών σκευασμάτων που λαμβάνει ο ασθενής: εδώ λαμβάνει χώρα το τραγελαφικό της αναζήτησης σε κάτι σκονισμένα βιβλιάρια υγείας που φέρουν μαζί τους οι πιο τυχεροί ασθενείς (με τελευταία καταγραφή φαρμάκων προ Χριστού), γιατί οι υπόλοιποι ασθενείς σου εξάπτουν τη φαντασία και σε υποβάλουν στο χαριτωμένο παιχνιδάκι να προσπαθείς δια βοής να βρεις ποιο φάρμακο ανάμεσα από καμιά 20αριά που ανασύρεις από το μυαλό σου, πιθανόν λαμβάνει ο ασθενής. Αν δε, κάνεις το λάθος και ρωτήσεις συγγενή του ασθενούς, την έβαψες... δεν ξέρουν την τύφλα τους... θα φας κανά μισάωρο, πληρώνοντας το λάθος που έκανες να τους δώσεις το λόγο να μιλήσουν για το πρόβλημα του ανθρώπου τους...
-λήψη ζωτικών σημείων, δηλαδή Αρτηριακή Πίεση και παλμούς (με μηχανήματα τελευταίας αιχμής, μόνο που είναι του προηγούμενου αιώνα αιχμή, καθώς πρέπει πρώτα να τα συναρμολογήσεις και να κάνεις και καμιά προσευχή για να δουλέψουν), λήψη κορεσμού οξυγόνου (από δικό σου πάντα οξύμετρο), θερμομέτρηση (όταν βρεθεί θερμόμετρο)
-κλινική εξέταση, δηλαδή να ακούσεις με το ακουστικό σου τους λεπτούς ήχους της καρδιάς πχ για εμάς τους καρδιολόγους, αφού πρώτα ακολουθήσεις πιστά τα βιβλία που  σου προτείνουν να είναι ο ασθενής σε ένα ήσυχο μέρος, χωρίς εξωτερικούς θορύβους και γυμνός, χωρίς να τον βλέπει άλλος πχ περαστικός...
-τηλέφωνο για να έρθει κάποιος ειδικός τεχνολόγος ιατρικού εξοπλισμού να βγάλει πχ το απαραίτητο καρδιογράφημα που χρειάζεται
-τηλέφωνο για να έρθει ο νοσηλευτής για να έρθει να βάλει φλεβοκαθετήρα στον ασθενή και να κάνει την αιμοληψία
-να καταγράψεις ΟΛΑ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ σε σημειωματάριο που φέρεις μαζί σου παρά τη κλίνη του ασθενούς ώστε να μην τα ξεχάσεις
-να πας μετά και να καταγράψεις για δεύτερη φορά ΟΛΑ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΑΝΑ στο βιβλίο συμβάντων, όποτε αυτό είναι ελεύθερο, είτε άμεσα μετά την πρώτη επαφή με τον ασθενή, είτε μπορεί και κανένα δίωρο μετά, αφού πρέπει να είναι ελεύθερο το βιβλίο και να μην χρησιμοποιείται από άλλους συναδέλφους που γράφουν σε, ψάχνουν σε, ή απλά ξεφυλλίζουν αυτό...
-να γράψεις σε τουλάχιστον 4-5 ξεχωριστά χαρτάκια τις απαιτούμενες μίνιμουμ εξετάσεις για κάθε ασθενή
-να βρεις έξω στο διάδρομο τους συγγενείς του ασθενούς, να τους εξηγήσεις πού είναι η γραμματεία για να πάνε να σφραγίσουν τα 4-5 αυτά ξεχωριστά χαρτάκια και να τους περιμένεις
-να εξηγήσεις στους συγγενείς του ασθενούς, όταν αυτοί γυρίσουν από τη γραμματεία και σου εκφράσουν το παράπονο ότι δεν έχουν ενεργή ασφάλεια και ότι δεν μπορούν να πληρώσουν, ότι δεν είσαι ούτε γραμματέας, ούτε δικηγόρος, ούτε υπεύθυνος για να τους λύσεις του πρόβλημά τους και ότι αν κάνεις κάποιο πράξη, όπως ας πούμε να στείλεις τα αίματα ασυνόδευτα, άρα να βγουν τσάμπα, πρέπει να δώσεις κάποιες εξηγήσεις, έστω σε κάποιους που θα σου πουν γιατί σε εκείνον έστειλες και όχι στον άλλον κοκ...
-να κάνεις υπερηχογράφημα αν είσαι καρδιολόγος, μια εξέταση που από μόνη της σε φυσιολογικές καταστάσεις διαρκεί περίπου 45 λεπτά, ενώ σε επίπεδο επειγόντων θέλει σίγουρα κανά 5λεπτο
-να αποφασίσεις τη θεραπευτική παρέμβαση για τον κάθε ασθενή
-να γράψεις άλλα χαρτάκια-προσκλήσεις με τις οποίες θα ζητάς να εκτιμηθεί ο ασθενής σου και από άλλες ειδικότητες (σε αυτό το σημείο διαπιστώνεις τι φοβερή εφεύρεση είναι το "καρμπόν"!)
-να τσακωθείς και να διαπληκτιστείς με τους συναδέλφους ιατρούς που αυτοί με τη σειρά τους, σου ζητούν κάτι παράλογες εκτιμήσεις
-να διαπληκτιστείς με τα πληρώματα του ΕΚΑΒ που σου ανοίγουν την πόρτα και σου αραδιάζουν όποιον και όποιον... χωρίς φυσικά να ξέρουν τις περισσότερες φορές, για ποιο ακριβώς πρόβλημα τον μετέφεραν στα επείγοντα-να δίνεις πληροφορίες σε όποιον ανοίγει τη πόρτα του ιατρείου και ρωτά το μακρύ του και το κοντό του
-να απαντάς σε λεκτικές και ενίοτε και σωματικές απειλές συγγενών, ότι αν πάθει κάτι αυτός που περιμένει απέξω και η σειρά του αργεί, θα σε πάει στα δικαστήρια αν πεθάνει
-να εξηγείς ότι δεν φταις εσύ που δεν έχουν βγει οι εξετάσεις, αλλά ότι αργεί το εργαστήριο που βγάζει τα αποτελέσματα του αίματος
-να πρέπει να πας εσύ ο ίδιος να πάρεις το πόρισμα μιας αξονικής ή ενός υπερήχου και -εννοείται- να γυρίσεις μετά και να το καταγράψεις εκ νέου -και φυσικά ιδιοχείρως- στο βιβλίο συμβάντων
-να μαζέψεις όλες τις εξετάσεις, αφού πρώτα ζητήσεις κάμποσες φορές να σου τις ξαναστείλουν γιατί τις μισές τις έχεις χάσει στον κακό χαμό που γίνεται πάνω στα ανύπαρκτα γραφεία των ιατρών
-να αποφασίσεις ποια είναι η διάγνωση τελικά
-να ενημερώσεις τους ειδικούς εφημερεύοντες ιατρούς για τις πιθανές διαγνώσεις και να γίνεις το σκυλάκι τους, ακολουθώντας πιστά την άλλοτε ευθυνοφοβία τους και το άλλοτε καμποϋλίκι τους ως προς τις οδηγίες εξόδου
-να αναζητήσεις εκείνους τους ασθενείς που τελικά έχουν μείνει μετά από ώρες απέξω και περιμένουν άλλοτε υπομονετικά και άλλοτε εξαντλημένοι, να τους φωνάξεις για να τους πεις τί έπαθαν
-και ΤΕΛΙΚΑ να καλέσεις τον ασθενή ΕΝΩΠΙΟΝ σου και να του αναγγείλεις την τελική σου διάγνωση
-για τους ασθενείς που θα εξέλθουν, να δώσεις φυσικά συνταγές με φάρμακα και οδηγίες, να δώσεις επιπλέον εξετάσεις που θέλεις να πραγματοποιηθούν σε εξωτερική βάση και να δώσεις οδηγίες και συστάσεις αλλαγής τρόπου ζωής, να δώσεις ή να προγραμματίσεις ραντεβού στα τακτικά ιατρεία κλπ κλπ...
-ενώ για τους ασθενείς που θα τους κάνεις εισαγωγή, να πρέπει να γράψεις άλλο ειδικό έντυπο εισαγωγής, και δώστου πάλι από την αρχή να βρεις τους συγγενείς, να τους εξηγήσεις για ποιο λόγο εισάγεις τους ασθενείς στην κλινική, να τους ξαναστείλεις στη γραμματεία και να τους περιμένεις να έρθουν με τα σφραγισμένα έγγραφα εισαγωγής, να αναζητήσεις τον πολυπόθητο τραυματιοφορέα που συνήθως εμφανίζεται ως ο από μηχανής θεός-λυτρωτής για να μεταφέρει τον ασθενή, να τηλεφωνήσεις και να αναγγείλεις ξεχωριστά στους νοσηλευτές και ξεχωριστά στους ιατρούς της κλινικής ότι "ε-ε- έρχεται!" ο ασθενής και τι πρέπει να προσέξουν, και φυσικά άφησα για το τέλος το καλύτερο: να γράψεις ΞΑΝΑ ΟΛΑ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ που έχεις γράψει στο βιβλίο συμβάντων και που έχεις κάνει σαν θεραπευτική παρέμβαση, στο σύντομο ιστορικό που πρέπει να έχει μαζί του ο ασθενής στο φάκελό του καθώς ανεβαίνει από τα επείγοντα στην κλινική, ώστε οι επόμενοι συνάδελφοι που αναλαμβάνουν να ξέρουν τι έχει γίνει...

Και θα σας πω εγώ τι έχει τελικά γίνει: έχει γίνει μια μαλακία και μισή! Φτάνουν για όλα αυτά να τα κάνεις 8-12 λεπτά...; Και χωρίς λάθη, χωρίς εκνευρισμό, χωρίς να κινδυνεύσουν ζωές;

Ένα άχρηστο σύστημα γραφειοκρατίας, μη διαλογής ασθενών (υπονοώντας φυσικά του παραλογισμού που επικρατεί), ασυνεννοησίας και αδιαφορίας, δημοσιοϋπαλληλισμού και σταρχιδισμού, στο οποίο κάθε καρυδιάς καρύδι, προσπαθεί να επιβιώσει με άλλοτε ύπουλο και άλλοτε καρτερικό τρόπο... 

Και αν εσύ έχεις μια ανθρωπολογική ματιά σε όλα αυτά, τρελαίνεσαι. 
Αν δε, πάλι, τολμήσεις να έχεις μια ανθρώπινη ματιά σε όλα αυτά, εξαγριώνεσαι.

Ξεκινάς στα επείγοντα ως ιατρός για να βοηθήσεις να επιβιώσουν οι ασθενείς σου. 
Καταλήγεις, όταν βρίσκεσαι στα επείγοντα ως ιατρός, να προσπαθείς να επιβιώσεις εσύ πρώτος... και ό,τι σου έχει απομείνει από κάποια όνειρα που έκανες κάποτε, απέναντι σε ένα σύστημα αδηφάγο, που "πολάκης" λένε ότι προσπαθούν να το αλλάξουν αλλά ξεχνάνε ένα βασικό πράγμα: απαιτεί ανθρωπιά για να αλλάξει κάτι.