Η πλάνη των εγωιστικών αισθήσεων...

Μερικές φορές η γλώσσα μας, λέει τόσο όμορφα πράγματα, που είναι κρίμα να μην τα πάρουμε χαμπάρι. Βέβαια, ίσως δημιουργήθηκαν κάποιες λέξεις ή εκφράσεις αρχικά για άλλο λόγο, αλλά με λίγο φαντασία και με διάθεση να ψάξουμε κάτω από τα λεκτικά φαινόμενα, ιδού τί μπορούμε να βρούμε (αυτά συνειδητοποίησα χτες, κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας αστρονομικού περιεχομένου σχετικά με την "Πλάνη των Αισθήσεων" από τον καθηγητή Μάνο Δανέζη):

1) Η φράση "άκου να δεις" που λέμε, ίσως φαντάζει αντιφατική... Βέβαια κάποιοι θα προστρέξουν και θα πουν πως η ορθή έννοια της φράσης, είναι "άκου για να καταλάβεις" μιας και το "βλέπω" σημαίνει και "αντιλαμβάνομαι", "κατανοώ", πιθανότατα προερχόμενο από το γεγονός ότι η όραση (εξ' ου και το "βλέπω") υποδέχεται και μεταφέρει στον εγκέφαλο τον μεγαλύτερο όγκο ερεθισμάτων και πληροφοριών του εγκεφάλου μας (>80%). Δεν θα διαφωνήσω, θα καταθέσω όμως και μια άλλη οπτική, λιγότερο φανερή, που δεν μπορούμε να "δούμε" ούτε να "καταλάβουμε" συνεπώς, πολύ εύκολα:

Υπάρχει μια κατάσταση στον εγκέφαλό μας, γνωστή στους νευρολογικούς κύκλους, ως συναισθησία. Αφορά, πολύ απλά λανθασμένη σύνδεση καλωδίων! Αλλού πρέπει να πάνε, και αλλού πάνε τελικά τα νευρικά καλώδια του ανθρώπινου εγκεφάλου. Αυτό συμβαίνει πιο συχνά με τις νευρικές ίνες που από τα μάτια έπρεπε να φτάσουν στον ινιακό λοβό (το κέντρο της επεξεργασίας της όρασης), αλλά φτάνουν στον κροταφικό λοβό (που είναι το κέντρο της ακοής), και το ανάποδο. Συνεπώς, ερεθίσματα που στέλνονται από τα μάτια, πάνε στο κέντρο της ακοής, και ερεθίσματα από τα αυτιά μας, πάνε στο κέντρο της όρασης. Για αυτό λέμε, ότι αυτοί οι άνθρωποι, ακούν εικόνες και βλέπουν ήχους. Μια μικρή γεύση του τί πραγματικά συμβαίνει, μια οπτικοποίηση του φαινομένου (βλέπετε ότι πάλι δικαιωματικά η όραση κερδίζει τον αγώνα μεταφοράς πληροφοριών από το γύρω μας περιβάλλον...), μπορείτε να βρείτε εδώ. Άρα, δεν αποκτά πλέον άλλη σημασία η φράση "άκου να δεις";!

2) Υπάρχει άλλη μια φράση-παροιμία: "άλλα τα μάτια του λαγού και άλλα της κουκουβάγιας" που ως γνωστόν χρησιμοποιείται για να δηλώσει την διαφορά ικανότητας σε κάποιον τομέα, μεταξύ ανθρώπων. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, να κατατάσσουμε πολύ εύκολα, τους ανθρώπους σε ικανούς και λιγότερο ικανούς ή ακόμα και άχρηστους. Έχετε αναρωτηθεί όμως, τι είναι αυτό που κάνει τα μάτια τους διαφορετικά; Υπάρχει λοιπόν, ένα μέγεθος, πάλι από την νευρολογία, που λέγεται δυναμικό ενέργειας, και αφορά την ποσότητα του ερεθίσματος που πρέπει να φτάσει σε ένα νευρικό κύτταρο ή σε ένα αισθητηριακό όργανο, ώστε να το διεγείρει και να το κάνει να πάρει μπρος και έτσι να μεταφέρει αυτό το ερέθισμα προς βαθύτερα επίπεδα του εγκεφάλου για περαιτέρω επεξεργασία. Είναι κάτι σαν τις ηλεκτρικές συσκευές, που άλλες απαιτούν σαν τάση (ή αλλιώς διαφορά δυναμικού ηλεκτρικής ενέργειας, κατ' αντιστοιχία) 220V και άλλες 110V, αναλόγως σε ποια πλευρά του Ατλαντικού είμαστε! Έτσι λοιπόν, κάποιες ανθρώπινες συσκευές - αισθητήρια όργανα, αλλά και τα καλώδιά τους (τα νευρικά κύτταρα δηλαδή) απαιτούν χαμηλά δυναμικά για να δουλέψουν γιαυτό λέμε ότι έχουν χαμηλό ουδό πυροδότησης, ενώ άλλα απαιτούν υψηλά δυναμικά, δηλαδή χρειάζονται αρκετό ερέθισμα για να τα κάνει να "πάρουν μπρος", οπότε έχουν υψηλό ουδό πυροδότησης. Τι μας λένε όλα αυτά εν ολίγοις; Ότι πάλι είναι λάθος να κατατάσσουμε τους ανθρώπους σε βλάκες και έξυπνους, ανάλογα από το αν μπορούν να αντιληφθούν, να ακούσουν, να δουν, να γευτούν ή να μυρίσουν κάτι που για ορισμένους υπάρχει και το αντιλαμβάνονται, ενώ για τους υπόλοιπους δεν υπάρχει (μιας και δεν μπορεί να περάσει τον ουδό τους και να πυροδοτήσει τα όργανα και τα νευρικά τους κύτταρα) και αδυνατούν να το αντιληφθούν.

Παράδειγμα η παρακάτω εικόνα (που θα την βρείτε σε πλήρη κίνηση στο προηγούμενο link για τα δυναμικά ενεργείας): εγώ έβλεπα σταθερά την ωρολογιακή της φορά, όταν την ίδια στιγμή, τρία άτομα γύρω μου από την αρχή μπορούσαν να αντιληφθούν τις εναλλαγές της φοράς της κίνησής της. Και το εντυπωσιακότερο: ούτε εγώ μπορούσα να δεχτώ ότι οι άλλοι "έβλεπαν" αυτές τις κινήσεις (συνεχώς έλεγα: καλά ρε σεις, την παλεύετε;), αλλά ούτε οι άλλοι μπορούσαν να δεχτούν ότι εγώ δεν έβλεπα, αυτό που μπροστά στα μάτια τους ξετυλιγόταν τόσο απλά και καθαρά! Απλά, οι εγκέφαλοί μας, είναι διαφορετικά φτιαγμένοι, τόσο, ώστε να βλέπουμε διαφορετικά πράγματα γύρω μας...

Με αφορμή την χτεσινή ομιλία του Μ. Δανέζη, που μας εξηγούσε πώς η πρωτοκαθεδρία της ύλης, έχει πλέον γκρεμιστεί από τους φυσικούς υπολογισμούς και μαζί της και ο ακραιφνής καπιταλισμός και υλικοκρατία, ένα είναι αυτό που έχει σημασία, πριν βάλουμε οποιοδήποτε διαχωριστικό ιεραρχικό παραπέτασμα ανάμεσα στα ανθρώπινα, στα μη ανθρώπινα, στα γήινα ή εξωγήινα, στα λογικά ή συναισθηματικά, στα χαζά ή έξυπνα: η διάθεση του καθενός μας να ανοίξει την κεφάλα του και να βάλει τα ερωτηματικά του άλλου, όπως και να ανοίξει και την καρδιά του και να βάλει τις ανησυχίες και τους φόβους του άλλου.

Η διάθεση, αγαπητοί μου, να γίνουμε πιο καθαροί. Η διάθεση, να φτάσουμε πιο κοντά στην αλήθεια. Η διάθεση, να μην τρώμε όποια φόλα μας πετάνε κατάμουτρα.

"Η φόλα"

Στίχοι, Μουσική, Ερμηνεία:

Μαρία Λούκα

Η διάθεση, όμως αυτή δεν μπορεί να επιτευχθεί αν δεν έρθουμε πιο κοντά μεταξύ μας. Αν δεν έχουμε διάθεση να ανοίξουμε την αγκάλη μας, να κλείσουμε το εγωιστικό μας στόμα και να χτίσουμε κοινά όνειρα, δεν θα καταφέρουμε τίποτα...

Και αν μας βασανίζουν ερωτήματα όπως τα κάτωθι...

"Πώς θες να το ξέρω"

Ποίηση: Νίκος Καρύδης

Μουσική: Γιάννης Σπανός

(Πρώτη εκτέλεση: Κώστας Καράλης)

Εκτέλεση: Γιάννης Μαθές

Ας προσπαθήσουμε να υπερκεράσουμε την φαινομενική μας αντίθεση, και ας δούμε ότι υπάρχει κάτι θετικό σε αυτήν την τόσο "προβληματική" πια αντίθεση: οι άνθρωποι που είναι σε αντίθετες και αντιδιαμετρικές θέσεις, είναι από τη φύση τους σε τέτοια σημεία πάνω στην σφαιρική Γη, που τους δίνεται η μοναδική ευκαιρία να δουν ακριβώς το ίδιο πράγμα! Τα αντιδιαμετρικά σημεία ενός κύκλου, στοχεύουν ακριβώς προς το ίδιο κέντρο, οπότε ω! του θαύματος έχουν την ευκαιρία της ζωής τους να χτίσουν το δικό τους ονειρεμένο και αρμονικό βασίλειο. Πού είδατε εξάλλου γραμμένο, ότι η αρμονία δεν εμπεριέχει την αντίθεση; Μήπως τελικά, μέσω της αντίθεσης και της τριβής, προχωρούν τα πράγματα εμπρός;

"Βασιλιάς"

Μουσική: Νίκος Ζουρνής

Στίχοι, Ερμηνεία:

Μαρία Λούκα

Τα αφανέρωτα, μες στα μάτια μαρτυρούν τον έρωτα...

Πάντοτε απέναντι εγώ κι εσύ...

Τα αφανέρωτα αγαπητοί μου, αυτά που οι αισθήσεις μας δεν μπορούν να φανερώσουν, λόγω της εγγενούς κατασκευαστικής τους ατέλειας... μαρτυρούν ένα και μόνο πράγμα: τον έρωτα.

Ερχόμενες...

"Οι Ερχόμενες"

Στίχοι: Ρώμος Φιλύρας

Μουσική: Μανώλης Γαλιάτσος

Ερμηνεία: Δημήτρης Ζερβουδάκης

Ν' ανοιγοκλείνει η κουρτίνα και πίσω να φεύγουν,
να 'ρχονται εδώθε, να μας αγγίζει η πνοή των,
κι οι τεμπελιές μας οι αθώες που πάντα μάς ρεύουν,
ν' ανοιγοκλείνουν κι αυτές, δροσισμένες μαζί των.

Μαζί μ' Εκείνες, που πλάι μας με λύσσα βρυάζουν,
μεσ' στην αυλή, στο σαλόνι, στον πολυθόρυβο δρόμο,
που μας κοιτάνε, μας γνέφουν, γελούν και φαντάζουν
προς τη ματιά μας και στ' όνειρο και με πανέρια στον ώμο.

Στο γλυκολάλο τ' αέρι ανεμίζει και φέρνει
τα προσωπάκια τους όλα, γλυκά, ροδισμένα,
είναι ξανθές και μελάχρες, λαχτάρα τις παίρνει
γ' αυτά τα μάτια μας σε γλυκό δάκρυ λουσμένα.

Θα μπουν μαζί και θ' απλώσουν τα χέρια,
θα μας χαϊδέψουν μαλλιά, στον αγέρα σπαρμένα,
θα μας μιλήσουν γλυκά σ' αγκαλιάσματα αιθέρια,
θα μας φιλήσουν με χείλη απαλά, μυρωμένα.

Κι όπως η βάρκα το κύμα μες στο μαϊστράλι,
όπως σαλεύουν να φθάσουν, ν' αγγίσουν στο μώλο,
έτσι τις σέρνει σε μένα, κοντά στ' ακρογιάλι
έν' αεράκι ν' αδειάσει το τσούρμο τους όλο.

Να ξεχωρίσουνε τέλος τα σώματα εμπρός μου
απ' την ανοιγμένη κουρτίνα στήλες να προβάλλουν,
από μακριά κι αν φθασμένες, τα πέρα του κόσμου,
να γίνουν σωστές σιλουέτες, χωρίς ν' αμφιβάλλουν.

Κι όλο να τρέμει η κουρτίνα, κοντά στο φεγγίτη,
όλο ν' αμπώχνουν οι πρώτες, λαχτάρα να ιδούνε,
ναν τις ιδώ να γεμίζουνε τέλος το σπίτι,
να μη χωρούν και να μείνουν και στην αυλή να μιλούνε.

Ήρθαν μα δεν τις θέλω τόσες κοντά μου,
είναι πάρα πολλές, με κουράζουν, μ' αλλάζουν,
παρ' τες, μητέρα! να φύγουν, αν ήρθαν -αλλιά μου-.
όλα τα βίτσια μου αν δουν, θα σπαράζουν.

Είναι πολλές, ένα πλήθος εγκάρδιο για μένα,
γιατί δεν ήπια παρά την ψυχή των,
μόνο τα λόγια τους άκουσα, μάνα μου, τα χαϊδεμένα,
κι ύστερα φύγαν, ήταν πάρα πολλές, προς τη γη των.

Είχα φυλάξει βαθιά μου μονάχα τη χάρη,
μονάχα τ' όνειρο - δεν ονειρεύομαι τώρα;
Χωρίς ν' αφήνουν κανέναν ίσκιο κι αχνάρι,
τις είχα ιδεί να μου φέρνουν περίσσια τα δώρα.

Ερχόμενες σκέψεις, στιγμές, μουσικές... Ερχόμενες και απερχόμενες... Για πάντα όμως σου μυαλού το άσβηστο φως, φωτιζόμενες...

Video-Συναισθηματικά Games...

Ένα τραγουδάκι που μου έχει κολλήσει τις τελευταίες ημέρες... Θυμάμαι τότε, μικρά όταν ήμασταν, που παίζαμε με τα βιντεοπαιχνίδια... Μπαίναμε μέσα σε έναν ολόκληρο καινούργιο κόσμο, τον κόσμο των ηλεκτρονικών παιχνιδιών... Το χειρότερο όμως, ήταν ότι δεν αφήναμε απέξω τον κόσμο των συναισθηματικών παι(χνι)διών... Τον κουβαλούσαμε μαζί, με όλες τις ερωτικές απογοητεύσεις ή αναζητήσεις, με όλες τις προσωπικές μάχες, με όλες τις δύσκολες πίστες που έπρεπε να περάσει το εγώ μας, στην προσπάθεια κοινωνικοποίησης και προσέγγισης του άλλου φύλου.

"Lana Del Rey"

Video Games

Η αρχή του τέλους;

Διαβάζω εψές, τα κάτωθι από ένα εξαιρετικό βιβλίο:

"Από τότε που ο άνθρωπος κατέβηκε απ' τα δέντρα, αντιμετωπίζει το πρόβλημα της επιβίωσης, όχι ως μεμονωμένο άτομο αλλά ως μέλος κάποιας κοινωνικής ομάδας. Το ότι εξακολουθεί να υπάρχει πάνω στον πλανήτη αποδεικνύει ότι κατάφερε να λύσει αυτό το πρόβλημα. Ταυτόχρονα, όμως, το ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις και φτώχεια, ακόμα και στα πλουσιότερα κράτη, αποδεικνύει ότι αυτή η λύση είναι, στην καλύτερη περίπτωση, ατελής. [...]

Όμως, το γεγονός ότι έπρεπε να εξαρτάται από τον συνάνθρωπό του έκανε το πρόβλημα της επιβίωσης εξαιρετικά δύσκολο. Ο άνθρωπος δεν είναι μυρμήγκι, το οποίο έχει την τύχη να είναι εφοδιασμένο με ένα έμφυτο πρότυπο κοινωνικών ενστίκτων. Αντίθετα, ο άνθρωπος φαίνεται να είναι εφοδιασμένος με μια εγωκεντρική φύση. Η σχετικά αδύναμη διάπλασή του μπορεί να τον αναγκάζει να επιδιώκει τη συνεργασία, αλλά οι εσωτερικές ορμές του απειλούν διαρκώς να διαταράξουν τις κοινωνικές συνεργασίες του.[...]

Στις πρωτόγονες κοινωνίες, η αντιπαράθεση ανάμεσα στον εγωκεντρισμό και τη συνεργασία επιλύεται απ' το περιβάλλον. [...] Κάτω από λιγότερο πιεστικές συνθήκες, όπως μας λένε οι ανθρωπολόγοι, άνδρες και γυναίκες εκτελούν τα συνηθισμένα καθήκοντά τους υπό την ισχυρή καθοδήγηση των καθολικά αποδεκτών κανόνων της συγγένειας και της αμοιβαιότητας. [...] Όμως, σε μια προηγμένη κοινωνία, δεν υφίσταται πλέον ούτε η αισθητή πίεση του περιβάλλοντος ούτε αυτός ο ιστός των κοινωνικών υποχρεώσεων. [...] Κάθε μέρα οι κοινότητα αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της κατάρρευσης - όχι από δυνάμεις της φύσης, αλλά από τις απλές απρόβλεπτες εκδηλώσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Μέσα στους αιώνες, ο άνθρωπος βρήκε τρεις μόνο τρόπους αποτροπής αυτής της συμφοράς.

- Εξασφάλισε τη συνέχεια οργανώνοντας την κοινωνία του γύρω απ' την παράδοση, κληροδοτώντας από γενιά σε γενιά τα διάφορα απαραίτητα καθήκοντα σύμφωνα με τα ήθη και τα έθιμα: ο γιος κάνει τη δουλειά του πατέρα κι έτσι διατηρείται η παράδοση. [...]

-Εναλλακτικά, η κοινωνία μπορεί να λύσει το πρόβλημα της επιβίωσης με διαφορετικό τρόπο. Μπορεί να χρησιμοποιήσει το κνούτο της απολυταρχικής εξουσίας για να επιβάλλει την εκτέλεση των απαραίτητων εργασιών. [...] ήταν αυταρχικές κοινωνίες. Κοινωνίες της Διαταγής. [...] εξασφάλισαν την οικονομική τους επιβίωση με τα διατάγματα της μιας και μοναδικής αρχής και με τις κυρώσεις που αυτή η ανώτατη αρχή θεωρούσε ότι έπρεπε να επιβάλλει.

-Οι οικονομολόγοι έπρεπε να περιμένουν να ανακαλυφθεί η τρίτη λύση της επιβίωσης. Έπρεπε να περιμένουν να προκύψει μια εκπληκτική διευθέτηση με την οποία η κοινωνία εξασφάλιζε τη συνέχειά της επιτρέποντας σε κάθε μέλος της να κάνει ό,τι αυτό θεωρούσε σωστό - υπό την προϋπόθεση ότι ακολουθούσε έναν κεντρικό κατευθυντήριο κανόνα. Αυτή η διευθέτηση ονομάστηκε 'σύστημα της αγοράς' και ο κανόνας ήταν απατηλά απλός: ο καθένας έπρεπε να κάνει αυτό που υπαγόρευε το οικονομικό του συμφέρον. Στο σύστημα της αγοράς, αυτό που οδηγούσε τη μεγάλη πλειονότητα στην εκτέλεση των καθηκόντων της δεν ήταν η δύναμη της παράδοση ή το κνούτο της εξουσίας αλλά το δέλεαρ του κέρδους. Και όμως, παρ' όλο που ο καθένας χωριστά ήταν ελεύθερος να πάει όπου τον οδηγούσε το κτητικό του ένστικτο, η επίδραση του ενός ατόμου πάνω στο άλλο είχε ως αποτέλεσμα να εκτελούνται οι απαραίτητες για την κοινωνία εργασίες. [...] Τώρα που η κοινωνία δεν υπάκουε στις εντολές κάποιου ηγεμόνα, ποιος μπορούσε να προβλέψει πού θα κατέληγε το πράγμα;

[...] Το σύστημα της αγοράς με τα βασικά του συστατικά -τη γη, την εργασία και το κεφάλαιο- γεννήθηκε με πόνο, και οι ωδίνες του τοκετού άρχισαν το δέκατο τρίτο αιώνα για να ολοκληρωθούν το δέκατο ένατο. [...] Το μεγάλο κοινωνικό άρμα, το οποίο επί αιώνες ακολουθούσε την ομαλή πορεία της παράδοσης, βρέθηκε τώρα να κινείται από έναν ισχυρό κινητήρα εσωτερικής καύσης. Συναλλαγές, συναλλαγές, συναλλαγές και κέρδος, κέρδος, κέρδος - αυτές ήταν οι νέες πανίσχυρες κινητήριες δυνάμεις."

(αποσπάσματα χωρίς άδεια αναδημοσίευσης από το βιβλίο "Οι Φιλόσοφοι του Οικονομικού Κόσμου" του Robert L. Geilbroner, εκδ. Κριτική, 2000, σελ. 25-46)

Διαβάζω και σήμερα τα κάτωθι από μια διεθνούς κυκλοφορίας εφημερίδα:

"No one can predict with confidence what kind of societies will emerge from the turmoil. The superiority or America and European democracy no longer seems as clear-cut as it did a decade ago. Political views in the United States are polarized, and public confidence in Congress is at a low level. The euro zone debt crisis drags on as European leaders quarrel endlessly about how to solve it.

The most powerful leader in Europe may be Mario Draghi, president of the European Central Bank, who was appointed by elected officials but cannot be fired and is independent of political control. So it is telling that in a city full of banks, the Frankfurt version of the Occupy movement chose the central bank's lawn as a place to set up its tents. Participants said they were protesting its lack of democratic accountability. Meanwhile, Greece and Italy are led by unelected technocrats whose selections were strongly influenced by Germany.

'Capitalism, in its current form, no longer fits the world around us,' Mr. Schwab said in a statement last week. 'We have failed to learn the lessons from the financial crisis of 2009' "

(απόσπασμα χωρίς άδεια αναδημοσίευσης από τους NewYorkTimes)

Και αναρωτιέμαι: μήπως αυτό που ζούμε σήμερα, είναι η αρχή του τέλους του καπιταλισμού; Και αν ναι, τι ακολουθεί; Ποια θα είναι η τέταρτη ιστορικά, επιλογή, στο μείζον πρόβλημα της συνύπαρξης, αλληλεπίδρασης, και ευρύτερης, όπως και πολυεπίπεδης, συναλλαγής τόσων διαφορετικών ανθρώπων μεταξύ τους;

Η αυγούλα, θα το δείξει...

Υ.Γ.: Μήπως ο Karl Marx είχε δίκαιο όταν έλεγε ότι ο καπιταλισμός προχωράει αργά, ακούσια, αλλά αναπόφευκτα προς τον αφανισμό του...;

Οι Διαστάσεις μας...

Είναι παντού γύρω μας, μας περικυκλώνει, μας καθορίζει, άλλοτε μας κυνηγά αυτός και άλλοτε εμείς αυτόν, (ή μήπως τελικά εμείς εαυτόν;) σε ένα προαιώνιο κρυφτοκυνηγητό. Δεν τον βλέπουμε, αλλά αντιλαμβανόμαστε τις συνέπειές του και τις επιδράσεις του. Διαμορφώνει την κάθε μας στιγμή, διαμορφώνει (ή και παραμορφώνει) τον χώρο, επηρεάζει αναπόφευκτα την κάθε μας σκέψη. Δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτόν.

Ο κύριος αυτός ονομάζεται χρόνος, και είναι η τέταρτη, διαπιστωμένα τεκμηριωμένη, διάσταση του σύμπαντος κόσμου, που υπήρχε από καταβολής κόσμου. Βλέπουμε μόνο την προβολή του στον δικό μας 3D κόσμο και μας είναι αδιανόητο να αντιληφθούμε την ύπαρξή του ως διάσταση. Κάτι αντίστοιχο και πιο εύκολα αντιληπτό για μας τα τρισδιάστατα όντα, είναι το γνωστό παράδειγμα με τα δισδιάστατα όντα και το πώς αυτά αντιλαμβάνονται την 3η διάσταση. (Εδώ και εδώ και εδώ, θα βρείτε οπτικοποίηση αυτών των παραδειγμάτων).

Και αν για κάποιους δεν λένε και πολλά αυτά, περί χρόνου, (είναι οι γνωστοί τύποι που έχουν ως ευαγγέλιό τους το γνωστό "Κλάιν Μάιν"... σε κάθε στιγμή της καθημερινότητάς τους), είμαι σίγουρος ότι θα ξαφνιάζονταν, θα τους ταρακουνούσε έστω και λίγο, η πιθανότητα του σχήματος του σύμπαντος να είναι σαν ένα από τα μπουκάλια του Κλάιν, (Klein's bottle). Και γιατί είμαι σίγουρος; Διότι, όλοι οι άνθρωποι αναζητούν την ομορφιά, την ευσχημία και όχι την α-σχήμια. Άρα κάτι που δεν έχει σχήμα, είναι άσχημο, οπότε ανύπαρκτο για τα ανθρώπινα ενδιαφέροντα. Δεν μπορώ λοιπόν να δεχτώ ότι οι άνθρωποι, όσο αδιάφοροι και αν είναι για τις ζωές τους, δεν εξιτάρονται έστω και ελάχιστα από την πιθανότητα να γνωρίσουν πού ζουν, πού γεννήθηκαν και πού θα πεθάνουν. Πανανθρώπινα ερωτήματα, που οι φυσικοί επιστήμονες αρχίζουν να δίνουν κάποιες απαντήσεις, με σχετική βεβαιότητα.

Παράδειγμα: έχουν δώσει επιτέλους μια πειστική απάντηση για την γεωμετρία του σύμπαντος και τους νόμους που το διέπουν και το καθορίζουν, ομοφωνώντας ότι ο Ευκλείδης είχε δίκιο, πριν τόσες χιλιάδες χρόνια... Κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα, χάρη σε ένα ιπτάμενο μηχάνημα - δορυφόρο, που συλλέγει ασταμάτητα πληροφορίες, χαρτογραφεί το σύμπαν και αναλύει το άγνωστο... Είναι ο κύριος WMAP, που αξίζει να δείτε τι έχει κατορθώσει ως τώρα. Είναι εντυπωσιακό αυτό το μηχάνημα - προέκταση του ανθρώπινου μυαλού και ματιού, να μετρά και να προσδιορίζει το ποσοστό του γνωστού ορατού σύμπαντος (περίπου 5%), της σκοτεινής μάζας (περίπου 25%) και της σκοτεινής ενέργειας (το υπόλοιπο περίπου 70%). Είναι ακόμα πιο εντυπωσιακό, ότι αυτό το μηχάνημα επιβεβαιώνει την άποψη ότι το σύμπαν συνεχώς διαστέλλεται με επιταχυνόμενο ρυθμό (το σύμπαν γουστάρει γκάζια... ακόμα και αν αυτά επιφέρουν σύγκρουση!).

Πώς δουλεύει όμως και τι κάνει ο κύριος WMAP για να μας δώσει αυτές τις πολύτιμες πληροφορίες; Κάνει κάτι, που έρχεται να επιβεβαιώσει την άποψή μου ότι η μουσική είναι ανακάλυψη και όχι εφεύρεση, ότι η μουσική προϋπάρχει και καθορίζει, συντονίζει, προκαλεί συμφωνίες και διαφωνίες μεταξύ ουράνιων σωμάτων! Ο κύριος αυτός, αναλύει την Κοσμική Ακτινοβολία Υποβάθρου, που δεν είναι τίποτε άλλο, από την πιο πρωτόγονη, πιο αρχέγονη μουσική του Σύμπαντος! Το Σύμπαν κύριοι δεν είναι σιωπηλό. Πρώτα μίλησε, και μετά άρχισε να φωτίζει. Η πρώτη αίσθηση που απαίτησε να γεννηθεί ώστε να γίνει αντιληπτό, ήταν η ακοή και μετά η όραση.

Αγαπητοί μου, ζούμε σε ένα Σύμπαν το οποίο μόλις γεννήθηκε, (μέσα από τις ίδιες του τις κινήσεις, μέσα από τις αυξομειώσεις μέσα στον ίδιο το χώρο - άρα και μέσα από τις κυματικές αυξομειώσεις του ίδιου του χώρου), γέννησε μαζί και τον ήχο. Ο ήχος, ως κύματα συμπύκνωσης και αραίωσης του χώρου... Ο ήχος, ως κομμάτι του σώματος του ίδιου του Σύμπαντος. Και ιδού οι πρώτες άναρθρες λέξεις αυτού του νεογέννητου μικρού -τότε- τέκνου.

Μετά, αυτές οι λέξεις γίναν τραγούδι και μουσική, αποκάλυψαν την αρμονία και άρχισαν να διαχέονται από άκρη σε άκρη του άπειρου ή -πλέον μπορεί και- πεπερασμένου σύμπαντος. Και αυτό, είχε γίνει αντιληπτό από έναν άλλον αρχαίο Έλληνα, τον Πλάτωνα, ο οποίος φαίνεται να έχει πει ότι: η Μουσική είναι η κίνηση του ήχου για να φτάσει την ψυχή και να της διδάξει την αρετή. Η μουσική είναι ένας ηθικός κανόνας. Δίνει ψυχή στο σύμπαν, φτερά στη σκέψη, απογειώνει τη φαντασία, χαρίζει χαρά στη λύπη και ζωή στα πάντα.

Ο χώρος λοιπόν και οι χορευτικές κινήσεις του, γεννούν τον ήχο - τη μουσική. Ο χρόνος και οι απίστευτες απαιτήσεις του, γεννούν την ίδια την κατεύθυνση της καθημερινότητάς, χωρίς όμως να μπορούμε να δούμε τον ίδιο, γιατί πάντα τρέχει και μας κρύβεται. Μπορούμε όμως να αντιληφθούμε τις επιπτώσεις του πάνω στο κορμί μας, το άγγιγμά του στο στήθος μας, τις υποσχέσεις για επιβίωση.

Σκεφτείτε τώρα όλα αυτά μαζί - χώρος, χρόνος, κίνηση, ήχος, μουσική, άγγιγμα. Είναι τα συστατικά του Σύμπαντος. Του Σύμπαντός μας. Τα συστατικά του ίδιου μας του Εαυτού και της ίδιας μας της Ύπαρξης. Ευτυχώς, -και δεν γινόταν να είναι αλλιώς- υπάρχει μια πολύ όμορφη λέξη που συνδυάζει όλες αυτές τις ανθρώπινες διαστάσεις μαζί και τις κρατάει δεμένες, όπως ακριβώς είναι δεμένες και σφιχταγκαλιασμένες αυτές οι έννοιες εκεί έξω, στο 4D Σύμπαν: είναι ο χορός!

Εκεί που σώματα στροβιλίζονται, ψυχές περιστρέφονται σε κοσμικούς ρυθμούς, κάπου ανάμεσα στο ημίφως και το σκότος, με μια μπάντα που κανείς δεν βλέπει, κάπου κρυμμένη πίσω... στο παρελθόν, να καθορίζει το μπιτ των κινήσεων και να σκορπά τις μελωδίες από μια άλλη εποχή, που αφήνει τα σημάδια της στις μικρές μας ζωούλες...

"TangoBar"

Σκλάβα μέσα στο κελί της...

Χτες, όλη μέρα, το πρόγραμμα είχε προσέγγιση των όρων "σκλάβοι" και "δεσμά". Διαχρονικά, εξεταζόμενοι αυτοί οι όροι, διαπιστώνει κανείς, ότι ακολουθούν τους ανθρώπους και τις κοινωνίες τους όπως τα δυο τους ποδάρια. Το ένα ποδάρι δηλώνει τη σκλαβιά μας στη σφοδρή σύγκρουση των τυχαιοτήτων μας και το άλλο, τα δεσμά που μας κρατούν αλυσοδεμένους και μακρυά από τα όνειρά μας.

Το πρωί, παρευρέθην σε αφιέρωμα του Μάρκου Βαμβακάρη, όπου ξαναάκουσα το υπέροχο κάτωθι τραγούδι:

"Ο Καϊξής"

Στίχοι: Γιώργος Φωτίδας

Μουσική: Απόστολος Χατζηχρήστος

Ερμηνεία:

Απόστολος Χατζηχρήστος,

Ευάγγελος Χατζηχρήστος,

Μάρκος Βαμβακάρης

σκλάβα μέσα στο κελί της
κλαίει και θρηνεί
και ζητάει τη λευτεριά της...

Το βράδυ παρακολούθησα την κινηματογραφική μεταφορά του έργου του Κ.Θεοτόκη "Σκλάβοι στα δεσμά τους", που διαδραματίζεται στην Κέρκυρα, κάπου στις αρχές του 20ού αιώνα, τότε στο μεταίχμιο της αγροτικής και πρωτοαστικής κοινωνικής μεταμόρφωσης, όπου τίτλοι και τιμές αποκτούσαν άλλο νόημα και επαναπροσδιορίζονταν. Τότε, που η έννοιες του γάμου και της συγγένειας, αναδείκνυαν αυτό που πραγματικά συνδέει τους ανθρώπους και δημιουργεί τις συνεκτικές σχέσεις μεταξύ μη εξ' αίματος συγγενών: το δώρο. Μόνο που σε αυτές τις περιπτώσεις το δώρο είναι έμψυχο, και μάλιστα ακούει στο όνομα "γυναίκα", όπως εξάλλου εξηγεί και η Κοινωνική Ανθρωπολογία. (για περαιτέρω έρευνα και μικρές ιδέες διαβάστε με την ησυχία σας τα κάτωθι 1, 2, 3, περί γυναικών και του κομβικού τους ρόλου στην δημιουργία, διαμόρφωση και λειτουργία μιας κοινωνίας από αρχαιοτάτων χρόνων...)

Η γυναίκα λοιπόν, σκλάβα μέσα στο κελί της, ένα κελί που ο άντρας έχει χτίσει, εξακολουθεί να αποτελεί το επίκεντρο της κοινωνικής ζωής. Όπως μια πολύχρωμη καρδερίνα στο κλουβί της, αδυνατεί να ξεφύγει από τα σίδερα, επηρεάζει όμως τους πάντες με το υπέροχο κελάηδισμά της...

Astonished...

Κοιτάχτε τώρα να δείτε πώς έχει το πράγμα. Απλά, γρήγορα και το ίδιο ανεξήγητα, όπως μου συμβαίνει πάντα...

Με ξυπνάει σήμερα το πρωί ένα τηλεφώνημα, από την πρώην κοπέλα ενός κολλητού φίλου που είχα να ακούσω νέα της χρόνια, η οποία παρουσίασε αιφνιδίως ένα πρόβλημα υγείας, πονούσε και ζητούσε βοήθεια. Ο φίλος μου και αυτή η κοπέλα, δεν είναι πλέον μαζί εδώ και μια 10ετία περίπου. Ξέρω όμως πολύ καλά ότι αυτή, δεν τον έχει ξεπεράσει... Αυτός, το παλεύει να την ξεπεράσει, και ίσως έχει κάνει κάποια βήματα προόδου.

Αφού κλείσαμε το τηλέφωνο και εδόθησαν οι απαραίτητες ιατρικές οδηγίες, ανοίγω τα mail μου. Και ω! του θαύματος, μου έχει αποσταλεί το νέο videoclip της Μαρίας Λούκα που διαπραγματεύεται ακριβώς μια ιστορία πόνου σαν και αυτή... Σαν και αυτή που άκουσα σήμερα το πρωί, στην άλλη άκρη του τηλεφώνου.

"Ακόμα είσαι εδώ"

Στίχοι, Μουσική: Δημήτρης Καρράς

Ερμηνεία: Μαρία Λούκα

Υ.Γ.: Καλή τύχη και στους δυο τους. Δεν ξέρω αν η ευχή "περαστικά" ταιριάζει σε αυτή τη φάση στην άρρωστη πρώην κοπέλα του φίλου μου. Θέλει ή δεν θέλει να είναι όλα αυτά που της συνέβησαν και δεν έσβησαν, περαστικά...; Είναι δική της απόφαση.

Ανακαινίζω τα παλιά...

"Γιατί οι στίχοι μου στερούνται νέου κόσμου

και δεν γεννούν λαμπρές τροπές ή ποικιλμούς;

Γιατί δεν στρέφω όπως στρέφει ο καιρός μου,

σ' άλλες μεθόδους, σε παράξενους ειρμούς;

............................................................................

Για σένα λέω πάντα, κι ο δικός μου μύθος

έχει για θέμα του τον έρωτα και σένα

κι ανακαινίζω τα παλιά με νέο ήθος,

πάλι ξοδεύοντας τα ήδη ξοδεμένα."

(απόσπασμα χωρίς άδεια αναδημοσίευσης το "Ουίλλιαμ Σαίξπηρ-25 Σονέτα" μετάφραση Διονύσης Καψάλης, εκδ. ΑΓΡΑ, 2009, σελ.55)

"Χέρια σαν κι αυτά"

Locomondo

Υ.Γ.: Αφιερωμένο στην μικρή μου γοργόνα...

Το ανέκδοτο της ημέρας

Το ανέκδοτο της ημέρας:

Είναι ένας παππούς στον καναπέ του και ακούει από τις ειδήσεις ανακοίνωση για νέα μείωση μισθών και συντάξεων. Και τότε αναφωνεί:

Θυμάμαι την δασκάλα στο σχολείο να φωνάζει επίμονα: "Προσοχή στα κόμματα! Ένα λάθος κόμμα είναι ικανό να σου χαλάσει όλη τη σύνταξη!". Έπρεπε να περάσουν τόσα χρόνια, για να καταλάβω τί πραγματικά εννοούσε...

Πόλη και χωριό...

"Η τρίτη φάση είναι ο γάμος του νεαρού και η οριστική εγκατάσταση του στην πόλη μαζί με τη γυναίκα του (που συχνά είναι και αυτή Επισκεψιώτισσα) και τα παιδιά τους. Τότε οι επισκέψεις στο χωριό γίνονται τις Κυριακές, όπως και όλων εκείνων που κατάγονται από την Επίσκεψη, αλλά μένουν στην πόλη της Κέρκυρας. Η αναχώρηση των επισκεπτών στο τέλος του απογεύματος είναι μια επώδυνη στιγμή για όσους μένουν και αισθάνονται -έστω και αν δεν το εκφράζουν- ένα είδος ζήλιας, ένα αίσθημα πικρίας, συγκρίνοντας τη ζωή τους με εκείνη των κατοίκων της πόλης. Ξέρουν ότι τους περιμένει μια καινούργια εβδομάδα δουλειάς 'κάτω από την ελιά', στη βροχή και στη λάσπη, την ώρα που ο αδελφός, ο εξάδελφος ή η νύφη τους θα βρίσκονται στη δουλειά ή στο σπίτι, στεγνοί και καθαροί. Βέβαια, πολλοί συμφωνούν ότι η ζωή στο χωριό είναι πιο ευχάριστη, γιατί δεν υπάρχει εξάρτηση και καθένας δουλεύει για λογαριασμό του. Είναι καλύτερα να είναι κάποιος μικροκτηματίας παρά εργάτης ή υπάλληλος στην πόλη, με αφεντικό πάνω από το κεφάλι του, υποχρεωμένος να προσαρμόζεται στις εκάστοτε διαθέσεις και επιθυμίες του. Παρ' όλ' αυτά, παραμένει μια αίσθηση αδικίας απέναντι στον 'πολιτισμό', καθώς δεν έφερε στο χωριό το ηλεκτρικό ρεύμα πριν το 1969 και το νερό πριν το 1970 και εξακολουθεί να μην παρέχει στο χωριό όλες εκείνες τις ευκολίες που βρίσκονται στη διάθεση όλων ανεξαιρέτως των κατοίκων της πόλης. Ακόμα, ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά που έχουν εγκατασταθεί στην Κέρκυρα, οι σχέσεις έχουν αλλάξει, δεδομένου ότι οι οικονομικοί όροι είναι τελείως καινούργιοι. Ο οικονομικά ανεξάρτητος γιος που συχνά μάλιστα έχει μεγαλύτερο εισόδημα από τους γονείς του, δεν ανήκει πια στην ίδια οικογένεια, είναι 100% κάτοικος της πόλης."

(απόσπασμα χωρίς άδεια αναδημοσίευσης από το "Έργα και Ημέρες στην Κέρκυρα. Ιστορική Ανθρωπολογία μιας τοπικής κοινωνίας" της Μαρίας Κουρούκλη, εκδ. Αλεξάνδρεια, 2008, κεφ.3, σελ. 89, που αναφέρεται στην κοινωνία του χωριού Επίσκεψη, της Βόρειας Κέρκυρας κάπου στα μέσα του 20ου αιώνα)

Εκτός του ότι αναδεικνύεται το γενικότερο θέμα της αντίθεσης χωριού και πόλης, το οποίο μάλιστα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ μιας και στις μέρες μας οι περισσότεροι αστοί αναρωτιούνται τί είναι αυτό που τους παρέχει πλέον μια πόλη, καταφαίνονται και οι ρίζες ενός φαινομένου που δυστυχώς παραμένει μέχρι σήμερα στην Κέρκυρα και έχω διαπιστώσει και εγώ ο ίδιος. Πρόκειται για την τεράστια κοινωνικοοικονομική διαφορά μεταξύ της πόλης της Κέρκυρας και όλης της υπόλοιπης επαρχίας. Η πόλη ευημερεί, έχει τα πάντα, η επαρχία δεν έχει σχεδόν τίποτα - χειμώνα, καλοκαίρι. Όλοι οι χωριανοί, αναγκάζονται να κατέβουν στην πόλη για να προμηθευτούν τα απαραίτητα, (ρούχα, σουπερμάρκετ, ακόμα και ένα γλυκό βρε αδερφέ, καθώς σε χωριό > 1000 κατοίκων λείπει ζαχαροπλαστείο - τι πικρή ζωή!). Σε μια προσπάθεια ανεύρεσης κάποιου μαγειρείου, ταβέρνας, ψησταριάς, ή έστω σουβλατζίδικου, μια ηλιόλουστη Κυριακή που μας πέρασε, γύρισα σχεδόν όλη την κεντρική και βόρεια Κέρκυρα, για να μην βρω τίποτα ανοιχτό και να καταλήξω στην πόλη, σε κάτι χαμηλής ποιότητας και περιβάλλοντος μαγαζιά για φαγητό (όχι ότι τα μαγαζιά για ποτό είναι καλύτερα).

Αλλά και στην ίδια την πόλη, υπάρχουν διαβαθμίσεις, με κεντρικότατο σημείο εμπορικοκοινωνικονυφοπαζαροαραξοβόλικης ζωής, την πλατεία Λιστόν, που από την πρώτη κιόλας φορά που πάτησα το πόδι μου εκεί, μου μπήκαν ψύλλοι στα αυτιά ότι μάλλον πρόκειται για πλατεία... Ληστών! Δεν είχα άδικο, καθώς τα πάντα είναι πανάκριβα, οι παροχές αστείες, οι εργαζόμενοι απλώς διεκπεραιωτικοί... Το μόνο που αξίζει είναι το ίδιο το κτήριο.

Φησίν Ηράκλειτος

"Ώσπερ σάρμα εική κεχυμένων ο κάλλιστος, φησίν Ηράκλειτος, ο κόσμος."

"Ο πιο όμορφος κόσμος είναι σα σωρός σκουπίδια χυμένα στην τύχη."

"Σκουπίδια"

Μανώλης Φάμελλος

Cd: Τι υπάρχει πιο πέρα;

Χωρίς σχόλια.

Μια λυπητερή στιγμή...

"Μια εβδομάδα μετά την τέλεση του γάμου, την επόμενη Κυριακή, το νέο ζευγάρι επισκέπτεται τους γονείς της νύφης. Η επίσκεψη αυτή - η πρώτη άλλωστε - που η νεόνυμφη κάνει στους γονείς της, λέγεται 'πιστρόφια' (η επιστροφή της δηλαδή). Είναι η στιγμή που θα μιλήσει για την καινούργια ζωή της και θα αναπολήσει με νοσταλγία τη ζωή της πριν το γάμο. Μάνα και κόρη κλαίνε μαζί την ημέρα αυτή, και για μια στιγμή ξαναγίνεται η νύφη παιδί που ζητά την παρηγοριά της μάνας. Εκείνη την ημέρα η μητέρα σερβίρει, πλένει τα πιάτα και προσφέρει τον καφέ, ενώ η νύφη, καλεσμένη στο πατρικό της σπίτι, δεν οφείλει να δώσει στη μητέρα της την παραμικρή βοήθεια. Το έθιμο αυτό το κρατούν όλοι στο χωριό, και, όσες γυναίκες ρωτήθηκαν, απάντησαν ότι είναι μια επίσκεψη που περιμένουν με αγωνία από την επομένη κιόλας του γάμου τους. Όλες τους μάλιστα δήλωσαν ότι είναι αδύνατο να αποφύγει κανείς να κλάψει την ημέρα αυτή. Είναι η στιγμή που ξαναβρίσκουν τη ζωή που εγκατέλειψαν οριστικά, μια λυπητερή στιγμή, όσο κι αν η νέα ζωή τους είναι ασυννέφιαστη..."

(απόσπασμα χωρίς άδεια αναδημοσίευσης από το "Έργα και Ημέρες στην Κέρκυρα. Ιστορική Ανθρωπολογία μιας τοπικής κοινωνίας" της Μαρίας Κουρούκλη, εκδ. Αλεξάνδρεια, 2008, κεφ.3, σελ. 86, που αναφέρεται στην κοινωνία του χωριού Επίσκεψη, της Βόρειας Κέρκυρας κάπου στα μέσα του 20ου αιώνα)

Ψάχνοντας από καιρό να χωρέσω τις σκέψεις μου σχετικά με το φαινόμενο του γάμου, μέσα σε λέξεις, που να μπορούν να σταθούν σε πρόταση, αδυνατούσα όσο λίγες φορές έχω αδυνατίσει(!) στη ζωή μου... Αυτό το απόσπασμα που μόλις διάβασα, είναι ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να δώσει μορφή στις φοβισμένες μου σκέψεις, που προτιμούσαν μέχρι τώρα να κρύβονται στα σκοτεινά του μυαλού μου. Αρκετά, όμως.

Το φαινόμενο του γάμου... Η αλλαγή στη ζωή... Η νέα σελίδα... Η συνειδητοποίηση ότι δεν υπάρχει γυρισμός... Το οριστικό τέλος μιας ζωής, σχεδόν πέρα ως πέρα, παιδικής και ανέμελης... Η γνώση και συναίσθηση της συνύπαρξης... Πλέον είναι δυο, όχι ένας... Πλέον μιλάμε για το φαινόμενο του συντονισμού και όχι του σταρχιδισμού... Πλέον μιλάμε για τον αξύριστο εκείνον αγροίκο, που κατεβαίνει από τα βουνά της επανάστασής του και τρώει ένα ζεστό φαγητό στολισμένο με ένα ολόδροσο χαμόγελο...

Μια λυπητερή στιγμή. Όσο και αν η νέα τους ζωή είναι ασυννέφιαστη...

Υ.Γ.:Έπρεπε να περάσω από τη Μυτιλήνη, για να πάρω τα ανεπανάληπτα πνευματικά εργαλεία της Ανθρωπολογίας, και να καταλήξω στην Κέρκυρα, στα πλαίσια μιας μικρής, αλλά τόσο καθοριστικής Επίσκεψης, ώστε να τα χρησιμοποιήσω αυτά τα εργαλεία σε επιτόπια έρευνα, που σαν συμπέρασμα μου απέδωσε τελικά, το ίδιο το νόημα της Κοσμογονίας... Της δικής μου Κοσμογονίας. Της Κοσμογονίας που πίστευα ότι δεν θα αλλάξει ποτέ.

Είναι αδύνατον να αποφύγει κανείς να κλάψει...

Τι έχει να πει μια μύτη!

Και μιας και πιάσαμε τις σχέσεις Ελλήνων και Ιταλών, αδιαμφισβήτητο σημείο συνάντησης αυτών των δυο λαών, είναι φυσικά η Κέρκυρα. Αυτό το ήξερα. Αυτό που δεν ήξερα είναι το σημείο συνάντησης Ιατρικής επιστήμης και Λατινικής γλώσσας, πάνω σε τούτο το νησί.

Να τι συνειδητοποίησα σήμερα:

-εδώ έχουν μια λέξη, που λέγεται πόντα και σημαίνει μύτη, αιχμή.

-εδώ έχουν επίσης μια έκφραση, το πόντα μαλίνια, που σημαίνει κακό κρύο, τσουχτερό και διαβολεμένο κρύο, προερχόμενο από το punta maligno, δηλαδή κακοήθης πνευμονία. (Να σημειώσω ότι στα δικά μου τα μέρη, χρησιμοποιούμε τον όρο πούντα για το έντονο κρύο, αποδεικνύοντας ότι και μέχρι εκεί κάτω έχει φτάσει η λατινική αυτή λέξη, αλλά και ότι δεν την παραφράσαμε - την αντιγράψαμε όπως ακριβώς ακούγεται).

Και το ερώτημα είναι πώς γίνεται μια λέξη - η πόντα - να εμπεριέχει δυο έννοιες τόσο διαφορετικές, όπως η μύτη και το έντονο κρύο!

Η απάντηση έρχεται να δοθεί από την επιστήμη της Ιατρικής, με τον όρο περιφερική κυάνωση! Κατά την περιφερική κυάνωση, περιφερικά μέρη του σώματος, όπως η μύτη, τα ακροδάχτυλα χεριών - ποδιών και τα αυτιά, γίνονται κυανά, λόγω επιβράδυνσης της κυκλοφορούσας αιμοσφαιρίνης του αίματος και συνεπώς αυξημένης αποδέσμευσης του οξυγόνου που είναι πάνω σε αυτήν την αιμοσφαιρίνη, με αποτέλεσμα η αναχθείσα αιμοσφαιρίνη, (δηλαδή η αιμοσφαιρίνη που είναι "γυμνή" πλέον από οξυγόνο) να φτάνει να είναι πάνω από 5gr/dl και έτσι να "βάφει" με κυανό χρώμα τις άκριές μας (που λένε και στη Μυτιλήνη). Βασικός λόγος για την περιφερική κυάνωση είναι το ψύχος και το έντονο κρύο, που προκαλεί αγγειοσύσπαση στα μικρά και περιφερικά αγγεία και έτσι επιβράδυνση της κυκλοφορίας του αίματος σε αυτές τις περιοχές. Άρα, με αυτόν τον μηχανισμό το ψύχος προκαλεί κυανή μύτη!

Συνεπώς, μια κατάσταση-διαδικασία που εμπλέκει δυο έννοιες, (κρύο και μυτούλα), περνά στη γλώσσα των ανθρώπων ως μια λέξη που ανάλογα με τη χρήση της, πότε φωτίζει τη μια έννοια και πότε την άλλη. Και αυτό ακριβώς είναι η μαγεία της γλώσσας, αγαπητοί μου! Καταπιάνεται με ένα θέμα, ένα φαινόμενο, και προσπαθεί να το καλύψει όσο πιο οικονομικά γίνεται, χωρίς ωστόσο να χάνει σε περιγραφική ακρίβεια.

Υ.Γ.: Πάντως συνειδητοποιώ πάλι μέσα από αυτό το παράδειγμα, ότι Ιατρική και Ιστορία έχουν μεγάλη ανάμειξη, όπως τότε, σε κάποια προηγούμενα post που μιλούσαμε για κρυολογήματα, γρίπες και κοινωνικές συμπεριφορές Ελλήνων και ξένων...

Greece's political dysfunction... Έλα ρε, σοβαρά;!

Νοιώθω ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται, ειδικά στην δεύτερη σελίδα του άρθρου των New York Times, εκεί που αναφέρεται για τα παιχνίδια των Ελλήνων πολιτικών, σε αντίθεση με τους Ιταλούς, που λίγο πολύ βρισκόμαστε στην ίδια μαύρη μοίρα της ίδια θάλασσας χρεών (και όχι μόνο της Αδριατικής). Όμως, άλλο να είσαι από την μια πλευρά της θάλασσας και να έχεις Σαμαρά και Καρατζαφέρη στην Κυβέρνηση και άλλο να είσαι στην από εκεί πλευρά της θάλασσας και να έχεις τον Monti. Η μελλοντική Ιστορία, βέβαια, μένει να το επιβεβαιώσει ή όχι.

Αναρωτιέμαι όμως, αυτή η καταραμμένη φάρα των πολιτικών, πότε θα ξεκουμπιστεί από το πετσί μας όπου έχει κατακαθίσει σαν πολυανθεκτικότατο παράσιτο;

Ξέπλυμα ιατρικής μπλούζας...

Το φαινόμενο της δωροδοκίας των ιατρών δεν είναι εντόπιο, της Ελλαδίτσας μας μόνο. Είναι παγκόσμιο.

Άντε να δούμε πώς μπορεί να σταματήσει, μπας και η λευκή μπλούζα γίνει ακόμα πιο λευκή και καθαρή... ακόμα και αν χρειαστεί να πλυθεί από έναν μαύρο!

Εξαιρείται η Κέρκυρα!

"Εν κάποιον άρθρο του Συντάγματος λέγει ότι όλοι οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του Νόμου και ότι όλοι συνεισφέρουν εξ ίσου αναλόγως της καταστάσεώς των. Εξαιρείται (όμως, παραδείγματος χάριν) η Κέρκυρα. Εις την Κέρκυραν φορολογήται μόνον έν είδος., [...] το έλαιον, με 18 τοις εκατόν, όλα δε τ' άλλα είναι αφορολόγητα. Φόρος οικοδομών δεν υπάρχει. Φόρος επιτηδευμάτων δεν υπάρχει. Ο τραπεζίτης, όστις έχει έν-δύο εκατομμύρια, δεν πληρόνει τίποτε. Άλλος τις έχων 15 σπήτια, δεν πληρόνει τίποτε. Ο δικηγόρος, ο ιατρός, ο έμπορος, δεν πληρόνουν τίποτε [...]. Είναι άδικον μία μόνον τάξις του λαού να φορολογήται, αι δέ λοιπαί να είναι αφορολόγηται."

(απόσπασμα από αγόρευση στην Ελληνική Βουλή του 1874, ενός θυμόσοφου επτανήσιου βουλευτή ονόματι Ζωχιός, που κάτι είχε να πει για την συνταγματική ισονομία. Εφημερίς των Συζητήσεων της Βουλής Ε.Β.20/13.3.1874)

Όταν εγώ φωνάζω ότι ετούτοι οι παλιοαρουραίοι σ' αυτό το νησί είναι ευνοημένοι και αρχιτεμπέληδες από εκατοντάδων ετών, δεν με ακούτε... Να 'ναι καλά τα πρακτικά της Βουλής που με επιβεβαιώνουν!

Τα τελευταία του λόγια...

Αγαπημένος δίσκος. Σήμερα, καθώς διάβαζα για το αγροτικό ζήτημα της σύγχρονης Ελλάδας, τον ξαναθυμήθηκα. Αφορμή για αυτήν την υπενθύμιση, η δράση ενός σημαντικού ανθρώπου και αγωνιστή που γνώρισε η ελληνική επαρχία στα τέλη του 19ου - αρχές 20ού αιώνα. Του Μαρίνου Αντύπα.

Τα τελευταία του λόγια: Ισότης, Αδελφότης, Ελευθερία...

"Ο Αντύπας"

Στίχοι: Διονύσης Τζεφρώνης

Μουσική: Θωμάς Μπακαλάκος

Ερμηνεία: Βασίλης Παπακωνσταντίνου

Οι φωνές που καλούσαν την κυβέρνηση...

"Το 1878 το Ελληνικό Δημόσιο, έπειτα από δεκαετίες παλινδρομήσεων, κατέληξε σε συμβιβασμό με τους ξένους πιστωτές του σχετικά με τους όρους αποπληρωμής των παλαιών δανείων της Ανεξαρτησίας. [...] Έκτοτε, ο διεθνής δανεισμός της χώρα αυξήθηκε κατακόρυφα και οι δαπάνες εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους πολλαπλασιάστηκαν από 5 δραχμές κατά κεφαλήν κατ' έτος στην τετραετία 1875-1878, έφθασαν στις 27 δραχμές στην τετραετία 1887-1890. Στην προσπάθεια να καλύψουν τις δαπάνες αυτές, οι ελληνικές κυβερνήσεις, και κυρίως εκείνες με πρωθυπουργό τον Χαρίλαο Τρικούπη, αύξησαν τη φορολογική επιβάρυνση, από 18 δραχμές κατά κεφαλήν κατ' έτος στην τετραετία 1875-1878, σε 29 δραχμές στην τετραετία 1887-1890. Όμως στα τέλη της δεκαετίας του 1880 τα περιθώρια για περαιτέρω αύξηση της φορολογίας είχαν εξαντληθεί, χωρίς τα έσοδα να επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους. Έτσι, μπήκε η χώρα σε ένα φαύλο κύκλο δανεισμού. Τα τοκοχρεολύσια αντιμετωπίζονταν με νέα δάνεια και το ύψος του χρέους έφθασε σε υπερβολικά ύψη. [...] Η άμεση διέξοδος που πρόβαλε τότε στον ορίζοντα ήταν η υπερατλαντική μετανάστευση. Πράγματι, το 1900 ο αριθμός των μεταναστών στις ΗΠΑ απογειώθηκε. [...] Προτού ακόμη αποκατασταθούν τα δημόσια οικονομικά, η Ελλάδα υπέστη τη γνωστή στρατιωτική ήττα του 1897, που είχε ως αποτέλεσμα την καταβολή πολύ σημαντικής αποζημίωσης προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η απομάκρυνση των οθωμανικών στρατευμάτων έγινε χάρη στη μεσολάβηση των Μεγάλων Δυνάμεων. Ακολούθησε, το 1898, η εγκατάσταση στην Αθήνα της Επιτροπής Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ), που είχε ως κύριο στόχο να διασφαλίσει τα συμφέροντα των ξένων (και ομογενών) πιστωτών του Δημοσίου. Στη διάθεση της Επιτροπής τέθηκαν σημαντικές πρόσοδοι του ελληνικού κράτους. Το ύψος των ετήσιων πληρωμών έναντι των οφειλών προς τους ξένους δανειστές καθορίστηκε σε δραχμές. Ως εκ τούτου, οι εκπρόσωποι των ξένων δανειστών είχαν κάθε λόγο να επιδιώξουν την ανατίμηση της δραχμής, ώστε οι καταβολές σε συνάλλαγμα να είναι υψηλότερες. Ο ΔΟΕ επιδίωξε την ανατίμηση επιμένοντας σε μια εξαιρετικά περιοριστική νομισματική πολιτική, η οποία είχε αρνητικές συνέπειες στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. [...]

Στην Ελλάδα, από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως το 1960, η βιομηχανική παραγωγή παρουσίασε σαφή υστέρηση σε σχέση με χώρες που είχαν αντίστοιχο επίπεδο ανάπτυξης και κατά κεφαλήν εισόδημα.[...] Η σχετική υπανάπτυξη της ελληνικής βιομηχανίας γίνεται ακόμη πιο αξιοπρόσεκτη αν λάβουμε υπόψη μας ότι η ελληνική αστική τάξη ήταν ισχυρή από πολύ νωρίς. [...] Η βιομηχανική ανάπτυξη είναι, χωρίς άλλο, μια σύνθετη διαδικασία [...], θα πρέπει να θεωρείται αρκετά βέβαιο, πάντως, ότι η βιομηχανική καθυστέρηση δεν οφειλόταν σε έλλειψη κεφαλαίων, αφού για παράδειγμα υπήρξαν αρκετά κεφάλαια για ναυτιλιακές επενδύσεις, [...], είναι δύσκολο επίσης να αποδώσει κανείς την καθυστέρηση στην έλλειψη εργατικής δύναμης, από την στιγμή που τα μεταναστευτικά ρεύματα από τις πυκνοκατοικημένες ορεινές και νησιωτικές περιοχές προς τα πεδινά και τις πόλεις υπήρξαν συνεχή, [...] και ακόμη λιγότερο μπορεί να υποστηριχτεί ότι υπήρχε έλλειψη επιχειρηματικότητας: οι Έλληνες ανά τον κόσμο, δεν δίστασαν ποτέ να εμπλακούν σε οποιοδήποτε είδος επιχείρησης εμφανιζόταν επικερδές, συμπεριλαμβανομένων των βιομηχανικών επιχειρήσεων. [...]

Στη δεκαετία του 1890, ταυτόχρονα με την ισχυρή υποτίμηση της δραχμής, ο ρυθμός βιομηχανικής ανάπτυξης ανέκαμψε εντυπωσιακά και ακολούθησε δυναμικά ανοδική πορεία, έως το 1904-1905. Στην περίοδο αυτή οι αναπτυξιακές προοπτικές της βιομηχανίας προσέλκυσαν μάλιστα το ενδιαφέρον και των τραπεζών. Όταν η δραχμή ανατιμήθηκε και πάλι, στην περίοδο 1905-1912, η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας υπέστη σημαντικό πλήγμα και οι ρυθμοί βιομηχανικής ανάπτυξης επιβραδύνθηκαν. [...]

Μπαίνει κανείς στον πειρασμό να σκεφτεί ότι αν η δραχμή μετά το 1904 είχε σταθεροποιηθεί σε χαμηλά επίπεδα, η βιομηχανική δυναμική της περιόδου 1893-1903 θα συνεχιζόταν και ίσως η εκβιομηχάνιση της Ελλάδος να είχε συντελεστεί ταχύτερα. Οι φωνές που καλούσαν την κυβέρνηση να ακολουθήσει πολιτική φθηνής δραχμής δείχνουν ότι αυτό το ενδεχόμενο δεν ήταν ολωσδιόλου απίθανο. Εντούτοις, μια σειρά από παράγοντες οδήγησαν σωρευτικά στην επιλογή της ανατίμησης. Η ακριβή δραχμή διευκόλυνε την αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους. Η ακριβότερη πώληση προϊόντων με διεθνή ζήτηση σχετικά ανελαστική ως προς τις τιμές, όπως η σταφίδα και ο καπνός, ευνοούσε τα συμφέροντα των πιστωτών του Δημοσίου, των εισαγωγέων αλλά και των εξαγωγέων."

(αναδημοσίευση χωρίς άδεια, από το "Ελληνική Οικονομία 19ος-20ος αιώνας. Από τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση της Ευρώπης" του Αλέξη Φραγκιάδη, εκδ. Νεφέλη, 2007)

Δεν ξέρω αν σας έρχονται στο μυαλό τίποτα σύγχρονα θέματα... Ούτε σύγχρονα, ούτε θέματα, είναι. Είναι παλαιά και μάλιστα αναθέματα!

Μήπως λοιπόν, δεν είμαστε ελεύθεροι συμπτωμάτων όπως έγραφα στο προ-προηγούμενο post, αλλά μιλάμε για υποτροπή νόσου; Ή μήπως για χρονίζουσα νόσο;

Εύχομαι... κορακοζώιτοι!

Θα μας τρελάνουν αυτά τα κοράκια...

Τι πράμα είναι το νευρικό σύστημα και η επιβίωση;

Τι πράμα είναι η Βιολογία και η Φύσις, αγαπητοί μου;

Τι όμορφο να διαπιστώνεις ότι οι απαντήσεις σε ερωτήματά σου, είναι περισσότερες και σκληρότερες ερωτήσεις, χωρίς να σε πνίγει το πλήθος τους και η δυσκολία τους, χωρίς να σε πλακώνει το αναπάντητο και απαστράπτον ένδυμά τους;

Ιστορικό ααα...ψουού!

Μιας και μιλάμε για τη διαχρονική πορεία νόσων και παθήσεων στην ελληνική επικράτεια, να το κουίζ της ημέρας:

τι κοινό μπορεί να έχει η μεταβυζαντινή πολιτική και κοινωνική Ιστορία της Ελλάδος με τον ιό της γρίπης;

Ας παραθέσουμε τα στοιχεία για να δούμε αν στοιχειοθετείται ομοιότητα ή όχι.

α) Ο ιός της γρίπης είναι ενεργός και μπορεί να μεταδίδεται μέχρι και 6 ημέρες μετά τη μόλυνση ενός ανθρώπου. Τα συνήθη συμπτώματα της λοίμωξης διαρκούν γύρω στις 3-4 ημέρες και μετά ο πυρετός υφίεται, οπότε χρειάζεται να παρέλθει μια περίοδος περίπου 2 ημερών πλήρους απυρεξίας και βελτίωσης της κλινικής εικόνας για να πούμε ότι ο ασθενής έχει ξεπεράσει οριστικά τη νόσο και αυτή έχει κάνει τον κύκλο της. Σε αυτό το διάστημα των 2 ημερών όμως, αξίζει να τονιστεί ότι συνεχίζει να πάσχει και να μεταδίδει μάλιστα, παρόλο που ο ίδιος δεν το αντιλαμβάνεται. Απλώς τα φαινόμενα είναι ηπιότερα.

(ελεύθερη μετάφραση από το Nicholson K. Human influenza. In: Nicholson K, Webster RG, Hay A, eds. Textbook of influenza. Oxford, UK: Blackwell Science, 1998)

β) Όταν αναφέρομαι στη μεταβυζαντινή περίοδο, μιλάω για τα 400 περίπου χρόνια τουρκοκρατίας και τα 200 περίπου χρόνια σύγχρονου και ελεύθερου (;) ελληνικού κράτους (βασικά θέλουμε να φτάσουμε στο 2021 για να κλείσουμε 200 χρόνια από το 1821 και την πρώτη ελεύθερη ανάσα σε τούτη τη χώρα). Αν θέλαμε να ρίξουμε μια πολύ γρήγορη ματιά στην πολιτική και κοινωνική κατάσταση όλα αυτά τα 600 χρόνια θα λέγαμε πάνω κάτω τα εξής:

"Για να κατανοήσει κανείς τη φύση αυτού του συστήματος των πελατειακών σχέσεων και τις υποχρεώσεις που επέβαλλε στους προστάτες, πρέπει να κατανοήσει σε ποια κατάσταση είχαν αφήσει την κοινωνία στην Ελλάδα οι αιώνες, οι χιλιετίες, ίσως. Αφού δεν υπήρχε κεντρική εξουσία ικανή να ελέγχει και να υπερασπίζεται τους ανθρώπους, καθένας ήταν αναγκασμένος να αναζητεί αλλού στήριγμα και προστασία. Το φυσικότερο και το ασφαλέστερο στήριγμα βρισκόταν στην οικογένεια, της οποίας τα μέλη, αλλά και οι συγγενείς ως τον δεύτερο βαθμό, πουθενά δεν ήταν τόσο στενά συνδεδεμένα και τόσο έτοιμα να αλληλοβοηθηθούν όσο στην Ελλάδα. Ύστερα, ο απομονωμένος άνθρωπος έπρεπε να εξασφαλίσει μια θέση ανάμεσα στους άλλους. Ανάλογα με το πόσο αδύνατος ή δυνατός αισθανόταν, γινόταν οπαδός κάποιου ισχυρού, ή συγκέντρωνε ο ίδιος οπαδούς γύρω του. Με τον τρόπο αυτό, κάθε επιφανής έχει λίγο πολύ έναν σημαντικό αριθμό από υποτακτικούς, που τον συναναστρέφονται, τον ακούνε, ζητούν τη συμβουλή του, εκτελούν τις επιθυμίες του και υπερασπίζουν τα συμφέροντά του, προσέχοντας πάντα να είναι αντάξιοι της εύνοιάς του και να κερδίζουν την εμπιστοσύνη του.[…] Η παραδοσιακή αντίληψη ότι μια συγκεκριμένη θέση αποτελούσε πηγή προσωπικών ωφελημάτων για τον κάτοχό της, και όχι όργανο για την εξυπηρέτηση του συλλογικού συμφέροντος, μεταφέρθηκε σε ολόκληρο τον κρατικό μηχανισμό όταν, με την επιτυχία της Επανάστασης, το κράτος έγινε αντικείμενο ανταγωνισμού ανάμεσα στους Έλληνες. Από αφοσίωση στην οικογένεια, που ως μάδα εξακολουθούσε να έχει προτεραιότητα απέναντι στο έθνος, καθώς και από προσωπικό συμφέρον, το άτομο απέβλεπε κατά κανόνα στην εκμετάλλευση της κρατικής μηχανής προς όφελος των συγγενών και των φίλων του και εις βάρος των αντιπάλων του. Όταν ήταν εκτός αρχής δεν περίμενε παρά την ίδια δυσμενή μεταχείριση που επιφύλασσε και ο ίδιος στους αντιπάλους του. Έβλεπε με δυσπιστία τη διαχείριση του κράτους από άλλους, και επιστράτευε όλα τα μέσα που διέθετε για να παρεμποδίζει τα κρατικά μέσα. Η συμπεριφορά που απέρρεε από την αντίληψη ότι το κράτος ήταν όργανο εκμετάλλευσης, συνέτεινε στην εμπέδωση αυτής της νοοτροπίας. Το κράτος έπαυε να αποτελεί απειλή για κάποιον μόνον όταν αυτός ο ίδιος μπορούσε να το εξουσιάσει. Η συμπεριφορά του κατά τη διάρκεια της θητείας του στην εξουσία το αποδείκνυε. Τα συμφέροντα που διακυβεύονταν σ’ αυτή την πολιτική διαμάχη ήταν συχνά τεράστια και συνεπάγονταν ανθρώπινα θύματα και οικονομική φθορά ως συνέπεια του αποκλεισμού από την εξουσία. […] Εντούτοις, παρά τις ενδεχόμενες έντονες τύψεις συνειδήσεως, η προσήλωση σε πελατείες και συμμαχίες παρέμενε ισχυρή εφόσον δεν υπήρχε κεντρική εξουσία τόσο δυνατή, ικανή και αμερόληπτη ώστε να προσφέρει προστασία, να απονέμει δικαιοσύνη, και να δημιουργεί καινούργιες ευκαιρίες για βελτίωση. Με τις φατρίες λοιπόν και όχι με το κράτος ταυτιζόταν το άτομο, γιατί οι φατρίες επιτελούσαν αυτές τις λειτουργίες για τα μέλη τους πολύ πιο αποτελεσματικά από ό,τι το κράτος για τους υπηκόους του. […] Συνεπώς, η πολιτική στην Ελλάδα δεν ήταν απλώς μια απασχόληση των πλουσίων και ισχυρών, ή το αποκλειστικό επάγγελμα των εξειδικευμένων ολίγων, όπως συνήθως συνέβαινε στα κράτη της Δύσης που είχαν καλή διοίκηση και οικονομικό δυναμισμό. Οι περισσότεροι Έλληνες ενδιαφέρονταν ζωτικά για την πολιτική. Δεν τη θεωρούσαν απλώς πάρεργο που τους πρόσφερε ευχαρίστηση σε αντάλλαγμα για το χρόνο και το χρήμα τους. Η πολιτική ήταν ασφαλώς μια διαρκής απασχόληση για τους φιλόδοξους και τους διεκδικητές της εξουσίας, πολύ περισσότερο όμως ήταν ένας βασικός τρόπος αυτοπροστασίας, μια δραστηριότητα αναγκαία για να διατηρήσει κανείς ό,τι είχε, όσο μικρό κι αν ήταν."

(απόσπασμα χωρίς άδεια αναδημοσίευσης από το John Petropulos, «Η προεπαναστατική πολιτική παράδοση» στο Γ.Β. Δερτιλής και Κώστας Κωστής (επιμ. – εισαγ.), Θέματα νεοελληνικής ιστορίας, εκδ. Αντ. Σάκκουλα, Αθήνα – Κομοτηνή 1991, σ. 109-129)

Παρατηρείστε ότι αν η ελληνική κοινωνία και η σχέση της με αυτό που λέμε "κράτος" έπασχε καταφανέστατα κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας για 400 χρόνια, τα επόμενα 200 χρόνια (που κάποιοι θεωρούν ότι έχουμε επανέλθει με όρους δημοκρατίας και κοινωνικής ή κρατικής ηθικής), δεν είναι και τόσο υγιή. Άρα θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε αυτήν την περίοδο των περίπου 200 ετών, δηλαδή την σύγχρονη περίοδο του ελληνικού έθνους, ως την περίοδο της φαινομενικής εξυγίανσης και βελτίωσης από τη νοσηρή κατάσταση μιας κοινωνικής γρίπης, που ενώ διάγουμε περίοδο απυρεξίας και φαινομενικής κοινωνικής ελευθερίας (συμπτωμάτων), η νόσος παραμένει και δρα. Παραμένει ζωντανή, όσο και αν διατείνονται κάποιοι ότι η Ελλάδα του 21ου αιώνα δεν συγκρίνεται με την Ελλάδα του 190υ αιώνα.

Αγαπητοί μου, τα 200 χρόνια που σχεδόν πέρασαν, είναι σαν τα 2 24ωρα που θέλουμε εμείς οι ιατροί να παραμείνει απύρετος ο ασθενής μας για να πούμε ότι με μεγάλη ασφάλεια μπορεί να εξέλθει του νοσοκομείου και της εντατικής ιατρικής φροντίδας.

Άρα, είναι καλό πριχού (να μια λέξη που μετρά πάνω από 200 χρόνια ζωής!) βγάζουμε συμπεράσματα για την κοινωνία, το κράτος, την πολιτική μας συμπεριφορά, να κοιτάμε τα ερεθίσματα και κυρίως τον χρόνο που αυτά επέδρασαν πάνω μας και μέσα μας. Πώς μπορεί μια πρακτική τόσων ετών, να απαιτούμε να αλλάξει σε μια νύχτα; Δεν εννοώ φυσικά ότι δικαιολογώ όλους αυτούς που δεν αλλάζουν και συνεχίζουν να φθείρουν συνειδήσεις και αξίες. Απλά το αναφέρω για να κατορθώσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα κάποια ανθρωπολογικά φαινόμενα, όπως είναι ο άνθρωπος, η κοινωνία του και η Ιστορία του.

Η απάντηση λοιπόν στο κουίζ: και τα δυο τα εξουσιάζει ο ένας και μοναδικός διαχρονικός εξουσιαστής, ο κύριος-Χρόνος, με παρόμοια, αλλά όχι ακριβώς ίδια, διακύμανση. Για να το πω πιο απλά: αν μελετούσαμε με όρους μουσικής τα δυο φαινόμενα, θα μιλούσαμε για τους ίδιους ακριβώς φθόγγους που απλώς απέχουν μεταξύ τους κατά μια οκτάβα!

Νόσος θανατηφόρος!

"Όμως η αποκατάσταση του Βυζαντίου, η οποία είχε και άμεσες συνέπειες στην πολιτική πράξη, αποτελούσε και τη ριζική τομή στη νεοελληνική σκέψη που την απομάκρυνε από την κληρονομιά του Διαφωτισμού. Η αποκατάσταση του Βυζαντίου, η οποία εκφράστηκε με τον πιο γραφικό τρόπο με το πλάσιμο του όρου ελληνοχριστιανικός το 1852 από τον Σπυρίδωνα Ζαμπέλιο, αποτέλεσε τη θεωρητική βάση του ιδεολογικού συγκερασμού, που βρίσκεται στο θεμέλιο της νεοελληνικής συνείδησης, όπως τη γνώρισαν οι επόμενες γενιές, και κληροδοτήθηκε και σ' εμάς από την παιδεία και την παράδοσή μας. [...] Οι νέες ιδεολογικές πραγματικότητες εκφράστηκαν με ένα γενικό πολιτικό πρόγραμμα και με ένα συγκεκριμένο ιδεολογικό αίτημα. [...] Το πρόγραμμα γενικό βέβαια και ασαφές, αλλά δυναμικά κυριαρχικό σε όλη τη νεοελληνική ιστορία του δέκατου ένατου αιώνα, ήταν η Μεγάλη Ιδέα. [...] Το ιδεολογικό αίτημα που προσπαθούσε να εκφραστεί μέσα από το πρόγραμμα της Μεγάλης Ιδέας ήταν το αίτημα της εθνικής ενότητας. [...] Η ενότητα στο εσωτερικό εμφανίζεται ως επιτακτική προϋπόθεση της επίτευξης των εξωτερικών εθνικών επιδιώξεων. [...] Η μοναρχία εμφανίζεται ως η έκφραση της ενότητας της πολιτικής ζωής και της ενότητας του έθνους. [...] Η επίκληση της ενότητας εύκολα μπορεί να στραφεί εναντίον της αξίωσης για την ελευθερία του διαλόγου, για την ελεύθερη συζήτηση και για την ελεύθερη εκδήλωση όλων των μορφών της αμφισβήτησης. [...] Μέσα από τον λεξικογραφικό φακό΄των νεολογισμών του δέκατου ένατου αιώνα που κωδικοποίησε ο Στέφανος Κομανούδης, μπορούμε να επισημάνουμε χαρακτηριστικές και συγκεκριμένες εκδηλώσεις των νέων ιδεολογικών αποκρυσταλλώσεων στο πολιτικό ιδίωμα της εποχής. Παρατηρείται για παράδειγμα στην εποχή αυτή η εμφάνιση των όρων ανθέλληνες και ανθελληνικός, που είναι οι όροι με τους οποίους χαρακτηρίζονται όσοι διαφωνούν με μια άποψη. Η αντίθετη άποψη θεωρείται ότι δεν είναι απλώς η εκδήλωση διαφωνίας, αλλά εκλαμβάνεται ως μορφή εθνικής μειοδοσίας. [...] Οι αντιστάσεις του Διαφωτισμού στους κόλπους της ελληνικής διανόησης είναι ζωντανές και εκδηλώνονται ως το τέλος του αιώνα, στην αρχή με την κριτική του Βυζαντίου, και υστερότερα με την κριτική των πιο ανεδαφικών εξάρσεων και αξιώσεων του μεγαλοϊδεατισμού. (Εκπρόσωπος αυτής της στάσης ήταν ο Ειρηναίος Ασώπιος, που έπλασε τον όρο 'μεγαλοϊδεΐτις' νόσος)."

(απόσπασμα χωρίς άδεια αναδημοσίευσης από το "Ιδεολογικά ρεύματα και πολιτικά αιτήματα κατά τον ελληνικό 19ο αι." του Π. Κιτρομηλίδη στο Γ.Β. Δερτιλής και Κώστας Κωστής (επιμ. – εισαγ.), Θέματα νεοελληνικής ιστορίας, εκδ. Αντ. Σάκκουλα, Αθήνα – Κομοτηνή 1991, σ. 59-70.)

Διαβάζοντας αυτά τυχαία, και αναλογιζόμενος τι θα μπορούσε να είναι αυτό που μας έχει φάει την ψυχή τόσα χρόνια, σε τούτη τη χώρα-έθνος-κράτος (βάλτε εσείς τα σύνορα και τους διαχωρισμούς αυτών των όρων όπου γουστάρετε), είναι ακριβώς αυτή η Μεγάλη Ιδέα για τον Εαυτό μας! Εμείς και κανείς άλλος. Το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι μερικές φορές δεν αξίζουμε τίποτε παραπάνω από ένα ολοστρόγγυλο Κουλούρι με άριστα το 10, ενώ ο κόσμος συνεχίζει να μας ψηφίζει σαν να μας ανήκει η κορυφή του συστήματος...! Βρε ουστ!

Καλά το είπε Ειρηναίος: πρόκειται για νόσο... Ανίατη, μεταδοτικότατη και θανατηφόρα, που μαστίζει αυτή τη χώρα, από παλιά έως τώρα...

Ποια είναι η Ευρώπη;

Μετά μια σύντομη βόλτα στην πόλη της Κέρκυρας και βλέποντας όλους αυτούς τους ανθρώπους που θέλουν να το παίζουν στυλάτοι, μοδάτοι, mazerati, in, αλλά τελικά λόγω βλακείας και εγκεφαλικού κάλου, δεν καταφέρνουν τίποτα καλύτερο από το να φαίνονται φευγάτοι από την πραγματικότητα και τις πραγματικές ανάγκες και ερωτήματα, σκέφτηκα ότι αυτό το κοινωνικό φαινόμενο είναι η τερατογέννεση της συνουσίας μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Εννοώ, ότι αν πάρεις έναν Βλάχο με ανατολίτικες ρίζες και γονίδια και του πεις να ντύνεται και να συμπεριφέρεται με τρόπους όπως ένας δυτικός, το αποτέλεσμα που θα γεννηθεί θα είναι ένας Κερκυραίος! Αστείος, απεχθής, αδαής, άξεστος και βλάξ!

Η σκέψη μου όμως, προχώρησε και λίγο παραπέρα, στο γενικότερο φαινόμενο που λέγεται οριογραμμή, το σύνορο δηλαδή εκείνο που οριοθετεί διαφορετικούς πολιτισμούς και καταβολές. Τυχαία διάβασα το παρακάτω άρθρο από τους The New York Times, και μου υπενθύμισε ότι αυτή η οριογραμμή είναι τόσο ευμετάβλητη και σε διαρκή κίνηση, όσο τα πολιτικά και στρατιωτικά σχέδια των απανταχού κυβερνώντων...

Το ερώτημά μου όμως είναι: αν κάποτε τα σύνορα μετακινηθούν ώστε δυο περιοχές που κάποτε χωρίζονταν από την οριογραμμή, τώρα να ανήκουν στην ίδια πλευρά του χωρισμού, η πραγματική συμπεριφορά των ανθρώπων θα είναι και αυτή χωρισμένη ή πλέον ομογενοποιημένη; Η συμπεριφορά των ανθρώπων (κοινωνική, οδική, πολιτιστική) κατά πόσον επηρεάζεται από το κύμα των ερεθισμάτων που η πολιτική των νέων συνόρων επιτρέπει και κατά πόσον επηρεάζεται από βαθιές καταβολές της ανθρώπινης φύσης και των ανθρώπινων φυλών και φύλων; Τι μετρά περισσότερο; Οι πολιτικές; Ο πολιτισμός; Η φύση των ανθρώπων; (αξίζει να διαβάσετε και αυτό το άρθρο).

Which one points to the necessary life decisions...

Αναδημοσίευση από το περιοδικό The Lancet (Vol 374 October 17, 2009), για να τονιστεί όχι τόσο ότι ο Ιπποκράτης ήταν ο πατέρας της Ιατρικής, αλλά και της Ιατρικής Ανθρωπολογίας... Ο ιατρός οφείλει να αποτελεί την γέφυρα μεταξύ πάθησης και παθόντος, να εξηγεί την πρώτη στον δεύτερο με λόγια απλά και κατανοητά και να προσπαθεί να παλέψει την πρώτη εκ μέρους του δεύτερου. Δυστυχώς, δεν είναι όμως πάντα έτσι.

Ευχαριστώ τον διευθυντή της κλινικής μου, που με έκανε κοινωνό αυτού του άρθρου.

"The art of medicine

Hippocrates and informed consent

Western medicine’s roots are in Ancient Greece where Hippocrates and his followers created an empirical medicine grounded in ethical promises. Most physicians are familiar with the Hippocratic Oath but they are less familiar with the remarkable medical texts of that era. Many modern medical ethicists, however, view the Greek physician–patient relationship as paternalistic, in which the physician concealed diagnostic or prognostic information from the patient. As Robert Veatch put it: “The old Hippocratic ethic saw the patient as a weak, debilitated, childlike victim, incapable of functioning as a real moral agent…The Hippocratic ethic is dead.” If Veatch is correct, a moral chasm separates modern medical ethics from ancient Greece. Such critics often cite Decorum as proving Greek paternalism. This work, however, portrays a more patrician physician than is depicted in the medical literature of The Oath’s time and scholars have also suggested that it dates to the early Christian era and that the text of Decorum is badly corrupted. To understand the ethics of the Oath, one must instead focus on works of the Cos school around 400 BC when Hippocrates was alive or in living memory. This Hippocratic canon includes theoretical works (eg, On Ancient Medicine and The Sacred Disease), clinical texts (eg, Aphorisms, Epidemics, and On Wounds in the Head), and ethical works (eg, The Oath). Collectively these books discuss minutiae from how to light a clinic or trim one’s fingernails before surgery to diseases, treatments, and case reports. The clinical texts illuminate the ethics of medicine.

Socially, the image of physicians haughtily dictating orders to Greek freemen seems at odds with the egalitarianism of Greek culture. Plato, writing soon after The Oath was written, discussed the voluntary and informed relationship between physicians and patients. The medical treatises of The Oath’s time depict an attractive model for physician–patient communication and securing consent. The first of the Aphorisms pointedly says: “The physician must be ready, not only to do his duty himself, but also to secure the cooperation of the patient.” Did Greek physicians secure the patient’s cooperation by coercion, deception, or persuasion?

The physician–patient conversation began with listening. Skill in listening was not taken to be self-evident. A gynecological treatise instructed physicians on how to listen to women: “You cannot disregard what women say about childbearing for they are talking about what they know and are always inquiring about…It is the women who make the judgments and who award the prize” (On the Seventh Month Child 4.1). The aim of listening was to discern a syndrome, the recognition of which was the basis for treatment because the underlying pathophysiology was entirely unknown. The discovery of germs, genes, and hormones lay in the distant future. It is difficult to recognize a syndrome. Many different diseases have fever, muscle aches, fatigue, and shortness of breath on exertion. To complicate matters further, the same disease will manifest itself and progress differently in different people. One person may die of pneumonia while another lives. The author of Prognosis despaired of naming diseases at all, “There is no point in seeking the name of any disease [for all] may be recognized by the same signs.”

To find a syndrome, Greek physicians undertook detailed histories and examinations. They noted the location and climate, age, sex, habits, household, and diet. They recorded rationality, mood, sleep, and dreams. Symptoms were carefully recorded, including appetite, thirst, nausea, the location and severity of pain, chills, coughs, sneezes, shivers, belching, flatulence, rigors, convulsions, nosebleeds, changes in menstruation, or failing vision or hearing. The physical examination paid attention to fever, patterns of breathing, paralysis, the color of the extremities, anatomy, and pain on palpation. Stools, urine, sputum, and vomit were described. Even such a comprehensive evaluation was insufficient without one additional observation: the course of a disease over time. Physicians observed the periodicity and trajectory of disease. The time it took for assessment posed a problem for the conversation with the patient. When, if ever, should the patient be told the prognosis? It is easy to misinterpret the Greek advice to take time to observe the course of an illness as implying that the physician should conceal or withhold a prognosis.

Statements like “In the case of acute diseases, to predict either death or recovery is not quite safe (or not at all safe)” (Aphorisms II:xix), or “[It] is not safe to make an advance statement before the disease is settled” (Prorrhetic II:3) do not endorse a paternalistic silence. The commendation to observe the course of illness commends a prudent accuracy similar to the way a modern physician waits for biopsy or scan results before telling a patient the nature of a cancer. As the author of Prorrhetic II cautions, prognosis, “is indeed possible [but]…I advise you to be as cautious as possible… When you are successful in making a prediction you will be admired by the patient you are tending, but when you go wrong you will not only be subject to hatred, but perhaps even be thought mad.”

The disclosure of the prognosis to a patient and to the patient’s family benefited both patient and physician. Affections recommends telling patients what medicine can offer: “Any man who is intelligent must, on considering that health is of the utmost value to human beings, have the personal understanding necessary to help himself in diseases and be able to understand and to judge what physicians say and what they administer to his body, being versed in each of these matters to a degree reasonable for a layman.” This admonition to speak plainly is repeatedly emphasized, for example, in On Ancient Medicine: “if anyone departs from what is popular knowledge and does not make himself intelligible to his audience, he is not being practical”. Forthright speech is also recommended when the treatment plan is not followed. As Prorrhetic II puts it, “the physician should indicate whatever is abnormal; for evils that arise as a result of non-compliance will be revealed as such, since the shortness of breath and the rest of the symptoms will cease on the following day, if they arose only because of a dietary mistake”.

Finally, open disclosure of prognosis directly benefited the physician’s business: “[If a physician] is able to tell his patients…not only about their past and present symptoms, but also tell them what is going to happen as well as to fill in the details they have omitted, he will increase his reputation…and people will have no qualms in putting themselves under his care“ (Prognosis 1). The Greek physicians strongly believed that bad news, like good, should be disclosed. For example, the author of Diseases I says that it is “incorrect to say that a disease is different from what it really is, to say that a major disease is minor, or to say that a minor disease is major; not to tell a patient that is going to survive that he will survive, not to tell a patient about to die that he will die…[or not] to say that what cannot be cured will be cured.” The author of On Head Wounds has similar advice: “When a patient is likely to die from his head wounds and cannot recover his health or be saved, it is by means of the following signs, then you must make the diagnosis that he is going to die and predict what is going to be.”

Some Greek scholars argue that good and bad prognoses were to be disclosed because medical prognostication was a secular analogue of divination in which favorable and unfavorable prophecies were made. What follows is an example of the entire sequence description, diagnosis, and disclosure of a syndrome we call tetanus. Here is the syndromic description: “If in a person suffering from a fever, the neck be suddenly twisted round and swallowing becomes almost impossible though there is no swelling, then he will die” (Aphorisms VII:59a). Here is the diagnosis and disclosure: “The commander of the large ship: the anchor crushed his forefinger, the bone below it on the right hand. Inflammation developed, gangrene…Part of the finger fell away…After that, problems with the tongue, he said he could not articulate anything. Prediction made that opisthonis [the lethal climax of tetanus] would come. His jaws became fixed together, then it went to the neck, on the third day he was entirely convulsed backward, with sweating. On the sixth day after the prediction, he died” (Epidemics 5:74).

It seems that European doctors forgot and only recently rediscovered what our Greek ancestors knew. The doctor– patient relationship rests on honesty. Patients trust a doctor who accurately tells them how their disease will unfold and what treatment will and will not do for them. The family and friends of that Greek ship commander knew that it was time to gather. It is thought provoking to consider that the replacement of syndromes with pathophysiology based diagnoses may have displaced the sharing of honest prognoses. Consider the difference between these two ways of disclosing the same illness. “You have a Glioblastoma, grade IV. We have some new therapies”. Or “You have a condition that is painlessly progressive and without fever destroying your ability to see and move. Seizures sometimes happen to people who have this. It progresses over a few seasons. Our treatments have little effect.” Although the distinction is between the pathophysiology and syndromic disclosure, it is easy to see which approach obfuscates and which—grounded in the patient’s experience of the syndrome—communicates. It is easy to see which one more directly points the patient to the necessary life decisions. It is easy to see which one anticipates the need for trust as the disease unfolds as it will."

Ο δρόμος για τον παράδεισο είναι μέσω... ονείρων!

Αφιερωμένο σε ένα γοργονίσιο πλάσμα, που τι και αν του έκοψαν τα πιο πρώιμα, ολόφρεσκα και δροσερά του όνειρα, αυτό επιθυμεί και δύναται να φυτεύει και άλλα... Αυτή είναι η μαγεία των ονείρων: ότι σε οδηγούν ευθύς αμέσως στον Παράδεισο!

"Coldplay - Paradise"

When she was just a girl
She expected the world
But it flew away from her reach so
She ran away in her sleep
and dreamed of
Para-para-paradise, Para-para-paradise, Para-para-paradise
Every time she closed her eyes

When she was just a girl
She expected the world
But it flew away from her reach
and the bullets catch in her teeth
Life goes on, it gets so heavy
The wheel breaks the butterfly
Every tear a waterfall
In the night the stormy night she'll close her eyes
In the night the stormy night away she'd fly

and dreams of
Para-para-paradise
Para-para-paradise
Para-para-paradise

Oh oh oh oh oh oh-oh-oh
She'd dream of
Para-para-paradise
Para-para-paradise
Para-para-paradise
Oh oh oh oh oh oh-oh-oh-oh

lalalalalalalalalalala
And so lying underneath those stormy skies
She'd say, "oh, ohohohoh I know the sun must set to rise"

This could be
Para-para-paradise
Para-para-paradise
Para-para-paradise
Oh oh oh oh oh oh-oh-oh
This could be
Para-para-paradise
Para-para-paradise
This could be
Para-para-paradise
Oh oh oh oh oh oh-oh-oh-oh

Σήμερα και Χτες - Συμπέρασμα!

Τελικά κάθομαι και αναλογίζομαι ποιο είναι το συμπέρασμα από τη σχέση του σήμερα και του χτες. Και προσθέτοντας και διαιρώντας τα δια του 2, βγάζω το τελικό μέσο όρο.

Η ευδαιμονία αγαπητοί μου, κρύβεται μάλλον κάπου στη μέση. Εκεί, που αναλογίζεσαι τα παλιά σου λάθη και πάθη, εκεί που έχει μειωθεί το μεγάλο φούντωμα της φλόγας-ενθουσιασμού που σε καίει, εκεί που πλέον οι σπίθες σιγοκαίνε, λαμπυρίζοντας τρεμουλιαστά στο σύμπαν σαν ένα ακόμα άστρο της άγνωστής μας γειτονιάς.

Στο μέσον της διαδρομής, μπορούμε να δούμε και πίσω και εμπρός. Μπορούμε να ανασκοπήσουμε το παρελθόν και να ονειρευτούμε το μέλλον. Κουβαλάμε εμπειρίες και εφόδια στο δισάκι μας, μα έχουμε αφήσει χώρο και για άλλα τέτοια πολύτιμα...

Στην ηλικία των 50, στο 50%, στο μέσον γενικότερα, είναι που η ίδια η φύση κατανέμει με βάση την καμπύλη του Gauss, τα περισσότερα φαινόμενα σε τούτη την πλάση.

Παν μέτρον άριστον, είπαν κάποτε κάποιοι. Φαίνεται να είχαν δίκιο.

Σήμερα και Χτες - Νο4 και τέλος!

Και επειδή πάντα το σήμερα θα μπλέκεται με το χτες, σαν να ήταν το χτες σήμερα..., χωρίς να μπορούμε να προσδιορίσουμε ποιο προηγείται ποιανού στον άξονα του χρόνου και χωρίς να ξέρουμε αν κάποιος μας κάνει πλάκα ή όχι ή αν πρέπει να περιμένουμε για να το μάθουμε μέχρι του χρόνου..., ρίξτε μια διασκεδαστική ματιά στο παρακάτω site, που μας λέει τι μπορεί να ήμασταν στην προηγούμενη ζωή μας.

Και εγώ αρχικά το δοκίμασα με διάθεση διασκέδασης, αλλά το γέλιο μού κόπηκε όταν διάβασα τη διάγνωση... Ιδού:

Στην προηγούμενη ζωή σου, ήσουν άντρας.
Γεννήθηκες στην περιοχή που σήμερα ονομάζεται Ανατολική Αυστραλία περίπου το 1375.
Το επάγγελμα σου ήταν ιεροκήρυκας, εκδότης, γραφέας αρχαίων κειμένων.
--------------------------------------------------------------------------------
Σύντομο ψυχολογικό προφίλ στην προηγούμενη ζωή σου:
Ντροπαλό, συγκρατημένο, σιωπηλό άτομο. Είχατε δημιουργικά ταλέντα, αλλά περιμένατε μέχρι την τωρινή σας ζωή για να τα εκφράσετε. Μερικές φορές το περιβάλλον σας, σας αντιμετώπιζε παράξενα.
--------------------------------------------------------------------------------
Το δίδαγμα που η τελευταία προηγούμενη ζωή σου φέρνει στην παρούσα ζωή σου:
Πάντα ένιωθες πως είχες διαφορετικές αντιλήψεις για τον κόσμο από ότι είχαν οι άλλοι άνθρωποι. Το δίδαγμα σου είναι να εμπιστεύεσαι σ' αυτή τη ζωή το ένστικτο σου, σαν τον καλύτερο οδηγό.

Έμεινα άφωνος... Και ψάχνοντας το τι γινόταν περίπου στον χώρο της Ανατολικής Αυστραλίας γύρω στο 1350 μ.Χ., κατέληξα ότι ήμουν ένας ένδοξος Μαορί!

Σήμερα και Σήμερα!

Και μιας και πιάσαμε την τεχνολογία και τα προτερήματά της, ας δούμε δυο άρθρα που δημοσιεύονται πλάι πλάι στην ίδια -τεράστιας εμβέλειας- διεθνή εφημερίδα, μήπως και καταλάβουμε τι γίνεται σήμερα στον κόσμο μας. Αν υπάρχουν διαφορές λοιπόν στο σήμερα και στο σήμερα, φανταστείτε τι χωρίζει το σήμερα από το χτες...

Α! Για σταθείτε όμως! Κάτι κοινό βρίσκω με το σήμερα και το χτες! Η μειοψηφία γευόταν τα περισσότερα και πιο πλούσια αγαθά σε τούτον τον κόσμο, ενώ η πλειοψηφία, υπόδουλη, έτρεχε να επιβιώσει στη δική της πολυβασανισμένη καθημερινότητα... Ή μήπως κάνω λάθος;

Σήμερα και Χτες - συνέχεια Νο3

Τέλος, να πω ότι μέχρι πρότινος δεν είχα ιδέα από Smartphones, και μάλιστα ίσως ήμουν και λίγο αντίθετος. Σήμερα έχω γίνει και εγώ, χάρη σε ένα δώρο από έναν καλό φίλο, ένας από εκείνους που βλέπετε να χαϊδεύουν με περισσή κομπορρημοσύνη ένα άψυχο, στέρεο και ψυχρό πραγματάκι, που όμως χωρά μέσα του, χωρίς υπερβολή, όλον τον -σημερινό και καθημερινό- κόσμο... Σήμερα, είμαι και εγώ ένας από αυτούς που έχουν iPhone4 !

Πώς αλλάζουμε έτσι βρε παιδί μου;;

Σήμερα και Χτες - συνέχεια Νο2

Το σήμερα και το χτες πάντως, υπάρχουν εκεί, στα ίδια μέρη, αποδεικνύοντας ότι δεν αλλάζουν αυτά, αλλά ο παρατηρητής τους. Ο χρόνος είναι κάτι που αφορά τον παρατηρητή και όχι τα ίδια τα φαινόμενα αφ’ εαυτού. Νομίζω αυτό είπε και ο Αϊνστάιν.

Συνεπώς η οπτική, όπως λοιπόν και ο χρόνος, είναι καθαρά κάτι που αφορά τον καθένα μας ξεχωριστά, και μάλιστα μας χαρακτηρίζει και μας προσδιορίζει.

Σήμερα και Χτες - συνέχεια Νο1

Και μιας και κάναμε μια μικρή νύξη στην προηγούμενη ανάρτηση για το κακό και το καλό παράδειγμα του συστήματος υγείας, για το πώς περνάνε οι ειδικευόμενοι ανά τις δεκαετίες και τους αιώνες, ας ρίξουμε μια ματιά τι γίνεται πέρα από τον Ατλαντικό, μέσα από ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε πρόπερσι σε ένα διεθνούς εμβέλειας ιατρικό περιοδικό:

Διαπιστώσεις:

1) Αν κάτι έχει γεννήσει το άγχος του "stopwatch", είναι οι ρυθμοί της ευρύτερης κοινωνίας μας και όχι ότι οι νέοι ειδικευόμενοι σε σχέση με τους παλαιότερους. Και αυτό ισχύει και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού, σε Ευρώπη και Αμερική. Αν κάτι έχει γεννήσει μεγαλύτερη ανάγκη για ξεκούραση, για ανάπαυση, για προσωπικό χρόνο, είναι ακριβώς αυτή η παραβίαση της προσωπικής ζωής με την κάθε λογής τεχνολογική εφεύρεση - υπόσχεση για πιο άνετη και γρήγορη ζωή. Πλέον ο άνθρωπος, όταν κοιτά το ρολόι και θέλει να φύγει, είναι γιατί θέλει να ξεφύγει από τους τόσο έντονους ρυθμούς. Θέλει τον προσωπικό του χώρο και χρόνο. Χώρο και χρόνο που θα τον μοιράζεται με όποιους και όσο θέλει αυτός και που κανείς δεν θα διακόπτει. Η προσπάθεια φυγής από τη δουλειά, είναι προσπάθεια προάσπισης της προσωπικής ζωής που απειλείται σήμερα πανταχόθεν, και κατ' επέκταση της προσωπικής οντότητας, δηλαδή της προσωπικ-ότητας μας, αν συνδυάσουμε τις δυο λέξεις. Θα μου πείτε βέβαια, μα και παλαιότερα οι ειδικευόμενοι ιατροί δεν είχαν τρέξιμο και μάλιστα πολύ πιο έντονο και πιο απεχθές, δυσβάστασχτο και κουραστικό; Θα σας απαντήσω, ναι! Μα το παιχνίδι παιζόταν στο αντιστάθισμα... Σε όλα αυτά που είχαν δηλαδή να κάνουν, όταν ήταν εκτός νοσοκομείου, στους όμορφους περιπάτους, στις όμορφες εικόνες που τους περιτριγύριζαν, στην λιγότερο αγχωμένη και υστερική κοινωνία. Για να το πω αλλιώς. Ίσως είχαν λιγότερο χρόνο ελεύθερο, αλλά αυτός που είχαν ήταν τόσο δραστικός στην ψυχολογία τους, που τους επέτρεπε να προχωρήσουν. Και να το πω και ξαναλλιώς. Το φάρμακο που χορηγούσαν στην ψυχή τους για να παραμένει ισορροπημένη, ήταν πιο ισχυρό, συγκριτικά με αυτά που έχουμε εμείς σήμερα, σε όσο αυξημένη δόση και αν τα παίρνουμε. Άρα, μια σταγόνα νέκταρ, ίσως υπερισχύει μια κανάτα ενός άγευστου και ξενερωμένου υγρού.

2) Οι συνάδερφοι ειδικευόμενοι εξ Αμερικής, μπορεί να δουλεύουν 80 ώρες την εβδομάδα, αλλά δεν ασχολούνται με πράγματα διαδικαστικά και μη ιατρικά. Δεν εξαντλούν τον χρόνο τους, στο να βρίσκουν τον τραυματιοφορέα ή τον σεκιουριτά ή να προσπαθούν να πιάσουν το τηλεφωνικό κέντρο του νοσοκομείου για να καλέσουν στο κινητό έναν επιμελητή τους που πιθανότατα είναι στην οικία του και κοιμάται... Επίσης δεν παίζουν το ρόλο του GPS για να εξηγήσουν στον κάθε παππού, πού στο διάλο είναι η γραμματεία για να σφραγίσουν και το άσπρο και το ροζ χαρτί και να μας φέρουν εμάς το ροζ ενώ να κρατήσουν αυτοί το άσπρο, ε... λάθος, να μας φέρουν το άσπρο σε μας και να κρατήσουν το ροζ για το ταμείο τους...

Συμπέρασμα: οι νέοι δεν αρνούνται να δουλεύουν. Αλλά επιθυμούν να δουλεύουν αξιοπρεπώς, σε συνθήκες που θα σέβονται την προσωπικότητά τους, και θα τους επιτρέπουν να χαϊδέψουν έναν παππού ή μια γιαγιά, και όχι να τους κοιτούν με μισό μάτι που ήρθαν να εξεταστούν λίγο πριν ο εφημερεύον ιατρός καταρρεύσει μέσα στα επείγοντα ή λίγο πριν αλλάξει η βάρδια των νοσοκόμων (για τους οποίους ισχύει και παραϊσχύει και μάλιστα με περισσή άνεση το "stopwatch", με αποτέλεσμα να παραλύουν όλα στο ΤΕΠ μέχρι να γίνει η μισάωρη αλλαγή βάρδιας!).