Γράμμα σε π(υ)ροβ(ο)ληματισμένο συνοδοιπόρο της Ξάνθης

Αγαπητέ προβληματισμένε συνοδοιπόρε,

Μακάρι να είχαμε το χρόνο να μιλάμε με τις ώρες για αυτά τα πράγματα, όσο κουραστικά και αν είναι. Έχω διαβάσει τον “Τελευταίο Πειρασμό” και το “Χριστός Ξανασταυρώνεται” το οποίο διαπραγματεύεται και αυτό παρόμοια ζητήματα, εσωτερικής αναζήτησης, εξωτερικής πάλης, ηθικής, επιλογών, μάχης με τον εαυτό και την κοινωνία, θυσιών και αγωνίας… Κοίτα, κάποια ερωτήματα θα ορθώνονται αμείλικτα μπροστά από τον άνθρωπο, αλλά δεν θα πρέπει να τον φοβίζουν, όσο να του θυμίζουν ότι είναι ένα τίποτα μέσα στην απεραντοσύνη του σύμπαντος κόσμου! Τέτοια ερωτήματα (τυχαία; μοιραία;) πιστεύω ότι λειτουργούν σαν το καρότο μπροστά από το ά-λογο που έχουμε μέσα μας ώστε να μας κινητοποιούν. Γιατί είναι σπατάλη ενέργειας η αμφιβολία και η αναζήτηση; Είναι διάθεση ενέργειας και όχι σπατάλη. Γιατί να ψάχνουμε για το ιδανικό μονωτικό ενέργειας όταν ο άνθρωπος είναι ενταγμένος σε ένα σύμπαν που ε-ντροπιάζει… (σα δεν ντρέπεται!), άρα καταδικασμένος (τυχαία; μοιραία;) να χάσει την ενέργειά του δια παντός; Γιατί να δούμε το ποτήρι μισοάδειο και όχι μισογεμάτο; Γιατί να μην θαυμάσουμε το γεγονός ότι ο άνθρωπος είναι η καλύτερη μέχρι τώρα γνωστή μηχανή που προκαλεί λιγότερη αύξηση εντροπίας, άρα διαχειρίζεται καλύτερα την προσλαμβανομένη ενέργεια και αποδίδει σε καλύτερο ποσοστό την ενέργεια στο περιβάλλον; Γιατί να νοιώσουμε άσχημα που δεν είμαστε τέλειοι (και έτσι να αναλωθούμε σε ένα κυνήγι αιτιών που μας έφεραν στην μέχρι τούδε κατάσταση) και να μην πούμε: είμαστε κάποιοι βρε αδερφέ όμως και είμαστε υπαρκτοί! (και όχι σαν τον υπαρκτό σοσιαλισμό που είναι ανύπαρκτος…). Γιατί να μην πούμε: «ο γέγονε γέγονε» και να προχωρήσουμε πιο μπροστά; Καλή συνέχεια στις εσχατιές του κόσμου πρέπει να ευχόμαστε στον εαυτό μας και όχι να αναμοχλεύουμε το πώς έφτασε μέχρι εδώ. Καλή η εσωτερική αναζήτηση, αλλά πρέπει να πάμε και λίγο μπροστά και αυτό -το ξεκόλλημα από ό,τι μας κρατά στην επιφάνεια της γης- είναι επιλογή μας! Γιατί τι άλλο θα ήταν όταν έχεις τα δεδομένα του προβλήματος, έχεις την προφανή λύση και τελικά επιλέγεις να μην τη γράψεις; Εδώ δεν χωρά καμιά δικαιολογία ότι μεγάλωσα σε εκείνο το περιβάλλον ή ότι δεν είχα πει εκείνον τον ωραίο λόγο κάποτε σε μια κοπέλα ή άλλα τέτοια, που σαφέστατα κάποτε είχαν παίξει το ρόλο τους, δεν διαφωνώ, αλλά τώρα μόνο σύγχυση προκαλούν παρά διαφώτιση. Σκέψου ο άνθρωπος έχει νικήσει τη βαρύτητα, είτε μέσω του χορού, είτε μέσω του αθλητισμού (άλμα εις ύψος), είτε με την κατασκευή αεροπλάνων, είτε με το να φτιάξει δορυφόρους… Έμμεσοι τρόποι θα μου πεις, αλλά ο νους του ανθρώπου έχει νικήσει τη βαρύτητα, γιατί ο νους του ανθρώπου δεν είναι κολλημένος στον πυρήνα της γης αλλά στον πυρήνα της ζωής, που είναι η επιβίωση και η επιβίωση έχει ένα και μόνο συνώνυμο: την προσαρμογή, την πλαστικότητα, που τονίζω όμως γίνονται συνειδητά, άρα μέσω επιλογής.

Εξάλλου τι είναι αυτό που λέγεται ψυχικό σθένος, αντοχή, επιμονή; Τι ήταν αυτό που ένοιωθε ο Κέπλερ όταν όλη του η ζωή ήταν γεμάτη κακουχίες, ανασφάλεια, αβεβαιότητα και αμφιβολίες; Όταν όλα πήγαιναν στραβά τι τον κρατούσε πιστό σε μια ιδέα; Η επιλογή του συγκεκριμένου μονοπατιού από το μυαλό του! Επέλεξε να αντέξει, αυτός ο άνθρωπος με την συγκεκριμένη παιδική ηλικία, τα συγκεκριμένα ερεθίσματα, το χαοτικό σύστημα επιδράσεων κλπ κλπ. Συνειδητοποιώντας κάθε άνθρωπος τον εαυτό του και άρα την ύπαρξή του έχει ευθύνες… λογοδοτεί σε έναν και μόνο, στην συνείδησή του. Με ρώτησες αν διαφωνώ ότι ο άνθρωπος είναι ένα πολύπλοκο φυσικό σύστημα, και απαντώ ότι φυσικά και δεν διαφωνώ! Αλλά είναι τόσο πολύπλοκο και τόσο συναρπαστικό που δεν αρκούν οι φυσικοί νόμοι για να περιγράψουν την ολότητα της λειτουργίας του. Οι φυσικοί νόμοι αδρά μπορούν να οριοθετήσουν τον άνθρωπο, αλλά δεν μπορούν να μπουν σε ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για το πώς προκαλεί ηλεκτρικό μπλακ άουτ το στήθος ή ο κώλος μιας γκομενίτσας, ή για να γίνω πιο ευγενικός, τα μάτια, τα χείλη, το χαμόγελο μιας άλλης ύπαρξης… Πόσο μάλλον υστερούν όταν οι φυσικοί νόμοι προσπαθούν να εξηγήσουν το φυσικό φαινόμενο της συν-ύπαρξης άντρα και γυναίκας μαζζζζζζ(βραχυκύκλωμα!)ζζζζζζζί! Σίγουρα πολλοί παράγοντες πρόσφατοι και απώτεροι έχουν το ρόλο τους για να αντιδράσουμε έτσι σε κάθε κατάσταση, αλλά όλα αυτά ελέγχονται από μηχανισμούς του νου, συνειδητούς, λογικούς. Σίγουρα υπάρχει και το υποσυνείδητο, τα ορμέφυτα, το ένστικτο, η παρόρμηση, αλλά και πάλι… σαν τη λογική τίποτα δεν είναι πιο άρτια φτιαγμένο. Μήπως είναι ακόμα πολλά αυτά που έχουμε να μάθουμε και εμείς οι βιο-λόγοι και εσείς οι φυσικοί, για να προσδιορίσουμε το συμπαντικό φαινόμενο «άνθρωπος»; (check this out, but I am not convinced… )

http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=891318&lngDtrID=252

Σου είπα ότι «η ζωή σε πάει!» και αυτό μπορεί να έχει κατ’ εμέ δυο εξηγήσεις: 1. ότι η ζωή, όπως και ο Χριστόδουλος…, σε πάει ρε μάγκα!! Και 2. ότι η ζωή σου αποκαλύπτει με μια κρυφή ακολουθία τη μαγεία της, σε παίρνει χεράκι χεράκι και σε διδάσκει, σε ωθεί να κάνεις ένα βήμα τη φορά, κάθε φορά όμως πιο μεγάλο, πιο μεγάλο και πιο μεγάλο ώσπου να βρεις λακκούβα… ή καλύτερα λάκκο νεκροταφείου!! Όμως η διδασκαλία αυτή δεν είναι τυχαία και ό,τι και ό,τι (μόνο φαρίνα γιώτη!), αλλά έχει να κάνει με interactive διαδικασίες που σίγουρα έχουν το τυχαίο μέσα τους, αλλά σκέψου ότι σε κάθε σου κίνηση θα απαντήσει η ζωή με μια άλλη καθορισμένη κίνηση και εσύ μετά πρέπει να κάνεις τη δική σου κίνηση. Είναι σαν το παιχνίδι με τις ερωτήσεις που ο άλλος σου λέει μόνο ναι και όχι και εσύ πρέπει να κάνεις την κατάλληλη ερώτηση για να βρεις τι έχει στο νου του ο αντίπαλος! Άρα οι απαντήσεις αναζητούν διακαώς τις κατάλληλες ερωτήσεις και -ω! του θαύματος- τις ερωτήσεις, την έρευνα, την αναζήτηση, τις αμφιβολίες, τις κάνουμε εμείς, οι άνθρωποι!!! Το θέμα είναι όταν παίζεις αυτό το παιχνίδι -της ζωής- μέχρι πού θέλεις να φτάσεις, πόσο βαθιά θες να φτάσεις, τι είσαι διατεθειμένος να θυσιάσεις, τι αναζητάς για ικανοποίηση και έτσι εδώ μπαίνουν τα διλήμματα και τα υπαρξιακά ερωτήματα. Είναι καθαρά θέμα ορισμού το να ζεις… Γιατί ζεις; Τι αναζητάς, ποιος είσαι; και το να ορίζεις σημαίνει ότι επιλέγεις κάτι, μπορεί ψεύτικο, μπορεί μοναχικό, μπορεί κοινοβιακό, μπορεί μικρό, μπορεί μεγάλο. Το μυαλό μας είναι ικανό να δώσει όλους αυτούς τους ορισμούς και άλλους τόσους. Θα μου πεις βέβαια δεν κάνουμε πάντα κάτι που θέλουμε αλλά όταν θέλουμε πάντα κάνουμε κάτι (επιλογή)! Και αυτό πιστεύω μας διαφοροποιεί από τις υπόλοιπες άυλες ή υλικές υπάρξεις του σύμπαντος.

Με ρώτησες τι έχει μέσα αυτό το μυαλό και τι γίνεται με το χαοτικό σύστημα λειτουργίας του, οι συνάψεις του τι γίνονται; Ξεγίνονται; δημιουργούνται άπαξ και μετά δεν αλλάζει τίποτα; είναι η παιδική ηλικία η στάμπα που μας ακολουθεί πάντα..;; Νομίζω ότι το μυαλό ναι μέσα από την χαοτική του λειτουργία έχει μια βασική ικανότητα σαν πυξίδα: την πλαστικότητα, ή αλλιώς προσαρμοστικότητα, και αυτό το βλέπεις πώς αντιδρά το μυαλό όταν αναγκαστεί να επιβιώσει μετά από νόσηση και κλονισμό της ισορροπίας. Διαφωνούμε στο αν όλα γίνονται τυχαία (υπακούοντας σε μια ακολουθία φυσικών και μόνο νόμων) ή αν μπορούμε να μιλάμε για επιλογή. Ε, λοιπόν ξέρεις που κατέληξα; Στο ότι όλα είναι τυχαία επιλογή!!!! (συνδυασμός που σκοτώνει…). Νομίζω ότι είναι και τα δύο. Βέβαια μπορεί να μην είναι τίποτα από τα δυο… Και απλά να αμφιβάλλουμε και να σπαταλάμε την ενέργειά μας σε φιλοσοφικά παιχνιδάκια για να βρούμε τι μας τρώει τα σωθικά μας! Και μόνο όμως που κάθομαι τόση ώρα και σου γράφω αυτά εδώ, είναι επιλογή μου να επικοινωνήσω, να διαφωνήσω, να κάνω μέσω του άλλου καλύτερη εσωτερική αναζήτηση, να συνπορευτώ!

Είπες ότι ακόμα και ο μεγάλος (ο Jesus ντε!) κόλωσε στο ερώτημα ποιο δρόμο να διαλέξει, της Μαγδαληνής ή της Μοναχικής…; Πού είναι τα όρια αφ’ ενός της προσωπικής αποστολής που ίσως νοιώθει ο καθένας μας και αφ’ ετέρου της αυτόνομης και ανεξέλεγκτης από άλλα κέντρα εξουσίας ύπαρξης του καθενός μας; Πόσο αντέχεις να παλεύεις με τον εαυτό σου μεγάλε; Πόσο αντέχεις τον ατελή εαυτό σου μεγάλε; Αυτός θα σε κρίνει τελικά και κανείς άλλος. Μήπως σε απασχολεί ενδόμυχα ότι ο εαυτός σου παραμένει ατελής παρά το πώς θα γίνουμε τέλειοι και απαγκιστρωμένοι από βασανιστικές σκέψεις και ερωτήματα; Μήπως τελικά φοβόμαστε τον εαυτό μας; Αυτή όμως είναι η σημαντικότερη και πιο δύσκολη μάχη που έχουμε να δώσουμε… Αν θες να την δώσεις, σήκω και πάλεψε, με τα μέσα σου, με τα έξω σου, με αυτά που σε βομβαρδίζουν από πάνω σου, από κάτω σου, από το είναι σου, από το είναι του άλλου… Φίλε, όσο υπάρχει νους σκεπτόμενος, θα βασανίζει την ψυχή μας και η κάθε σκέψη θα είναι μια ριπή που θα πληγώνει τον εγωισμό μας. Γιατί ο νους είναι η έκφραση της συνείδησης του καθενός μας. Επιλογή σου αν γουστάρεις να μπεις στην αρένα και έχεις μια ελπίδα να αποκαλύψεις την αλήθεια που κρύβεται μέσα σου (να λοιπόν το απόλυτο) ή αν θα κάτσεις φαρδιά πλατιά στις εξέδρες, και θα αναπολείς μια άλλη ζωή, ένα άλλο και καλύτερο παρελθόν, την αγάπη που πάλι άργησε μια μέρα!

Είχε πει ο δάσκαλος Καζαντζάκης να γράψουν στον τάφο του: «δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβάμαι τίποτα, είμαι ελεύθερος». Πάντα με προβλημάτιζε τι σημαίνει η πρώτη πρόταση, το «δεν ελπίζω τίποτα…» Εσύ τι λες να σημαίνει; Εγώ πιστεύω τελικά ότι θέλει να τονίσει ακριβώς αυτήν την απόρριψη μιας άλλης εξωτερικής, τυχαίας δύναμης σε ό,τι συμβαίνει στη ζωή μας. Διότι για να ελπίζεις πάει να πει ότι εσύ έκανες ό,τι μπορούσες και τώρα επαφίεται σε άλλους παράγοντες το τι θα γίνει εν τέλει. Δηλ η ελπίδα είναι δημιούργημα ανάγκης για να καλύψει το κενό που νοιώθει ο ανθρωπάκος για το ότι κάποια πράγματα δεν περνούν από το χέρι του. Και γιατί παρακαλώ να περνάνε από το χέρι του όλα; Αν όμως κάποιος παίζει μπάλα με αυτά που του έρχονται, όπως του έρχονται, δεν έχει να στηριχτεί αλλού παρά μόνο στον εαυτό του και στη συνείδησή του και άρα δεν ελπίζει να επιδράσει κάποιος άλλος παράγοντας για την τελική έκβαση.