Το Πλειστό-κενο

 

Περί παλινδρομήσεων ανάγνωσμα!

Το ότι η κοινωνία μας παλινδρομεί πιο εύκολα από ποτέ, μεταξύ ενός ξεχασμένου παρελθόντος και ενός απρόβλεπτα αποξενωτικού μέλλοντος, είναι μια πραγματικότητα. Τρίχες... θα μου πείτε. 

Για αυτές τις τρίχες όμως θέλω να σας μιλήσω και εγώ σήμερα.

Βλέπω την κάτωθι εικόνα χθες:

Η συγκεκριμένη μανδάμ, είναι ένα γνωστό μοντέλο με σημαντική επιρροή στο χώρο της μόδας. Είναι μια influencer. Νομίζω λέγεται Σοφία Χατζηπαντέλη, κυπριακής καταγωγής. Εκφράζει την δική της άποψη ως προς την ομορφιά του προσώπου. Καταθέτει τη δική της αισθητική. Χωρίς ντροπές, συμβιβασμούς. Εισάγει μια νέα μόδα και ηγείται ενός κινήματος του unibrow movement, δηλαδή του κινήματος υπέρ του ενιαίου φρυδιού ή αλλιώς του κινήματος που αρνείται να αποτριχώνει το ριζορρίνιο (που μαθαίναμε κάποτε στην ανατομία), σε μια προσπάθεια να "αναδειχθεί" η φυσική ομορφιά.

Όσοι με ξέρετε, έχετε καταλάβει ότι είμαι υπέρμαχος της φυσικότητας, της φυσικής, του φυσικού... και γενικά της απλότητας και του σεβασμού όλων εκείνων των διαδικασιών που εκατομμύρια χρόνια τώρα μας πλάθουν και μας διαμορφώνουν ακούσιά μας. Συνεπώς, θα έπρεπε να είμαι χαρούμενος ακούγοντας ένα τέτοιο κίνημα.

Έλα όμως που δεν είμαι. Κάτι με ενοχλεί σας εξομολογούμαι. Κάτι που μου μυρίζει επιτηδευμένο.

Θα μου πείτε, μα καλά, όπως μας τα λες, με την κατεύθυνση προς τη φυσικότητα που αναζητάς κύριέ μου, πρέπει τα σερνικά να είναι τριχωτές αρκούδες και τα θηλυκά τριχωτές ύαινες, όπως ήταν και οι πρόγονοί μας κάπου στο Πλειστόκαινο (δηλαδή στην Εποχή των Παγετώνων). Μόνο που σήμερα νομίζω ότι ανήκουμε σε μια εντελώς διαφορετική εποχή, στο Πλειστόκενο (δηλαδή στην Εποχή που οι Πλείστοι είμαστε κενοί περιεχομένου και κατεύθυνσης). Σήμερα, οι πλείστοι προβάλλουν τη δική τους αλήθεια, τις δικές τους πεποιθήσεις ως τη μοναδική αλήθεια, ως τη δική τους ζώσα αλήθεια, τη βιωμένη και βιωματική αλήθειά τους. Και επειδή οι περισσότεροι από εμάς είμαστε κενοί περιεχομένου όπως είπαμε, πάντα βρίσκονται followers που αναζητούν "νέες" αλήθειες για να τις ενστερνιστούν, να τις ακολουθήσουν και έτσι να δώσουν νόημα και "αλήθεια" στις δικές τους ζωές, να γεμίσουν το δικό τους κενό. Έτσι, μετατρέπουν τους πρώτους σε influencers. Και τελικά είναι όλοι happy, δηλαδή, είμαστε όλοι για να πάρουμε... χάπι!

Το θέμα είναι ότι αυτές οι "νέες" αλήθειες που αναζητούνται (εξάλλου, πάντες άνθρωποι του ειδέναι ορέγονται φύσει), μάλλον δεν είναι και τόσο νέες, αλλά είναι επανεκτελέσεις παλαιότερων "εκδόσεων αλήθειας", και κάπου εδώ αρχίζει η πρώτη φάση της... παλινδρόμησης για την οποία μίλησα στην αρχή. 

Τι εννοώ: το ενωμένο φρύδι της προαναφερθείσης μανδάμ, μου θύμισε πολύ έντονα το ενωμένο φρύδι μιας άλλης μανδάμ της Φρίδα Κάλο, μιας Μεξικανίδας ζωγράφου που έζησε μεταξύ 1907-1954 και θεμελίωνε τη ζωή της γύρω από την άποψη ότι "το πιο σημαντικό μέρος του σώματός μου είναι το μυαλό μου", δηλαδή σε μια δήλωση αδιαφορίας για τα φτιασιδώματα του σώματος από την τρέχουσα κοινωνία της εποχής και τη σαφή επανάσταση υπέρ του πνεύματος ένταντι του σώματος, το οποίο ας μείνει όσο πιο απαρέγκλιτα φυσικό γίνεται. Ήταν η εποχή που το φεμινιστικό κίνημα δεχόταν τους πρώτους ισχυρούς σπινθήρες κάτω από τα ξερόκλαδά του.

Ιδού η Φρίδ(ι)α:

Ιδού και οι αποτυπώσεις της:

Δείτε τώρα την παλινδρόμηση που προσπαθώ να σκιαγραφήσω:

Κάποτε, η Φρίδα προσπαθούσε να συσπειρώσει δυνάμεις επανάστασης έναντι ενός κατεστημένου-στερεότυπου κοινωνικής αντίληψης περί γυναικείας φυσικής ομορφιάς. Και το έκανε αυτό μέσω μιας συνολικής ισχυρής παρουσίας μέσα στην Ιστορία και μέσα στον Έρωτα. Ήταν ζωγράφος και κάτι προσπαθούσε να πει. Δεν ξέρω αν η εμμονή της να ζωγραφίζει τον εαυτό της ήταν μια αυτάρεσκη έκφραση εγωπάθειας ή μια μάχη να δει (και άρα να αποδεχτεί τελικά;) τον διαφορετικό (;) εαυτό της. Σήμερα, η Σοφία, ανοίγει δρόμους σε ένα κίνημα που πάλι προσπαθεί να σπάσει το στερεότυπο και το καλούπι της σημερινής κοινωνίας περί αντίληψης της φυσικής ομορφιάς, αλλά με έναν τρόπο που έχω την αίσθηση ότι είναι... κενός (επιβεβαιώνοντας το Πλειστό-κενο που λέγαμε...). Καθώς, τι ακριβώς προσπαθεί να πει ένα πλάσμα περί ρήξης της καθεστηκυίας τάξης όταν είναι μέσα στο χώρο του μόντελινγκ?? Ενώ αντιδρά ως προς τη φυσική ομορφιά του προσώπου, φαίνεται να υπακούει τους αποδεκτούς κανόνες περί ενός τέλειου και όμορφου σώματος. Άρα, μου θυμίζει λίγο τη Σφίγγα στο ανάποδό της! Στο πρόσωπο τερατούργημα και στο σώμα τελειότητα (τελειότητα λέγοντας, όπως τη θέλει η σημερινή κοινωνία πάντα, δηλαδή γεμάτο τατουάζ, φουλ αποτριχωμένο, νύχια μάγισσας και βυζιά σιλικονούχα για να αντέχουν στις κακοκαιρίες και στις πολλές μαλάξεις). Θα μου πείτε βέβαια, δεν έχει δικαίωμα ο καθείς και η καθεμιά στην τμηματοποίηση (σαλαμοποίηση αλλιώς) του σώματός του? Εξάλλου, άλλο το πρόσωπο, άλλο ο κώλος... ασχέτως, αν σε μερικούς αυτά τα δυο ανατομικώς (και φαινομενικώς) απομακρυσμένα μέρη του σώματος ταυτίζονται.

Για να το κλείσω το ζήτημα: Υπάρχει κάτι αντιφατικό που πιάνει η αντίληψή μου σε αυτήν την σύγχρονη επανέκδοση του "ενιαίου φρυδιού". Είναι ένας αχταρμάς. Έχει απωλέσει την ολιστική του θεμελίωση. Τη σαφή του στόχευση. Το ξεκάθαρο νόημα. Το καθαρό μήνυμα που θέλει να πει. Δεν περίμενα να διαφέρει εξάλλου και πολύ το μήνυμα από την εποχή του: συγκεχυμένο το μήνυμα, ως γνήσιο τέκνο μιας συγκεχυμένης εποχής.

Θα σταθώ λίγο στο φαινόμενο της τμηματοποίησης (σαλαμοποίησης) του σώματος, καθώς και αυτό φαίνεται να παλινδρομεί ανάμεσα σ΄ ένα ξεχασμένο παρελθόν κι ένα αποπροσανατόλιστο μέλλον: συγκεκριμένα, ένα άλλο σημείο του σώματος που τα ραντάρ μου καταγράφουν ως ταμπού και ξεπηδούν σημερινές τάσεις και εκφράσεις προσδιορισμού μιας διαφορετικής αίσθησης φυσικής ομορφιάς, είναι οι (α)μασχάλες! Ναι, ναι. Δείτε την κάτωθι καλλονή:

Δυστυχώς, δεν γνωρίζω το όνομά της. Η φωτό είναι τυχαία από το διαδίκτυο. Αλλά, η εν λόγω (και εν έργω) έτερη μανδάμ, εκφράζει μια ακόμα επαναστατική και ρηξικέλευθη στάση ομορφιάς που έρχεται και ξαναέρχεται κατά καιρούς στο φως της δημοσιότητας. 

Κάποτε περί το 1960, η Barbra Streissand και η Sophia Loren,

 

αλλά και η Penelope Cruz σχετικά πρόσφατα, 

συμμετείχαν σε αντίστοιχο κίνημα εκρίζωσης της αντίληψης περί αποτριχωμένων μασχαλών και αντιστοίχως περί εκρίζωσης της υπακοής σε πρότυπα φτιαγμένα υπό των εξουσιαστών ανδρών (?) που επιθυμούσαν τη γυναίκα σε θέση θεάς, εξιδανικευμένη, μπιμπελό με λίγα λόγια. 

Για να ξηγηθώ καλύτερα: αυτό που εκλαμβάνω με αυτές τις αποσχιστικές τάσεις των γυναικών που ανάφερα πιο πάνω, είναι ίσως μια αντίδραση απέναντι στις φαντασιακές ονειρώξεις των (ακόμα) εξουσιαστών ανδρών, δηλώνοντας ότι μπορούν να είναι όπως θέλουν εκείνες και όχι όπως τις επιθυμούν οι άνδρες, δηλαδή άψογες και... άτριχες. Έχουν και εκείνες θέση στο υποσυνείδητο φαντασιακό, σαν να λέμε. 

Πάμε όμως, τώρα να δούμε τη σημερινή παλινδρόμηση του πράγματος: Ενώ οι άνδρες αρχικά επιθυμούσαν τη γυναίκα να είναι λουκουμάκι άτριχο για να το γλείφουν και να το χαίρονται ως το γαργαλιστικότερο γλυκό-έπαθλο, μετά άρχισαν οι γυναίκες με κάτι τέτοιες φωτογραφίες φουντωτής μασχάλης για αντιπερισπασμό, να "παρασύρουν" τους άνδρες σε τέτοιου είδους ονειρωξικές απαιτήσεις (λογικό το βλέπω, για να είμαστε δίκαιοι!), οπότε εδώ και δεκαετίες έχουν αρχίσει και οι άνδρες να είναι φουλ αποτριχωμένοι, να βάζουν λάδια, ξύδια, κρέμες και όλα εκείνα τα καλλυντικά περιποίησης του σώματός τους. Για να είμαστε ακόμα πιο ακριβείς όμως, δεν έχει ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες αυτή η εμφαντική ωραιοποίηση των σερνικών, αλλά εδώ και χιλιετίες, ήδη από τους Φαραώ με τα eyeliner τους... τα οποία είναι ακόμη υπό μελέτη ως προς το σκοπό που εξυπηρετούσαν (αν υπήρχε πράγματι τέτοιος).

Η γυναίκα λοιπόν, σε αυτό το χρονικό σημείο, έχει κερδίσει κατά κράτος! Ζήτησε να πληρωθεί από τον άνδρα με το ίδιο νόμισμα. Σου λέει, δεν κατάλαβα κύριε, εσύ με θες θεάρα, αλλά για να με έχεις πρέπει να ακολουθήσεις τους ίδιους κανόνες που προσπαθείς να μου επιβάλεις... Πρόκεται για παιχνίδι εξουσίας, και εκδίκησης και ως γνωστόν, η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο! Απλά, σε τέτοιος κρύο δεν έχεις τίποτα να ρίξεις πάνω σου, ούτε μια τρίχα βρε αδερφέ, είσαι εντελώς τσίτσιδος για αυτό τελικά πουντιάζεις! Με άλλα λόγια, για να μπεις και εσύ στον Όλυμπο μεγάλε (σου πετάει το γυναικάκι) όπου υπάρχουν οι θεές (και σου κλείνει το μάτι πονηρά), πρέπει να γίνεις και εσύ ένας θεός, με μούσκουλα και άτριχος! Άντε, μόνο κανένα μούσι κράτα και αυτό κάντο σπαρτιάτικο, σαν του Λεωνίδα, που έπαιζε κλαρίνο, ο κλαρινογαμπρός. 

Δεν είναι τυχαίο φίλοι μου, που σε όλες τις φωτογραφίες με τους 12 θεούς του Ολύμπου που έχω δει σε βιβλία ή αγγεία ή τοιχογραφίες, ήταν ΟΛΟΙ τους... αποτριχωμένοι! Παρατηρήστε το παρακαλώ την επόμενη φορά και θα με θυμηθείτε!

Η δεύτερη φάση, όμως, του (εν κενώ) εκκρεμούς της παλινδρόμησης της κοινωνικής συμπεριφοράς (το οποίο αδυνατώ να αντιληφθώ προς τα πού κατευθύνεται), είναι ότι τώρα πια που το γυναικείο αποτριχωμένο στιλ ομορφιάς έγινε κανόνας στις δυτικές κοινωνίες και για τους άνδρες, την ίδια ώρα ξεπηδούν πάλι φωνές υπερτρίχωσης των γυναικών! Δεν γίνεται δηλαδή τη σήμερον ημέρα, να αποτριχώνονται οι άνδρες και να μένουν αξύριστες οι γυναίκες, βρε παιδί μου! Κάτι δεν κολλάει... Κάτι ενέχει μπόλικη σύγχυση και παραλογισμό. Ή κάτι, έχει μπόλικο κενό... (απλά δεν ξέρω αν είναι εκεί έξω στον κόσμο ή μέσα στο μυαλό μου το κενό, αδυνατώ να προσδιορίσω με ακρίβεια). Ο ποιητής Καβάφης όμως, το έχει πει καλύτερα:

Είν' η ψηχή μου εν τω μέσω της νυκτός,

συγκεχυμένη και παράλυτος...

Θα το κλείσω κάπου εδώ λοιπόν, το όλο θέμα, πιάνοντας μόνο μια ακόμα τελευταία οπτική του θέ(α)ματος περί φρυδιών και τριχών εν γένει (αλλά και τριχών εν γένι, εν μούσι, εν τριχωτού κεφαλής κλπ): σκεφτείτε ότι υπήρχαν εποχές και κοινωνίες, γνώριμες και όχι πολύ μακρινές προς εμάς τους Ελληνάρες, που δεν περνούσε καν από το μυαλό ανθρώπων με τεράστια φρύδια (είτε σε ορθοτοπική είτε σε ετεροτοπική θέση), να τα καλλωπίσουν, δηλαδή να τα κουρέψουν λίγο βρε παιδί μου πριν βγουν να μιλήσουν στον κόσμο! Το αξιακό τους σύστημα περί φυσικότητος και αρρενωπότητος δεν τους επέτρεπε να αγγίξουν -κυριολεκτικά όμως!- ούτε μια κεραία από τα φρύδια τους!

Φυσικά, αυτό εκτεινόταν από τον αρχηγό που κυβερνούσε ένα ολόκληρο έθνος,

μέχρι τις απλές λαϊκές γειτονιές όπου κυβερνούσαν οι ομορφονιές...

Αγαπητοί μου, υγιαίνετε και καλό μας ξημέρωμα!

Υ.Γ.: Να σημειωθεί ότι οι όροι "άνδρας" και "γυναίκα" που χρησιμοποιήθηκαν ανωτέρω, είναι απλά ενδεικτικοί για να θέσω τους προβληματισμούς μου, καθώς στηρίχτηκα στο παραδοσιακό μοντέλο διαχωρισμού των φύλων, μόνο και μόνο για να δώσω μεγαλύτερη έμφαση στην απόσταση των ατόμων που παλινδρομούν και στις παλινδρομικές τους κινήσεις. Είναι όπως είπα απλά ενδεικτικοί και στη θέση αυτών ο καθένας μας μπορεί να βάλει τον αληθινότερο προσδιορισμό φύλου που θεωρεί ότι τον εκπροσωπεί.