Πιάνω την τελευταία ερώτηση της προηγούμενης ανάρτησής μου, που ήταν "γιατί δεν μας τα έμαθαν όλα αυτά τα σπουδαία πράγματα στο σχολείο" και απαντά μόνος μου:
Γιατί πολύ απλά θα έπρεπε να μας μάθουν και κάποια άλλα πράγματα, όπως αυτό για τη Δόμνα Βισβίζη:
Για να σας αποδείξω τι εστί "οικονομία", που όπως την ορίσαμε στην προηγούμενη ανάρτηση είναι η επίτευξη του μέγιστου της απόδοσης με τα ελάχιστα, θα σας πάω στην απαρχή του λόγου και του μέλους...
Σε μια μαρμάρινη στήλη 40 εκατοστών, περίπου 2000 χρόνια πριν, ένας άνθρωπος κατόρθωσε με ελάχιστα σύμβολα να αποθανατίσει τα μέγιστα.
Συστήθηκε, Εκφράστηκε, Τραγούδησε, Αφιέρωσε.
Μέσα σε λίγες λέξεις και σε λίγες νότες, πάνω σε λίγα εκατοστά μαρμάρου.
Είναι ο κύριος Σείκιλος που έγραψε τα κάτωθι:
ΕΙΚΩΝ Η ΛΙΘΟΣ
ΕΙΜΙ. ΤΙΘΗΣΙ ΜΕ
ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΝΘΑ
ΜΝΗΜΗΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥ
ΣΗΜΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΝ
(Εγώ η πέτρα είμαι μια εικόνα. Με έβαλε εδώ ο Σείκιλος ως διαχρονικό σήμα αθάνατης μνήμης.)
Αν μου ζητούσατε να σας πω με μια λέξη τι σημαίνει για μένα η έννοια "παράδοση", θα σας έλεγα τη λέξη "οικονομία". Οικονομία με την έννοια της συμπυκνωμένης ενέργειας έτσι ώστε με τα λιγότερα, να πετυχαίνεις τα περισσότερα (less is more, το λένε οι αγγλοσάξωνες). Οικονομία με την έννοια της αύξησης του "δείκτη απόδοσης" στη Φύση, δηλαδή της μεγιστοποίησης της παραγωγικότητας με τα υπάρχοντα διαθέσιμα μέσα. Το περιβάλλον σου παρέχει την "πρώτη ύλη" και εσύ είσαι το δεύτερο χέρι (second hand, το λένε οι αγγλοσάξωνες) που αναπλάθεις, ανασκευάζεις, αναμεταδίδεις, αναζωογονείς...
Για παράδειγμα, στο παρακάτω άκουσμα, όλα αυτά που νιώθετε, δημιουργούνται από ένα κομμάτι ξύλο, 3 μόνο χορδές, λίγα κουδουνάκια και φωτεινά χαμόγελα, πολύ ενέργεια, θεϊκές φωνές... Φτηνή πρώτη ύλη, αλλά ακριβή παραγωγή... Αυτό, λέγεται λοιπόν οικονομία!
Σε αντίθεση σήμερα, η έννοια του "οικονομώ", έχει αντικατασταθεί με την έννοια "σπαταλώ". Η έννοια του "αποδίδω" (και μέσω αυτού τελικά, "παραδίδω", δηλαδή, παράγω κάτι και το αφήνω στον άλλον, στις μελλοντικές γενιές) έχει αντικατασταθεί ανάστροφα με την έννοια του "παραδίδω" (δηλαδή, πρώτα παρατώ, δίδω άνευ μάχης και προσπάθειας και τελικά "σπαταλώ" και έτσι τελικά "παραδίδομαι" στην κάθε σειρήνα που με βαυκαλίζει τριγύρω μου). Από ενεργητική πράξη το "παραδίδω" έχει γίνει παθητική πράξη. Από πράξη εξ-οικονόμησης και αύξησης της απόδοσης, έχει γίνει πράξη υπεκφυγής, σπατάλης και τελικά μείωσης της απόδοσης μέχρι εξαθλιώσεως και (ίσως) εξαφανίσεως...
Η διαφορά έγκειται στο ότι μέχρι χθες την έννοια της Οικονομίας την... οικονομούσαμε από την ίδια τη Φύση, η οποία προσπαθούσε να μας δείξει τον μοναδικό τρόπο που εξοικονομείται η ενέργεια στο Σύμπαν, ενώ σήμερα, αυτό που (στην πολιτική) ονομάζουμε Οικονομία, δεν είναι τίποτε άλλο από μια μεγάλη σπατάλη, καθώς τι άλλο μπορεί να είναι αφού την ίδια στιγμή συμβαίνει στον πλανήτη οι μισοί άνθρωποι να πεθαίνουν από την πείνα και οι άλλοι μισοί να πεθαίνουν από το υπερβολικό φαί και ό,τι αυτό επιφέρει (παχυσαρκία, εμφράγματα, υπερχοληστερολαιμία, διαβήτης...). Στο Σύμπαν φαίνεται ότι τα βιολογικά συστήματα κατόρθωσαν να δημιουργηθούν και να επιβιώσουν μέσω της ορθής χρήσης της ενέργειας, που αυτό ουσιαστικά είναι μέσω της οικονομίας της ενέργειας.
Απολαύστε το ακόλουθο αφιέρωμα της Νεκταρίας Καραντζή στην παραδοσιακή και βυζαντινή μουσική:
Και για να δείτε το πλειοτρόπο νόημα της λέξης "οικονομία", σήμαινε επίσης και τους νόμους του οίκου, χωρίς τους οποίους είναι αδύνατον να σταθεί τελικά κάποιος οίκος... Το γιατί λοιπόν, σήμερα, δεν στέκεται οίκος επί οίκον ή λίθος επί λίθον, δεν χρειάζεται πολύ μυαλό για να το αντιληφθεί κανείς.
Ακόμα περισσότερο και αξιοθαυμαστότερον, είναι το γεγονός ότι αυτοί οι σμιλευτές της οικονομίας της ζωής, αυτοί οι λαϊκοί ποιητές βίωναν τέτοια οικονομία, που με εξαιρετική ταπεινότητα αφαίρεσαν από τη συλλογική μνήμη ακόμα και τα ονόματά τους, δεν τα άφησαν να μείνουν, γιατί απλά υπερτερούσε στην ανάγκη τους το περιεχόμενο και όχι το περίβλημα, το δημιούργημα και όχι ο δημιουργός, καθώς όπως είπαμε ξέρανε συνειδητά πως ό,τι κάνανε ήταν δεύτερο χέρι, το πρώτο ήταν της ίδιας της Φύσης - αυτή τους έδειχνε τα μαθήματα και τις μεθόδους. Δεν ήθελε δηλαδή κανείς από τους παλαιούς να κοκορευτεί και να ψιλώσει, αλλά ήθελαν να νοηματοδοτήσουν σαν αλυσίδα αυτή τη μεταφορά από γενιά σε γενιά του τρόπου και της συμπεριφοράς του ζειν. Αντίθετα σήμερα, όλοι ξέρουν το tiktok, το facebook, την Cocacola κλπ.
Η απλότητα λοιπόν της στιχουργικής συνδέει τη μελωδικότητα της φωνής, την ταπεινότητα της μορφής και την αρμονικότητα της μουσικής, ώστε να δημιουργήσει το ανεπανάληπτο της στιγμής και αυτό να παραδοθεί όχι ως κάτι έτοιμο (όπως σου προσφέρει σήμερα το foody), αλλά ως βίωμα του τρόπου συνύπαρξης όλων αυτών. Ως άποψη. Ως επιλογή. Ως γη. Με το χώμα της, τα δέντρα της, τα κλωνάρια της, τους καρπούς της, τις γεύσεις της. Τα σπλάχνα της γης βγάλαν τον άνθρωπο και εκείνος τι κάνει σήμερα; βγάζει με τη σειρά του τα σπλάχνα της γης (ξεσπλαχνώνει τη γη, την σκάβει, την εκβαραθρώνει, την καίει, την βομβαρδίζει, την ψεκάζει, τη μολύνει, την καταπατά, την καταστρέφει).
Απολαύστε την Ελένη Βαβουδάκη και τον Νικήτα Λαδάκη, σε μια εκτέλεση των καλάντων Ανατολικής Θράκης που την έχουν δει μόνο 570 άτομα, συγκριτικά με κάτι άθλιους ράπερς, τράπερς κλπ ανεγκέφαλους που έχουν 570 εκτατομμύρια θεάσεις...
Στίχοι:
Μια φωτογραφία πρωινή πριν παω για δουλειά,
αρκεί για να ζεστάνει την ψυχή μου μέσα στο κρύο Σύμπαν...
Και μια ακόμα παιδική ζωγραφιά από τον γιο μου,
αρκεί να με ταξιδέψει -ζεσταμένο πλέον- ψηλά μέχρι το Σύμπαν...
(ένα ταξίδι μονόδρομος και αυτοσκοπός...)
Απλά, ταξιδέψτε με αυτό το ντοκιμαντέρ...
και γνωρίστε τους πραγματικούς επαναστάτες
που υψώνουν την έννοια "Άνθρωπος" εκεί που της αξίζει!
Ένας πολύ μεγάλος -για μένα ίσως ο μεγαλύτερος- Έλληνας που σήκωσε στους ώμους του όλον τον Ελληνισμό, ήταν ο Κόμης Καποδίστριας.
"Σε γράμμα του στις 10 Ιουνίου 1830 γράφει: «Ενόσω υπάρχει η παρούσα γενεά, οι προύχοντες, ένεκα συμφερόντων και παθών συνενούμενοι, θα παραλύωσι, ραδιουργούντες, πάσαν οιανδήποτε τάξιν πραγμάτων, ουδέποτε δε θα υποστηρίξωσι και, το χείριστον, ουδέποτε θα δημιουργήσωσι κυβέρνησιν»."
(απόσπασμα από το συναρπαστικό βιβλίο "Όλα στο Φως" του Θεόδωρου Δ. Παναγόπουλου, εκδ. ΕΝΑΛΙΟΣ, 2012, χωρίς άδεια αναδημοσίευσης, αλλά με γεμάτη ευγνωμοσύνη καρδιά προς τον συγγραφέα)
Τυχαία βλέπω κάπου σε έναν τοίχο το κάτωθι μήνυμα:
Και σκέφτομαι, πόσες γενιές ακόμα θα καταπνίγει εκείνη η αρχική, η πρωταρχική και δηλητρηριασμένη γενιά των προυχόντων, των Μαυροκορδάτων, των Κωλέττηδων και των Κουντουριώτηδων, σε ετούτη την ελληνική γη... Πόσο ακόμα θα γεννοβολά παραφυάδες η ρίζα του κακού τους και θα μολύνονται συνειδήσεις και συμπεριφορές; Αλλά και γενικότερα, στον πλανήτη μας, πόση ακόμα κοροϊδία από άνθρωπο σε άνθρωπο, πόσος εξευτελισμός και καταπάτηση της αξιοπρέπειας; Πόση εξάρτηση από τα μεγάλα συμφέροντα;
Με αφορμή και τη σημερινή απώλεια του μεγάλου Διονύση Σαββόπουλου διαβάζω τα λόγια του Νίκου Αναγνωστάκη:
«…λίγο μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’60, η νεολαία άλλαζε, όπως και η στάση της απέναντι στην εξουσία. Πληροφορείται πλέον για τα παγκόσμια προβλήματα, για το Βιετνάμ, τον Μάη του ’68, για το Γούτστοκ, για την εξέγερση στο πανεπιστήμιο του Berkeley, και σε συνδυασμό με την ελληνική δικτατορία δημιουργείται μια συσσώρευση συναισθημάτων που ψάχνει διέξοδο. Η νεολαία είναι πλέον μορφωμένη, καλλιεργημένη. Βλέπει καλές ταινίες στην ‘Αλκυονίδα’ και στο ‘Studio’, καλό θέατρο, ακούει αξιόλογα ξένα τραγούδια από τον Bob Dylan, την Joan Baez, με στίχο ψαγμένο και πολυσήμαντο. Αυτή, λοιπόν, η νεολαία, με την αντισυμβατικότητα που τη διακρίνει, ζητάει εναγωνίως κάποια άλλη στιχουργική και μουσική εκπροσώπηση, ευθέως ανάλογη με τις ανησυχίες και τις προσδοκίες της. Και τότε εμφανίζεται ο Σαββόπουλος.»
Είναι πολύ περίεργο ότι κάποιοι άνθρωποι που έζησαν μέσα στην σκληρή καταπίεση και τη φίμωση, κατάφεραν να πουν τόσα πολλά με την ανυπέρβλητη δύναμη της απλής δημιουργικής έκφρασης, ενώ σήμερα οι περισσότεροι μας, μέσα σε περιβάλλον δημοκρατίας και υπέρτατης ελευθερίας, να μην μπορούμε να αρθρώσουμε λέξη, να αδυνατούμε να δημιουργήσουμε κάτι από μέσα μας, κάτι καθαρό και πηγαίο... Και το ακόμα πιο περίεργο είναι ότι όλοι αυτοί σαν τον Σαββόπουλο και άλλους, αντιστάθηκαν αγόγγυστα στην πυρά της ψυχής τους, για να μπορέσουμε εμείς, οι επόμενες γενιές να συλλογιζόμαστε αβίαστα και ελεύθερα. Να συλλογιζόμαστε πάνω στη ρήση του δεύτερου -για μένα- μεγαλύτερου Έλληνα, του Ρήγα Βελεστινλή, ότι "Όποιος συλλογάται ελεύθερα, συλλογάται καλά".
Πώς γίνηκε να χύθηκε τόσο αίμα για το "ελεύθερα", χωρίς να επιτευχθεί το "καλά" αγαπητέ μου Ρήγα;
Τι πήγε στραβά; Μήπως φταίει αυτό που είπε εκείνος στον οποίο παρέδωσες τη σκυτάλη των ανησυχιών σου, ο Καποδίστριας, ότι δηλαδή ...ενόσω υπάρχει η παρούσα γενεά... θα παραλύει πάσαν οιανδήποτε τάξιν...;
Επιστημονικά μιλώντας...
μόλις διάβασα το συγκεκριμένο άρθρο από ένα επιστημονικό περιοδικό με τον τίτλο "nature" (=φύση)...
Κάνει λόγο για το χρόνο που δεν έχουν οι επιστήμονες να σκεφτούν τη σήμερον ημέρα...
Η ιλιγγιώδης (ή πιο σωστά, ηλιθιώδης) ταχύτητα με την οποία τρέχουν τα πάντα γύρω μας και μας δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι τρέχουμε εμείς ξοπίσω τους, προκαλούν παράλυση σκέψης, αντίδρασης, πράξης, διαμαρτυρίας... δηλαδή, αφύσικα πράγματα.
Κάποτε κυνηγούσαμε τη σκέψη με προοπτική να κερδίσουμε μια καλύτερη επικοινωνία και τελικά μια καλύτερη κοινωνία.
Σήμερα μας κυνηγά η επικοινωνία και χάθηκε ολοσδιόλου η καλύτερη σκέψη...
Έχει ο καιρός γυρίσματα και τα γυρίσματα αυτά δεν ξέρουμε πόσο καιρό θα έχουν...
Καλή αντοχή λοιπόν σε όλους αυτούς που δεν ξέρουν πώς, αλλά πρέπει να αντέξουν και να παραστέκουν τις νύχτες στους άυπνους ταξιδιώτες...
Για συντροφιά ω, εσείς άυπνοι συνταξιδιώτες, δείτε την ταινιάρα με τίτλο "12 Angry Men" (12 Ένορκοι) του 1957 και θα καταλάβετε τι εννοώ περί χρόνου σκέψης και της ανάγκης προστασίας της... Αυτή η ταινία ενσωματώνει το βάθος της δημοκρατίας, της επιστήμης, της κοινωνιολογίας και της ανθρώπινης ψυχολογίας... 70 σχεδόν χρόνια μετά, παρακαλώ αφιερώστε λίγο από το χρόνο σας να τη δείτε και να την προστατέψετε...
Θαυμασμός μόνο γεννιέται ακούγοντας τα λόγια, την ανάλυση, την επεξήγηση, τη σύνδεση, τη σύνθεση της συγκεκριμένης ψυχολόγους κυρίας Ευγενίας Σαρηγιαννίδη, που τυχαία βρήκα σήμερα στο διαδίκτυο.
Συγκρότηση. Σιγουριά. Κατάκτηση εννοιών. Γνώση εργαλείων ανάλυσης της νέας τάξης πραγμάτων. Πεποίθηση για αυτά που ξέρει αλλά και σεβασμός για αυτά που δεν ξέρει.
Σπουδαίο, να βλέπεις τέτοιους ανθρώπους. Ένα μεγάλο μπράβο στη συγκεκριμένη κυρία.
Εκφράζει με χειμαρρώδη λόγο πολλά από αυτά που πρεσβεύω και σκέφτομαι...
Και επειδή κάποιοι ίσως με κατηγορήσουν για βαθειά κατάθλιψη, διαβάζοντας την προηγούμενη ανάρτηση, σας παραθέτω δυο συνεντεύξεις του Χρόνη Μίσσιου (εδώ και εδώ) για να διαπιστώσετε μέσα από τον μειλίχιο λόγο του ή τουλάχιστον να δικαιολογήσετε, γιατί κάποιος μπορεί παρατηρώντας τη σύγχρονη ζωή, να οδηγηθεί σε απαισιόδοξα μηνύματα.
Και το ερώτημα τώρα, προς εσάς:
Ποια θεωρείτε την πιο μεγάλη πράξη αντίστασης στις μέρες μας;
Την αγάπη που μύριζε δυόσμο...;
ή
Τη Χαμένη αγάπη...;
Κάποτε ήταν ο μύθος. Όλοι αυτοί οι ήρωες και θεοί, πχ Προμηθέας, Ηρακλής, Θησέας αποτυπώθηκαν σε έαν μύθο. Λέγεται Μυθοποίηση.
Μετά, ήρθε η απο-μυθοποίηση. Και πέθαναν όλοι αυτοί και το κλέος τους μαζί.
Τον μύθο αντικατέστησε ο Θεός. Πάσης φύσεως, χρώματος και δόγματος Θεός. Λέγεται Επιφοίτηση.
Μετά, ήρθε η απο-καθήλωσή του. Και πέθανε ο Θεός, στην ουσιαστική του εκφορά.
Τον Θεό αντικατέστησε ο Νους. Λέγεται Διαφωτισμός ή Επινόηση και ο Άνθρωπος έκανε τεράστια βήματα.
Μετά, ήρθαν τα απο-νενοημένα δια-βήματα. Και πέθανε η Λογική.
Τότε ήρθε και η απο-ξένωση και η απο-ρρύθμιση. Και εκεί κάπου πεθαίνει και ο Άνθρωπος, αργά, καθημερινά, βασανιστικά.
Με τελικό αποτέλεσμα την απο-πλαισίωση. Και αυτό είναι θαρρώ το πιο συγχυτικό που έχει αντιμετωπίσει η ανθρώπινη κοινωνία διαχρονικά, καθώς παύει πλέον η οριοθέτηση. Το όριο, έχουμε ξαναπεί και παλαιότερα είναι αυτό που χωρίζει αλλά και ενώνει τις έννοιες, τις καταστάσεις, τις ιδέες, τους ανθρώπους. Διαφορετικά γίνεται ένα άμορφο "πλάσμα" (με την έννοια που χρησιμοποιείται ο όρος στη Βιολογία, τη Χημεία ή την Αστροφυσική), δηλαδή ένα συνονθύλευμα ύλης και ενέργειας. Θα μου πείτε αυτό δεν είμαστε σε τελική ανάλυση; Θα σας απαντήσω όχι. Και εδώ είναι ένα από τα μεγάλα μυστικά της Ζωής και του Σύμπαντος. Άλλο Τάξη, άλλο Αταξία και Εντροπία. Άλλο οργανωμένη ύλη και ενέργεια (όπως είναι η Ζωή), άλλο ατάκτως ειρημένα υλικά. Η πρώτη συνιστώσα, η ελάχιστη είναι η παραφωνία μέσα σε ένα Σύμπαν όπου η δεύτερη είναι η συντριπτικότερη. Και όμως, αυτή η παραφωνία είναι αυτή που μας κάνει εγώ να γράφω αυτές τις αράδες και εσείς να τις διαβάζετε...
Άνθρωπος χωρίς πλαίσιο, είναι κάτι άλλο από Άνθρωπος. Θα μου πείτε, ίσως είναι ένας Meta-Άνθρωπος, να το δεχτώ. Αλλά αυτός ο Μετα-Άνθρωπος φαίνεται να έχει νικηθεί από την Εντροπία και την άτακτη και ανοργάνωτη ύλη και ενέργεια. Καμία τάξη, κανένας προσανατολισμός. Απλά, επαναφορά στις εργοστασιακές ρυθμίσεις θα έλεγε κάποιος της τεχνολογίας, που με απλά λόγια αυτές οι ρυθμίσεις μας είναι μια νεκρή και σιωπηλή αστερόσκονη από την οποία τίποτα δεν θυμίζει την κραυγαλέα στιγμή της ύπαρξης μιας άλλοτε ακμάζουσας οργανωμένης τάξης που γέννησε το Μύθο, το Θεό, τη Λογική, την Τέχνη, την Επιστήμη...
Διαβάστε την ενδιαφέρουσα άποψη που κείτεται στον σύνδεσμο που σας παραπέμπω εδώ και θα αντιληφθείτε τι εννοώ περί πλαισίου, (το οποίο εννόησα και εγώ κάποτε σε εκείνη τη σχολή του Παν/μίου Αιγαίου που είχα την τύχη και τη χαρά να διαβώ τις πύλες της και θα είμαι πάντα ευγνώμων για αυτό).
Συμπερασματικά, αν θέλαμε να κάνουμε μια συνοπτικότατη διαδρομή της Ιστορίας σε λίγες γραμμές, θα ήταν η εξής:
Κάποτε εμφανίστηκαν οι Άνρωποι.
Αρχικά ήταν χωρίς δεδομένα.
Μετά ήρθαν τα δεδομένα.
Μαζί ήρθε και η Αλήθεια.
Και Meta δολοφονήθηκε η Αλήθεια από τους ίδιους τους Meta-Ανθρώπους.
Έτσι, χάθηκε και η Αλήθεια και οι Άνθρωποι.
Και δεν έχει Meta. Έχει μόνο Τέλος.
Υ.Γ.: Μην μου ζητήσετε μόνο να δηλώσω απο-ποίηση ευθυνών για όσα λέω ανωτέρω. Αναλαμβάνω πλήρως την ευθύνη, καθώς κάποτε θα έχω γίνει αστερόσκονη, οπότε ποιος θα με βρει για να μου ζητάει ευθύνες και τέτοια ανόητα πράγματα...;
Πρόσφατη επίσκεψη στην Ελλάδα για τις καλοκαιρινές μας διακοπές.
Στα πάτρια εδάφη αυτή τη φορά, αποκλειστικά.
Μας φάγανε οι σφήκες!
Σφήκες παντού,
δεν μπορούσες να φας ένα πρωινό,
δεν μπορούσες να φας ένα φρούτο,
ένα παγωτό, ή ένα μεσημεριανό δίπλα στο κύμα,
δεν μπορούσες να κολυμπήσεις,
δεν μπορούσες να μιλήσεις.
Κάποιοι είχαν προσπαθήσει να τις απωθήσουν,
άλλοι να τις εγκλωβίσουν,
άλλοι να τις δελεάσουν παγιδεύοντάς τες μέσα σε κάτι γλυκό.
Κανείς δεν είχε μεγάλα ποσοστά επιτυχίας.
Μια σφήκα μάλιστα κατάφερε να τσιμπήσει την κόρη μου στην παλάμη της.
Άλλες σφήκες, μας τσίμπησαν για τα καλά στην... τσέπη μας, εννοώντας ότι τα μαγαζιά που φάγαμε ήταν αρκετά ακριβά για την (απίστευτα χαμηλή) ποιότητα φαγητού που δοκιμάσαμε, και μάλιστα σε μαγαζιά που θυμάμαι τουλάχιστον παλαιότερα να διατηρούν κάποιο επίπεδο. Σήμερα, σπάνιο να φας καλό φαγητό και οικονομικό στην Ελλάδα. Ή θα φας φύκια για μεταξωτές κορδέλες, ή θα φας σκέτο φύκια ή θα φας ένα δείγμα από μεταξωτές κορδέλες (αν πετύχεις κάπου καλό φαγητό) και θα το πληρώσεις πανάκριβο άρα θα σου βγει ξινό...
Πώς κατάντησε αυτή η χώρα έτσι;
Γεμάτη σφήκες και κηφήνες...
Και οι σφήκες τσιμπούν, ξανατσιμπούν, με το ίδιο κεντρί, καθώς δεν είναι σαν τις μέλισσες που σε τσιμπούν μια φορά και μετά χάνουν το κεντρί τους και πεθαίνουν εξ αυτού. Οι σφήκες δεν αλλάζουν σώμα, συμπεριφορά ή τροπάριο...
Όμως, υπάρχει και κάτι ακόμα που είναι το ίδιο τοξικό στην Ελλάδα και στα μέρη μου. Το συναίσθημα της απομάκρυνσης από τα οικεία σου άτομα. Σαν να σε έχει τσιμπήσει μια σφήκα και μετά να μην θες να έρθεις σε επαφή, κρύβεσαι, φυλάγεσαι, απομονώνεσαι. Όταν σε μια πυρηνική οικογένεια μπαίνουν και άλλα άτομα με άλλες προσλαμβάνουσες, τότε οι συνθήκες γινονται πιο σύνθετες και οι ισορροπίες πιο δύσκολες. Αυτά που θεωρούσες αυτονόητα με τους δικούς σου ανθρώπους - το αίμα σου, πλέον ανακατεύονται και με άλλο αίμα. Και τότε, σαν να μην είσαι ο ίδιος συγγενής, σαν να υποβιβάζεσαι, διότι προτεραιότητα έχει κάποιος άλλος στο ευρύτερο οικογενειακό δίκτυο.
Η απομυθοποίηση των ανθρώπων είναι ένα τεράστιο θέμα που επιφέρει σοβαρό τραυματισμό στην ψυχή. Η βλάβη όμως, ίσως είναι κυρίως στο μυαλό του τραυματία. Αυτός αλλιώς νομίζει τα πράγματα και αλλιώς ίσως είναι στην πραγματικότητα.
Τελικά, κάτι παλαιό πεθαίνει μέσα σου και κάτι νέο γεννιέται.
Το ίδιο γίνεται και με τις γενεές. Αναπόφευκτα.
Το ίδιο γίνεται και στην ποίηση. Αναπόδραστα.
Το ίδιο γίνεται και τα παιδιά μας, όπως με την κόρη μου που με την ίδια παλάμη της, την τσιμπημένη από τη σφήκα, χρησιμοποίησε για να χαϊδέψει την προτομή ενός μαγάλου ποιητή της περιοχής μας του Γιάννη Ρίτσου, ο οποίος είχε πει:
"... κι ο θάνατος δεν είναι
παρά ένα φύλλο που έπεσε
για να θρέψει
ένα φύλλο που ανεβαίνει..."
Πρόσφατη επίσκεψη στα πάτρια εδάφη.
Απογοήτευση και Ψύχρα, εν μέσω κατακαλόκαιρου.
Θα μάθουμε ποτέ αδερφέ μου να κουβεντιάζουμε ήσυχα, ήσυχα, ήσυχα και απλά;
Όσο υπάρχει τέτοια μουσική στη Γη, τίποτα δεν χάθηκε ακόμα...
Αν είχα ένα τζίνι μπροστά μου και μου έδινε τη δυνατότητα να πραγματοποιήσω μια ευχή θα ήταν ετούτη:
Να γίνω ένας μεγάλος μουσικοθεραπευτής! Να μπορώ να χρησιμοποιώ όπου σταθώ και όπου βρεθώ τα διάφορα είδη μουσικής, να μοιραστώ νότες, προσευχές, συναισθήματα, στίχους, μελωδίες και όλα εκείνα τα συγκινητικά που κουβαλά μέσα της η μουσική, ώστε σαν φάρμακα να δίδονται σε κάθε έναν πάσχοντα που θα συναντούσα... Πόσες φορές κλαίω που δεν μπορώ να παίξω μουσικές όπως αυτές που ακολουθούν, εν μέσω μιας εφημερίας, στην καρδιά ενός τμήματος Επειγόντων, δίπλα στο κρεβάτι ενός ασθενούς που αργοπεθαίνει ή που χαροπαλεύει, στο πλάι ενός επαγγελματία υγείας που ξενυχτά βιάζοντας το βιολογικό του ρολόι... Άπειρες φορές φαντασιώνομαι να συνυφαίνω τις μικρές ιστορίες των ασθενών μου με τις μεγάλες αγωνίες της ψυχής τους, να τις ξεπλένω στα τρίσβαθα της μουσικής και να τις απλώνω στο πεντάγραμμο να στεγνώσουν από τα δάκρυα και τον ιδρώτα... Πόσο θεραπευτικές οι νότες... Πόσο επουλωτικές οι διαδρομές τους...Κλίμακες του μικρού (μινόρε), του μεγάλου (ματζόρε), του χαρμόσυνου ή λυπημένου, φάρμακα που κατευνάζουν ή ταράζουν την ανθρώπινη καρδιά, που ηρεμούν ή ξυπνούν τον ανθρώπινο εγκέφαλο... που κλείνουν πληγές ή δίνουν το τελειωτικό χτύπημα...
Λέτε, τα ρομπότ να μπορούν να το κάνουν αυτό εύκολα; Εύχομαι το τζίνι της τεχνολογίας να τους δώσει μια τέτοια ευκαιρία ταχύτατης δημιουργίας, ασύλληπτης ανάκλησης δεδομένων και αστραπιαίας σύνθεσης σε όλα τα πεδία (μουσικής, επιστήμης, ανθρωπολογίας, κοινωνιολογίας). Ίσως εκείνα τα καταφέρουν καλύτερα στα όνειρά τους, από εμάς τους φθαρτούς και πεπερασμένους...
Μέχρι τότε, ας αφεθούμε στα μέχρι τώρα πεπραγμένα και στα μέχρι τώρα χαμένα...
Τον είχα γνωρίσει.
Τον είχα ακούσει σε παρέες, σε μαγαζιά, αλλά και καθώς περπατούσα βράδια μόνος έξω από τα μαγαζιά αυτά, στους αγαπημένους δρόμους της αγαπημένης Μυτιλήνης, σιγοτραγουδώντας δικούς μου αμανέδες.
Ήχοι και αρώματα μιας άλλης εποχής, και δικής μου και γενικότερα του κόσμου, του ελληνικού κόσμου.
Σπουδαία παρακαταθήκη αυθεντικής δημιουργίας.
Συνεχιστής ήχων απόκοσμων που ξεπηδούν από τα έγκατα της ανθρώπινης ψυχής.
Μικρά Ασία, Μεγάλη Ελλάδα.
Συγκίνηση.
"Σόλων Λέκκας"
Ντοκιμαντέρ του Γιάννη Αδρίμη
(συμμετοχή στο 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης)
20 Νοεμβρίου 1970, ο πατέρας της τεχνητής νοημοσύνης Marvin Minsky, είχε γράψει:
"Άπαξ και οι υπολογιστές αποκτήσουν τον έλεγχο, μπορεί ποτέ να μην τον ξαναπάρουμε πίσω. Θα επιβιώναμε με την ανοχή τους. Αν είμαστε τυχεροί, ίσως αποφασίσουν να μας κρατήσουν ως κατοικίδια."
Life Magazine 20/11/1970, p.68
Νομίζω ότι αυτή η εποχή έρχεται σύντομα.
Ο λόγος είναι όχι επειδή τα ρομπότ είναι πιο έξυπνα από εμάς (δεν χωρά αμφιβολία επ' αυτού), αλλά επειδή τα ρομπότ είναι ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ, ενώ ο άνθρωπος είναι ΑΛΗΘΙΝΟ ΖΩΟ.
Ο λόγος είναι επειδή ο άνθρωπος είχε στη διάθεσή του χιλιάδες χρόνια να ξεφύγει από την κατάσταση του ζώου, χωρίς επιτυχία, καθώς συνεχίζει να σκοτώνει, να βάφει τα χέρια του με αίμα, να αδιαφορεί για τον αδύναμο, να εποφθαλμιά τον συνάνθρωπό του, ενώ τα ρομπότ έχουν την ικανότητα αυτοδιόρθωσης και αυτοεκμάθησης σε δευτερόλεπτα...
Μήπως είναι ο καιρός να αρχίσετε να σκέφτεστε ποιο κολλάρο σκύλου σας ταιριάζει για τις καθημερινές σας βόλτες...;
Σήμερα θα σας μιλήσω εκ βαθέων!
Στην περιοχή που ζω (Λεμεσός, Κύπρος), σχεδόν καθημερινά βιώνω τα κάτωθι συναισθήματα που χαρακτηρίζουν την κοινωνία γύρω μου:
Εκ-χυδαϊσμός σκέψεων
Εκ-πόρνευση ψυχών
Εκ-μετάλλευση σωμάτων
Εκ-μαυλισμός συναισθημάτων
Εκ-ποίηση συνειδήσεων
Εκ-δούλευση άχρηστων
Εκ-παραθύρωση αισθητικής
Εκ-πεσμός ηθικής
Εκ-ρίζωση λογικής
Εκ-δίωξη ονείρου
Με απλά λόγια...
Εκ-κωφαντική ανυπαρξία
Τι απαντούμε σε όλα αυτά;
Εκ-μάθηση Ιστορίας και Μουσικής.
Αυτά τα δυο εργαλεία αρκούν για την Εκ νέου Εκ-κίνηση της κοινωνίας μας...
Ας ξεκινήσει από τα κάτωθι η πορεία για τα άνωθι:
"Ροδοδάχτυλος Αυγή"
Παραδοσιακό Αρτάκης Κυζίκου (Μικράς Ασίας)
Όλος ο δίσκος είναι εξαιρετικός
Τραγούδι: Μπαλτσαβιά Ράνια
Ξέρετε ποιο είναι το πιο ωραίο συναίσθημα;
Το απρόοπτο συναίσθημα.
Αυτό που γεννιέται ξαφνικά εκεί που δεν το περιμένεις.
Ειδικά, αν προέρχεται από ένα μικρό παιδί, καθώς έχει τη δύναμη να σε συμπαρασύρει σε κόσμους μαγικούς.
Μια τέτοια στιγμή (ανάμεσα σε πολλές άλλες που νιώθω με τα παιδιά μου), τη μοιράζομαι εδώ. Είναι με το γιο μου, με τον οποίο είχαμε μια εντελώς τυχαία συζήτηση. Δείτε τι απάντησε ο μπόμπιρας και τα λέμε μετά, αφού ακούσετε όλο το ηχητικό ντοκουμέντο...
Ανοίξτε τα μάτια και τα αυτιά και μετά ίσως ανοίξει και το μυαλό μας.
Ο Άγιος της Πολιτικής.
Ο Μέγιστος των Σύγχρονων Ελλήνων.
Υπάρχει κάποιος που νομίζει ότι η Παραδοσιακή μουσική δεν είναι Ροκ;
Για να δείτε ότι αυτό το πέρασμα από την παράδοση στη σύγχρονη μουσική, όπως αντίστοιχα και το πέρασμα από το παρελθόν στο παρόν, λέγεται με μια λέξη: Ιστορία.
Για μια όμορφη Καλημέρα, με ίσκιο ή χωρίς, απολαύστε αυτό το τραγούδι:
Αυτές οι φωνές που αντηχούν από το παρελθόν...
Κελαρύζουν πάνω στο γάργαρο νερό που όλα τα παρασύρει
Και φτάνουν σαν Ερινύες στο Παρόν.
Για να μας υποδείξουν το μέλλον.
Ένα υπέροχο σύντομο φιλμ που με εξαιρετικό τρόπο δείχνει ότι ο κόσμος γύρω μας φέρει τα σπαράγματα άλλων, προγενέστερων ανθρώπων των οποίων οι μικροϊστορίες, συνθέτουν όλες μαζί, την Μία, Μεγάλη, Αγία, Αποστολική και Μαζική Ιστορία!!
Και μαζί, δείχνει επίσης με τι είδους σεβασμό οφείλουμε εμείς οι νέοι να προσεγγίζουμε αυτήν την Ιστορία. Για να μάθει ο νέος Ιστορία όμως, και μαζί να μάθει και Σεβασμό, πρέπει να φτάσει το ερέθισμα κοντά του. Αλλιώς, θα σπάει μάρμαρα ναών, θα γράφει με σπρέι και θα κάνει γκράφιτι πάνω σε ερείπια, στύλους ή σε Παρθενώνες...
Μπράβο στους συντελεστές της ταινίας και ιδίως στον κύριο Βασίλη Τσικάρα (του οποίου οι άλλες δυο ταινίες με ιστορικό περιεχόμενο "Έξοδος 1826" και "Πολιορκία"είναι εξίσου εξαιρετικές)!
Ιστορία του 21. Κομβικό σημείο της πορείας της Ελλάδος.
Πόσα μας έχουν κρύψει;
200 χρόνια μετά, καιρός να καταλάβουμε τα γεννοφάσκια μας...
μπας και εξηγήσουμε την κατάντια μας...
Για (μια νέα) αρχή ας ξεκινήσουμε από εδώ:
Η διάθεση μου για σήμερα, Πάσχα, αποτυπωμένη αρκετά χρόνια πριν, σχεδόν την εποχή που γεννιόμουν...
Όλα γυρίζουν γύρω από θέματα καρδιάς.
Και ο Χριστός για αυτά μιλούσε...
Επειδή η λεπτομέρεια όπως γνωρίζετε κάνει τη διαφορά, παρακολουθώ στη σύγχρονη Ελλάδα τον μεγάλο ενθουσιασμό του φίλαθλου κοινού για το νέο αστέρι του ποδοσφαίρου με το όνομα Κωνσταντίνος Καρέτσας, ο οποίος στα 17 του χρόνια έγινε ο νεώτερος ποδοσφαιριστής που σκοράρει σε αγώνα της Εθνικής Ελλάδος. Φυσικά, το γεγονός ότι παρότι είναι 3ης γενεάς Έλληνας του εξωτερικού και είχε μεγάλη προσφορά να εκπροσωπήσει τη Εθνική Βελγίου όπου ζει και αναπνέει, εκείνος επέλεξε την Εθνική Ελλάδος να αγωνιστεί, σίγουρα προσθέτει κάτι ακόμα στις δάφνες που του προσφέρει πλουσιοπάροχα το φίλαθλον κοινό, όπως επίσης και στην εθνική μας υπερηφάνεια. Το γεγονός βέβαια ότι το ίδιο φίλαθλον κοινό μπορεί ανά πάσα ώρα και στιγμή να αρχίσει τα γαμοσταυρίδια για τη μάνα και τον πατέρα του Καρέτσα και μέχρι τις 3 γενεές πίσω, αν ο ίδιος απογοητεύσει το κοινόν αίσθημα και τις προσδοκίες, είναι άλλο θέμα.
Τα ΜΜΕ γράφουν για εκείνον, με θαυμασμό, πηγή από εδώ:
Πριν μερικούς μήνες ξεκίνησα να πάω να πατήσω από κοντά στα χώματα που πάλεψε και σκοτώθηκε ο Αθανάσιος Διάκος. Το μνημείο του στη γέφυρα της Αλαμάνας ήταν απροσπέλαστο, μέσα σε ασπάλαθους και λάθος δρόμους. Καμία πρόσβαση να φτάσεις να προσκυνήσεις, δίπλα ακριβώς στην Εθνική Οδό, πίσω όμως από κιγκλιδώματα... Έτσι είναι η σύγχρονη Ελλάδα. Σου βάζει εμπόδια.
Συνέχισα λίγο παραδίπλα, να πάω μέσα στο Χάνι της Γραβιάς, εκεί που ο Οδυσσέας Ανδρούτσος έκανε τη δική του έξοδο προς την ελευθερία κάποτε. Το Χάνι-Μουσείο ήταν κλειστό, χωρίς να υπάρχει κάπου ανακοίνωση ή ειδοποίηση ότι θα είναι κλειστό. Και όταν μετά από αρκετή ώρα κάποιος υπάλληλος απάντησε σε ένα σταθερό τηλέφωνο που αναγραφόταν στην πόρτα, το οποίο νούμερο μάλλον είχαν προγραμματίσει να κάνει εκτροπή σε κινητό τηλέφωνο μου είπε έτσι απλά να περάσω άλλη μέρα και ότι έπρεπε να έχω πάρει πρώτα τηλέφωνο για να τους ενημερώσω ότι θα περάσω, λες και ότι έπρεπε να δώσω ραντεβού με την Ιστορία να με περιμένει... Έτσι απαντά η σύγχρονη Ελλάδα. Σου λέει "είμαστε κλειστά, περάστε άλλη μέρα"!
Εγώ όμως θέλω να σας μιλήσω για μια άλλη Ελλάδα, για εκείνη την Πατρίδα, την οποία κάποιοι απλόχερα αγκάλιασαν και αγάλιασαν. Μια Πατρίδα για την οποία άνοιξαν τα στήθη τους για να χυθεί όλο το αίμα της καρδιάς τους. Για μια τέτοια Πατρίδα αξίζει να σιγοτραγουδιέται ένα τραγούδι σαν αυτό που ακολουθεί... Έτσι αρμόζει να τραγουδά η σύγχρονη Ελλάδα... Η Ελλάδα του Διάκου, του Ανδρούτσου, του Λεωνίδα και του Γοργοποτάμου, που συναντιώνται σε μια σπιθαμή Γης σαν τα 4 σημεία του ορίζοντα που οριοθετούν το επίκεντρο των Αξιών μας...
Δυο τραγούδια συγκλονιστικά από τους Frikadela.
Χωρίς λόγια.
"Σαν Αεράκι"
Ποίηση: Ναπολέων Λαπαθιώτης
Μουσική: Μανώλης Πάππος
Αν κάτι μας λένε ακόμα τα παρακάτω...
Μόνο συγκίνηση, σεβασμός κα υπερηφάνεια για όλους εκείνους, τους γνωστούς και άγνωστους, που τα χώματα που πατούμε πότισαν με το αίμα τους. Που οι ζωές τους θυστιάστηκαν για να ελευθερώσουν τον τόπο. Που οι ζωές μας μένει να στολίσουν τους τόπους που εκείνοι ελευθέρωσαν...
Εν όψει της επετείου της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, με ρωτά ο 5 χρονος γιος μου:
-Μπαμπά, αφού ο Κολοκοτρώνης και ο Καραϊσκάκης ήταν τόσο δυνατοί και σκότωσαν όλους τους Τούρκους και δεν έμεινε κανένας από αυτούς, γιατί στο τέλος πέθαναν;
-Γιατί τους σκότωσαν άλλοι Έλληνες, του απαντώ και τον βλέπω να κολλάει λίγο η σκέψη του.
-Γιατί τους σκότωσαν; με ρωτά.
-Θα στο έλεγα μόλις μεγάλωνες λίγο ακόμα, του είπα, αλλά αφού με ρωτάς τώρα θα σου εξηγήσω: κάποιοι Έλληνες που δεν ήταν τόσο δυνατοί και άξιοι όσο ο Κολοκοτρώνης ή ο Καραϊσκάκης ή τόσοι άλλοι ήρωες του 1821, ήθελαν να γίνουν εκείνοι αρχηγοί των Ελλήνων. Και δεν είχαν άλλον τρόπο να γίνουν αρχηγοί παρά να σκοτώσουν τους άξιους αρχηγούς.
-Και τελικά τι έμεινε από όλο αυτόν τον πόλεμο ρε μπαμπά;
-Κάποτε, πίστευα ότι είχε μείνει έστω και λίγο ανάμνηση αυτών των ηρώων. Πλέον, έσβησε και αυτή η ανάμνηση γιε μου... Και έμεινε η σημερινή Ελλάδα από την οποία έχουμε φύγει μακριά...
"Αθάνατο '21"
Σύνθεση - Ενορχήστρωση:
Βασίλης Κωστούλας
Υ.Γ.: Μια πρώτη επαφή με το Αθάνατο 1821 μπορείτε να βρείτε στις εξαιρετικές εκπομπές της ΚΡΗΤΗ TV εδώ.
Βλέπω τριγύρω μου όλους τους άτριχους (δικαίωμά τους, δε λέω...) και σκέφτομαι:
Ο σημερινός άνθρωπος προσπαθεί μέσα από την ατριχία του (αλλά και την ατυχία του) να ξεχάσει ότι είναι ζώο, μα όσο πιο άτριχος προσπαθεί να γίνει (προσπαθώντας να φτάσει τους κινέζους μανδαρίνους στο σώμα, το πνεύμα και πλέον και την τεχνολογία...), τόσο πιο άτυχος τελικά καταλήγει καθώς ως άτριχος γίνεται μάλλον... χειρότερο ζώο.
Τι εννοώ: όταν αρνείται ο σημερινός άνθρωπος της εξευτελιστικής σπατάλης, της κρεπάλης, της αμετροέπειας, της ξόβυζης και ξέκωλης αλλόκοτης καθημερινότητας ότι είναι ζώο, τόσο πιο ζώο (πρωτόγονος δηλαδή) γίνεται. Πολιτισμός σήμερα νομίζουμε ότι είναι η έλλειψη τριχών συνάνθρωποί μου, αλλά τελικά είναι η έλλειψη συμπλεγμάτων να δεις την πραγματική σου φύση, να την αποδεχτείς και να την συντηρήσεις. Μέχρι να δούμε τι θα γίνει, εμείς τα ζώα (!) θα αποκαλούμε υποτιμιτικά "ζώα" τα υπόλοιπα πραγματικά ζώα του ζωικού βασιλείου.
Και όποιος αναφιστεί πρώτος: οι τελευταίοι θύλακες των τριχών μας ή οι τελευταίοι θύλακες της λογικής μας.
Υ.Γ.: Αν δεν έχουμε τρίχες ρε παιδιά, πώς θα μας σηκώνονται όταν ακούμε κάτι τραγουδάρες σαν και αυτές παρακάτω...; Σκεφτείτε πρόβλημα που δημιουργούμε έτσι όπως πάμε!
Αργύρης Λούλαζης - Νίκος Στρατάκης
στο Σταυρό του Νότου
Αφιερωμένο το τραγούδι "Μανταρίνι"
σε όλους όσους πασχίζουν
να γίνουν όπως οι "Μανδαρίνοι"
