Γιατρέ μου, τι φταίει...;

Γιατρέ μου τι φταίει; Είναι πολύ συχνό τα φαινόμενο, ασθενείς με τελικού σταδίου καρκίνο ή άλλη βαριά νόσο, να προσέρχονται στα επείγοντα εφημερεύοντος νοσοκομείου με οξύ πρόβλημα (πχ δύσπνοια σε ασθενή με καρκίνο πνεύμονα) και αφού σταθεροποιηθεί, να σε ρωτά ο ίδιος ή η γυναίκα του: γιατρέ μου τι φταίει και φτάσαμε ως εδώ…; 

Και καλείσαι τώρα εσύ να απαντήσεις άμα σου βαστάει… 

Αρχικά, ας κατανοήσουμε την βιβλιογραφικά τεκμηριωμένη άποψη ότι ένας καρκίνος για να εμφανιστεί πρέπει να υπάρξουν πολλά στάδια δυσλειτουργίας – είναι η θεωρία των πολλαπλών χτυπημάτων. Κοινώς, για να φτάσει ένα κύτταρο να γίνει καρκινικό, πρέπει πολλοί έλεγχοι του κυττάρου να έχουν αποτύχει και μάλιστα πολλές φορές. Άρα, ο καρκίνος δεν γεννιέται ξαφνικά εν μια νυκτί, αλλά είναι το αθροιστικό αποτέλεσμα πολλαπλών προβλημάτων που αδυνατεί ένα κύτταρο ή ένας οργανισμός να βρει τη λύση τους. 

Ας παρακολουθήσουμε κάποια τέτοια στάδια: 

1. Φυσικά είναι τα γονίδιά μας. 
2. Φυσικά είναι όλα αυτά που τρώμε όλα τα χρόνια της ζωής μας, ήδη μάλιστα από το γάλα της μάνας μας (άρα, αφορά και όλα αυτά που έτρωγε η μάνα μας κατά την εγκυμοσύνη και τη γαλουχία μας). 
3. Φυσικά είναι το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον που ζούμε, η ακτινοβολία που υπάρχει γύρω μας, η ρύπανση, ο αέρας που αναπνέουμε σε κάθε εισπνοή, τα μικρόβια και οι ιοί με τα οποία καθημερινά ερχόμαστε σε επαφή, οι άνθρωποι με τους οποίους συναναστρεφόμαστε και ο βαθμός που εκείνοι μας στρεσάρουν και μας φθείρουν – σωματικά και ψυχικά. 
4. Φυσικά είναι η απουσία πρόληψης και αγωγής υγείας. 
5. Φυσικά είναι η μαγκιά ή η άγνοια του ιδίου του ασθενούς να καπνίζει και η πρόσκαιρη απόλαυσή του να σαβουριάζει ό,τι ανθυγιεινό βρίσκει ώστε να χτίσει κοιλούμπα, μην γνωρίζοντας όμως ότι πέφτει βαθιά μέσα σε λούμπα... 
6. Φυσικά είναι η αδιαφορία των ιατρών και η ανικανότητα του συστήματος υγείας όταν αρχίσουν τα πρώτα συμπτώματα εκδήλωσης της νόσου, να αντιληφθούν εγκαίρως το πρόβλημα και να μας παραπέμψουν σωστά. 
7. Φυσικά είναι η πρόσβαση στα υπάρχοντα φάρμακα και τις πιθανές θεραπευτικές λύσεις (αλλιώς θα αντιμετωπιστεί ένας καρκινοπαθής στη Λωζάνη και αλλιώς στην Κοζάνη που είναι δίπλα στα φουγάρα της ΔΕΗ, ας μην γελιόμαστε τώρα, και ας μας προτρέπει διαφορετικά η γνωστή ρύση, τι Λωζάνη τι Κοζάνη!) 
8. και φυσικά είναι και η δική μας η αντιληπτική ικανότητα και προσωπικότητα που πρέπει να διαχειριστεί όλα αυτά τα προηγούμενα και να πάρει αποφάσεις. Κάποιοι είναι πολύ φιλοσοφημένοι και στέκονται όρθια απέναντι στο θηρίο. Άλλοι, δεν έχουν καταλάβει τίποτα και φτάνουν στα επείγοντα για να σε ρωτήσουν 4 τα ξημερώματα: «γιατρέ μου τι φταίει;»

Η ανάρτηση όμως, δεν έχει σκοπό να μιλήσει για τους καρκινοπαθείς και για τα προβλήματα υγείας. Η ανάρτηση αυτή, αφορά έναν άλλον καρκίνο που μαστίζει την κοινωνία μας, μια οξεία εκδήλωση του οποίου φάνηκε το προηγούμενο διάστημα με τις φονικές πυρκαγιές. Επειδή είναι ακριβώς ο ίδιος μηχανισμός, των πολλαπλών και συνεχών χτυπημάτων, που διαχρονικά μαστίζει ετούτη τη χώρα, για αυτό επέλεξα αυτό το ιατρικό ανάλογο, για να γίνει πολύ πιο κατανοητό το μείζον πρόβλημα. Υπάρχει μάλιστα κα ολόκληρη σχολή Γάλλων κοινωνικών ανθρωπολόγων που ακριβώς θεωρούν την κοινωνία ως σώμα και τις επιμέρους κοινωνικές ομάδες ως τα επιμέρους όργανα του σώματος που αλληλοεπηρεάζονται και αλληλοδιαπλέκονται. 

Τι να πεις λοιπόν, για αυτήν την ελληνική κοινωνία που είναι ένας καρκίνος τελικού σταδίου και μοιάζει αθεράπευτος; 

Να μιλήσεις για τα αυθαίρετα σπίτια; Να μιλήσεις για τα αυθαίρετα χτισίματα ή γκρεμίσματα; Να μιλήσεις για τα αυθαίρετα λόγια οποιουδήποτε τηλεοπτικού μάγκα; Να μιλήσεις για τους αυθαίρετους μισθούς; Να μιλήσεις για τις αυθαίρετες συμπεριφορές; Να μιλήσεις για τους αυθαίρετους ελέγχους; 

Πώς να απαντήσεις το πώς φτάσαμε ως εδώ, όταν η ερώτηση είναι τόσο βλακώδης για αυτούς που γνωρίζουν, που σε ξεπερνά και σε αφοπλίζει… Τι να πεις στη γυναίκα ενός καρκινοπαθή που έρχεται ξημερώματα στα επείγοντα όταν ο άντρας της πεθαίνει ή έχει ήδη πεθάνει; Τι να της εξηγήσεις; Ποιος φταίει…; Η απάντηση είναι χαοτική… από πού να το πιάσεις και πού να καταλήξεις; Ο άντρας της όμως πεθαίνει. Ναι. Και θα πεθάνει και άλλος μετά, όπως πέθανε και μιας άλλης ο άντρας, πριν. Και ουκ έσται τέλος, διότι απλά, δεν έχει μέχρι σήμερα αντιμετωπιστεί αυτό το νόσημα στα πολλαπλά επίπεδα που πρέπει. 

Είμαστε μια κοινωνία σε βαριά σήψη με καρκίνο τελικού σταδίου. Φτάνουμε στο χείλος του γκρεμού για να αναρωτηθούμε τότε αλαφιασμένοι και έκπληκτοι: γιατρέ μου, τι φταίει…;