Το όνειρο ενός γελοίου

Αν κάποιοι δικαίως μένουν στην Ιστορία ως "Μεγάλοι", είναι διότι κατορθώνουν τεράστια πράγματα σε λίγο μόνο χρόνο. Και ο χρόνος, ο πραγματικός χρόνος, είναι αδυσώπητος, αλύγιστος και πάντα γοργοπόδαρος... Ακούραστος και ασταμάτητος ακόμα και σε δακρύβρεχτα παρακάλια για ανάπαυσή του, τραβά μόνο μπροστά. Μόνο ο χρόνος των ονείρων, ο ονειρεμένος χρόνος, αλλάζει ταχύτητες, κατευθύνσεις, συμπεριφορές...

Ένας από τους Μεγάλους της Ιστορίας είναι για μένα αδιαμφησβήτητα και ο Φιοντόρ Ντοστογιέβσκι.

Στο πιο σύντομό του έργο, που δημοσιεύτηκε το 1877, αποκρυσταλώνει τα πάντα. Και όταν λέω τα πάντα, το εννοώ. Διαβάστε το συμπυκνωμένο αυτό έργο εδώ. Και αφήστε τα φαινόμενα να εξηγηθούν από μόνα τους, όταν σας μιλούν για τα λάθη και τα σωστά της σημερινής κοινωνίας, ή όταν αναρωτιέστε γιατί καμία επιστήμη δεν μας έμαθε ποτέ να λειτουργούμε επιστημονικά,  ώστε να κερδίσουμε και περισσότερο χρόνο, αλλά -κυρίως- να κερδίσουμε και όλα αυτά που ο χρόνος μαζί του κουβαλά... Ξέρω, μιλάω πάλι με όρους κέρδους, αλλά αυτό το κέρδος, μοιράζεται όχι με χαρτονομίσματα ή ταξίδια αναψυχής all inclusive, μα με αιώνες σοφίας και τόνους γαλήνης και ισορροπίας, καθώς η σπουδαιότητα αυτού του κέρδους κρύβεται στα συμβαλλόμενα μέλη και τη σχέση που αναπτύσσεται καθώς αυτό μοιράζεται και διακινείται: το κέρδος λέγεται συντροφικότητα και τα συμβαλλόμενα μέλη λέγονται σύντροφοι. Είναι τα καταληκτικά συμπεράσματα της σύγχρονης νευροβιολογίας σχετικά με τα εναρκτήρια συστατικά υλικά της ανθρώπινης κοινωνίας. Τόσος δρόμος, για να φτάσουμε εκεί από όπου ξεκινήσαμε... Για αυτό ξαναλέω: πόσος χαμένος χρόνος... και πόσοι χαμένοι "Μεγάλοι" σε αυτήν την Ιστορία που θα μπορούσαν να μας διαφωτίσουν αν τους ακούγαμε έστω για λίγο... Ο Ντοστογιέβσκι τα έχει ήδη πει πριν 140 χρόνια! "Το όνειρο ενός τρελού" το διάβασα τυχαία προ ημερών -ούτε που το είχα ακούσει- και ακόμα πιο τυχαία είδα χτες την σπουδαία θεατρική μεταφορά του από τον Θωμά Κινδύνη στο θέατρο Ρεματιάς. Και εκεί που περιέγραφε ο "γελοίος" τον σκοτεινιασμένο ουρανό της υπόθεσης, κοιτώ και ο ουρανός του Χαλανδρίου ήταν πράγματι "φουρτουνιασμένος", εκεί που μιλά ο "γελοίος" για τις πρώτες σταγόνες που έπεφταν στο αριστερό του μάτι ενώ ήταν στο φέρετρό του, άρχισα να νιώθω το δροσιστικό χάδι της ψιχάλας του ουρανού στο πρόσωπό μου, και τέλος εκεί που ρωτά στη λήξη της παράστασης, αν ακόμα συνεχίζουμε όλοι εμείς που αντέξαμε και δεν φύγαμε στο μέσο του έργου λόγω της βροχής, αντιλαμβάνομαι ότι όλα αυτά που έζησα αυτό το βράδυ, ήταν σκηνοθετημένο! Σκηνοθετημένο από μια παγκόσμια αρμονία, που καλύτερα δεν θα μπορούσε να μου φανερώσει αυτά τα μεγαλειώδη νοήματα. Δεν χρειάζεται να πω άλλα. Τα κρατάω για μένα.

Μόνο τούτο θα ήθελα να ψελλίσω στον κυρ-Φιοντόρ: να 'ξερες πόσο βαθιά μίλησες μέσα μου με αυτό το έργο σου και τι μου θύμησες... Τα "κοινά" δεν φτάνουν να γεφυρώσουν τόσα χρόνια διαφοράς ανάμεσα σε δυο ζωές που ζήσανε σχεδόν 140 χρόνια μακρυά στην Ιστορία, και μόνο η λέξη "ταύτιση" ίσως μπορεί να αποτυπώσει την έκρηξη των νευρικών -αλλά παρά ταύτα τόσο γαληνεμένων- εκφορτίσεων...