Στατιστική σύγχυση...

Μεθαυριανό εξεταζόμενο μάθημα στη σχολή: "Εισαγωγή στην Πολιτισμική και Κοινωνική Ιστορία του Βυζαντίου". Και στο ερώτημα "ποιά η διαδικασία αφομοίωσης των σλαβικών πληθυσμών από την αυτοκρατορία στα Βαλκάνια", διαβάζω τα κάτωθι:

"... μαζική εγκατάσταση των σλάβων στην Βαλκανική Χερσόνησο. Οι σλάβοι εισέβαλαν σε διαδοχικά κύματα και εγκαταστάθηκαν μόνιμα. Από διάφορες πηγές, όπως π.χ. το χρονικό της Μονεμβασίας, μαθαίνουμε για τις λεηλασίες και τις καταστροφές που ακολούθησαν την εισβολή τους. [...] Είναι αδιαμφισβήτητο ότι στο τέλος του 6ου αιώνα και στην αρχή του 7ου, όταν το σύνορο του Δούναβη κατέρρευσε εντελώς, ολόκληρη ουσιαστικά η Βαλκανική Χερσόνησος, ξέφυγε από τον αυτοκρατορικό έλεγχο. Μόνο μερικές οχυρωμένες παραλιακές πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Κόρινθος, κατάφεραν να αντέξουν αυτήν τη λαίλαπα της σλαβικής καθόδου. Ο κοντινός πληθυσμός των περιοχών που καταλήφθηκαν κατέφυγε στα κοντινά νησιά ή στην Κάτω Ιταλία και Σικελία. [...] Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο προσηλυτισμός των μη χριστιανικών πληθυσμών που είχαν εγκατασαθεί στην αυτοκρατορία γινόταν στα ελληνικά. [...] Όσο αποτελεσματική και αν υπήρξε η εκκλησιαστική επιβολή των ελληνικών, πρέπει να ομολογηθεί ότι η αφομοίωση των βαρβαρικών ομάδων υπήρξε μακροχρόνια διαδικασία".

Μετά από αρκετό διάβασμα, κάνω ένα διάλλειμμα. Βγαίνω από το σπίτι και βλέπω μπροστά στην πόρτα μου ένα έντυπο, το οποίο έγραφε:

"... 300 μετανάστες εργάτες σε απεργία πείνας δίνουν αγώνα για ζωή και δηλώνουν. Είμαστε μετανάστες και μετανάστριες από όλη την Ελλάδα. Ήρθαμε εδώ διωγμένοι από τη φτώχεια, την ανεργία, τους πολέμους, τις δικτατορίες. Οι πολυεθνικές της Δύσης και οι πολιτικοί υπηρέτες τους στις πατρίδες μας, δεν μας άφησαν άλλη επιλογή από το να ρισκάρουμε τις ζωές μας δέκα φορές για να έρθουμε μέχρι την πόρτα της Ευρώπης. Η Δύση που καταληστεύει τον τόπο μας, με το απείρως καλύτερο βιοτικό επίπεδο από εκεί, είναι για μας η μοναδική ελπίδα να ζήσουμε σαν άνθρωποι. Ήρθαμε (με κανονική ή όχι είσοδο) στην Ελλάδα και δουλεύουμε για να ζήσουμε εμείς και τα παιδιά μας. Βρισκόμαστε στην αναξιοπρέπεια και στο σκοτάδι της παρανομίας για να ωφελούνται οι εργοδότες και οι υπηρεσίες του κράτους από την άγρια εκμετάλλευση της εργασίας μας".

Μπαίνω μέσα στο σπίτι ξανά και ακούω εκείνη την ώρα στο ραδιόφωνο, ότι αύριο στις 6.00 γίνεται συναυλία συμπαράστασης στην Αθήνα για τους 300 μετανάστες απεργούς πείνας.

(Δεν θα ξαναρωτήσω "τυχαίο; δε νομίζω", γιατί στο τέλος δεν θα γίνω πιστευτός ότι αυτά που σας περιγράφω, πραγματικά συμβαίνουν)


Το μυαλό μου, είτε όταν επισκέπτεται εκατοντάδες χρόνια πίσω, το Βυζάντιο, είτε όταν επανέρχεται στα δρομάκια του σήμερα, συνειδητοποιεί ότι το θέμα των μεταναστών, ή ξένων ή προσφύγων ή βαρβάρων ή όπως γουστάρετε ονοματίστε τους αυτούς τους ανθρώπους, υπάρχει και πάντα θα υπάρχει σε τούτο τον πλανήτη. Ξέρετε γιατί; Γιατί ποτέ δεν θα επέλθει παγκόσμια ειρήνη και ισορροπία. Ποτέ όλοι οι άνθρωποι του πλανήτη δεν θα κατορθώσουν να συντονιστούν και να περπατήσουν ο ένας δίπλα στον άλλον πλάι-πλάι. Μας διαφοροποιούν τόσα πράγματα, ο κάθε ένας είναι στον δικό του κόσμο και περνά τη δική του φάση, που τελικά δημιουργείται ένα ανομοιόμορφο μωσαϊκό, που καθιστά σχεδόν αδύνατη την συνύπαρξη. Δεν ευθύνονται όμως όλα αυτά που μας διαφοροποιούν για το γεγονός ότι δεν μπορούμε να συνυπάρξουμε ως ανθρωπότητα, αλλά το ένα και μοναδικό πράγμα που μας ενώνει και είναι κοινό σε όλους μας: η απουσία (ή πιο σωστά η αδυναμία, αρχίζω να συμπεραίνω τώρα τελευταία) διάθεσης για άρση των διαφορετικοτήτων μας. Όσο στη γειτονιά μας υπάρχει αναταραχή και αναστάτωση, αυτή θα μεταφερθεί και στο δικό μας σπίτι. Όσο ο γείτονας πετά τα σκουπίδια του έξω στο δρόμο και δεν διατηρεί την τάξη, θα τα βρούμε εμείς και θα τα πατήσουμε ή θα χρειαστεί να τα μαζέψουμε για να μην επέλθει καμια βαρειά κοινωνική αρρώστεια.

Οι ξένοι φωνάζουν, άγαρμπα, ίσως βάρβαρα, "απολίτιστα". Ζητούν το αυτονόητο: ισότητα και αξιοπρέπεια. Έχουν δίκιο.

Οι Έλληνες τρομάζουν, προβληματίζονται, νοιώθουν ότι απειλούνται. Ζητούν το αυτονόητο: αξιοπρέπεια και προάσπιση των δικαιωμάτων τους, σταθερότητα και ευημερία, νομιμότητα και ευταξία. Έχουν δίκιο.

Και οι δυο πλευρές έχουν λοιπόν δίκιο. Άρα τι κάνουμε σε τέτοιες περιπτώσεις; Πώς βγαίνει μια κοινωνία από τέτοια αδιέξοδα; Κάποιοι προτείνουν να βυθίζουμε τα φουσκωτά που ξεβράζουν τους ξένους στις παραλίες. Κάποιοι άλλοι προτείνουν να αυξήσουμε τις εργασιακές εισφορές από αυτούς. Κάποιοι άλλοι ζητούν να τους μορφώσουμε και να τους αφομοιώσουμε κοκ.

Εγώ προτείνω το εξής: να μελετήσουμε λίγο στατιστική.

Στατιστική, έκανα στην Ιατρική σχολή, στο πρώτο έτος. Εκεί είχα την μεγάλη χαρά και την απερίγραπτη τιμή, να δω για μία και μοναδική φορά στη ζωή μου live, στην πρώτη διάλεξη του μαθήματος, τον Καθηγητή κύριο Τριχόπουλο, ο οποίος άφησε όλες του τις δημόσιες εμφανίσεις, όλες του τις έρευνες και τα project που έτρεχαν, όλα του τα ενδιαφέροντα, όλα του τα ταξίδια σε Αμερικές και Ευρώπες, και ήρθε να μας καλωσορίσει στο μάθημά του! Να 'ναι καλά ο άνθρωπος. Δεν κρατάμε κακία σε κανέναν. Επανέρχομαι λοιπόν και αυτοδιορθώνομαι: να μελετήσουμε λίγο στατιστική από μόνοι μας, γιατί κανείς δεν θα έρθει να μας πάρει από το χέρι -ούτε ακόμα και οι νόμιμα εντεταλμένοι για αυτό- για να μας διδάξει τι εστί στατιστική.

Μια βασική έννοια που έμαθα, από το λίγο που μελέτησα στατιστική, είναι η έννοια του συγχυτικού παράγοντα. Ο συγχυτικός παράγοντας είναι ένας τρίτος παράγοντας, (αόρατος στα επιστημονικά μας μάτια), που συνδέει μυστικά και ύποπτα δυο άλλους παράγοντες, (φανερούς στην παρατήρησή μας), με τρόπο αιτιολογικό και ερμηνευτικό, όταν η απλή παρατήρηση μόνο των δυο παραγόντων δεν μας δίνει μια σαφή εξήγηση ενός φαινομένου και του ορθού τρόπου αλληλεπίδρασής τους. Εξηγούμαι με παράδειγμα:

Κάποιος που καπνίζει, πολύ πιθανόν να έχει κίτρινα δάχτυλα χεριών.

Κάποιος που καπνίζει, πολύ πιθανόν να αναπτύξει καρκίνο πνευμόνων.

Το ερώτημα "κάποιος που έχει κίτρινα δάχτυλα χεριών, θα αναπτύξει καρκίνο πνεύμονα" έχει νόημα; Ευσταθεί; Είναι επιστημονικό;

Εμείς σαν παρατηρητές και έγκριτοι επιστήμονες, παρατηρούμε τον κόσμο. Και βλέπουμε κίτρινα δάχτυλα και καρκίνους πολύ συχνά να συνυπάρχουν στα ίδια σώματα. Και η άμεση, σχεδόν αντανακλαστική, ερώτηση λοιπόν που κάνουμε, είναι τι είδους σχέση αναπτύσσεται μεταξύ αυτών των δυο παραγόντων, κίτρινα δάχτυλα-καρκίνος.

Εδώ λοιπόν, μπαίνει η έννοια του συγχυτικού παράγοντα, ο οποίος μιας και δρα στα σκοτεινά και μουλωχτά, δεν μας επιτρέπει να δούμε ξεκάθαρα τα πράγματα. Αντί λοιπόν να αντικρύζουμε τον πραγματικό, εγκληματικό παράγοντα που ευθύνεται για τα φαινόμενα αυτά, χανόμαστε στις εξηγήσεις για το πώς συνδέονται μεταξύ τους. Χωρίς να έχουμε πλήρη εικόνα, οδηγούμαστε στο λάθος. Αντί να κοιτάμε προς τον πραγματικό ένοχο, το τσιγάρο, ώστε να μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε τα πράγματα που αντικρύζουν τα ματάκια μας, κοιτάμε τα κίτρινα δάχτυλα και τους καρκίνους.

Θα σας παρακαλούσα τώρα για κάτι. Ξαναδιαβάστε από την αρχή το άρθρο, μόνο που όπου βρείτε "κίτρινα δάχτυλα" βάλτε "κιτρινιάρηδες, ξένοι, πρόσφυγες", μιας και είναι εξ ανατολών αυτοί οι άνθρωποι, όπου βρείτε "καρκίνος πνεύμονα" βάλτε "καρκίνος κοινωνίας, κοινωνική πληγή, κοινωνική αρρώστεια" και όπου βρείτε "κάπνισμα ή τσιγάρο" βάλτε "κυβερνήτες ή εξουσιαστές".

Αγαπητοί μου, δείτε πίσω από τα φαινόμενα. Αποφύγετε την σύγχυση που σας προκαλούν. Και οι μετανάστες έχουν δίκιο που φωνάζουν για το σήμερα της ανύπαρκτης ζωής τους και εσείς έχετε δίκιο που φοβάστε για το αύριο της μικρής καθημερινότητάς σας. Σίγουρα δεν χωράμε όλοι σε μια χώρα. Καλά καλά δεν χωράμε σε ολόκληρον τον πλανήτη, τόσοι που είμαστε. Τι μένει λοιπόν; Μια επανάσταση! Συμφωνώ απόλυτα. Ένα ξεκαθάρισμα λογαρισμών, ένα ξεστρώσιμο της κατεστημένης τάξης και ένα νέο στρώσιμο από την αρχή της ζωής μας, με καθαρά σεντόνια που φρεσκομυρίζουν άρωμα αλλαγής. Εξάλλου, οι συγχυτικοί παράγοντες, όπως λέει και η στατιστική, εξαλείφονται με την διαστρωμάτωση. Καιρός λοιπόν να βρούμε όλα τα κοινά μας στοιχεία που μας ενώνουν και να διαστρωματωθούμε!!

Αλλά, για ένα λεπτό όμως... Μου φαίνεται πως το μόνο πράγμα που μας ενώνει, είναι η απουσία διάθεσης για άρση των διαφορετικοτήτων μας... Άρα πάλι στα ίδια...

Οφου... μου φαίνεται πως βρίσκομαι σε σύγχυση! Πάω για ύπνο και να πάει να κουρεύεται και το μάθημα. Και αύριο μέρα είναι. Ετσι και αλλιώς η Ιστορία του Βυζαντίου δεν μαθαίνεται σε μια μέρα, άσε που απαιτεί και την επι-φοίητση του Αγίου Πνεύματος και την σύμφωνη γνώμη της Εκκλησίας για καταλάβεις τι γινόταν τότε σε εκείνη την αυτοκρατορία του Θεού επί της γης...


Υγιαίνετε αγαπητοί μου.