Λεονάρντο Ντα Βίντσι VS Ζήση Βρύζα






"... Είναι η προσωπογραφία μιας Φλωρεντινής που λεγόταν Λίζα, ή Μόνα Λίζα. Αυτό που μας εντυπωσιάζει αμέσως είναι η ζωντάνια της Μόνα Λίζας. Μοιάζει πράγματι σαν να μας κοιτάζει και να έχει δική της γνώμη. Σαν ζωντανό πλάσμα, φαίνεται κι αυτή ν' αλλάζει μπροστά στα μάτια μας και να μοιάζει λίγο διαφορετική όποτε την ξαναβλέπουμε. [...] Κάποτε φαίνεται να μας κοροϊδεύει, και κάποτε πάλι διακρίνουμε κάτι σαν θλίψη στο χαμόγελό της. Όλα αυτά μοιάζουν παράξενα - και είναι. Τέτοια εντύπωση δίνουν συχνά τα μεγάλα έργα της τέχνης. Ο Λεονάρντο ήξερε, ωστόσο, πώς κατόρθωνε να δίνει αυτή την εντύπωση και με ποιά μέσα. Αυτός ο μεγάλος παρατηρητής της φύσης γνώριζε περισσότερα για τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε τα μάτια μας από οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο. Είχε διακρίνει καθαρά ένα πρόβλημα που θέτει στους καλλιτέχνες η κατάκτηση της φύσης - ένα πρόβλημα τόσο περίπλοκο όσο το να συνδυάσεις το σωστό σχέδιο με την αρμονική σύνθεση. [...] Ο λόγος είναι ίσως πως, όσο πιο ευσυνείδητα αντιγράφουμε μια μορφή, γραμμή με γραμμή και λεπτομέρεια με λεπτομέρεια, τόσο δυσκολότερα μας πείθει πως κάποτε, στην πραγματικότητα σάλευες και ανάσαινε. [...] Οι καλλιτέχνες (πριν τον Λεονάρντο) είχαν προσπαθήσει να ξεπεράσουν αυτή τη δυσκολία με πολλούς τρόπους. [...] Μόνον ο Λεονάρντο όμως βρήκε τη λύση του προβλήματος: ο ζωγράφος πρέπει να αφήνει το θεατή να μαντέψει κάτι. Αν τα περιγράμματα δεν είναι τόσο αδρά σχεδιασμένα, αν η μορφή παραμένει κάπως αόριστη, σαν να εξαφανίζεται σε μια σκιά, θ' αποφευχθεί η εντύπωση του στεγνού και του άκαμπτου. Αυτή είναι η περίφημη ανακάλυψη του Λεονάρντο, το sfumato, όπως το λένε οι Ιταλοί: το ακαθόριστο περίγραμμα και τα απαλά χρώματα που επιτρέπουν στις φόρμες να σβήνουν η μια μέσα στην άλλη και ν' αφήνουν πάντα κάτι για την φαντασία μας.[...] Βλέπουμε ότι ο Λεονάρντο χρησιμοποίησε εδώ το σφουμάτο με τη μεγαλύτερη δυνατή περίσκεψη. Όποιος προσπάθησε να σχεδιάσει κάποτε ένα πρόσωπο, ξέρει πως εκείνο που λέμε έκφραση βασίζεται κυρίως σε δυο χαρακτηριστικά: τις γωνίες του στόματος και τις γωνίες των ματιών. Είναι αυτά ακριβώς τα σημεία που ο Λεονάρντο άφησε σκόπιμα μέσα στην αοριστία μιας απαλής σκιάς. Γι' αυτό όταν μας κοιτάζει η Μόνα Λίζα, δεν είμαστε ποτέ σίγουροι για τη διάθεσή της. Η έκφρασή της μας διαφεύγει πάντα. [...] Ο Λεονάρντο έκανε κάτι πολύ τολμηρό, που μόνον ένας ζωγράφος με τη δική του απαράμιλλη μαστοριά μπορούσε ίσως να διακινδυνεύσει.[...] Πολύ παλιά, στο απώτερο παρελθόν, οι άνθρωποι είχαν κοιτάξει τις προσωπογραφίες με δέος, γιατί πίστευαν πως ο καλλιτέχνης, διασώζοντας την ομοιότητα, μπορούσε να διασώσει με κάποιο τρόπο και την ψυχή του ανθρώπου που ζωγράφιζε. Τώρα ο μεγάλος επιστήμονας, ο Λεονάρντο, επαλήθευε τα όνειρα και τους φόβους των πρώτων εικονοπλαστών. Ήξερε το μυστικό που έδινε ζωή σε όσα χρώματα άπλωνε ο μαγικός χρωστήρας του."

(απόσπασμα από το βιβλίο "Το Χρονικό της Τέχνης" του E.H. Gombrich, εκδόσεις Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης)



Απέναντι σε αυτό το δημιούργημα όμως, ας δούμε τις αντιδράσεις κάποιων εθνοτικών ομάδων, για να διαπιστώσουμε λίγο το επίπεδο παιδείας και αντίληψης των κοινωνιών τους - ίσως έτσι δώσουμε κάποιες απαντήσεις για το τι συμβαίνει γύρω μας και στη δική μας κοινωνία (ξέρετε πού εννοώ, στα κορναρίσματα, στα βρισίδια στο δρόμο, στις σπρωξιές στις στάσεις των λεωφορείων, στις ουρές που δεν τηρούνται, στη διαφθορά στο δημόσιο τομέα, στα νοσοκομεία που ΕΣΥ πεθαίνεις κλπ...):


1) Οι Άγγλοι:




2) Οι Γερμανοί:





3) Οι Ελβετοί:





4) Οι Ιταλοί:





5) Οι Σουηδοί:







6) Και φυσικά...................
οι Ελληνάρες, που δεν μπορούσαν να λείπουν από το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι






Α, ρε Ελληνάρες μου, πόσο σας χαίρομαι! Με το "μαγκιά, κλανιά και κωλοφιλιστρίνι" αντιμετωπίζετε τα μεγάλα φιλοσοφικά ζητήματα τούτου του σύμπαντος! Εύγε!



Υ.Γ.: Ευχαριστώ τον φίλο Α. για το mail με τις παραπάνω φωτογραφίες!




Γήινη μοναξιά;



N = the number of civilizations in our galaxy with which communication might be possible;

and

R* = the average rate of star formation per year in our galaxy
fp = the fraction of those stars that have planets
ne = the average number of planets that can potentially support life per star that has planets
f = the fraction of the above that actually go on to develop life at some point
fi = the fraction of the above that actually go on to develop intelligent life
fc = the fraction of civilizations that develop a technology that releases detectable signs of their existence into space
L = the length of time such civilizations release detectable signals into space

Αυτή είναι η γνωστή εξίσωση του Frank Drake που εισήγαγε το 1961, σε μια προσπάθεια να υπολογίσει τον αριθμό των πολιτισμών στο σύμπαν που μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους.



"... Πολλά έχουν γραφεί για την ενδεχόμενη θεολογική σημασία της ανακάλυψης ζωής σε άλλους πλανήτες, αν αυτή έχει συμβεί. Ένα τέτοιο γεγονός θα έκανε το ανθρώπινο γένος πάνω στον πλανήτη Γη λιγότερο μοναδικό; Η ύπαρξη ζωής σε άλλος πλανήτες θα έκανε λιγότερο πιθανή την ανάμιξη ενός δημιουργού Θεού στη διαδικασία; Κατά την άποψή μου τέτοια συμπεράσματα δε δικαιολογούνται πραγματικά. Εάν ο Θεός υπάρχει και θέλει να έχει φιλία με αισθανόμενα πλάσματα σαν εμάς και μπορεί να αντιμετωπίσει την πρόκληση της αλληλεπίδρασης με 6 δισεκατομμύρια ανθρώπους σήμερα σ' αυτόν τον πλανήτη και αναρίθμητους άλλους που έχουν φύγει πριν, δεν είναι σαφές γιατί θα ήταν πέρα από τις δυνατότητές Του να αλληλεπιδρά με παρόμοια πλάσματα σε μερικούς άλλους πλανήτες ή, για τον ίδιο σκοπό, σε μερικά δισεκατομμύρια άλλους πλανήτες. Θα 'ταν φυσικά πολύ ενδιαφέρον να ανακαλύπταμε αν τέτοια πλάσματα, σε άλλα μέρη του σύμπαντος, έχουν επίσης τον Ηθικό Νόμο, λαμβανομένης υπόψη της σημασίας του για την αντίληψή μας για τη φύση του Θεού. Στην πραγματικότητα, εντούτοις, είναι απίθανο κάποιος από μας να έχει την ευκαιρία να μάθει τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα κατά τη διάρκεια της ζωής του."

(απόσπασμα από το βιβλίο "Η γλώσσα του Θεού" του Francis S. Collins εκδόσεων Παπαζήση, χωρίς άδεια αναδημοσίευσης)



Αγαπητέ F.S.Collins δεν είπε κανείς ότι "δεν είναι σαφές γιατί θα ήταν πέρα από τις δυνατότητές Του να αλληλεπιδρά με παρόμοια πλάσματα σε μερικούς άλλους πλανήτες ή, για τον ίδιο σκοπό, σε μερικά δισεκατομμύρια άλλους πλανήτες". Αυτό που είπαμε είναι τι θα γίνει αν ανακαλυφθεί άλλος πολιτισμός; Μήπως θα καταρρεύσει ο λόγος για την μοναδικότητα του ανθρώπινου είδους και της βασιλείας που ετοιμάζει για αυτόν ο Θεός; Μήπως δεν θα έχει καμία βάση η θεωρία του Θεού μιας και είναι κομμένη στα μέτρα και σταθμά του ανθρώπου και μόνο; Ένας ακόμα ζωντανός οργανισμός, ικανός να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους μήπως αναιρέσει το θεωρητικό κατασκεύασμα του Θεού, και ειδικά αυτό του χριστιανικού Θεού, που έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο και μόνο; Ο Θεός έγινε άνθρωπος, για να σώσει τον άνθρωπο, μας λέγανε στο σχολείο και όχι τον εξωγήινο. Για Θεάνθρωπο μας μιλήσανε, για σταύρωση του Υιού του Θεού πάνω στη Γη και όχι πάνω στον Άρη ή στην Ανδρομέδα μας είπαν, για ανθρώπινες αδυναμίες του Θεανθρώπου μας έπεισαν. Συνεπώς, ενώ θέτετε ένα υπέροχο ερώτημα, υπεκφεύγετε τεχνιέντως με λόγια που δεν έχουν κανένα νόημα και καμία σχέση με το ερώτημα καθ' εαυτό. Και η τρανότητα της υπεκφυγής σας το "Στην πραγματικότητα, εντούτοις, είναι απίθανο κάποιος από μας να έχει την ευκαιρία να μάθει τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα κατά τη διάρκεια της ζωής του".

Αγαπητέ κύριε
F.S.Collins, τώρα είμαστε σε πιο στενή επαφή, καθώς μετά το τέλος της εξεταστικής σας διαβάζω πλέον καθημερινά, στενό μαρκάρισμα που λένε, σαν μια υπόσχεση στον Τειρεσία.

Μέχρι την επόμενη αντιπαράθεσή μας, λοιπόν! Απλώς, προσδοκώ μια πιο ξεκάθαρη θέση στα γραφόμενά σας και όχι μια προσπάθεια μπουρδουκλώματος πίσω από κάποιες λέξεις...



Το λουλούδι της ερήμου


Παίρνεις να δεις μια ταινία (Το λουλούδι της ερήμου), έτσι χαλαρά να περάσει το βράδυ σου. Και με τι έρχεσαι αντιμέτωπος; Με τα μεγαλύτερα ίσως ερωτήματα της επιστήμης της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, συμπυκνωμένα μέσα σε μια κινηματογραφική μεταφορά μιας αληθινής ιστορίας που θίγει ένα άξιο λόγου και συζήτησης θέμα: την κλειτοριδεκτομή σε φυλές και χώρες, πολύ διαφορετικές από τις δυτικές.

Μέσα από την πανέξυπνη και σφαιρικά φωτισμένη, πλοκή της ταινίας φανερώνεται το πιο σπουδαίο, το πιο περίπλοκο και ίσως το πιο προκλητικό θέμα της ανθρωπότητας, αυτό της διαφορετικότητας των αντιλήψεων και πρακτικών.

Το σύνηθες και απόλυτα φυσιολογικό (σε τέτοιο βαθμό φυσιολογικό που το αντίθετό του ανήκει στη σφαίρα του αδιανόητου) για τον έναν, είναι εντελώς ξένο και ασύνηθες για τον άλλον. Ο τρόπος που μεγαλώνει ο ένας είναι εξ' ορισμού διαφορετικός από τον τρόπο που γαλουχείται ο δεύτερος, που με τη σειρά του είναι εντελώς άλλος από τον τρόπο που ανατρέφεται ο τρίτος κοκ...

Ένα ερώτημα όμως βασανίζει από χτες το μυαλό μου, που χρειάζομαι και τις ιατρικές μου απόψεις για να το προσεγγίσω: "ποιά τα όρια ανοχής της διαφορετικότητας"; Και ειδικά σήμερα, σε μια σχεδόν ολοκληρωτικά παγκοσμιοποιημένη κοινωνία... Το ίδιο ερώτημα λαμβάνει άλλες διαστάσεις όταν το διατυπώνεις από θέση μέλους της κοινωνίας στην οποία αναφέρεσαι και άλλες από θέση μη μέλους της εν λόγω κοινωνίας...

Συνειδητοποιώ λοιπόν, ότι η διαφορετικότητα ρέει μέσα σε κάθε είδους ανθρώπινη σχέση και την διαμορφώνει καθοριστικά. Οι παράγοντες που την γεννούν και την ανατρέφουν αυτήν την διαφορετικότητα βέβαια, είναι ένα τεράστιο θέμα συζήτησης, καθώς σε αυτό το σημείο εισέρχεται η θρησκεία, η τύχη, η παιδεία, τα γονίδια... Άστα βράστα, δηλαδή!

Αγαπητοί μου, δεν σας κρύβω ότι αυτή η ταινία ταρακούνησε λίγο την εικόνα που είχα για την έννοια της διαφορετικότητας... και μου την έμπλεξε περισσότερο, δημιουργώντας μου περισσότερα ερωτηματικά και κάνοντας Ιατρική και Κοινωνική Ανθρωπολογία να βρεθούν αντιμέτωπες!

Υ.Γ.: Τελικά, ο σοφός καθηγητής μου και καλός φίλος, που αντίκρυσα πριν λίγες μέρες στο χωριό, είχε δίκιο όταν έλεγε ότι "δυστυχισμένος είναι μάλλον αυτός που καθώς μεγαλώνει, λιγοστεύει τα ερωτήματά του αντί να τα πληθαίνει..."





Διαδικτυακή δήλωση αγάπης!


Κρίκος και εγώ αυτής της παιχνιδιάρικης αλυσίδας, που θέλει να καταγράψεις 10 πράγματα που αγαπάς, δεχόμενος την πρόσκληση από τον καλό φίλο Κώστα, δεν χάνω τη στιγμή να τα αναφέρω, με εντελώς τυχαία σειρά (όπως εξάλλου και όλα όσα μας συμβαίνουν καθημερινά, είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι):


- Το βιβλίο "Η Κοινωνία της Νόησης" του Marvin Minsky, που μου άλλαξε τον τρόπο που βλέπω την ανθρώπινη -αλλά και την εν γένει- νοημοσύνη

- Το βιβλίο "Ο Γέρος και η Θάλασσα" του Έρνεστ Χέμινγουέι, που μου έδειξε τον δρόμο που βαδίζουν οι ήρωες

- Την καταπληκτική σειρά του Carl Sagan "Cosmos: A Personal Voyage" που με έλουσε με άπλετο φως, χτίζοντας γέφυρα γνώσης, απαραίτητη για να φτάσω ως τα αστέρια

- Τις βόλτες με τη μηχανή μου, ειδικά μετά από εφημερίες και ειδικά σε μοναχικούς δρόμους δίπλα ακριβώς στη θάλασσα

- Να κάνω εκπλήξεις στους άλλους, προσφέροντάς τους το απρόσμενο και παρατηρώντας στη συνέχεια τον τρόπο που διαχειρίζονται τέτοιες στιγμές, θεωρώντας ότι ο άνθρωπος μπορστά στο απροσδόκητο, δείχνει μια πιο βαθειά πτυχή της προσωπικότητά τους

- Να χορεύω θρακιώτικα ασταμάτητα επί ώρες, αέρινα, καταϊδρωμένα, επιτιθέμενος σε κάθε αρνητική σκέψη, σε κάθε δυσκολία, σε κάθε εχθρό, χτυπώντας με δύναμη τα πόδια στο έδαφος για να ξορκίσω κάθε δαιμόνιο

- Να παίζω μουσική στο δρόμο με φίλους τρελούς και αλλοπαρμένους, όπως τότε στο Τορίνο, στη Via Garibaldi, ή στη Γαλλία, στο σταθμό του μετρό Pigale

- Να παρατηρώ τους σχηματισμούς, τα παιχνιδίσματα και τις ερωτοτροπίες των αστεριών, τις ξαστέρινες νύχτες του καλοκαιριού, ανάσκελα στην αμμουδιά κάποιας ερημικής παραλίας, και πλάι μου να ξαποστένει κάποια ψυχή, το πιο φωτεινό αστέρι του ουρανού μου

- Να ακούω Ξυλούρη, στη διαπασών, σε όποια φάση της ζωής μου, σε όποια διάθεση της καθημερινότητάς μου, σε όποια καλή ή κακή σκέψη με τυραννά και να περνώ απευθείας σε άλλη διάσταση, σε αυτήν των αρχαγγέλων

- Να μου χαμογελούν οι γιαγιάδες ασθενείς με τα μουστακάκια τους, όταν τις πειράζω, καθώς ακούω τα προβλήματα (μικρότερα ή μεγαλύτερα) που αντιμετωπίζουν ή αντιμετώπιζαν στον πρότερό τους βίο


Με τη σειρά μου καλώ για ομολογία πίστεως και αγάπης τους κάτωθι:

Τειρεσία

Profiterolaki

Έφη
Manito


Δυστυχώς δεν έχω περισσότερους μάρτυρες να καλέσω, οπότε αρκεστείτε στα λίγα και καλά...! Ελπίζω να μην είμαι ο πιο αδύναμος κρίκος και σπάσει αυτή η ιντερνετική αλυσίδα!!!

Καλή συνέχεια σε αυτόν τον δεκάλογο της αγάπης!



Μια απλή στροφή 90 μοιρών!


"...Από αυτές τις ελληνικές πόλεις, η Αθήνα έγινε, για την ιστορία της τέχνης, η πιο διάσημη και η πιο σημαντική. Εδώ καρποφόρησε η πιο μεγάλη και πιο εκπληκτική επανάσταση σε όλη την ιστορία της τέχνης. [...] Κάθε Έλληνας γλύπτης ήθελε να βρει τον τρόπο με τον οποίο αυτός θα παρίστανε ένα συγκεκριμένο σώμα. Οι Αιγύπτιοι είχαν βασίσει την τέχνη τους στη γνώση. Οι Έλληνες άρχισαν να χρησιμοποιούν τα μάτια τους. [...] Η μεγάλη επανάσταση της ελληνικής τέχνης, η ανακάλυψη της φυσικής μορφής και της βράχυνσης, συνέβη σε μιαν εποχή που μπορεί να θεωρηθεί γενικά η πιο εκπληκτική στην ανθρώπινη ιστορία. Είναι η εποχή που οι άνθρωποι στις ελληνικές πόλεις αρχίζουν να αμφισβητούν τις παραδόσεις και τους μύθους που αφορούσαν τους θεούς, και ερευνούν δίχως προκατάληψη τη φύση των πραγμάτων. Είναι η εποχή που γεννιούνται η φιλοσοφία και η επιστήμη."

"...Ήταν συνταρακτική για την ιστορία της τέχνης η στιγμή λίγο πριν το 500 π.Χ. που ο καλλιτέχνης τόλμησε για πρώτη φορά να σχεδιάσει ένα πόδι όπως φαίνεται από μπροστά. [...] Ένα ελληνικό αγγείο δείχνει με πόση περηφάνεια υιοθετήθηκε αυτή η ανακάλυψη. [...] Το δεξί πόδι είναι ακόμη σχεδιασμένο με τον παλαιό σίγουρο τρόπο, το αριστερό όμως σχεδιάστηκε σε βράχυνση - τα δάχτυλα είναι σαν μια σειρά πέντε μικρών δακτύλων."






"...Τι χάσαμε, με την απώλεια των πιο φημισμένω από αυτά τα αγάλματα των αθλητών, όπως ο 'Δισκοβόλος' του Αθηναίου γλύπτη Μύρωνα, που θα πρέπει να ανήκει στη ίδια γενιά με τον Φειδία. Διασώθηκαν πολλά αντίγραφα του 'Δισκοβόλου' που μας δίνουν τουλάχιστον μιαν ιδέα για το τι ήταν το πρωτότυπο. [...] Κοιτάζοντας το άγαλμα και εντοπίζοντας την προσοχή μας στα περιγράμματα, συνειδητοποιούμε ξαφνικά τη σχέση του με την αιγυπτιακή παράδοση. Όπως οι Αιγύπτιοι ζωγράφοι, έτσι και ο Μύρων έχει πλάσει τον κορμό όπως τον βλέπουμε από μπροστά, και τα πόδια και τα χέρια όπως τα βλέπουμε από το πλάι. [...] Στα δικά του χέρια όμως αυτή η παλιά και ξεπερασμένη συνταγή έχει γίνει κάτι εντελώς διαφορετικό. [...] Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι ο Μύρων κατέκτησε την κίνηση..."






"...Ωστόσο, οι αρχαίοι Έλληνες εκτιμούσαν ακόμη περισσότερο κάτι άλλο: το γεγονός ότι η νέα ελευθερία που τους έδινε τη δυνατότητα να παραστήσουν το ανθρώπινο σώμα σε οποιαδήποτε στάση ή κίνηση μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να καθρεφτίσει την εσωτερική ζωή των μορφών. Ένας από τους μαθητές του Σωκράτη, μας λέει πως αυτό ακριβώς συνιστούσε στους καλλιτέχνες ο μεγάλος φιλόσοφος, που υπήρξε και ο ίδιος γλύπτης. Έπρεπε να παριστάνουν τη 'λειτουργία της ψυχής' μελετώντας με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο 'τα συναισθήματα επηρεάζουν το κινούμενο σώμα'."



Από το βιβλίο που διαβάζω για το επόμενο εξεταζόμενο μάθημα (χωρίς άδεια αναδημοσίευσης): "Το Χρονικό της Τέχνης" του Ε.Η.Gombrich, εκδόσεων Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.


Τα λοιπά λόγια περισσέουν από τους αδαείς, άσχετους και ανιστόριτους, γι'αυτό και εγώ δεν έχω να γράψω κάτι άλλο σε αυτό το post.





Εξουσία και κλήρος!


Για κάποιους η βδομάδα μετρά 4 μέρες και όχι 7, καθότι οι 3 είναι μέρες "χαμένες". Αυτές οι 4 όμως είναι τόσο έντονες που ίσως ξεπερνούν σε πάθος και τις 7 μαζί.

Ψάρεμα στον κόλπο της Γέρας είχε σήμερα το μενού, μαζί με πολλούς σπάρους, λιθρίνια, σμαρίδες, χάνους, αστεία, πειράγματα, σοβαρές κουβέντες, βαθείς προβληματισμούς, μάχες με το άδικο, μάχες με το άυλο...

Και ο κόλπος της Γέρας, ίσως το πιο όμορφο κομμάτι του νησιού της Λέσβου, να στέκει εκεί καταπράσινος και να λούζει τα μαλλιά του στα γαλάζια ήσυχα νερά που μας φιλοξενούσαν, καθώς ο ήλιος ο ηλιάτορας προέβαλε ντυμένος σε ένα απαλό πορτοκαλορόζ ένδυμα...



"...και πολύ πιο βαθειά, πίσω από τα κύματα, στο Νησί με τους κόλπους των ελαιώνων. Μια στιγμή που εφάνηκε θωρούσα Εκείνον που το αίμα του έδωσε να σαρκωθώ τον τραχύ του Αγίου δρόμο ν'ανεβαίνει μια φοράν ακόμη...

Μια φοράν ακόμη στα νερά της Γέρας ν'ακουμπά τα δάχτυλα και τα πέντε ν'ανάβουνε χωριά, ο Παπάδος, ο Πλακάδος, ο Παλαιόκηπος, ο Σκόπελος και ο Μεσαγρός, εξουσία και κλήρος της γενιάς μου..."

Οδυσσέας Ελύτης ("Το Άξιον Εστί", Η Γένεσις)




Υ.Γ.: Στα ψαρέματα της καθημερινής μας ζωής, ένα μόνο πράγμα χρειάζεται: να αφήνεις ελεύθερες όλες τις αισθήσεις να γευτούν τη μαγεία του βυθού...




Τα φώτα απέναντι


Μου είχαν πει ότι θα δω παράγκες, ξυπόλυτους, άστεγους, βρωμιάρηδες. Μου είχαν πει για χαμηλό βιοτικό επίπεδο, μου είχαν πει για φτώχεια.

Εγώ είδα άλλα πράγματα. Πηγαίνοντας απέναντι, στο Αϊβαλί, αντίκρυσα μια σύγχρονη πόλη, με αισθητική, πανέμορφα χρώματα, όμορφη αγορά, πλακόστρωτη, πολύ πιο μεγάλη από αυτήν της Μυτιλήνης, με τεράστια ποικιλία από ό,τι ψάχνει κανείς, με αλυσίδα μεγάλων καταστημάτων, με εμπορικά κέντρα που τα είχαν όλα, με πολυκαταστήματα που θύμιζαν Ευρώπη. Είδα επίσης ωραίες γυναίκες, απελευθερωμένες, με γούστο και τσαχπινιά, είδα αμάξια πρωτοκλασσάτα, είδα άντρες καλοντυμένους και φυσικά είδα πολύ λιγότερες τούρκικες σημαίες από ό,τι μου είχαν περιγράψει. Και εκείνα τα Μοσχονήσια, τι θέρετρο θεέ μου; Τι αρχιτεκτονική, τι χρώματα, τι απόλαυση;

Είδα όμως και κάτι άλλο, ακόμα πιο σημαντικό από όλα τα προηγούμενα ίσως. Είδα ότι το χρήμα κυβερνά παντού, γεφυρώνει η διαφορετικότητα, εξομοιώνει εχθρούς και σε αντιμετωπίζει ως έναν ακόμα πελάτη. Αυτό λέγεται αλλιώς και παγκοσμιοποίηση. Σίγουρα, δίπλα στο χρήμα συντελείται και μια ανάμειξη πολιτισμών, και αυτό συνέβαινε πάντα σε όλη την Ιστορία του ανθρώπινου είδους, ειδικά του ναυτικού είδους (από τέτοια Ιστορία αλλο τίποτα σε τούτα εδώ τα μέρη), αλλά αυτά είναι δευτερεύοντα. Το πρωτεύον είναι ότι τα πρωτεύοντα που αναπτύχθηκαν εδώ τριγύρω, είχαν μια μόνο ταυτότητα όλα αυτά τα χρόνια και αυτή διατηρούν ακόμα: το χρήμα. Το μείζον θέμα όμως, είναι με τι όρους συντελείται αυτή η παγκοσμιοποίηση και αυτή η ανάμειξη πολιτιστικών γεύσεων, αφού μπορεί το ανακάτεμα να βγάλει λιχουδιά, μπορεί να βγάλει όμως και χυλό.

Κινητήρια δύναμη το χρήμα λοιπόν, ξεπερνά πολιτιστικές, ιστορικές, θρησκευτικές διαφορές και ενώνει κάτω από την κοινή ανάγκη: την κατανάλωση, και μάλιστα την κατανάλωση φτηνών αλλά καλής ποιότητας προϊόντων, χωρίς να πρέπει να πληρώσεις 10πλάσια της πραγματικής αξίας την τιμή ενός αγαθού, όπως κάνεις εδώ στο Ελλαδιστάν. Άρα γιατί να μην πάει κανείς να αγοράσει από την Τουρκία ή τη Βουλγαρία;

Κατάλαβα ένα πράγμα, φίλοι μου: αν δεν πας να εξερευνήσεις μόνος σου την πραγματική πηγή του φωτός που βλέπεις απέναντι σου, τότε θα δέχεσαι άκριτα το φως που διαθλάται μέσα από τα λογής λογής εθνικά ή άλλης φύσης -όλα όμως φτιαχτά και εντελώς κατευθυνόμενα- π(ρ)ίσματα της καθημερινότητας, δείχνοντάς σου μια παραλλαγμένη εικόνα του πραγματικά λευκού -και τελικά αθώου- φωτός, δείχνοντάς σου, αυτά που το κάθε π(ρ)ίσμα θέλει να τονίσει. Εξωραϊσμένη ή ραϊσμένη πραγματικότητα, ίσως να μην είναι λοιπόν, η πραγματική πραγματικότητα... Ίσως ένα ταξίδι στην πηγή του φωτός να μας λύσει τις απορίες και όχι να καθόμαστε στις αναπαυτικές ξαπλώστρες της μικρής ζωούλας μας!

Κατά τα άλλα υγιαίνετε!







Λίγο πιο κοντά...


Τα πρόσωπά τους ήρθαν λίγο πιο κοντά μας χτες βράδυ. Το καλοκαιρινό τρίγωνο, ο αστερισμός του Κύκνου, ο διπλός αστέρας Albireo, ένα σφαιρωτό σμήνος, το νεφέλωμα του Ωμέγα (μαιευτήριο νέων επίδοξων αστέρων), ένας κόκκινος υπεργίγαντας, ένας άσπρος νάνος με το δακτυλιοειδές στολίδι των σκονισμένων απομειναρίνων μιας ζωής που κανείς δεν έμαθε πώς ήταν, και φυσικά ο κυρίαρχος του ουρανού αυτήν την εποχή, ο κύριος Δίας με τρεις από τους μπράβους του, τους δορυφόρους του, που δεν τον αφήνουν στιγμή μόνο, μας αποκάλυψαν λίγο από τη φωτεινότητα του προσώπου τους. Είδαμε το λίκνο ενός αστέρα, την πρώιμη εφηβεία του, τις παρέες του, το ζευγάρωμά του, την προχωρημένη ωριμότητά του, το γήρας του, το θάνατό του, τα απομεινάρια της ζωής του... Ο αέναος κύκλος των θαυμάτων, βρίσκεται εκεί, κατά φάσεις και κατά διαστήματα, να μας υπενθυμίζει ότι ο χρόνος είναι μια πολύ σχετική έννοια και διάσταση...

Με μια παρέα εραστη-τεχνών αστρονόμων, πάνω σε μια κορυφή ενός βουνού, περί την μισή ωρίτσα απο την Μυτιλήνη, κρυφά από την κυρα-Σελήνη που δεν είχε προλάβει ακόμα να ανατείλει, με λίγο αεράκι να μας δροσίζει τα σωθικά, βρεθήκαμε να συνομιλούμε και να συνπαρατηρούμε τα φώτα της συμπαντικής μας πόλης... Άνθρωποι εμείς, βλέπαμε το ίδιο μας το παρελθόν κατάματα, άφοβα, έτσι όπως ένα παιδί παίζει με την φωτιά χωρίς να ξέρει τους κινδύνους. Φανταζόμαστε, κάνουμε όνειρα... όλα αυτά όμως στη δική μας γειτονιά, καθώς εκεί παραέξω, ο κόσμος έχει άλλους κανόνες, άλλη συμπεριφορά.

Ως την επόμενη Αστροβραδιά λοιπόν...

Λεωνίδα, να είσαι καλά, να συνεχίζεις να μας εμπνέεις!




(Δίας)