Τι λείπει από τη σημερινή Ιατρική


Αυτό που λείπει από τη σημερινή ιατρική εκπαίδευση και μάλλον, πολύ δύσκολα θα επιτευχθεί, είναι η παντελής έλλειψη της έννοιας του μέντορα. Και ο μέντορας, όπως ορθά λέει το κάτωθι βίντεο, δεν είναι απλά ένας πολύ καλός εκπαιδευτής, που κατέχει το άθλημα, αλλά κάτι πολύ περισσότερο: είναι κάποιος που σε εμπνέει και τον εμπιστεύεσαι, κάποιος που κατέχει θέση προτύπου για την πορεία σου και τη δουλειά σου, για την ύπαρξή σου ολόκληρη.

Εδώ στο Ελλαδιστάν, το πολύ-πολύ, με το πέρασμα των ετών να αποκτήσουμε περισσότερους χοιροβοσκούς που άγουν και φέρουν τα πρόβατα-νέους ιατρούς. Τίποτα περισσότερο.





Η Ήρα και ο Δίας


Θα ασχοληθώ με κάτι δευτερεύον, σε αυτήν την ανάρτηση. 

Τα πρόσφατα ξεφτιλίκια ενός μεγαλοκαθηγητή Καρδιολογίας με παράλληλους γάμους, βίους και ρόλους, ίσως τα έχετε διαβάσει. Τυγχάνει να τα ξέρω πολύ καλά τα πράγματα, καθώς εργαζόμουν στον ίδιο χώρο με τους εμπλεκόμενους.

Ένα μόνο σχόλιο έχω να πω: το συγκεκριμένο παράδειγμα, είναι πανομοιότυπο -ψυχοπαθολογικά μιλώντας- με αυτό του Χίτλερ. Ο φίλος μας, χρησιμοποιώντας παρόμοιες μεθόδους, κατόρθωσε να πείσει άπαντες γύρω του για τις ικανότητές του, να χτίσει έναν κόσμο παρανοϊκό και να φτάσει μέχρι τη βαθμίδα του Φύρερ Αναπληρωτή Καρδιολογίας. 

Φαίνεται ότι εν δυνάμει Χίτλερς υπάρχουν ακόμα γύρω μας. Δεν είναι εκεί το ζητούμενο. Το πρόβλημα είναι, ότι εξακολουθούμε ως κοινωνία να μην τους αναγνωρίζουμε εγκαίρως.

Αν ζητάτε τη δική μου στάση, είναι ο άνθρωπος -μαζί με το επιτελείο του φυσικά- που με έκανε να μην μάθω ένα βασικό κομμάτι της σημερινής τρέχουσας Καρδιολογίας, καθώς όταν πέρασα από το αντίστοιχο τμήμα και είδα το αρρωστημένο κλίμα, είπα ότι αυτό δεν ταιριάζει σε μένα. Αναρίθμητοι όμως, άλλοι, συντάχτηκαν μαζί του και έβλεπαν στο πρόσωπό του ένα πρότυπο. Κάτι σαν τον Δία, πατέρα όλων. Εγώ έβλεπα μια υπερφίαλη και παρεκκλίνουσα συμπεριφορά και φώναζα "είσαι ο πατέρας μας, τέρας, τέρας, τέρας μας...!"

Η Ιστορία δικάζει όμως. Και ξεχωρίζει την ήρα από το σιτάρι. 



Υ.Γ.: Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να ξανα-αναφέρω για πολλοστή φορά τη συνέχεια της παροιμίας: "ουδείς μωρότερος των ιατρών αν δεν υπήρχαν οι δάσκαλοι, πόσο μάλλον οι δάσκαλοι των ιατρών..."


Τα σιγανά ποταμάκια, φυσικά...


Την άποψή μου, ότι οι παλαιότεροι μας ήταν και σοφότατοι, την γνωρίζετε πολύ καλά. Αυτή τη λαϊκή σοφία την εκτιμώ βαθύτατα και όσο μεγαλώνω την διαπιστώνω σε ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό.

Αφορμή για αυτές τις σκέψεις, είναι η γνωστή παροιμία: "Τα σιγανά ποταμάκια να φοβάσαι". Δεν ξέρω πραγματικά από πού βγήκε, αλλά μόλις πρόσφατα συνειδητοποίησα έκπληκτος ότι εμπεριέχει μια σπουδαία αρχή της φυσικής, την αρχή διατήρηση της ροής και της ενέργειας. Η αρχή αυτή, πάνω στην οποία αν θέλετε να μάθετε, στηρίζετε το κυριότερο μέρος της σημερινής υπερηχοκαρδιογραφίας, λέει στην ουσία, ότι σε ένα σύστημα ροής, στα σημεία που είναι πιο στενά, άρα πιο ρηχά, το υγρό ρέει πιο γρήγορα, ενώ στα σημεία που είναι πιο διευρυμένα, άρα πιο βαθιά, το υγρό ρέει πιο αργά, έτσι ώστε τελικά και συνολικά να διακινείται στη μονάδα του χρόνου το ίδιο ποσό του υγρού που ρέει. 

Πού κολλάει τώρα η παροιμία;

Λέει, να φοβάσαι τα σιγανά ποταμάκια. Γιατί; Μα φυσικά, διότι, τα σιγανά, με βάση την παραπάνω αρχή της φυσικής που διατυπώσαμε, είναι και τα πιο βαθιά. Συνεπώς, οι άνθρωποι στους οποίους αναφέρεται η παροιμία, είναι οι πιο σκοτεινοί, με το μεγαλύτερο βάθος στην ψυχή τους, άρα το περιεχόμενό τους είναι άδηλο και άγνωστο, άρα ικανοί για τα πάντα, σε αντίθεση με τους άλλους ανθρώπους, που κάνουν πολύ φασαρία εξ αρχής και τους οποίους η ψυχή φαίνεται εύκολα και ξεκάθαρα.

Ευχαριστώ θερμά τον συντάκτη του συγκεκριμένο πονήματος που βρήκα στο διαδίκτυο, που με βοήθησε να βουτήξω λίγο πιο βαθιά στη λαϊκή σοφία.





Μισό κιλό και κάτι


Πολύ πρόσφατα έκανα για πρώτη φορά αίτηση για διορισμό σε μια θέση σε ένα δημόσιο νοσοκομείο. Αφού συγκέντρωσα με πολύ κόπο, όλα τα πιστοποιητικά και αποδεικτικά και βεβαιώσεις συμμετοχής σε συνέδρια και γενικά όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν το βιογραφικό μου, είπα να τα ζυγίσω, να δω πόσο βάρος έχουν. Η ζυγαριά έλεγε 0,523kgr, κάτι περισσότερο από μισό κιλό δηλαδή.

Αν είχα όμως μια άλλη ζυγαριά, που να μετρά σε ειδικό βάρος, δηλαδή σε χρόνο, κόπο και συμμετοχή, θα απαριθμούσε πολλά χρόνια, και για την ακρίβεια τουλάχιστον 18. Αν αναλογιστεί κανείς, ότι είμαι 36 ετών, αυτό είναι κάτι περισσότερο από τη μισή μου ζωή δηλαδή. Άρα, όσα χρόνια έκανα για να μπω στη σχολή, άλλα τόσα έκανα για να ετοιμαστώ να διεκδικήσω μια θέση, για να έρθει το σύστημα να μου πει: φίλε στη σειρά σου, αργείς ακόμα. Ίσως χρειαστείς άλλα τόσα χρόνια για να ασχοληθούμε με την περίπτωσή σου και θα δούμε τότε αν είσαι κατάλληλος... Μόνο, που ξέχασε να θυμηθεί το σύστημα, ότι μέχρι τότε μπορεί να μην υπάρχω καν στις λίστες των εν αναμονή διορισμού ιατρών, καθώς μπορεί να έχω μεταναστεύσει στις λίστες των εν παραμονή αλλαχού αρχαγγέλων.

Αυτή η κατάσταση, επιβεβαιώνει την άποψή μου, ότι οι ιατροί είναι το καλύτερο σφαχτό της κοινωνίας, που ρίχνονται στον βωμό της ψεύτικης καταξίωσης, καίγονται στην πυρά της ατέρμονης αναζήτησης κοινωνικού εξουσιαστικού ρόλου, αποσαθρώνονται από τις ψευδεπίγραφες απολαβές και τελικά μετά από τόση μόρφωση... παραμορφώνονται σε ένα τέρας που ούτε οι ίδιοι δεν μπορούν να αντιληφθούν, αδυνατώντας να εκπληρώσουν τον ρόλο τους ως προστάτες της ανθρώπινης υγείας και αξιοπρέπειας, (όπως εκφράστηκε εύστοχα μα εξιδανικευμένα από τον ΠΟΥ το 1948: η υγεία είναι «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας»), καθώς πρώτοι οι ίδιοι οι ιατροί είναι οι μεγαλύτεροι ασθενείς. Και αν ο ΠΟΥ προσπαθεί να συγκεράσει δυο καταστάσεις, την ιατρικοποίηση της κοινωνίας και την κοινωνικοποίηση της ιατρικής και με όχημα την πρώτη να στοχεύσει προς τη δεύτερη, σε αυτήν την προσπάθεια, ελλοχεύουν δυο κίνδυνοι που έχουν συνάφεια μεταξύ τους: αφενός, η βιοεξουσία και αφετέρου η κανονικοποίηση-τυποποίηση της ιατρικής ως μια παράφρονα έκφραση της evidence-based medicine (ιατρικής βασισμένης σε στοιχεία). Και οι σημερινοί ιατροί, έχουν εκτεθεί και στους δυο αυτούς κινδύνους, υφιστάμενοι πολλαπλά τραύματα.

Για να ξαναγυρίσω στην υπόθεση του διορισμού. Το καλύτερο στοιχείο βέβαια από όλα είναι, ότι για αυτή τη μια θέση, έχουν κάνει αίτηση καμιά 80αριά συνάδελφοι και εγώ με σιγουριά θα έχω μια από τις τελευταίες θέσεις στη σειρά αξιολόγησης. Δεν με πειράζει αυτό φυσικά, καθώς οι περισσότεροι αποδέλοιποι έχουν παραπάνω εφόδια (οι περισσότεροί τους, επάξια). Αυτό, που με πειράζει όμως αφάνταστα, είναι ότι η κοινωνία μας, δίνει βάρος στο πραγματικό βάρος των προσόντων ως ποσοτική παράμετρο, αντί να δίνει κυριολεκτικό βάρος στο χρόνο και την προσπάθεια που έχει καταβάλει κανείς ως ποιοτική παράμετρο, για να αποκτήσει αυτά τα προσόντα. Και αυτό, είναι συνάρτηση της προσπάθειας της κοινωνίας μας να ζυγίζει τα πάντα με αριθμούς και κατά κεφαλήν κατανάλωση, αντί να βλέπει προσωπικότητες και κατά περίπτωση πνευματικές ανθρώπινες ανάγκες.



Υ.Γ.1: Ευχαριστώ τον "Γιάννης από πάνω" για αυτή την εικόνα που μου έστειλε, αποδεικνύοντας ότι είναι πραγματικά στο "από πάνω" επίπεδο της εικόνας και δεν έχει σκύψει ακόμα το κεφάλι.

Υ.Γ.2: Η όλη υπόθεση μου φέρνει στο νου την πολύ ψαγμένη ταινία "21 γραμμάρια" με τον Σον Πεν, που στηρίζεται στην άποψη ότι όταν πεθαίνουμε χάνουμε αυτόματα 21 γραμμάρια βάρους, διότι τόσο πιστεύεται ότι ζυγίζει η ψυχή μας, όταν βγαίνει από το σώμα... Είναι δυνατόν το βάρος της ψυχής του ανθρώπου να αποδοθεί με λίγα γραμμάρια μόνο;




Let grief be a falling leaf


Δεν γίνεται να μην κλάψεις σε αυτούς τους ήχους και τις μελωδίες.

Δεν γίνεται να μην θυμηθείς, διότι δεν γίνεται να ξεχάσεις.

Και δεν ξεχνάς, γιατί το έχεις ζήσει.

Έχεις βαδίσει αυτόν τον δρόμο.

Ήταν νύχτα, με μια πάχνη να σκεπάζει τα πάντα και τελικά να τα πλημμυρίζει.

Και το χωμάτινο μονοπάτι κατέληξε λασπωμένο, όπως και τα σώματά μας.

Ας είναι. Το νερό χρειάζεται για να ποτίζει το άνυδρο χώμα.

Όπως και το χώμα, για να γίνει στέρεο το νερό.

Το αποτέλεσμα αναπόφευκτο: να γίνουν και τα δυο λάσπη.



"Raglan Road"
by Lorrenna Mckennitt

Did you find peace there?


Τα μεγάλα σταυροδρόμια της ζωής μου ήταν -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- τα εξής:

1. Κάπου στο Δημοτικό, είχε έρθει ένας σχολικός σύμβουλος από το Υπουργείο Παιδείας που φαινόταν -στα μάτια μας τότε- περισπούδαστος και άρτια καταρτισμένος. Όταν τυχαία με ρώτησε με τι ήθελα να ασχοληθώ και του είπα "με την αναζήτηση ζωής πέρα από το δικό μας πλανήτη, στο διάστημα" (κάποια χρόνια μετά έμαθα ότι με αυτό ασχολείται η επιστήμη της Αστροβιολογίας), εκείνος χαμογέλασε και μου είπε φιλικά, χτυπώντας τον ώμο μου: "καλύτερα νεαρέ μου να ασχοληθείς με τη ζωή στον δικό μας πλανήτη". Έτσι και έκανα. Κάπου εκεί, έσβησε το όνειρο της Αστροβιολογίας, πριν καλά-καλά γεννηθεί. Νέος στόχος λοιπόν, η ζωή στον πλανήτη Γη.

2. Εκείνη η επιλογή του Γυμνασίου, με έβγαλε σε ένα άλλο σταυροδρόμι λίγα χρόνια μετά, στην τελευταία τάξη του Λυκείου, καθώς προβληματιζόμουν αν θα ακολουθούσα Βιολογία ή άλλη επιστήμη σχετικά με τον άνθρωπο. Η απόφαση ήρθε ένα βράδυ πριν την δήλωση του μηχανογραφικού δελτίου των σχολών προτίμησης, όταν παρέα με έναν καλό φίλο, κάτω από τα αστέρια του νυχτερινού ουρανού, συνειδητοποίησα ότι αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο στη ζωή μου, είναι να μειώσω τον ανθρώπινο πόνο. Έτσι, ανάμεσα στη Βιολογία και την Ιατρική, διάλεξα τη δεύτερη. Και κάπου εκεί, έσβησε άλλο ένα όνειρο, να ασχοληθώ με το φαινόμενο της Ζωής στην ευρεία του διάσταση, αυτήν της Βιολογίας. Νέος στόχος λοιπόν, η ανθρώπινη ζωή.

3. Όταν έπρεπε μετά τη σχολή να επιλέξω ειδικότητα, ξεκίνησα από ενδοκρινολογία, πέρασα σε οφθαλμολογία, για να αγγίξω αγγειοχειρουργική, μετά καρδιοχειρουργική, ώσπου τελικά να καταλήξω στην καρδιολογία. Αυτή η περιήγηση δεν είναι δηλωτική της αστάθειας του χαρακτήρα μου, αλλά της αγάπης για σχεδόν όλες τις ιατρικές ειδικότητες. Έπρεπε, όμως να διαλέξω μια. Έτσι, διάλεξα την καρδιά, το επίκεντρο, του ανθρώπινου οργανισμού.

4. Η προηγούμενη επιλογή μου, μου απέδειξε στην πορεία, πόσο σημαντικά είναι και τα συναισθήματα που -παραδοσιακά τουλάχιστον- εδράζουν στην καρδιά, όπως αυτά τα συναισθήματα που δημιουργούνται από τα τραγούδια, και ειδικά τα παραδοσιακά! Αυτό, με οδήγησε στο δίλημμα να ασχοληθώ με τη μουσική ή την ανθρωπολογία της μουσικής. Και κάπου εκεί, πάλι εντελώς τυχαία, ήρθε η σχολή της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας και η Μυτιλήνη.

5. Στη Μυτιλήνη, γνώρισα την έννοια της διαφορετικότητας και μου δημιούργησε την επιθυμία αν θα γυρίσω όλον τον κόσμο για να γευτώ αυτήν την διαφορετικότητα ή όχι. Η ελληνική πραγματικότητα και ειδικότερα τα συναισθήματα της δικής μου καρδιάς με κράτησαν εγχώρια, χάνοντας την ευκαιρία να βιώσω κάτι εξαιρετικό από ανθρωπολογικής άποψης, όπως αυτό το ανεπανάληπτο ντοκιμαντέρ που δεν πρέπει κανείς πάνω στη γη να χάσει (έχει δυστυχώς μόνο αγγλικούς υποτίτλους). Κρατήστε ότι, για να γυριστεί το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ χρειάστηκε 3 χρόνια. Και η σκέψη του αν αξίζει μια ολόκληρη ζωή -η δική σου ζωή- για να παρατηρείς, να καταγράφεις και να αναλύεις τις ζωές των άλλων, ήταν αυτή που με έκανε να αποφασίσω πρώτα να ζήσω ο ίδιος και μετά να δω πώς ζουν και οι υπόλοιποι. Έτσι, λοιπόν, κάπου εκεί, χάθηκε άλλο ένα όνειρο, να γυρίσω όλον τον κόσμο και μάλιστα μαζί χάθηκε το ακόμα πιο σπουδαίο όνειρο, το να γυρίσω αυτόν τον κόσμο ανάποδα, δηλαδή να τον αλλάξω! Έτσι, σε αυτό το σταυροδρόμι, επέλεξα να προσπαθώ πλέον να αλλάξω μόνο το μικροπεριβάλλον γύρω μου και τους κοντινούς μου ανθρώπους.

6. Μέχρι που ήρθε η σειρά μας να γίνουμε γονείς. Τότε, όλα άλλαξαν. Όλα, για την ακρίβεια, ξεδιάλυναν. Εκεί, αίφνης, διαλύθηκαν όλα τα ατομικά όνειρα σαν να ήταν σύννεφο από σκόνη. Αυτόματα, ήρθαν άλλα όνειρα, που αφορούν τη νέα γενιά, τα νέα παιδιά που μας χαρίζουν το πρώτο τους γέλιο, το πρώτο τους συνειδητό χάδι, το πρώτο τους κλάμα και τον πρώτο τους θυμό ή φόβο. Αυτά τα πρωτογενή και πηγαία συναισθήματα, καλείσαι εσύ γονέα να τα αγκαλιάσεις και να τα φροντίσεις. Καλείσαι να χτίσεις νέα όνειρα. Όχι, όμως δικά σου, αλλά δικά τους. Και έτσι είναι το σωστό. Έχει έρθει η σειρά τους, και εσύ αρχίζεις και συνειδητοποιείς τους αρμούς σου που τρίζουν και μετράς τις άσπρες τρίχες της κεφαλής σου... Αυτά είναι τα παράσημά σου, από τα όνειρα που ξεθώριασαν. Κανείς όμως δεν παρατηρεί το παρελθόν. Όλοι κοιτούν το μέλλον και τη νέα γενιά. Και έτσι είναι το σωστό.


Για να συνοψίσουμε: 

από την ζωή στο σύμπαν
πέρασα στη ζωή στη Γη
για να εξετάσω ακολούθως την ανθρώπινη ζωή στη Γη
και ύστερα να μπω στην καρδιά της ανθρώπινης ζωής στη Γη
ώστε να γευτώ τα όνειρα της καρδιάς της ανθρώπινης ζωής στη Γη
και να συνειδητοποιήσω πώς τελικά αυτά μεταβιβάζονται σε μια νέα ζωή που γεννιέται στο σύμπαν
για να ξεκινήσει τελικά και εκείνη τον δικό της νέο κύκλο αναζήτησης...
διαγράφοντας με αυτόν τον τρόπο έναν κύκλο ζωής...

Έτσι, από την αναζήτηση ύπαρξη του απείρου, κατέληξα να μελετώ το άπειρο των υπάρξεων...

Και το ερώτημα βέβαια που προκύπτει αμείλι(κ)το στην συμπαντική σιωπή, είναι αυτό που αποτυπώνεται στο κάτωθι παραμυθένιο τραγούδι:



In your heart, in your soul, did you find peace there?
(στην καρδιά σου, στην ψυχή σου, βρήκες ειρήνη εκεί;)

Το γεγονός ότι το όνομα της γυναίκας μου είναι Ειρήνη, 
δεν τολμώ να ρωτήσω αν είναι τυχαίο...


"Full Circle"
by Lorrenna Mckennitt






Υ.Γ.1: Η ανάρτηση αυτή, αφιερώνεται στην κόρη μου (αν κάποτε τύχει και τη διαβάσει...) που πλέον δίνει το πραγματικό νόημα στη ζωή μου.