Το βαθύ σκοτάδι

Καθημερινά, στη δίνη των αλλαγών, βίαιων ή μη, προδιαγεγραμμένων ή σχεδιασμένων στη στιγμή, τίθεται το ερώτημα "τελικά, τι γίνεται στην κοινωνία μας"; Πριν φτάσουμε όμως εκεί, ας προσπαθήσουμε για μια ακόμη φορά, να προ-απαντήσουμε, και έτσι να προϋπαντήσουμε ένα άλλο ερώτημα, που αναδύεται σαν σφήνα και είναι φυσικά "τι είναι η κοινωνία μας";


Η απάντηση -μακραίωνα- δύσκολη...

"Ας σταθμίσουμε τα υπέρ και τα κατά [της συγκρότησης κοινωνίας]. Ό,τι χάνει ο άνθρωπος με το κοινωνικό συμβόλαιο, είναι η φυσική του ελευθερία και ένα απεριόριστο δικαίωμα σε όσα του αρέσουν και μπορεί να αποκτήσει. Ό,τι κερδίζει είναι η ελευθερία του πολίτη και η ιδιοκτησία όσων κατέχει."

(Ζαν-Ζακ Ρουσσώ "Το Κοινωνικό Συμβόλαιο", εκδ. Πόλις, Αθήνα 2004)


Τι γίνεται όμως, αγαπητέ κύριε Ρουσσώ, όταν ούτε ελευθερία του πολίτη εννοείται, ούτε ιδιοκτησία, καθώς σχεδόν κανείς πλέον δεν κατέχει κάτι από τα δυο; Αναιρείται, ο όρος του κοινωνικού συμβολαίου, και ως εκ τούτου δεν ισχύει η σύμβαση περί κοινωνικής συγκρότησης. Συνεπώς, χάνει ο άνθρωπος τη φυσική του ελευθερία, χάνει όσα του αρέσουν, χάνει την ελευθερία του πολίτη και την ιδιοκτησία του. Τι του μένει τελικά; Νομίζω μόνο δουλική συμπεριφορά....

Μα, δεν είμαστε το ίδιο με τότε που υπήρχαν δούλοι βρε αδερφέ! Θα μπορούσε κάποιος έντονα θιγμένος να αντιτάξει.

Ευτυχώς, την απάντηση την έχουν δώσει διαυγέστεροι και ευγενέστεροι από την αρχοντο-μαρκησιο-μουτσουνάρα μου:

"Αλλά ακόμα κι αν όλα δείχνουν ότι το ανθρώπινο είδος δεν μπορεί πλέον να περιέλθει ξανά στην παλιά του βαρβαρότητα, ακόμα κι αν όλα μας εξασφαλίζουν απέναντι σε αυτό το μικρόψυχο και διεφθαρμένο σύστημα, που καταδικάζει το ανθρώπινο είδος να αμφιταλαντεύεται αιώνια μεταξύ της αλήθειας και της πλάνης, της ελευθερίας και της σκλαβιάς, βλέπουμε ωστόσο ταυτόχρονα ότι τα φώτα εξακολουθούν να κυριαρχούν μόνο σε ένα μικρό μέρος της γήινης σφαίρας και ότι ο αριθμός των πραγματικά φωτισμένων ανθρώπων χάνεται μπροστά στη μάζα των ανθρώπων που έχουν παραδοθεί στις προκαταλήψεις και την αμάθεια. Υπάρχουν σημεία όπου μένουμε κατάπληκτοι μπροστά σε ένα λαμπρό φως. Βαθύ σκοτάδι όμως εξακολουθεί να καλύπτει έναν απέραντο ορίζοντα. Και ο φίλος της ανθρωπότητας δεν μπορεί να δοκιμάσει αμέριστη χαρά παρά μόνο όταν αφεθεί στη γλυκιά ελπίδα για το μέλλον."

(Μαρκήσιο Κοντορσέ, "Σχεδίασμα για έναν ιστορικό πίνακα των προόδων του ανθρώπινου πνεύματος", εκδ. Πόλις, Αθήνα 2004)


Το ιστορικό αυτό βαθύ σκοτάδι που περιγράφει ο μαρκήσιος, είναι ίσως το σκοτάδι που βλέπεις σαν ψάχνεις με το τηλεκοντρόλ την ΕΤ-1,ΝΕΤ-ΕΤ3 και το σκοτάδι που ακούς σαν αναζητάς Ελληνικά Ραδιοφωνικά Προγράμματα...

Είναι το βαθύ σκοτάδι που πηγάζει από την Ιστορία, από τα βάθη του ανθρώπινου χρόνου. Είναι το βαθύ σκοτάδι που εκτείνεται και πάλι πίσω στην Ιστορία, την κουκουλώνει και την κρατάει και αυτήν σε βαθύ σκοτάδι. Το βαθύ σκοτάδι, καταστρέφει αρχεία, συνειδήσεις, μαρτυρίες, νεκρούς, ζωντανούς, ομολογίες, ντοκουμέντα και αξίες. 

Το βαθύ σκοτάδι είναι η απάντηση στο ερώτημα της Roadartist, γιατί αποφασίστηκε η απαγόρευση πρόσβασης στο ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ.