Σε μια -νέα- προσπάθεια να προσεγγίσω το -από παλιά- βασανιστικό ερώτημα αν η φύση μας είναι εγωκεντρική ή αλτρουιστική, αν σκεφτόμαστε πρώτα για μας ή για τους άλλους, αν υπάρχει πρώτα το εμείς κάπου ανάμεσα στο εγώ μας, θυμήθηκα, μετά από ένα ωραίο και βαρύ γεύμα, (εκεί κάπου μεταξύ σιέστας και... χέστρας δηλαδή), την αξία ενός συστήματος που υπάρχει στα ζώα και λέγεται "παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα"! Είναι εκείνο το σύστημα που ενεργοποιείται όταν τρώμε, όταν χωνεύουμε, όταν χαλαρώνουμε, όταν ετοιμαζόμαστε για ύπνο, όταν χασμουριόμαστε, όταν βαριόμαστε και όταν αναπαυόμαστε... Είναι το ίδιο σύστημα που μας στέλνει τουαλέτα, τόσο για τα χοντρά όσο και για τα ψιλο-πράγματα, είναι πάλι το ίδιο όταν ο δάσκαλος μιλά και όλοι τον γράφουν...
Ίσως βέβαια, αναρωτηθείτε πώς γίνεται, αυτό το σύστημα που είναι υπεύθυνο για την εξωτερίκευση των βαθύτερων βιολογικών μας αναγκών (άλλοτε άλλης ηχητικής και αρωματικής συνοδείας...) να συνδέεται με το βαθύτερο ερώτημα αν είμαστε εγωιστές ή αλτρουιστές;! Και θα έχετε και δίκιο.
Για να προσπαθήσουμε όμως να αναλογιστούμε το εξής: παλαιότερα, πίστευα ότι αν επιτρέψεις σε ένα λιοντάρι να βρεθεί ανάμεσα σε δεκάδες γαζέλες, θα τις φάει όλες μέχρι να σκάσει! Ή αλλιώς, αν επιτρέψεις σε ένα ζώο να έχει απεριόριστη πρόσβαση (όχι σε ένα εσωτερικό δίκτυο - internet, αλλά) σε ένα εξωτερικό δίκτυο δυνάμεων που του παρέχει αφειδώς και αδιαλείπτως τροφή, εκείνο δεν θα αρνηθεί, αποδεικνύοντας την εγωκεντρική του φύση που φυσικά αντιτίθεται στη χριστιανική και αλτρουιστική θεώρηση των πραγμάτων κατά την οποία "ο έχων δυο χιτώνας μεταδότω τω μη έχοντι...". Προσέξτε όμως τώρα, όταν το λιοντάρι βρει μια καημένη γαζέλα και τη φάει, θα ξεκινήσει η διαδικασία ενεργοποίησής του παρασυμπαθητικού συστήματος, οπότε θα έρθει λίγο γλάρα, να και κανά χασμουρητό, να και μια μικρή παράλυση και αδυναμία σε όλο το κορμί, να και να γείρω λίγο στο δροσερό χορτάρι κλπ κλπ, όλο αυτό το σύνδρομο δηλαδή που ονομάζεται σιέστα (ή αλλιώς χέστρα ελληνιστί)...
Τι επιτυγχάνεται όμως μέσω αυτής της διαδικασίας; Όσο και να θέλει το λιοντάρι να επιτεθεί σε άλλες γαζέλες, όσο και να θέλει να φάει ή όσο και να θέλει να υπακούσει στο εγωιστικό του -κατά Dawkins- γονίδιο που του επιτάσσει να πολλαπλασιάζει το εγώ του, επενεργεί πάνω του αυτό το φρένο που λέγεται παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα και τον αποτελειώνει... ήτοι, τον αποτρέπει να κάνει μεγαλύτερη ζημιά στο οικοσύστημα, το εμποδίζει να καταστρέψει περισσότερο την αλυσίδα των ειδών και του λέει ορθά κοφτά: "αρκετά μεγάλε βασιλιά, καλά καβατζώθηκες, άσε τώρα να φάει και κανένας άλλος...". Έτσι, βασιλιάδες και υπήκοοι, (σαν να λέμε, αφεντικά και δούλοι...) βρίσκουν τις ισορροπίες ανάμεσά τους και όλοι είναι ικανοποιημένοι: οι βασιλιάδες γιατί τρώνε όλοι με μέτρο και κάποια σειρά και οι υπήκοοι γιατί τους τρώνε όλους με μέτρο στη σειρά... (σαν να λέμε, σκατά γινήκαμε ούλοι...).
Βλέπετε δηλαδή, πόσο σημαντικό είναι για τη φύση και την ισορροπία της, οι δυνατοί ετούτου του κόσμου να έχουν... χεσμένους τους αδυνάτους και αυτοί με τη σειρά τους όταν τους ρωτάς για εκείνους που τους εξουσιάζουν, να λένε αδιαφορώντας: "χέστηκα"! Ανάμεσα σε τόσα... σκατά λοιπόν,
η όποια εγωιστική μας διάθεση ρεγουλάρεται, αμπαλάρεται και τελικά πλασάρεται ως αλτρουιστική! Το παρα-συμπαθητικό σύστημα συνεπώς, είναι ένα σύστημα που παρα-ποιεί την αλήθεια και της δίνει το δικό της ξεχωριστό χρώμα και άρωμα... Το αν είμαστε πραγματικά εγωιστές ή όχι στα γονίδιά μας, αποτελεί ένα μόνο μέρος της αλήθειας που διαδραματίζεται στη Φύση, καθώς αυτή η Μητέρα όλων μας, έχει βρει τέτοιους μηχανισμούς και ισορροπίες, ώστε όλοι να ικανοποιούνται και κατά κάποιο βαθμό να έχουν και από έναν ρόλο σε αυτό το παιχνίδι...
Άρα, το μέγιστο ερώτημα δεν είναι αν είμαστε από τη φύση μας εγωιστές ή αλτρουιστές, ούτε αν τα γονίδιά μας μάς σπρώχνουν προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση, αλλά αν τελικά κατορθώσουμε να βρούμε τις ισορροπίες μας τους τρόπους να συνυπάρξουμε σε κατά κόσμον κοινωνία, παραδεχόμενοι κάποιες μεγάλες αλήθειες...
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου