Υπάρχει ένα δίπολο, τεχνητό ή φυσικό ακόμα δεν έχω καταλάβει, που μπερδεύει πολύ τα πράγματα στη ζωή του ανθρώπου. Είναι σε τέτοια θέση βαλμένο, που η πολύ ενασχόληση μαζί του, μπορεί να κάνει το μυαλό ολίγον τι βλαμμένο...
Ο λόγος περί δημόσιου-ιδιωτικού χώρου ή περί κοινωνικού-ατομικού χώρου και τα όριά τους (αν υπάρχουν). Πίστευα, και εν πολλοίς εξακολουθώ να πιστεύω, ότι υπάρχει ένα κομμάτι μέσα μας, το άβατον που το λέω, το οποίο δεν μπορεί κανείς άλλος να φτάσει, πόσο μάλλον να αντιληφθεί. Αυτό το άβατον, είναι ίσως ο κεντρικότερος πυρήνας της ύπαρξης του καθενός, που τον διαμορφώνει, που θέτει τα όρια της προσωπικότητάς του και άρα της διαφορετικότητάς του(;), που καθορίζει (περιέχοντας εντός της η λέξη την έννοια όριο...) τις αποστάσεις ανάμεσα στα ανθρώπινα. Και αν η επικοινωνία, είναι μια προσπάθεια γεφύρωσης των αποστάσεων ανάμεσα στους ανθρώπους, αντιλαμβάνεστε ότι αυτό το δίπολο πιθανότατα διαδραμάτιζε, από πολύ παλιά, τις ανθρώπινες σχέσεις...
Καθώς σκέφτομαι όλα αυτά τις τελευταίες μέρες, χωρίς να βγάζω άκρη στο κουβάρι του μυαλού (μάλλον έχω φτάσει πολύ κοντά στη φάση του βλαμμένου, που λέγαμε νωρίτερα...) λαμβάνω τυχαία κάποια mail:
1ο:
"Η ΠΟΡΕΙΑ
Η πορεία ξεκίνησε σαν χείμαρρος, κινούμενη από παλμό , ωθούμενη από τα νέα μέτρα της κυβέρνησης.
Στην πρώτη γραμμή διέκρινα τον Μάκη, δεν ξέρω τι δουλειά κάνει, τόσα χρόνια συνδικαλιστή τον ξέρω.
Δίπλα του η ξαδέρφη μου η Μάρθα από τα 37 της συνταξιούχος, γιατί είχε κλείσει 15ετία στον Ευαγγελισμό με ανήλικο τέκνο.
Μαζί της η φίλη της η Στέλλα, που 30 χρόνια τώρα έπαιρνε σύνταξη σαν άγαμη θυγατέρα στρατηγού.
Παραδίπλα ο Στάθης, η εθελουσία από τον ΟΤΕ του είχε αποφέρει 120.000 ευρώ και τώρα αγωνιζόταν στο ψάρεμα.
Παραδίπλα ο Σωτήρης, ο Γρήγορης (40αρηδες) με το νόμο 3717/08 εθελουσία από την ΟΑ με 2,400 ευρώ το μήνα - το ποσό του εφ' άπαξ δεν μας το αποκάλυψε - μόλις είχαν γυρίσει από ουζερί στη Καισαριανή.
Μαζί και ο Κώστας 46 χρονών, αεροπόρος από τη ΣΤΥΑ, που έχει καταθέσει εδώ και ένα μήνα τα χαρτιά του για σύνταξη (είχε προλάβει να κατοχυρώσει σύνταξη γιατί τα χρόνια υπηρεσίας του ήταν "πολεμικά" και μετράνε διπλά λέει -έγινε κανένας πόλεμος και δεν το μάθαμε;-) και περιμένει εφάπαξ 120,000 ευρώ (μόνο) .
Δίπλα τους ο θειος μου o Βαγγέλης , δεξιός από σοι, που κατεβαίνει σε πορείες μόνο όταν ήταν το ΠΑΣΟΚ κυβέρνηση.
Και από κοντά τα δυο αδέλφια: ο Στέλιος, που του είχε βάλει το ΠΑΣΟΚ τα 2 παιδιά στο Δημόσιο, και ο Γρήγορης, που έπαιρνε τα έργα του Δήμου υπερτιμολογημένα λόγω Δημάρχου γνωστού - του έδινε τις βιταμίνες του μας έλεγε γελώντας-.
Πίσω, στην δεύτερη σειρά, ακλουθούσε ο Γιάννης, πατέρας: εδώ και κάτι μήνες έκανε χρήση του νέου νόμου περί αδείας και του πατέρα στο Δημόσιο, μαζί με την γυναίκα του την Μάρω, που με τρεις γέννες είχε να πατήσει στην δουλειά της 3 χρόνια.
Και από κοντά ο Μιχάλης. Εργολάβος με συνεργείο 27 ανασφαλίστους αλλοδαπούς και 3 έλληνες και ο Αγησίλαος που παίρνει εδώ και 20 χρόνια αναπηρική σύνταξη τυφλού αλλά οδηγεί ταξί και είναι έξαλλος με την απελευθέρωση του επαγγέλματος από τον Ραγκούση .
Στα δεξιά τους ο Λάκης: φοιτητής ετών 32, παρέα με τον Γιώργο, γιατρό, τον επονομαζόμενο και "ταχυδρόμο" από τα φακελάκια.
Μαζί τους και ο Θόδωρος, γιατρός του ΙΚΑ, που στο ιδιωτικό του ιατρείο δεν έκοβε ποτέ του αποδείξεις, με τον Κυριάκο Εφοριακό απόφοιτο Δημοτικού που παίρνει 3,200 ευρώ το μήνα και φοβάται ότι θα του κόψουν το. ΔΙΒΕΤ και κάθε 2 χρόνια αγόραζε και ένα διαμέρισμα.
Και φυσικά δεν θα έλειπε και ο Βασίλης, λιμενικός, πρώτος ταβλαδόρος στο τελωνείο.
Να και ο Μηνάς έμπορος που είχε ξεχάσει ποτέ έκοψε το τελευταίο του τιμολόγιο, μαζί με τον Ορέστη επιδοτούμενο χρόνια αγρότη, που δεν ήξερε πού ήταν τα κτήματα του.
Όλοι μαζί με άλλους τόσους σήκωσαν τα χέρια ψηλά και με σφιγμένες τις γροθιές βροντοφώναξαν,
"Κάτω τα χέρια από τα ΛΕΦΤΑ ΜΑΣ !"
Ο Στέφανος, αδελφικός μου φίλος, άνεργος οικοδόμος με κοίταξε με γουρλωμένα μάτια:
"-Ρε, Κώστα, εμείς εδώ τι κάνουμε;"
Η πορεία ξεκίνησε σαν χείμαρρος, κινούμενη από παλμό , ωθούμενη από τα νέα μέτρα της κυβέρνησης.
Στην πρώτη γραμμή διέκρινα τον Μάκη, δεν ξέρω τι δουλειά κάνει, τόσα χρόνια συνδικαλιστή τον ξέρω.
Δίπλα του η ξαδέρφη μου η Μάρθα από τα 37 της συνταξιούχος, γιατί είχε κλείσει 15ετία στον Ευαγγελισμό με ανήλικο τέκνο.
Μαζί της η φίλη της η Στέλλα, που 30 χρόνια τώρα έπαιρνε σύνταξη σαν άγαμη θυγατέρα στρατηγού.
Παραδίπλα ο Στάθης, η εθελουσία από τον ΟΤΕ του είχε αποφέρει 120.000 ευρώ και τώρα αγωνιζόταν στο ψάρεμα.
Παραδίπλα ο Σωτήρης, ο Γρήγορης (40αρηδες) με το νόμο 3717/08 εθελουσία από την ΟΑ με 2,400 ευρώ το μήνα - το ποσό του εφ' άπαξ δεν μας το αποκάλυψε - μόλις είχαν γυρίσει από ουζερί στη Καισαριανή.
Μαζί και ο Κώστας 46 χρονών, αεροπόρος από τη ΣΤΥΑ, που έχει καταθέσει εδώ και ένα μήνα τα χαρτιά του για σύνταξη (είχε προλάβει να κατοχυρώσει σύνταξη γιατί τα χρόνια υπηρεσίας του ήταν "πολεμικά" και μετράνε διπλά λέει -έγινε κανένας πόλεμος και δεν το μάθαμε;-) και περιμένει εφάπαξ 120,000 ευρώ (μόνο) .
Δίπλα τους ο θειος μου o Βαγγέλης , δεξιός από σοι, που κατεβαίνει σε πορείες μόνο όταν ήταν το ΠΑΣΟΚ κυβέρνηση.
Και από κοντά τα δυο αδέλφια: ο Στέλιος, που του είχε βάλει το ΠΑΣΟΚ τα 2 παιδιά στο Δημόσιο, και ο Γρήγορης, που έπαιρνε τα έργα του Δήμου υπερτιμολογημένα λόγω Δημάρχου γνωστού - του έδινε τις βιταμίνες του μας έλεγε γελώντας-.
Πίσω, στην δεύτερη σειρά, ακλουθούσε ο Γιάννης, πατέρας: εδώ και κάτι μήνες έκανε χρήση του νέου νόμου περί αδείας και του πατέρα στο Δημόσιο, μαζί με την γυναίκα του την Μάρω, που με τρεις γέννες είχε να πατήσει στην δουλειά της 3 χρόνια.
Και από κοντά ο Μιχάλης. Εργολάβος με συνεργείο 27 ανασφαλίστους αλλοδαπούς και 3 έλληνες και ο Αγησίλαος που παίρνει εδώ και 20 χρόνια αναπηρική σύνταξη τυφλού αλλά οδηγεί ταξί και είναι έξαλλος με την απελευθέρωση του επαγγέλματος από τον Ραγκούση .
Στα δεξιά τους ο Λάκης: φοιτητής ετών 32, παρέα με τον Γιώργο, γιατρό, τον επονομαζόμενο και "ταχυδρόμο" από τα φακελάκια.
Μαζί τους και ο Θόδωρος, γιατρός του ΙΚΑ, που στο ιδιωτικό του ιατρείο δεν έκοβε ποτέ του αποδείξεις, με τον Κυριάκο Εφοριακό απόφοιτο Δημοτικού που παίρνει 3,200 ευρώ το μήνα και φοβάται ότι θα του κόψουν το. ΔΙΒΕΤ και κάθε 2 χρόνια αγόραζε και ένα διαμέρισμα.
Και φυσικά δεν θα έλειπε και ο Βασίλης, λιμενικός, πρώτος ταβλαδόρος στο τελωνείο.
Να και ο Μηνάς έμπορος που είχε ξεχάσει ποτέ έκοψε το τελευταίο του τιμολόγιο, μαζί με τον Ορέστη επιδοτούμενο χρόνια αγρότη, που δεν ήξερε πού ήταν τα κτήματα του.
Όλοι μαζί με άλλους τόσους σήκωσαν τα χέρια ψηλά και με σφιγμένες τις γροθιές βροντοφώναξαν,
"Κάτω τα χέρια από τα ΛΕΦΤΑ ΜΑΣ !"
Ο Στέφανος, αδελφικός μου φίλος, άνεργος οικοδόμος με κοίταξε με γουρλωμένα μάτια:
"-Ρε, Κώστα, εμείς εδώ τι κάνουμε;"
2ο:
"ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΧΩΡΟ (ΚΑΙ ΤΗ ΧΩΡΑ)
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ στο ΒΗΜΑ: 16/09/2011,
Τι συνδέει έναν οδηγό που σαβουρντίζει το νάιλον ποτήρι νεσκαφέ απ’ το παράθυρο του αυτοκινήτου του κι έναν εμπρηστή που βάζει φωτιές στη Γαβρολίμνη; Τον χουλιγκάνο που ξεθεμελιώνει μάρμαρα στο Σύνταγμα και τον πολιτικό που (επιμένει ακόμα να) βολεύει ψηφοφόρους στο Δημόσιο; Ποια σχέση έχει ο καπνιστής που θάβει τις σβησμένες γόπες του στην παραλία του καλοκαιριού με το μαθητή που κουρελιάζει τα βιβλία του στο τέλος της χρονιάς;
Ο κοινός παρονομαστής των φαινομενικά ασύνδετων αυτών ενεργειών βρίσκεται στη διάρρηξη των σχέσεων με τον δημόσιο χώρο• στην παντελή απουσία επαφής με τον κοινόχρηστο τόπο μέσα στον οποίο συμβιώνουμε οι πάντες. Ενώ τον ιδιωτικό, πολύ καλά τον προστατεύουμε όλοι.
Τι συνδέει έναν οδηγό που σαβουρντίζει το νάιλον ποτήρι νεσκαφέ απ’ το παράθυρο του αυτοκινήτου του κι έναν εμπρηστή που βάζει φωτιές στη Γαβρολίμνη; Τον χουλιγκάνο που ξεθεμελιώνει μάρμαρα στο Σύνταγμα και τον πολιτικό που (επιμένει ακόμα να) βολεύει ψηφοφόρους στο Δημόσιο; Ποια σχέση έχει ο καπνιστής που θάβει τις σβησμένες γόπες του στην παραλία του καλοκαιριού με το μαθητή που κουρελιάζει τα βιβλία του στο τέλος της χρονιάς;
Ο κοινός παρονομαστής των φαινομενικά ασύνδετων αυτών ενεργειών βρίσκεται στη διάρρηξη των σχέσεων με τον δημόσιο χώρο• στην παντελή απουσία επαφής με τον κοινόχρηστο τόπο μέσα στον οποίο συμβιώνουμε οι πάντες. Ενώ τον ιδιωτικό, πολύ καλά τον προστατεύουμε όλοι.
Η αδιαφορία ωστόσο του Πολίτη για τη δημόσια περιουσία (δρόμους, πλατείες, κτίρια) κι η απαξίωση του αστικού του περιβάλλοντος είναι απόρροια διαβρωμένων ήδη σχέσεων με φυσικά πρόσωπα της εξουσίας, με εκπροσώπους και συγκεκριμένα όργανα του Κράτους:τον αργυρώνητο υπάλληλο της Πολεοδομίας, τον άρπαγα πολιτικό, τον αδιάφορο γιατρό του ΙΚΑ, τον προσβλητικό και είρωνα καθηγητή του Δημοσίου - όλοι έχουμε υπάρξει θύματα, κατά καιρούς, κι έχουμε γίνει θύτες, δεν λέω πράγματα άγνωστα.
Αν θέλουμε λοιπόν να επενδύσουμε σε κάποιο μέλλον, είναι απαραίτητο, θαρρώ ν’ ανακαλύψουμε μιαν άλλη σχέση με τον χώρο, να ορίσουμε συντεταγμένες διαφορετικές και ν’ αρχίσουμε (όσο παράδοξο κι αν ακουστεί αυτό) να τον μετράμε με μεγέθη άλλα: με έργα και με βλέμματα καλοπροαίρετα ανθρώπων, με τους πέντε-δέκα δημόσιους λειτουργούς που κάποτε σκιστήκανε για να μας εξυπηρετήσουν• κι ακόμα, με τις ακτές και τους μυχούς που έχει ο καθένας φυλαγμένα στο μυαλό του, με το καύμα του καλοκαιριού και τ’ αεράκι του Ιονίου, με τις μυρωδιές του πεύκου και της λεμονιάς στην Αργολίδα, με τον γλαυκό ορίζοντα της άνοιξης.
Η νέα πατρίδα πρέπει να χωρέσει οσμές και γεύσεις φαγητών, μνήμες παιδικές και ηπειρώτικα τραγούδια, τα κείμενα του Παπαδιαμάντη, τη συσσωρευμένη σοφία των παλιότερων, την έμπνευση νεώτερων και το δυναμισμό τους. Δεν μπορεί να ανανήψει μια πτωχευμένη χώρα, αν δεν ανανεωθούν οι ‘μύθοι’ της• αν δεν ορίσει απ’ την αρχή τη γλώσσα της. Δεν είναι μόνο τα πάμπολλα πολιτικά πρόσωπα που πρέπει να μπουν στο περιθώριο, αλλά να ανανεωθούν κι οι λέξεις της – αυτές προπάντων.
Να ορίσουμε απ’ την αρχή τι πα να πει «ντροπή», τι σημαίνει «ευγνωμοσύνη», τι θα πει«υποχρέωση» ή «ευθύνη». Ποιο το «συμφέρον (δημόσιο κι ατομικό)», πού συναντιούνται αυτά τα δυο και πού χωρίζουν; Προκειμένου να κερδίσουμε τη σχέση πρώτα-πρώτα με τη γλώσσα και μέσω αυτής με τον εαυτό μας και τους άλλους. Και λίγο- λίγο, πόντο-πόντο ν’ αποκατασταθεί η επαφή με τον κοινό μας χώρο (και τη χώρα). Δεν θα ’ταν άστοχο να ξεκινήσουνε οι δάσκαλοι που ξέρουν και μπορούν. Πέρα από σχολικά προγράμματα και καθορισμένες ύλες του Υπουργείου. Γιατί, αλίμονο, για όλα τα διοικητικά έχει προνοήσει το Νομοσχέδιο τού «Δια βίου..» αλλά ούτε για την ποιότητα της γνώσης άκουσα τίποτα, μήτε και πώς θα φτάσουνε οι λέξεις και οι έννοιες στα ζαβλακωμένα νεαρά φυντάνια• ώστε να ενεργοποιήσουν κριτικά τη σκέψη τους και να τεθεί σε λειτουργία ο στοχασμός τους.
Του συγγραφέα Κώστα Λογαρά από Το Βήμα."
"Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας / Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, σε συνεργασία με τον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, τη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και τα Τμήματα Αρχιτεκτόνων των Πολυτεχνικών Σχολών των Πανεπιστημίων: Αριστοτέλειου, Πατρών, Θεσσαλίας, Δημοκρίτειου και Πολυτεχνείου Κρήτης διοργανώνουν το 1ο Συνέδριο με τίτλο: «Δημόσιος χώρος…αναζητείται» τον Οκτώβριο του 2011 στη Θεσσαλονίκη και καλούν τους ενδιαφερόμενους επιστήμονες να υποβάλουν ανακοινώσεις και να παρακολουθήσουν τις εργασίες του Συνεδρίου.
Το Συνέδριο επιδιώκει να φέρει στο προσκήνιο και να αναζητήσει όλες τις πλευρές των νέων δεδομένων γύρω από το δημόσιο αστικό χώρο, τη μεταβλητότητα και τα σημερινά ρευστά του όρια, τις νέες νοηματοδοτήσεις του αλλά και τα υπαρκτά και δεδομένα προβλήματα της διαχείρισης και λειτουργίας του στις ελληνικές πόλεις.
Ο δημόσιος χώρος μιας πόλης αποτελεί το σημαντικότερο συστατικό της στοιχείο, την κατεξοχήν εικόνα της στα μάτια πολιτών και επισκεπτών, είναι ο τόπος που προσλαμβάνεται και ερμηνεύεται από τον καθένα διαφορετικά, ανάλογα με τα προσωπικά του βιώματα και την αντίληψη που διαθέτει για την πόλη και τη ζωή του μέσα σε αυτή. Η περιήγηση ενός επισκέπτη στο δημόσιο χώρο, στα πάρκα και τις πλατείες μιας πόλης αρκεί για να τον κατευθύνει στην αντίληψη της βασικής της δομής αλλά κυρίως στην πρόσληψη και κατανόηση της ατμόσφαιράς της. Παρά τις όποιες αλλαγές έχει υποστεί, ο δημόσιος χώρος μιας πόλης εξακολουθεί να αποτυπώνει και να διατηρεί τη συλλογική συνείδηση και μνήμη.
Η οικειοποίηση του δημόσιου χώρου της πόλης από τους πολίτες της αποτελεί το πρωταρχικό ζητούμενο για την εξασφάλιση ενός συνεκτικού τρόπου κατοίκησης μέσα στο σημερινό, διαρκώς μεταβαλλόμενο, και ρευστό τοπίο της νέας αστικότητας.
Η λειτουργική και αισθητική απαξίωση ιδιαίτερα του ελληνικού αστικού περιβάλλοντος έρχεται, όχι αδικαιολόγητα, μέσα από τα υπάρχοντα προβλήματά του. Η ετερογένεια της ελληνικής πόλης, η πολλαπλότητά της, η πολυεπίπεδη και θραυσματική σχέση της με τον ιστορικό χρόνο, μας διαφεύγει κάτω από την αισθητική ισοπέδωση του δημόσιου χώρου που βιώνουμε καθημερινά."
(περισσότερα επ' αυτού όταν πάω -ελπίζω- στο συνέδριο)
Πραγματικά αναρωτιέμαι, τι είναι αυτό που διαχωρίζει αυτούς τους δυο χώρους; Μην είναι το φράγμα εκείνο που λέγεται διαφορετικότητα; Τι είναι εκείνο που γεννά αυτό το δίπολο; Είναι στοιχείο της φύσης μας ή του πολιτισμού μας; Άραγε, υπάρχει ιδιωτικό και ατομικό σε όλους τους ανθρώπους ή είναι παράγωγο ενός δυτικού πολιτισμού; Ποιοι πραγματικά είμαστε και ποια εικόνα μας δείχνουν μέσα από λογής λογής καθρέφτες;
Πώς συνυπάρχουν αυτοί οι δυο πόλοι; Ίσως, το μυστικό της συνύπαρξης των ανθρώπων σε ομάδες και όχι σε βασανιστικό μοναχικό βίο, να κρύβεται στην απάντηση αυτού του ερωτήματος...
Ίσως, η συνύπαρξη δυο φαινομενικά αντίθετων εννοιών, όπως της ζωής και του θανάτου, να είναι κάτι τόσο φτιαχτό και άρα άκρως αποπροσανατολιστικό...
Ίσως, η συνύπαρξη απλά δύο, να είναι τελικά απλό...
"Όσο κρατήσει η ζωή"
Στίχοι: Νίκος Καρούζος
Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος
Ερμηνεία: Χάρις Αλεξίου
Όσο κρατήσει η ζωή κρατεί κι ο θάνατος
Ώρα να σκεφτώ τα μελλούμενα
σωριασμένα αιφνίδια στο χθες
(Φοβερή ασυνέχεια) ο πλούτος μου είναι το στήθος μου
Γι αυτό ποτέ δεν παζάρεψα το ηλιοβασίλεμα
και ταξιδεύω σίγουρος
(όσο η μίνθη ταξιδεύει και το ασπροθύμαρο)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου