Η ευφορία της προσφοράς.

Χτες, είχα την τύχη να παρευρεθώ σε μια υπέροχη δωρεάν ξενάγηση στο Μουσείο της Ακρόπολης που είχε οργανώσει ο Δήμος Αθηναίων. Είχα πάει άλλες δυο φορές στο Μουσείο, αλλά χωρίς ξεναγό. Έχω να δηλώσω ότι όταν υπάρχει ξεναγός πραγματικά μεταμορφώνεται ο χώρος, αλλάζει ο χρόνος και εμβυθίζεσαι στην εποχή που τα εκθέματα του Μουσείου σε καλούν να μεταφερθείς... Ήταν συγκλονιστική η εμπειρία, διότι αντιλήφθηκα και τη δομή του Μουσείου αλλά και τη φιλοσοφία του ως μια προσπάθεια ανάδειξης της τότε κοινωνίας. Τα εκθέματα είναι τοποθετημένα με τέτοιον τρόπο σαν να αναπαριστούν τις πραγματικές θέσεις τους στο χώρο και το χρόνο: άνθρωποι στην αγορά, γλυπτά σε αετώματα, διαβαθμίσεις ορόφων ως στοιχείο "ανάβασης" προς την Ακρόπολη...

Ιδιαίτερα συναισθήματα δημιουργήθηκαν όταν έγινε αναφορά στον Έλγιν και την κακοποίηση (κατακρεούργηση πιο σωστά) των γλυπτών, με σκοπό να τα κάνει να χωρέσουν μέσα σε ξύλινες κούτες ώστε να τα μεταφέρει στην Αγγλία. Όλως τυχαίως μετά, διάβασα ότι το τρίτο σε σειρά παράνομο εμπόριο μετά τα ναρκωτικά και τα όπλα είναι το εμπόριο έργων τέχνης, (μην χάσετε λοιπόν σήμερα Παρασκευή το ντοκυμαντέρ της ΕΡΤ για το συγκεκριμένο θέμα) και αναρωτήθηκα γιατί τέτοια συνέχιση αυτού του περίεργου σπορ;

Είχα να ζήσω τέτοια "μεταφορά" σε χώρο και χρόνο πραγματικά πολύ καιρό. Θα μπορούσα να τραβήξω αμέτρητες φωτογραφίες από τα εκθέματα όπως έκαναν όλοι, αλλά συγκρατήθηκα. Ζούσα την εμπειρία σαν να έκανα μια βόλτα στην Αθήνα πριν 2,5 χιλιάδες χρόνια και ένιωθα ότι τα εκθέματα κινούνταν μαζί μου  και περπατούσαν δίπλα μου, συνομιλούσαν μαζί μας και άκουγα τα σιγοψιθυρίσματά τους και όλα αυτά σε έναν υπέροχο καταγάλανο αττικό ουρανό με τις αχτίδες του Ήλιου διάσπαρτες και απλόχερα δοσμένες στα εκστασιασμένα μάτια μας...

Πώς κάποια ερείπια είναι ακόμα ζωντανά ενώ αντιθέτως, κάποια ζωντανά πράγματα σήμερα είναι ερείπια; Τι κάνει ένα υλικό ζωντανό ή νεκρό; Τι να κυλά άραγε μέσα σε μια μαρμάρινη φλέβα ενός χεριού που φτιάχτηκε χιλιάδες χρόνια πίσω και τι σφρίγος να περικλύει ένας γλουτός ενός νέου ιππέα εκείνης της εποχής; Πόσο προκλητικό να ήταν για την εποχή ένα εφαρμοστό μεταξωτό που με τις αέρινες πτυχές του χάιδευε το στήθος μιας κόρης; Πόσο χρειάστηκε άραγε σε εκείνες τις Καρυάτιδες να πλέξουν αυτήν την υπέροχη κόμη τους με την οποία στήριζαν ολόκληρο κτίριο; 

Βγαίνοντας από το Μουσείο, κάποιες ώρες μετά ζαλισμένος, και γυρίζοντας πίσω μου για να αποχαιρετίσω με μια ματιά τους σταθερούς φίλους που θα έμεναν το βράδυ εκεί μέσα, αποτυπώθηκε μπροστά μου και μέσα μου, νομίζω η καλύτερη και συνοπτικότερη εικόνα από αυτήν τη βόλτα:

Η αντανάκλαση του ίδιου του φυσικού δημιουργήματος του βράχου της Ακρόπολης πάνω στο ίδιο το Μουσείο. Αν έχει λοιπόν κατορθώσει κάτι αυτό το Μουσείο πρωτοποριακά, είναι να αποκρυσταλλώσει με τη φιλοσοφία του, την πραγματική δομή των πραγματικών δημιουργημάτων σε μια συναρπαστική σύνθεση μέσα από την οποία δεν μπορείς να ξεχωρίσεις ποιο είναι το "μέσα" και ποιο το "έξω", ποιο είναι το "έκθεμα" και ποιο είναι το "έκθετο"... Αυτή η αλληλούχιση των ερεθισμάτων, η συνέχιση της Ιστορίας και της Σκέψης και η ενότητα του χώρου, είναι που λαμβάνεις σαν το σπουδαιότερο μήνυμα από αυτό το Μουσείο. Αυτή η προβολή του ενός πάνω και μέσα στο άλλο, είναι που κάνει μοναδικό αυτό το Μουσείο.

Πρέπει να νιώθει κανείς περήφανος, όχι φυσικά γιατί αυτοαποκαλείται "Έλληνας" όπως εκείνοι οι αρχαίοι που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με εμάς σήμερα, αλλά γιατί του δίνεται η δυνατότητα να δει, να αγγίξει και να εντρυφήσει σε εκείνη τη θαυμαστή εποχή που η τέχνη, η φιλοσοφία και η δημιουργία ανθούσαν πρωιμότερα από άλλες περιοχές του κόσμου, όπως ακριβώς γίνεται με το θαυμασμό μας προς τις πεπλοφόρες αμυγδαλιές σαν της πρώτης άνοιξης προμήνυμα...

Υ.Γ.1: Η λέξη "άγαλμα" προέρχεται ετυμολογικά από το "αγάλλω"=δοξάζω, από όπου προέρχεται και η λέξη "αγαλλίαση"=αγάλλω+ίαση, δηλαδή ευφορία από τη δοξασία και χαρά από την προσφορά... Αυτό σίγουρα ένιωθαν ή σε αυτό αποσκοπούσαν οι αρχαίοι όταν προσέφεραν αυτά τα δημιουργήματα στους θεούς τους: την ίαση από την προσφορά. Δεν ακούγεται σαν ένα προμήνυμα του Χριστιανισμού όλο αυτό (η σπουδαιότητα της προσφοράς), που σε κάτι τέτοιες φιλοσοφικές προσεγγίσεις βρήκε έρεισμα και πέρασε τελικά στον πολιτισμό μας; Βλέπετε που όλα με κάποιον περίεργο τρόπο συνδέονται...;

Υ.Γ.2: Αυτήν την Κυριακή, 5 Μαρτίου, ο Βράχος της Ακρόπολης θα δέχεται δωρεάν τους επισκέπτες του. Αξίζει μια βόλτα προς την αγκαλιά του... Μην τη χάσετε! Επίσης τη Δευτέρα 6 Μαρτίου, στα πλαίσια μνήμης της Μελίνας Μερκούρη, το εν λόγω Μουσείο της Ακρόπολης όπως και ο Βράχος της Ακρόπολης, θα δέχονται δωρεάν τους επισκέπτες τους (πληροφορίες εδώ και εδώ). Επίσης, δωρεάν θα είναι και την 25η Μαρτίου. Διαλέξτε μέρα και ορμήστε!