Περί ποίας ουτοπίας;

Σε συνέντευξη του μεγάλου γνωστού συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου, διαβάζω:

"Ο Έλληνας μπορεί να επιζεί μόνο με ιδέες! Τρώει και πίνει ουτοπία. Φασισμός όμως εν τέλει είναι να μην αποδέχεσαι την ουτοπικότητα των διαυγών ιδεών. Να θες να τις εφαρμόσεις στους ατελείς ανθρώπους δια της βίας." 

Διαφωνώ απόλυτα κύριε Παπαδημητρίου! Φασισμός, είναι ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή το να μην αποδέχεται κανείς την ουτοπικότητα των ιδεών και να μην επιτρέπει σε αυτές τις ιδέες να ανθίσουν..., όχι το να θέλει να τις εφαρμόσει στους ανθρώπους! Φασισμός είναι επίσης να μπαίνει κανείς στη θέση να διαχωρίζει τους ανθρώπους σε ατελείς και τέλειους...Φασισμός όμως, είναι και να αποσυνδέει κάποιος την ουτοπικότητα από την πραγματικότητα.

Εντελώς τυχαία, συνέπεσε μετά από αυτή τη συνέντευξη να διαβάσω στο blog της roadartist τα λόγια του Νίτσε για τους Έλληνες, που ψάχνοντας περισσότερο στο διαδίκτυο βρήκα σε μετάφραση να έχει πει ο μεγάλος φιλόσοφος:

"Αχ αυτοί οι Έλληνες. Ήξεραν να ζουν. Μα γι' αυτό χρειάζεται να σταματάς θαρραλέα στην επιφάνεια, στην πτυχή, στην επιδερμίδα, να λατρεύεις τη φαινομενικότητα, να πιστεύεις σε μορφές, τόνους, λέξεις, σ' ολόκληρο τον Όλυμπο της φαινομενικότητας. Αυτοί οι Έλληνες ήταν επιφανειακοί - από βάθος! Και μήπως εκεί δεν ξαναγυρίζουμε, εμείς οι παράτολμοι του πνεύματος, που σκαρφαλώσαμε στην πιο ψηλή και επικίνδυνη κορυφή της σύγχρονης σκέψης και που κοιτάξαμε ολόγυρά μας από 'κει πάνω - που κοιτάξαμε κάτω μας και από κει πάνω; Μήπως δεν είμαστε, ακριβώς απ' αυτήν την άποψη, Έλληνες; Λάτρεις των μορφών, των τόνων, των λέξεων; Και γι αυτό - καλλιτέχνες;" 

(Νίτσε, "Η Χαρούμενη Επιστήμη", εκδ. Νησίδες, μτφ. Σαρίκας, 2004)


Φασισμός τελικά, κύριε Παπαδημητρίου, είναι ένας καλλιτέχνης να μην βλέπει την καλλιτεχνικότητα του άλλου, γύρω του και να εγκλωβίζεται στο φρούριο της δικής του καλλιτεχνικότητας. Διότι, ουτοπία δεν είναι και η Πολιτεία του Πλάτωνα; Για μια ιδεώδη Πολιτεία δεν μιλάει; Ουτοπικά δεν είναι και τα μεγαλύτερα πνευματικά ρεύματα της ανθρώπινης ιστορίας; Ουτοπία δεν είναι τα πάντα γύρω μας;

Για να συμπεράνουμε: η μόνη πραγματικότητα γύρω μας είναι η απανταχού σπαρμένη και ολούθε αναβλυζομένη "ουτοπία"... Φασίστας είναι λοιπόν, αυτός που προσπαθεί να την επιβάλλει στις μάζες; Αφού οι μάζες ζουν, μόνο μέσα από την ουτοπία...

"Δυο πόρτες έχει η ζωή"

Στίχοι: Ευγενία Παπαγιαννοπούλου

Μουσική: Στέλιος Καζαντζίδης

Ερμηνεία: Σωτηρία Μπέλλου

Όλα είναι ένα ψέμα λοιπόν...