Άρρητα μη λέγε: Νο3 - Υποδείγματα και Υπολείμματα



Θα αναφέρω δυο παραδείγματα που δεν μπορώ να ξεχωρίσω αν είναι υποδείγματα αξιοπρέπειας ή υπολείμματα αναξιοπρέπειας:

1] Μιας και αναφέραμε στην προηγούμενη ανάρτηση τον Κωνσταντίνο Καβάφη, να θυμηθούμε τις παραινέσεις του μέσα από το ακόλουθο ποίημά του "Όσο μπορείς", και να τις κρίνουμε όχι σε ένα ιδεατό θεωρητικό πλαίσιο ποιητικής εξιδανίκευσης, αλλά στο καθημερινό πλαίσιο της ανθρώπινης σωματικής ανάγκης του ποιητή για ερωτική συνεύρεση και της βασάνου που διήρχετο αυτή η προσωπική του αναζήτηση όταν ήταν αντιμέτωπος με μια εντελώς αντίθετη κοινωνική (και ακολούθως ηθική) επιταγή: τη σύνθλιψη της ομοφυλοφιλίας:



Όσο μπορείς
Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κι εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική.


Το ποίημα αυτό θα μπορούσε να είναι ένα υπόδειγμα ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Θα μπορούσε όμως να είναι και κάτι άλλο: μια εσωτερική προσπάθεια του ίδιου του ποιητή να δαμάσει τον "αμαρτωλό" εαυτό του, μια φωνή της λογικής και της κοινωνικής αιδούς που επιτάσσει η εποχή του. Όταν λέει "εκθέτοντάς την στων σχέσεων και των συναναστροφών την καθημερινήν ανοησία, ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική" μπορεί να μαστιγώνει τον εαυτό του εκείνη τη στιγμή και να προσπαθεί να σώσει την ψυχή του από τα τελευταία υπολείμματα της δικής του (κοινωνικής) αναξιοπρέπειας ώστε να μην γίνει η ζωή του, φορτική. 

Τελικά, δεν ξέρω λοιπόν, αν αυτό το ποίημα είναι ένα υψίστης έντασης υπόδειγμα ανθρώπινης αξιοπρέπειας που αντιμάχεται την ευτέλεια μιας καθημερινής ανόητης ζωής ή αν είναι ένα εναπομείναν χαμηλής έντασης υπόλειμμα της κεκαθαρμένης αναξιοπρέπειας και του αμαρτωλού εαυτού του ποιητή μετά από εφαρμογή λελογισμένων κοινωνικών μέτρων και σταθμών. Και κάτι ακόμα: αν ζούσε σήμερα ένας τύπος σαν τον Καβάφη, τι θα λέγατε, θα συμμετείχε στα διάφορα Gay Pride;

2] Είναι ένα θεώρημα, του κυρίου Grossman, που είναι κεφαλαιώδους σημασίας στον τομέα των Οικονομικών της Υγείας αλλά και της Υγείας γενικότερα, καθώς θεωρεί ότι γεννιόμαστε με ένα ποσοστό υγείας (είναι το κεφάλαιο υγείας που έχει έκαστος από εμάς κατά τη γέννησή του, όπως καθορίζεται από τα γονίδιά του κατά βάση), το οποίο στην πορεία του χρόνου ενισχύεται από παρεμβάσεις και συμπεριφορές υγείας του ατόμου ή/και της κοινωνίας (όπως πχ οι εμβολιασμοί, οι καλές συμπεριφορές υγείας, η περίθαλψη της υγείας) ή αποσβένει και απαξιώνεται από το ίδιο το άτομο ή/και την κοινωνία στην οποία ζει (πχ κακές συνήθειες όπως κάπνισμα, κακή οδική συμπεριφορά, αλλά και νόμοι που δεν εφαρμόζονται ώστε να αποτραπεί το κάπνισμα ή κακή εκπαίδευση που εφαρμόζεται ως προς την οδική συμπεριφορά κλπ κλπ). Με λίγα λόγια, το υπόδειγμα του Grossman, λέει ότι ξεκινάς από ένα επίπεδο υγείας που καθορίζει μόνο η τύχη και τα γονίδιά σου και μετά αναλόγως τύχης (όπως πχ σε ποια χώρα ζεις, ποιο κόμμα την κυβερνά) αλλά και της δικής σου συμπεριφοράς και lifestyle, προστίθεται ή αφαιρείται τμήμα υγείας και ανολόγως πορεύεται διαγράφοντας τη δική του πορεία υγείας έκαστος, μέχρι το σημείο μηδέν που είναι ο θάνατος. 

Πώς όμως αυτό το υπόδειγμα υγείας, τείνει να γίνει υπόλειμμα υγείας μέσα σε μια κοινωνία άκρως καταναλωτική και αποπροσανατολιστική, που οι περισσότεροι ή για κοινωνικούς λόγους δεν θα έχουν να φάνε, ή πάλι για κοινωνικούς λόγους θα τρώνε ό,τι τους πλασάρει η κάθε εποχή. Δείτε ας πούμε το συγκεκριμένο άρθρο που μιλά για 3 παρεμβάσεις Δημόσιας Υγείας που θα μπορούσαν να σώσουν 94 εκατομμύρια ζωές στα επόμενα 25 χρόνια. Και μετά, ξαναμιλάμε για υποδείγματα και υπολείμματα υγείας.