Στην καρδιακή ανεπάρκεια ένα ερώτημα των τελευταίων ετών -ίσως το πιο σπουδαίο και πιο βαθύ- είναι αυτό που προσπαθεί να εξηγήσει τη διαφορά μεταξύ της καρδιακής ανεπάρκειας με επηρεασμένο κλάσμα εξώθησης και με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης και πώς η φυσιολογική καρδιά άλλοτε εκτρέπεται προς τη μια και άλλοτε προς την άλλη -εξίσου σοβαρή και στις δυο περιπτώσεις- κατάσταση.
Διάβασα ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε πριν περίπου 10 μέρες, σχετικό με το ερώτημα αυτό, το οποίο ξεκινούσε με την εξής αναφορά:
"It is the pervading law of all things organic and inorganic, of all things physical and metaphysical, of all things hyman and all things superhuman, of all true manifestations of the head, of the heart, of the soul... that form ever follows function. This is the law."
(L.H. Sullivan, 1896)
Και πάνω σε αυτή τη θέση προσπαθεί το άρθρο να εξηγήσει το πώς οι διαφορετικές ανάγκες της καρδιάς, οδηγούν σε άλλοτε άλλη λειτουργία, η οποία τελικά προκαλεί και μια διαφορετική δομή (άλλοτε δηλαδή διατηρώντας το κλάσμα εξώθησης -αυτό δηλαδή που θεωρείται ως η εξωθητική ικανότητα της καρδιάς- και άλλοτε επιδεινώνοντάς το).
Συμπέρασμα: ανάλογα με τις ανάγκες προσαρμόζεται (και ακολουθεί) και η δομή του οργάνου.
Στο μυαλό μου όμως το διχασμένο, (διχασμένο γιατί κινείται συνεχώς, πότε παράλληλα και πότε διασταυρούμενα, στους χώρους της Ιατρικής και της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας), αμέσως αντιλαμβάνεται ότι αυτό το ερώτημα το έχει ξανασυναντήσει. Είναι εκείνη η ολόκληρη κουβέντα στις κοινωνικές θεωρίες που άλλοτε πιάνει το θέμα από την μια του όψη (παρόμοια με αυτή του ιατρικού άρθρου) και μιλούν για λειτουργισμό, άλλοτε πιάνει το θέμα από την άλλη του όψη και μιλά για δομισμό, και άλλοτε βλέπει το θέμα από κοινού, αντικρίζει δηλαδή και τις δυο όψεις του νομίσματος ως σύνολο και έτσι γίνεται λόγος για δομολειτουργισμό.
Συμπέρασμα: ανάλογα με τις ανάγκες του παρατηρητή δίδεται και η απάντηση τού ποιο προηγείται ποιού! Δηλαδή, αν πρώτα η δομή διαμορφώνει τη λειτουργία ή αν η λειτουργία διαμορφώνει τη δομή.
Για να γίνω λίγο πιο σαφής. Δεν μπορώ εύκολα να δεχτώ ότι η λειτουργία και μόνο αυτή, διαμορφώνει τη δομή, είτε μιλάμε για τη δομή του οργανισμού είτε ολόκληρης της κοινωνίας. Διότι, αν το δεχτώ, σημαίνει ότι κάθε βλακεία που μας πλασάρουν σαν ανάγκη και άρα σαν λειτουργία, αυτό θα περνά άκριτα και θα δομή το είναι μας. Παραδείγματα άπειρα. Δυο μόνο σταχυολογώ από τη σημερινή ειδησεογραφία: το πρώτο είναι το κάλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ στην αυριανή απεργία, εναντίον του... ΣΥΡΙΖΑ!!! Και το δεύτερο είναι το κοκάλωμα των Τούρκων πολιτών στην υπενθύμιση του θανάτου του ευεργέτη τους, ο οποίος για κάποιους άλλους μπορεί να ήταν και ο μεγαλύτερος φονεύς... Αν πιστέψουμε δηλαδή ότι η λειτουργία καθοδηγεί τη δομή, τότε αυτοί που καθορίζουν τα πάντα, που λύνουν και δένουν, που εξουσιάζουν και καθορίζουν τις ανάγκες μας, δεν θα καθαιρεθούν ποτέ από τη θέση τους, διότι πολύ απλά, η ίδια η δομή της κοινωνίας δεν θα αλλάζει ποτέ, αφού με αυτό το σκεπτικό καταδικάζεται να ακολουθεί πιστά και εσαεί τη λειτουργία. Αυτό το σκεπτικό, βέβαια, έχει μέχρι και σήμερα ακόμα, ως βασικό της υποστηρικτή, τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου (και του Λαμάρκ εδώ που τα λέμε ίδια απάντηση έδινε στο συγκεκριμένο ερώτημα, καθώς προέκρινε την αξία της λειτουργικότητας ως προς αυτήν της δομής), καθώς μια ιδιότητα που εξυπηρετεί καλύτερα μια ανάγκη και είναι πιο λειτουργική και πιο αποτελεσματική σε ένα συγκεκριμένο περιβαλλοντικό πλαίσιο, αποκτά προβάδισμα, ενισχύεται, και τελικά επικρατεί.
Αν πάρουμε όμως, τώρα αντίστροφα το πρόβλημα, θα διαπιστώσουμε ότι ανάλογα με τη δομή ενός οργάνου ή μιας κοινωνίας, επιτρέπεται να αντιλαμβάνεται μέχρι ενός ορίου τα πράγματα, άρα να λειτουργεί ανάλογα με το είδος της δόμησης του νοητικού του συστήματος. Κοινώς, επειδή η δομή μιας κοινωνίας είναι η τάδε ή η δείνα, επιτρέπεται να δέχεται μια συγκεκριμένης έντασης διαφορετικότητα. Επειδή, η ο νους μας είναι έτσι δομημένος, επιτρέπει να αντιλαμβανόμαστε και να λειτουργούμε μέσα σε τρεις και όχι σε τέσσερις (ή όσες άλλες τελικά υπάρχουν) διαστάσεις. Επειδή, η καρδιά δομήθηκε όπως δομήθηκε, αντιδρά με τον συγκεκριμένο τρόπο στα διαφορετικά ερεθίσματα. Αν συνεπώς είχαμε μια διαφορετικά δομημένη καρδιά και όχι αυτή που έχουμε τώρα με τη συγκεκριμένη διάταξη των μυικών ινών, ποιο θα ήταν το τελικό αποτέλεσμα στην επίδραση των διαφορετικών φορτίσεών της; Και σε αυτό το σημείο, έρχεται η δεύτερη ανάγνωση της θεωρίας της εξέλιξης του Δαρβίνου, κατά την οποία δεν είναι η λειτουργία εκείνη που καθοδηγεί τα πάντα, αλλά ένα συγκεκριμένο δομικό χαρακτηριστικό, το οποίο μέσα σε συγκεκριμένο περιβάλλον προκαλεί μια αύξηση της λειτουργικότητας -και άρα προσαρμοστικότητας- άρα δημιουργεί ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, άρα λειτουργεί τελικά ανατροφοδοτικά για να επιβιώσει και να διαχυθεί αυτό το δομικό χαρακτηριστικό. Με απλά λόγια: η δομή πάλι προηγείται, απλά ενισχύεται από τη λειτουργία.
Συμπέρασμα: ανάλογα με τη δομή, μέσα σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον, έπεται η λειτουργία.
Αν όμως, δεχτούμε αυτό το τελευταίο συμπέρασμα ως το εγγύτερο προς την αλήθεια, ανακύπτει πληθώρα άλλων ερωτημάτων και αδιευκρίνιστων προβληματισμών, όπως το ποιος καθορίζει τη δομή, το αν υπάρχει κοινή δομή σε ένα σύνολο οργανικό ή το πώς διαφαίνονται τα όρια της διαφορετικότητας στα όργανα ενός ολόκληρου οργανισμού (βιολογικού ή κοινωνικού)... Επίσης, πώς μια διαφορετική δομή μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το περιβάλλον ώστε να δημιουργήσει τέτοιες συνθήκες για να την ανατροφοδοτήσουν και αυτή να επιβιώσει και να διαχυθεί;
Και για να το πούμε ακόμα πιο απλά, για να μην σας μπερδεύω: πώς μπορεί το καλό και το υγιές -αν υπάρχει ως δομικό στοιχείο και ως αλήθεια- να παραμείνει καλό και υγιές, να ενισχυθεί και να αντροφοδοτηθεί σε ένα οργανικό σύνολο; Πώς μπορεί κάποιος κακός να γίνει καλός, κάποιος κλέφτης να γίνει άγιος, κάποιος αρνητής να γίνει ακολουθητής; Πώς μπορεί μια δομική Ηθική (είτε δεχτούμε τη Σωκρατικό Ηθική του "ουδείς εκών κακός", είτε την Καντιανή Ηθική η οποία προστάζει: "πράττε μόνο βάσει εκείνης της αρχής, δια της οποίας μπορείς ταυτόχρονα να επιθυμείς να καταστεί αυτή καθολικός νόμος") να δομήσει το Είναι του Έτερου Ανθρώπου;
Και για να το θέσω το ερώτημα ακόμα πιο απλά: η Επιγενετική, ισχυρίζεται ότι με διάφορες αλλαγές που γίνονται στο περιβάλλον και έχουν ως αποτέλεσμα την τροποποίηση της χημικής δομής (έστω και σε ελάχιστες λεπτομέρειές της) των γονιδίων, επηρεάζεται η έκφραση των γονιδίων και άρα και η λειτουργία του κυττάρου ή του οργανισμού εν συνόλω. Δηλαδή, λέει η Επιγενετική, ότι η λειτουργία επηρεάζει τη δομή η οποία με τη σειρά της επηρεάζει εκ νέου τη λειτουργία. Και αναρωτιέμαι: το πόσο δεκτική είναι η δομή (των γονιδίων εν προκειμένω) σε νέες αλλαγές από τί καθορίζεται...; Και αυτό νομίζω είναι το πιο καίριο ερώτημα των ημερών μας...
Καλή απεργία αύριο, σε όλους αυτούς τους άνεργους που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, και απεργούν!
Υ.Γ.: Τελικά, το πιο μακρινό αντικείμενο του ηλιακού μας συστήματος, φαίνεται να είναι η... κοινή λογική!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου