Δάκρυα, μόνο δάκρυα, χωρίς αίμα, χωρίς ιδρώτα...

Η κοινωνία μας χαρακτηρίζεται από μια τάση να είναι -ή τουλάχιστον να φαίνεται- σούπερ μοντέρνα, δηλαδή, υπερ-μοντέρνα. Αυτή η κατάσταση στις ανθρωπιστικές επιστήμες λέγεται, μετα-μοντερνισμός ή μετα-νεωτερικότητα και είναι η εποχή που κυριολεκτικά έχει χαθεί... η μπάλα!

Είναι η εποχή που ο Σάκης Ρουβάς από το "αίμα, δάκρυα και ιδρώτας" του Καρβέλα, τραγουδά το "της αγάπης αίματα" του Θεοδωράκη στο έργο Άξιον Εστί, ξεσηκώνοντας πλήθος σχολίων ένθεν και ένθεν. Είναι συνηθισμένη καλλιτεχνική πορεία αυτή, ή είναι πραγματική απορία πώς ένας τέτοιος άνθρωπος του lifestyle τολμά και μπλέκει με τέτοια πράματα...; Η πρώτη αντανακλαστική τάση απάντησης που σου έρχεται στο νου, είναι ότι αυτοί της showbiz παίζουν με όλους και με όλα, με την ίδια ευκολία. Έλα όμως, που έχει προηγηθεί ο Χριστιανισμός, που επιτρέπει την μετάνοια ακόμα και την ύστατη στιγμή πάνω στον σταυρό; Όπως και να έχει, ο Σάκης και ο κάθε Σάκης, στη σημερινή εποχή, μπορεί να δηλώνει, να πράττει και να υποστηρίζει ό,τι μα ό,τι θέλει κάθε φορά, δίνοντας την ίδια βαρύτητα αληθοφάνειας σε κάθε -περισσότερο ή λιγότερο- καλλιτεχνική του κίνηση. Πριν πυροβολήσετε το Σάκη λοιπόν, αναλογιστείτε την αμφισημία της υπόθεσης... Δεν φταίει το ίδιο το ερέθισμα, όσο η μετα-νεωτερική εποχή μας! 

Ο Μέγας Μίκης, νομίζω απάντησε καταλλήλως...



Η σημερινή εποχή, όμως, είναι και η εποχή που το παθολογικό από το κανονικό, είναι τόσο συγκεχυμένα, που μόνο η λαϊκή ρύση "χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα" θα μπορούσε να σταθεί όρθια σε αυτό το παρανάλωμα... Και πραγματικά, όταν ακούς ειδήσεις όπως αυτές που ο πατέρας κάνει κομματάκια το 4χρονο κοριτσάκι του και μετά κάνει τα πάντα για να το εξαφανίσει, σοκάρεσαι και αναφωνείς "τι παρανοϊκό και νοσηρό μυαλό"! Θα σας παραπέμψω όμως σε μια άλλη φιγούρα που σκότωνε νεαρά κορίτσια και ακούει στο όνομα "Η Φόνισσα" του Παπαδιαμάντη. Αυτή, η διηγηματική φιγούρα, έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον πολυάριθμων κοινωνιολόγων, δικαστικών, νομικών, ψυχιάτρων και άλλων ειδικοτήτων, για να ερμηνεύσουν τη συμπεριφορά της. Τα όρια του παθολογικού και του φυσιολογικού πάλι είναι δυσδιάκριτα... Η γριά Φόνισσα, έκανε κάτι που πίστευε ότι ήταν το δίκαιο και το σωστό. Το νομικό σύστημα ενός ολόκληρου κράτους είχε αντίθετη άποψη. Και ο Χριστός όμως, αντίθετος με όλους δεν ήταν; Δεν χρησιοποίησε βία έξω από το ναό του Σολομώντα όταν την ίδια στιγμή δίδασκε τη μη-βία; Πάλι, επειδή το νομικό σύστημα ενός ολόκληρου κράτους δεν συμφωνούσε με τις ιδέες και τις πράξεις του, τον σταύρωσε. Τι είναι όμως αυτό που κάνει τον Ιησού να είναι εκτός νόμου, να σταυρώνεται και να λαμβάνει τη μορφή τελικά αγίου και τον Βούλγαρο πατέρα που χρησιμοποίησε βία, να είναι πάλι εκτός νόμου και να καταδικάζεται, λαμβάνοντας τη μορφή τέρατος στην κοινή συνείδηση; Αναλογιστείτε και τις ενδιάμεσες καταστάσεις αυτού του φάσματος: η Φόνισσα από τη μια, που τη δικαίωσε η λογοτεχνία, αν και καταδικάστηκε από τους συνανθρώπους της, και ο Βουλγαροκτόνος βασιλιάς Βασίλειος ο Β' που είναι εθνικός ήρωας της Ιστορίας μας και εθνικός αντιήρωας για την ιστορία των γειτονικών μας λαών... Ίδιο παράδειγμα ο Κεμάλ Ατατούρκ που για τους Έλληνες ήταν ο εθνικός σφαγέας μας  και για τους Τούρκους ο εθνικός ήρωάς τους... Ο κατάλογος των παραδειγμάτων δεν τελειώνει.

Δεν είναι όμως πάλι, τα ίδια τα παραδείγματα που πάσχουν, όσο η συγκεκριμένη εποχή μας, που δίδει λόγο ίσης βαρύτητας στον κάθε ένα. Αυτή η σχετικότητα των απόψεων και της αλήθειας, που είναι βασικότατο γνώρισμα της μετα-νεωτερικής εποχής, είναι που έχει κάνει όλους εμάς να μπλέξουμε τα μπούτια μας... Θα μου πείτε βέβαια, τα ίδια δεν ίσχυαν και στα βάθη των αιώνων; Οι σοφιστές πρώτοι δεν μίλησαν για τη σχετικότητα της προσέγγισης; Ο Αϊνστάιν δεν απέδειξε τη θεωρία της σχετικότητας; Όλοι εμείς, δεν ζούμε ως προς κάτι ή κάποιον σχετικά; Τα πάντα δεν είναι σχετικά και τα πάντα δεν ρει;

Αν έχει κάνει η μετανεωτερική εποχή λοιπόν εν συγκρίσει με τις υπόλοιπες εποχές, είναι όχι πάνω στις ιδέες του ανθρώπου και στα συμπλέγματα που αυτές δημιουργούν ανά τους αιώνες -αυτές ήταν, είναι και θα παραμείνουν αενάως σχετικές και συγκευμένες-, αλλά πάνω στα χαλινάρια του ανθρώπινου πνεύματος. Μέχρι πριν τη μετανεωτερική εποχή, υπήρχαν φρένα. Σήμερα, έχουν χαθεί αυτά. Δεν ξέρω αν πραγματικά όμως τα φρένα είναι αυτά που δίνουν ή παίρνουν την ευτυχία (διότι όπως είχε πει και ο κύριος Φρόυντ, "ο πολιτισμός είναι πηγή δυστυχίας"), οπότε δεν ξέρω αν εκεί κρύβεται ο πραγματικός λόγος της σημερινής μας κατάντιας. Κατά την προσωπική μου άποψη, όμως, οφείλουμε να αναδείξυμε μια άλλη διάσταση υψίστης σημασίας: αυτή της συνέπειας σε λόγο και πράξεις. Όσο αυτές οι δυο καταστάσεις απέχουν, όσο δεν υπάρχει ένα στέρεο αξιακό σύστημα, ένα σύστημα πίστης σε μια ιδεολογία, τότε μένει μόνο να βολοδέρνουμε από τα "αίματα" του Καρβέλα στα "αίματα" του Ελύτη, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε την πραγματική αξία του αίματος, το οποίο κάποιοι ελεύθεροι-πολιορκημένοι το έδωσαν χωρίς κανέναν ενδοιασμό πριν κάποια χρόνια για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι-κλεισμένοι μέσα σε ένα πλήρως αποστειρωμένο και αν-άξιο (χωρίς αξίες) περιβάλλον. Και σε ένα τέτοιο ανάξιο περιβάλλον, ολα μπορούν και αποκτούν τόσο εύκολα, αξία και αξίες. Και μάλιστα ίση αξία και ίσες αξίες.

Θαυμάστε λοιπόν, τη μετανεωτερική μας εποχή: όλοι έχουν δίκαιο και όλοι έχουν ίσο δίκαιο! Η απόλυτη μορφή της ελευθερίας, δηλαδή η ασυδοσία...

Θα μου αντιτάξετε βέβαια -και δίκαια- ότι αν δεν είναι ζητούμενο το ίσο δίκαιο, τότε περνάμε σε συμπεριφορές Χρυσής Αυγής, που δικαιώνει το άνισο δίκαιο, δηλαδή το δίκαιο του δυνατού. Αυτό όμως ίσχυε στην προ-νεωτερική εποχή. Δεν λέω αυτό. Λέω, ότι η δίχως νόημα, σκοπό, προσανατολισμό, έρεισμα και όραμα, συνέπεια και εντιμότητα, ζωή, είναι μια ζωή χωρίς αξία, είναι ζωή χωρίς ζωή.