Το περιστέρι του Θεού

Σήμερα, ημέρα που είναι, κάποιοι απεγνωσμένα και ίσως περισσότερο από ποτέ, ψάχνουν να δουν, να πιάσουν, να συνειδητοποιήσουν με απτά μέσα, το Θεό και το Άγιο Πνεύμα του... Είναι επικρατούσα η άποψη στη χριστιανική θεολογία ότι ο Θεός εκφράζεται μέσα από σύμβολα, προδίδοντας ίσως έτσι, τις ανιμιστικές καταβολές του Χριστιανισμού. Τι άλλο θα μπορούσε λοιπόν, να είναι το περιστέρι, αν όχι ένα μήνυμα ότι ο Θεός υπάρχει παντού γύρω μας, μέσα μας, σε κάθε μας κίνηση. Ο Θεός, είναι "πανταχού παρών" μόνο που σήμερα ο καθένας μας είναι που τα "πάντα πληρών"... -αν έχει φυσικά χρήμα για να πληρών...

Αναρωτιέμαι όμως, αν λέμε ότι ο Θεός υπάρχει παντού, σε κάθε ζωντανή ψυχή, αλλά ακόμα ακόμα και σε εκείνα τα άψυχα, ως ύλη-δημιούργημα του ίδιου του Θεού, είναι γιατί όντως υπάρχει παντού ως ιδιοσυγκρασιακό συστατικό της πλάσης, ή δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια οπτική και μόνο μέσα από την οποία βλέπουμε τα πράγματα; Αν πάλι ισχύει το δεύτερο, τότε ίσως φτάνουμε πάλι στο πρώτο, διαπιστώνοντας ότι όπως ο Θεός υπάρχει παντού, έτσι υπάρχει και μέσα στην ανθρώπινη φύση, σκέψη και συμπεριφορά; Το ερώτημα μοιάζει κυκλικό...

Κάπου εκεί, σε αυτούς τους κύκλους σκέψης (όπως σε κύκλους με κιμωλίες) έρχονται φωτισμένα μυαλά να μιλήσουν για τον ίδιο τον κύκλο και το τί ακριβώς αυτός περιχαρακώνει. Ποιο είναι το πραγματικό μέσα και ποιο το έξω του κύκλου...;

Ο μεγάλος Μπρεχτ, από τις ιστορίες του κ. Κόυνερ, σε μια μικρή παράγραφο, απαντά για το θέμα της ύπαρξης του Θεού: 


"Κάποιος ρώτησε τον κ. Κόυνερ αν υπάρχει θεός. Ο κ. Κόυνερ του είπε: Σε συμβουλεύω να σκεφτείς αν η συμπεριφορά σου θ’ αλλάξει ανάλογα με την απάντηση που θα δώσεις στο ερώτημα. Αν δε θ’ αλλάξει τότε η ερώτηση είναι περιττή. Αν θ’ αλλάξει τότε μπορώ τουλάχιστον να σε βοηθήσω λέγοντας πως εσύ αποφάσισες κιόλας: χρειάζεσαι ένα θεό..."

Αν λοιπόν, θέλουμε να βλέπουμε το Θεό στα περιστέρια και το διάβολο στα φίδια, κάποιοι άλλοι θέλουν να βλέπουν το ιερό στις αγελάδες (ινδουιστές) και το βέβηλο στα γουρούνια (μουσουλμάνοι-εβραίοι). Όλοι κάτι θέλουν να βλέπουν πίσω από σύμβολα και παρατάσεις. Και αυτό γιατί πολύ απλά, η σκέψη του ανθρώπου λειτουργεί αφαιρετικά... κατορθώνοντας όμως με αυτόν τον τρόπο να λειτουργεί τελικά προσθετικά ως προς την ανάπτυξη ιδεών, πολιτισμών, δραστηριοτήτων...

Άρα, το ερώτημα αν υπάρχει ο Θεός μέσα μας ή έξω μας, ανάγεται στο μεγαλύτερο φιλοσοφικό ερώτημα που ταλανίζει την ανθρωπότητα από πολύ παλιά, και που ο Διαφωτισμός ξεδιάλυνε ως προς την διατύπωσή του: Μαθαίνουμε την αλήθεια παρατηρώντας τη Φύση (Francis Bacon 1561-1626) ή τη μαθαίνουμε χρησιμοποιώντας τις πνευματικές μας ικανότητες προκειμένου να συλλογιστούμε μέσω της λογικής (Rene Descartes 1569-1650); Το Πνεύμα λοιπόν, είναι στο περιστέρι που αντικρίζουμε ή στη ματιά μας με την οποία βλέπουμε το περιστέρι; 

Και για να το κάνουμε ακόμα πιο κοινωνικό αυτό το ερώτημα, όπως ο κύριος Μπρεχτ θα ήθελε: η πρώτη πλευρά υποστηρίζει ότι η κοινωνία θέτει τους κανόνες του παιχνιδιού, έχει τη δική της φύση και ότι τα άτομα έχουν ελάχιστα περιθώρια πραγματοποίησης επιλογών στις ζωές τους, ενώ η δεύτερη υποστηρίζει ότι η κοινωνία απαρτίζεται και κινείται, διαμορφώνεται και προχωρά, από τις πρότυπες πράξεις των ατόμων που την συναποτελούν, συνεπώς οι ίδιοι οι άνθρωποι αλλάζουν την κοινωνία μέσω των επιλογών τους. 

Το ίδιο διπολικό ερώτημα, έχει τεθεί ιστορικά ως η διαμάχη οικουμενιστών-σχετικιστών στη φιλοσοφία, ως η διαμάχη τυπολογιστών-υποστασιαστών στην οικονομία, ως η διαμάχη ρομαντικών-ρεαλιστών, ως η διαμάχη τελικά Μοντέρνας-Μεταμοντέρνας εποχής (την οποία παραθέσαμε στην προηγούμενη ανάρτηση)... 

Ένα σχόλιο μόνο εδώ. Πρόσφατα, με χαρακτήρισαν ρομαντικό κάποιοι φίλοι μου, όταν τους έλεγα ότι οι αποφάσεις και οι επιλογές των ανθρώπων μπορούν και διαμορφώνουν το μέλλον, καθώς οι αποφάσεις δεν είναι απόλυτα πολιτισμικά καθοδηγούμενες και οι άνθρωποι δεν είναι πιστά προγραμματισμένα μηχανάκια. Αυτή η άποψη όμως, στη φιλοσοφία, ορίζεται ως ρεαλισμός εν αντιθέσει με τον ρομαντισμό που προσμένει το "μάννα εξ ουρανού"...

Το καλό λοιπόν υπάρχει και μας περιμένει να το ανακαλύψουμε ή ενυπάρχει στις ψυχές μας και περιμένει να το αποκαλύψουμε και στους άλλους; Υπάρχει εκεί έξω ή το φτιάχνουμε εμείς όλοι, δίνοντας κομμάτι του εαυτού μας;

Όποιος δεν γνωρίζει, ρωτά το περιστέρι του ουρανού...