"...Αν όμως επέλεγαν να μην αλληλεπιδράσουν; Αντί να επιχειρήσει κανείς να συνεργαστεί, αναλαμβάνοντας το ρίσκο της εξαπάτησης, θα μπορούσε να κοιτάξει τον εαυτό του. Με άλλα λόγια θα μπορούσε να διακόψει τις σχέσεις του με τους άλλους στο δίκτυο. [...] ονόμασε τα άτομα που υιοθετούν αυτή τη στρατηγική 'μονόχνοτους'. Χρησιμοποιώντας όμορφα μαθηματικά έδειξαν ότι σε έναν κόσμο γεμάτο μονόχνοτους είναι εύκολο να αναπτυχθεί η συνεργασία, διότι δεν υπάρχουν άτομα που θα εκμεταλλεύονταν όσους συνεργάσιμους πιθανόν να παρουσιάζονταν. Οι μονόχνοτοι φροντίζουν για τον εαυτό τους, ενώ οι συνεργάσιμοι σχηματίζουν δίκτυα μεταξύ τους. Οι συνεργάσιμοι σύντομα επικρατούν στον πληθυσμό, αφού πάντοτε τα καταφέρνουν καλύτερα από τους μονόχνοτους. Μόλις όμως ο κόσμος γεμίσει από συνεργάσιμους, είναι πολύ εύκολο να παρασιτήσουν οι τσαμπατζήδες, απολαμβάνοντας τους καρπούς της συνεργασίας χωρίς να συνεισφέρουν. Καθώς οι τσαμπατζήδες γίνονται ο κυρίαρχος τύπος στον πληθυσμό, δεν υπάρχουν πλέον άτομα τα οποία να μπορούν να εκμεταλλευτού. Τότε, κυριαρχούν και πάλι οι μονόχνοτοι -καθότι δεν θέλουν καμία σχέση με εκείνους τους απατεώνες. Εν ολίγοις, η συνεργασία αναδύεται επειδή μπορούμε να κάνουμε περισσότερα μαζί παρά χώρια. Ωστόσο, εξαιτίας του προβλήματος του παρασιτισμού -των τσαμπατζήδων-, η επιτυχία της συνεργασίας δεν είναι εγγυημένη."
"...Αυτό σημαίνει ότι η συνεργασία, ο αλτρουισμός, η τιμωρητική και η παρασιτική συμπεριφορά είναι γραμμένα στο DNA μας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα βιώματά μας έχουν μεγάλη επίδραση σε όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, αλλά για πρώτη φορά βρήκαμε ενδείξεις ότι η ποικιλία σε αυτές τις κοινωνικές προτιμήσεις μπορεί, τουλάχιστον εν μέρει, να οφείλεται στη γενετική μας εξέλιξη."
"...Εν ολίγοις, ο ανθρώπινος εγκέφαλος φαίνεται να είναι κατασκευασμένος για τα κοινωνικά δίκτυα. Στο πέρασμα του χρόνου, η φυσική επιλογή ευνόησε τον μεγαλύτερο εγκέφαλο και τις περισσότερες νοητικές ικανότητες, ώστε ο άνθρωπος να μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός πιο πολύπλοκου κοινωνικού περιβάλλοντος. Όσοι ζουν μέσα στα κοινωνικά δίκτυα έρχονται αντιμέτωποι με μια σειρά νοητικών προκλήσεων, τις οποίες δεν χρειάζεται να αντιμετωπίσουν τα μοναχικά άτομα ή όσοι ζουν σε αποσυνδεδεμένες ομάδες. Αυτές οι προκλήσεις προκύπτουν από την ανάγκη κατανόησης των άλλων και της συνεργασίας μαζί τους, καθώς και της αλτρουιστικής, μερικές φορές, συμπεριφοράς για το συμφέρον της ομάδος."
"...Το 1651, ο Άγγλος φιλόσοφος Τόμας Χομπς διατύπωσε ένα νοητικό πείραμα στο οποίο περιέγραφε την αρχέτυπη κατάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης. Στο σπουδαιότερο βιβλίο του, το Λεβιάθαν, υποστήριξε ότι η φυσική κατάσταση των ανθρώπων είναι το bellum omnium contra omnes (πόλεμος πάντων κατά πάντων).
Επικρατεί αναρχία. Ο Χομπς επεσήμανε ότι η ζωή του ανθρώπου είναι μοναχική, φτωχή, άσχημη, σκληρή και σύντομη. Η χρήση του όρου 'μοναχικός' υποδηλώνει ότι μια αποσυνδεδεμένη ζωή είναι γεμάτη βάσανα. Μπροστά σε αυτήν τη θλιβερή κατάσταση, λέει ο Xομπς, οι άνθρωποι θα επέλεγαν να συνάψουν ένα 'κοινωνικό συμβόλαιο' θυσιάζοντας ένα μέρος της ελευθερίας τους σε αντάλλαγμα την ασφάλειά τους. Σε μια πολιτισμένη κοινωνία, υποστήριξε, οι άνθρωποι θα δημιουργούσαν συνδέσεις μεταξύ τους. Οι συνδέσεις αυτές θα βοηθούσαν στον περιορισμό της βίας και θα αποτελούσαν πηγή παρηγορίας, ειρήνης και ευταξίας. Έτσι οι άνθρωποι θα έπαυαν να είναι μοναχικοί και θα γίνονταν συνεργάσιμοι. Έναν αιώνα αργότερα, ο Γάλλος φιλόσοφος, Ζαν Ζακ Ρουσσώ διατύπωσε παρόμοιες ιδέες. Στο έργο του "Το Κοινωνικό Συμβόλαιο" υποστήριξε ότι η φυσική κατάσταση της ανθρωπότητας ήταν πράγματι βάρβαρη, δίχως ηθικούς κανόνες ή νόμους και γεμάτη ανταγωνισμούς και αντιπαλότητες. Η επιθυμία για ασφάλεια από τις απειλές των άλλων ήταν αυτό που έσπρωξε τους ανθρώπους να ενωθούν και να ζήσουν συλλογικά."
Αυτά ήταν κάποια αποσπάσματα (χωρίς άδεια αναδημοσίευσης) από το βιβλίο "Συνδεδεμένοι" του Νίκου Χρηστάκη και του James Fowler, το οποίο διαπραγματεύεται τα κοινωνικά δίκτυα, τη δομή τους και τη λειτουργία τους, το πώς επηρεάζονται από τους ανθρώπους και το πώς οι άνθρωποι -στο σύνολό τους αλλά και ατομικά- από αυτά. Απολαυστικό βιβλίο -πολυδιαφημισμένο βέβαια, αλλά αξιόλογο- που μου επιβεβαίωσε ξανά την άποψή μου ότι το σύνολο είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του.
Αναλογιστήκατε ποτέ με πόσους ανθρώπους συνδεόμαστε καθημερινά; Με άλλους βαθιά, με άλλους επιπόλαια, με άλλους χωρίς καν να το αντιλαμβανόμαστε... Και αυτά να αφορούν μόνο στο παρόν. Το παρελθόν; Το μέλλον; Δεν έχουν και αυτά το λόγο τους περί σύνδεσης με ανθρώπους; Το όνειρό μου ήταν από παλιά να μπορούσα να συγκεντρώσω όλους τους ανθρώπους που γνωρίζω και αισθάνομαι άνετα μαζί τους και να γλεντήσουμε μαζί για μια εβδομάδα αδιάκοπα... Πάντα όμως αμέσως μετά από αυτήν την σκέψη, χανόμουν στο μέτρημα και κατέληγα να μην προσκαλώ κανέναν. Μία φορά αποπειράθηκα να το κάνω αυτό, λίγο πριν φύγω για φαντάρος, σε εκείνον τον 9ο όροφο της εστίας του Πολυτεχνείου στην Αθήνα, και γαμήθηκε ο Δίας εκείνη την ημέρα, καθώς ήταν η πιο κρύα νύχτα, με τον περισσότερο αέρα, εκείνου του χειμώνα του 2008... Σαν κάτι να μην ήθελε να γίνει αυτή η σύναξις.
"Το μέτρημα"
Στίχοι: Γεράσιμος Ευαγγελάτος
Μουσική: Θέμις Καραμουρατίδης
Ερμηνεία: Νατάσσα Μποφίλιου
Στίχοι: Γεράσιμος Ευαγγελάτος
Μουσική: Θέμις Καραμουρατίδης
Ερμηνεία: Νατάσσα Μποφίλιου
2 σχόλια:
Ωραία η ανταπόκριση της «σκεπτόμενης μηχανής σου» (της προσωπικότητάς σου θα έλεγα εγώ) στο διάβασμα του βιβλίου “Connected” του Χρηστάκη.
Περιμένω και τις αντδράσεις (θετικές ή αρνητικές) στο διάβασμα του βιβλίου του Francis Collins “The Language of God”, όταν θα έρθει η σειρά να το διαβάσεις (αν έρθει).
Έρρωσο,
Τειρεσίας
Αγαπητέ Τειρεσία,
προς πληροφόρησην και μόνο, να δηλώσω ότι έχω ήδη ξεκινήσει το βιβλίο του Collins, απλώς λόγω μεγαλύτερου ενδιαφέροντος το βιβλίο του Χρηστάκη το τελείωσα πιο γρήγορα...
Όπως και να έχει πάντως θα μάθεις την άποψή μου για το βιβλίο, όποτε έρθει εκείνη η ώρα.
Υ.Γ.: Δεν έχω αφήσει βιβλίο που πέφτει στα χέρια μου αδιάβαστο, ειδικά μάλιστα αν είναι δώρο, και ακόμα πιο ειδικά μάλιστα αν είναι δώρο από άτομα που εκτιμώ... Τα φιλιά μου.
Δημοσίευση σχολίου